Page 311 - ARM_19-1948_03

դէմ–. Ա ԱքևԱռւշԱհէՈՆ ճաւԱթաւ՚իԱ մկ ել կավւի Հայեր ր ; Գաղութին Ազգ* Ա իութիւնր

յս ամէնքր կր վերաբերին այգ շրջանին* ՛Տ սիրալի բ րն գուն ելութիւն բրած Էր ար են ո ւշն ՝ե–
1ք*զէ վերլ ենթարկուածրլ–
լալ իր կրնայ փոփոխութեան րուն ։ ՝Րաղաքապետ(հ\ ալ գարոցր տրամագրած Էր
պատմութեան
Գալով Հայեցողոլթիլնր։ իրենց , ան պա ս տ օգին պատճառաւ ։

Ինճիճեանի գրած այն. ԽՄԲ օատ ՈՆշ ստացած ը Ա ա լ ո վ այս թ-ըղ– Հիւր եր կային ԱարսԷյլԷն) կրրնոպլէն։ եւ ուվէիք

"Բ ԻԲՐ թէ Սպանիոյ Ալֆոնս թագաւորը գիմում թակցալթփւյնը, կը հրատարակենք մ՛իայն կարգ Վայրերէ Հ Հիւր երո լ տ ե ղա վ*ո խ ո լթի ւնր գիւրա–
մը տեւլհ կութքի լյն1ն։հր • մանսււա|Թ|դ որ նկարագրու­
կատարած է Վարոլմսճի մաս^ն եւ մերժուա՚ծ, թիւն մը տպած էինք արդէն ցուցած էր կավւի ազգ* միութիւն ր ՚օթօքար վար­

գմոլար է ինձ Համար Հաւատալ։ Վարուժան ին­ ձելով։ թ՛է Աբենուշներր եւ թէ Հի՚֊րերր ճաշեցին

ձ՞ ՛Լ Ղ 1 ^ ա յ Հետաքրքրել Ապանիոյ թագաւորը , միեւնո յն ,վ այր ին մէջ ;

երր չէ Հետաքրքրաձ֊ իր «Հայր^երը։ Ապանիոյ ՄԱՐԱԷՅԼ, 20 Աեպտ ՊաաաՀաբար կափ լՀաշէն ետք գ սկսաւ Հանդէսր եւ Հիւրերր Հլւ–

թագաւորը իրմէ վեր ո՞ր ոլմթւ անսալով կատա­ կր գանուէինք, երբ իմացայ թէ քիչ մր Հեռուն, րաւիրոլեցան վրաճներու առջեւ Հ Արեն-ոլշներր

րած է այգ դիմումը : Նրբէ՞ն ի վեր մփապետ մը Լակուի օդասուն եւ բարձրագիր վայրին րա– թափ ո ր կազմ եցին խում բ ~ խումբ , ի ւրաքան չիլր

իր անձ՛նական դիմումը, չըներ ուղղակի միւս բա­ Աակած են Աա1՚սէյլի * Փարիգի եւ Պելւեիոյ մօա իր խումբին կողմէ յօրինուած երգերով։ Փարիզի

րեկամ կայսեր : Հարիւր Արենուշներր : « Արարատ » խումբր երգեց «Ծաղկիր աղատ Տ> ։

Ձափադանո կասկածելի է ել վիպային՛ այս Առածին՝ անգամ Է որ երեք շրջուններու Արե– Մ ար սէյլի « Ար աքս » խո ւմ րր ԼՀեղ ին ակր Ար են ուշ

պատմութիւնը որու Հաւատացեր եւ գրեր է Ին–– ն ուշն եր ս իրարու կր Հան գի պինք , րսաւ մպտերես մր) երգեց «Մենք Արաքսի՛ Արենուշնե^ր , Հայրենա­

ճփճեան իր Փարիզ Հաստատուելէն վերշՀ ապաՀո– աղ^իկ մր ել Հրաւիրեց ներկայ րլլալ իրենց Հան–՜ սէր ել անձուէր՝^ր, ապա « ծ ^ ա տ » , Տաւրոս եւ

վաբար : Ան չէ տուած ոչ մէկ ա՛ն՛ուն ,թոլաեան եւ գէսին ։ Աիւիան\ խումբերրւ

փաստ։ Պատմութիւննեըը գեղեցիկ են սայց փաս­ Երկու րնւկե րն եր ո վ գացինք ճամբարր : Ընդար– Յետոյ խումբերր (100 Հոգի^ գրօշի ձոզին

տերն են միայն պերճախօս : ձակ դաշտ մր% գէ1^ԷՀ ձիւնապատ լեռներ , կռնակր շուրջ շրջանակ մր կազմեցին, որմէ ետք կափի

Երբ Վարուժանի ՀձՀացին էքրգը՚ֆ միայն ծա­ տուան՜ ՝• ծ աո ա խ ի տ բլուրներուն : քՒալշականաչ Հո­ գաղութին կողմէ Պ* Թագւորեա\Ն գեղեցիկ ուղեր­

նօթ էր թուրք ոստիկանութեան եւ իր մասին չկար վիտ մ ր՝ ծաղկառատ , սառնորակ ջոլրերով ել ՚&ա– ձով մր բացաւ Հանգէս Ա։ ճոխ էր յայէոադէլ1է\ *՚

այ^ն բոլորն ատեւ՛ոլթիլնը զոր ցոյց տուին Զար­ ղիկւ֊երով հ ք$մբերգներ յ մեներգ , արա աս ան>ո ւթի ւն՝, ծիծա -

գար եանքի , համակի ե ԶօՀրտպի ՀաէԼդէպ , (փաս­ ,լՀամբարին շուրջ խնամ ով ոլ գեղեցիկ ւլասաւո֊ ղաչարմ– պատկերներ , պարեր , մարզանք, սկաու­

տեր կան՛ այգ մասին՛՝) , ոչ մէկ տարակոյս թէ ազ­ րումով մր 15 վզաններ գ սպիտակ եւ նարնջագոյն % տական բա ց ա ղան չութ ի լենն ր եւն՝* ։

դու միջնորդութիւն մր զայն տուն կը դարձնէր , Սպիտակներր Մարսէյլի մասնաճիւղի սեփակա^ Հաւ մր աճուրդի դրուելով գոյացաւ 11000 ֆր–.

մանաւանդ եթէ պատաՀա՚ծ չրլլար Ա ելակի դէաքը նոլթիլնն՛ են, վերջին տարեկան Հա՚նղէսին ար– Հանդիսականներու խնդրանքով Պ * Հ * ՍԷրԷն՝֊

(որ՛ու մասին կրնայ գրել Տիկին՛ Վարուժան՝) : գիւնքով գնուահ– ; \,արնջագոյններր Փարիզի Արե– կիւլեան խանդավառ ճառ մր խօսեցաւ եւ րն՛գՀ *

Բազմաթիւ են այն մտաւոր ականները եւ բ ը ֊ նհլչներր բերա՝հ են՝ : Վարաններու տակ , անկողին­ ոգեւորութեան* մէջ նոր նուէրներ \եղան\., գումարր

միշկւերը որոնք ՈԳ^ վերադարձան աքսորէն՛ տե— ներդ կոկիկ յարդար ո լած են եւ մաքուր։ բարձրացնելով \ 6000 ֆրստնքի :

զական եւ անՀատական բար ե խօսո ւթիւնն երո վ , ւճամբարր շրջապատուա՛ծ էր պարանէ սաՀմա՝– Պարոյկի Հանդէսին ներկայ էին նաե գիւղին

կաշառքներով ելայչե : նագիծով մր։ Վրանն՛երու մէջտեղի Հրապա՛րակին երեւելիներր եւ ֆրան՛սական սկաուտներու Պու*

Ուսումնասիրելով դէպքեր ր կբնսճ՚ք րսել ա– կեղրոնր անկուա՛ծ է գրօշի ձողր, ի"կ մուտքի տիւ (հօնի նախկին խմբապետուՀի քիու , իր ա–

Iաղ , որ Վարուման՛ ալ կրնար ազատիլ, եթէ Հա– գրան առջեւ կր ^ծածանի սկաուտական գրօշր ՚ մուսինր ել ուրիշներ ։ Կրակին շուրջ ներկայաց­

մ ա պատ ա ս խ ան աշխատանքը կատարո ւսՀծ րլլար , ,Զ"ղին վրայ զետեղուած են Հօրուան\ նշանախօս– ուեցան Հայ գեղջկակա՛ն* Հ ար սանիքր , դարձեալ եր~

օգնելով իր անփոբձ կնոչ^ : քի^ եւ յայտագրի ցուցատախտակներր ։ Վրաննե­ գեր, պարեր, աւանդական խազեր եւայլն։

ԵԼ սակայն՛ դժուար թէ մար՛դիկ կարենան վը– րու շարքին մէջ ուշագրաւ էր Մարսէյլի «Արաքս» Տեղեկացանք որ բոլորն\ ալ Հայերէն գրել կար­

ճիռներ արձակել 35 տարիներ վերջ, ա յգ օրերու, էսումբի Հնգկական վրանտր ։ դալ գիտեն։ կան որ Հայերէն կր դասախօսեն* զա­

կացութեան եւ կարելիութեանս մասին X Վրաններու ա ա կ զետեղուած է\ի^ սկաուտա­ նագան նիւթերու մասին։ Յօրինած եւ եղանակա­

կան պայո ւսակն՚երր գ որոնց իւրաքանչիւր ր կր պա­ ւորած են\ վեց խմբերգներ ։

իմ անձնական յուշերս չեն՝ ասոնք, ա յ լ փաս­ րունակէ ր Հ ինգ տոպրակներ՝ ճ՝ե բմ ա կեղէննե ր ո լ , Րրենց տարազներր ^ո^իկ էին եւ միշա մա–
տեր , գոր կա՛րելի
Է Հաստատել վկաներով : արգուղարգի , գրենական պիտո յօներու , սեղանի քուր , մէկ խօսքով Հայաստանճ աշխարՀէն կտոր

ժ. ԱԲԻԿԵԱՆ սպասներու ել կարի , ձեռագործի յատուկ : մրնւ էր բանակավայրր իր բոլոր մանրամասնես ւ -

մարզուեցաւ <ոբ խմսապետոլՀիներր երբեմն ք&՚– թիւնն երով X

ն ո ւթե ան. կ *են թարկեն ն աե լ այգ տոպրա կներր Հ կասկած չունիմ որ այդ Հարիւր ՀայուՀիներն
ալ Հա յ մնալէ զատ , լաւագո
Օգոստոս \ 5ին՝, 1Լստուա՝ծա*ծնի՝ աօնին< °ՐԼՀ Հ ան գի ս ան ան Հա յապաՀպանմ յն ազդակներ պիտի

ՀԱԿԱԲՈԼՇԵՒԻԿ տարրերը խստօրէն կր Հե • րն տ րած են Հանգէս ի Համ ար , Հայրենի աւանգու— ան ն ո լիր ական գոր -

տապ\1դո լին Զեխոսլովաքիո յ մէջ իբրեւ գաւա - թ ի ւններո ւն Հ աղո րգակ ի ց րնելո վ օտար Հո ղի վը~ ձին մէլ : ԱՆՑՈՐԴ

գիր , ամերիկեսձն լրտես ՛ելն . : կոզէֆ ՝Բոխ անուն րայ ծնած ու մեծցած Արենուշեեբր :

մարգ մր ձերբակալուեցաւ այն ամբաստանում Ուրախ են րո լոր , կայտառ : *հործի * Լ թ ա յ ^*

թեամբ թէ սգիտի պայթեցնէր Փրակայի խոբՀր^ խմբապետսւՀիներր ։ ք*լրաքան\չիլր իր գերն՛, ու ՀԱ&Ա9Տ ԱՆ

դարանբ, երբ ներկայ Լ*Լէային\ բոլոր անդամներր պատասխանատուութիւնն ունի րնգՀանուր գոր ~

ել նախարաբներր։ ձերբակալուեցան նաեւ 18 ու— ծին մէջ։ Օր* փրիսաինէ ՀՀաքարեան ճամբարթն ՆՈՐ ԲՍ.8ԱԶԻՏԻ չրինի կոչխոզներր սկսահ–

ոստնողներ, իրբել մեղսակիցները ան՛ցեալ փետր­ պետն է , Ազնիւ $՝ի ր ե աքեան ՝ մ ատակարարուՀ ի են ծխախոտի տեբեւաքաղր եւ Հեկտարէնկր ս ա ւս -

ուարին ՛ծրա՛գրուած զինեալ յեղափոխութեան մը, Ազնիլ Զորպաճեան բաշխումներ կատարող , Ալիս նան մէկ թոն ծխա խոտ 0 8 թոնի փոխարէն ինչ–֊

յօգուտ ամեըիկեան Հրամանատարութեան՛։ Փրա­ Տ արութիւն եան գեղարուեստ ական րամն ի պա–, պէս նախատեսուած էր I

կայի մէշ^ իբրեւ լրտես դատապարտուեցան՛ երկու տ ա ս խան ատ ո ւն՛ , իսկ րնգՀ ան ո լրին պատասխանա­ ԳԻՆԵՐՈՒ ԶԵ՚ԼԶ պիտի կատարեն Հայաստա­

քոյրեր, Աննա եւ Աարդարիտա Զիպուլքովա, մէ­ տուն է Տիկին Ա անուշ Ա՝ արտ ի ր ոսեա\Ն\ - ՚ Հյ աՀմի ր– նի բոլոր պետական՝ խանութն՚երր, գինիին վրա յ

կը 18, միւսը 10 տարուան՛։ Գոմքինիկեան աբբայ եանր ։ 10%, իսկ քոնեաքին վրայ մինչեւ 33% է

մ րն ալ դատապարտուեցաւ 18 տարուան, ամբաս– Հ ոնւ կր Հ անգիպ ինք նաեւ Ատ բ պա տ ական ի Ա ալ­ ԲԵՌՆԱԲԱՐՁ ԻՆՔՆԱՇԱՐԺԵՐՈՒ փոխագրա–

տան ո լած ըլլալով թէ կասկածելիներ կը փախ - մաստ գաւառի Հաֆթման. գիւղի ականաւոր Հա - կան նախարարութիւն ր սկսած է բանալ նոր գրա–

ց\ն՚էր • դէպի Աւստրիա ել զինուորական, գաղտնիք - յերէն Աւագեաններու աղջկան՝ Օր* \ք իր ան Ուշ Ա– սենեակներ ։ & րեւան՛ քաղաքի Համ ար ստացա՛ծ են

ներ կը յայտնէր : Երկուչաբթի օր 25 Հոգի եւս ւագեանի , որ եկած է Պեբք-իայէնւ հ Զարգացա^ծ եւ բաղմ աթիւ սա կա շարժն՚եր Լ թաքս ի^ որոնք կր բա­

ձերբակալուեցան, իրրել դաւադիր կառավա՛ր ու - խոստմնա լից ՀայուՀի մր։ նին՝ արդէն X Ա՚ին՚չել տարուան վերջ պիտի սա աց֊

թեան դէմ : Օգոստոս \5ի Հանգէսին. Հրաւիրուած էին\ նա֊, ՛ուին ուրիշ նոր ինքնաշարմ^ներ X

ՀՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (116) Մենք զայն ձգեցինք ՛ուշաթափ , երբ ՝ք՝ ււ ս ա կ խա­ Փոքրիկ, աննշանւ յոյս մ ր միայն կար զայն ա–

՛ւ եց զինք, յայտնելով թէ սպանն՛ուած է իշխանր : ռոզջացն՚ելու Համար եւ աքդ յ ո յ ս Լ Հ *հէո՝ՐԳ իշխա­

Այն։ օրէն Հիւանդ պառկեցալ Հ եզին էն՝ X ՀետզՀետէ նի վերադարձն էր։ ԱՀ, եթէ ժամանակին գար

ծ՛անրացաւ վիճակր , ուղղակի մաՀո ւան դէմ կր ան , գուցէ բմ՜շկոլէբ դժբախտ աԴ^ԷԿԼՀ ։ ք՝այ"

ս ա ԵՐԿԱԹ կռուէր X Մ իշա կր զառանցէր , միշտ կր յիչէր ի լ ֊ շուտ, բայց շուտ, քանի մր վայրկեան յետոյ թե­

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) խան\ր եւ զայն կր կան չէր : ՛՜ւ ԼՀԼԼԱՐ արղէ"

Երր վերջապէս քաղաք մտաւ Մարղպետոլնի

փչխանր, Հեղինէն այլեւս ոչ ոք կր ճան՚չնար , ու ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱՋԵԱՆՈ

կր շարունակէր զառանցել X Անոր մօտ կանգնած

ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ էր Ս ա Հ ա կ քաՀ ան ան , <եւ արատս ո ւ ալի ց աչքերով

ԼԲ– կր նայէր Հեղինէի բորբոքած դէմքին։ Ն՛որ ար–

ւած էր Հիւանդին՝ սուր բ Հ ագո ր գութ իւնր , եւ 1լ ա^. , ՀԱԼԷՊԻ « Աբսւելք »էն (11 Աեպա.) կ՛իմ՛անանք

Երկրին մէջ էսաղաղութիւն կր տի րէ, ա յ լ ֊ ոօթէր ան՛որ՝ Հոգի ին փր կո ւթեան Հ ամ ար X թէ այգ քաղաքր Հասած են Հետեւեալ չորս Հ"Տքե~

\եւս թշնամ իներ չկան ; Հեղինէ , տՀաւասիկ կո լ Ո^ւր կր տանիք զիս , 1լրսէր Հեղթ–էն * ես րր, որոնք Հայաստանէն քՒուրքիա փաէ*էՒւՈէւ\

գամ քու ձեռքդ ու սէրդ խնդրելու։ Հիմա այլեւս չեմ ուզեր այդ ճամբով երթալ , չէ^ք տեսներ աւ բանտարկուած Էին կարս ի մէշ, ինչպէս Նանուց–

կռիւ չկայ, թշնամի չկայ, տեսնենք թէ ոքլբ պի­ Հագին <եայռի կտորներ ր ու ան՛ոնց վրայ ս՛եւ սեւ ՚ուահ– էր Տոմւփս 21 ին– 1.—• Փօլ (Պօղոս) Թաչ–

տի ղրկես գիս X կատարեցի տուած խոստումս , եւ Արաբներր։ Հր, իԲձչ ես ծոեր դէմքդ, աէբ Հայր* ճեան յ Աեբասաաոի Հայրր՝ Պետրոս ԼՊաաէ՝) ,

դուն* իմս ես այլեւս, կ՝րսէր *հէորգ իշխան\ր անխր– կր խնդա՞ս թէ կուլաս : Օ հ տես , տես ^ ինչքան մայրը՝ Ա՚աբիգ 8)րա\նսայէն, կըլ բՀնակի Լիոնւ– Տէ–

ն՚այ– մտրակելով իր ձին X երկարեցաւ, իսկ Հիմա տափակցաւ արդէն՛֊ * * *ճրՀ–– սին; Ձ)բաւնսայէ1՛ (ներգաղթած Ա– կարաւա\նւով, 6

ք^այց տեսակ մր անորոշ զգացում կր խռովէր մար իա որ ծիծաղելի է ։ Ղ՝արձեալ եւ ամպեր* ան­ Սեպտեմբերի \947ի՚ն : 2. Բենիամին Մկրտիչ -

իր սիրտր։ էթատոնց է որ տեղեկութիւն չունէր Հե­ գութներ , ճիշդ սրտիս վրայ կր նստթն ու կր ճրն\– եան՛, Եողկատոի, Հայերը Տօնիկ, մայրր Եպր՚՚՚՚իկ)

ղինէ ի մասինւ, եւ չէր գիտեր, թէ ուր կր գտնուի շեն ղիս X ՀՀ) Լ1III ՚՝ 11III յի մէչ կբ բ&ակէր Լիոն՚Տէսին : Ներգաղ­

ան\ ։ Գէորգ իշխան, ոԲւր էլերթաս , սպասէ*** այ թած Ա. կարաւանով, 6Սեպաեմբերիի 1947ին է

Իսկ եթէ մոռցած ՚րլլայ զիս • * • օ , սոսկալի դու անդութ , ի՞նչպէս չես խղճար վրաս, "^էք^՜է 3. Վարդգէս Զաքարեան, Աչեցի, Լիոն - Տ է՛՛ի­

^ԼԼՀԼԼայ *Լ1՚^ա^ԼԱ ։ զա ցած սիրտ չունի՞ ս գուն որ ա յսպէս մ իայնակ կր թո­ ՛ն է՛ն՛ : Հայրբ՝ Ա արգիս, մայրբ Աիբանայչ։ Ֆրան ~

^ " " ^ ՚^յ^Է Վապոկրական սայէէն ներգաղթած՝ Ա* կարաւանով, 6 Ս՛եպտեմ­

չ Հ լ լ ա յ * * * ։ Հոգ չէ , մինչեւ աշխարՀի ծայբր կ՚եր­ ղուս ղիս • Չե՞ս տեսներ , սենեակիս առասաաղր կր

թամ անոր Համար, կր բաւէ որ մոռցած չըլլայ վերցնեն, պատեր ր Հեռու կբ քաշեն, իսկ ցուրսէր բերի \947ին : 4. Համբարձում Թորիկեան , ե -

կամ չարՀամարՀԷ զիս ։ Բայց ոչ, ես կր ճանւչնամ կամաց կամաց կր մտնէ մարմնէս ներս * * * X գիպտաՀայ , ներգաղթած Աղեքսանդրիայէն , Ա՛

՚ոնոր Հոգին, ան կր սիրէ զիս* կր սէրէ անկեղծ $ աՀակ քաՀանան կուլար նւ Հ՛եղեղի նման կարաւանով Հ Հինգերորդ մր , յունաՀայ 8ովՀ -

" ՛ ֊ անարատ սիրով* կր շարունակէր իր մենախօ– արցունք կր թափէր։ կր Հաւատար որ այլեւս ոք Տէօքմէճեան քՒոլրքիոյ ճամ րով յանձնույսծ է Հեէ»

սո՝֊թիլնր Գէորդ իշխան> : ՚մէձ ոյ*ք՜ կր^ՆԱՐ փրկել Հեղինէի կեանքր* ու խորին՝ լեն ական իշխանութեանց %

Իրապէս , թնչ գրութեան մէջ էր Հեղինէն ։ թախիծր կր Համակէր գինք յ

Fonds A.R.A.M