Page 109 - ARM_19-1948_02
P. 109
Ո ^ 1^ Ո * • 0– Տ.1Ո. 376.286
սսշգ™Հք™բո€էատ .- տա. ա տ տ ճ ճ ա վ
ՀԱԿԱՍԱԿԱՆ Ե Ւ ՀՓՈԹ ԼՈՒՐԵՐ
0.€Ք. Րյոտ 1678-63 ամրւլի զանազան դո րնա1լալութիլւներ ՀթԻ–
Ի– ՏԱքԱ ԳոԲԳա& էին թէ սուէ՝իաքլատւ եւ Լիբանան\եան զին"
20" Խո& քք" շյ՚քՈԱ թ ի ւ 941 ր֊ւոբնիը ՊագԼբտին մտած էի՛՝ ւ Անգչխ/յյ պատե*
Խ մ բ ա ց ի ր ֊ Շ– ՄԻՍԱք-ԵԱ՚լ, բաղմական նախաբար ր ւթիւն շ աաշաօեաաէս կը
Գի՛ն 5 Ֆր– յայտարարէ որ այ՛ս . լուրերը Հաստատուած էեն ,
|| եւ թէ՝ Աք ար աեւո ութ իւննե բուն պատկանողումէկ
Ս ե ծ ՛Ամ* Ս Ը Կ ՚ Ա ն * ե Տ Ա ն 1 8 բանակ անցած է սաՀմանէն ;
Լիբանանի արտաքին I ախարար ԱՀմէտ Հեը
հյՄԲ • Մեր բարեկամ՝ կրթական ՛նախարար բանկի եւս Հերքած է այս չուրը ; \յմանօրինակ
Հերքում մըե ալ տուած է Եգիպտոսի պատերազ
քնԺօԱՁւ՚Ժ Գձ&թՀէՀՀլի խմբադրութեամբ լոյս տեսնող , Հկքցեիկ ^ե լ տ ե ^ մական նախարարը . եգիպտականն բանակին մա -
սին :
Փաբիզեան շրջասի ընկերվարական պաշտօնաթերթ անոլճ (յ ա բ մ ա ր ն
թը ԽշՈՈ Հետեւեալ տողերը կը նուիրէ ընկեր Ա– ւ հ՛ " ՚ – «՚ււզրե Հ այս
ԱՀԱՐՈՆԵԱՆի յուղարկաւո՛րութեան տոթ Էլ անունը եր գա էամիութեաձ մը Համար։ Ա՛ ան աւանդ֊ ԱպտուլչաՀ թագաւոր 2 7 Ապրիլին ՛օրավարդ
միջազգային քաղաքի մ շ ֊ Ա՛ արս ի լիոյ մ ԷՀ : մը Հրատարակած էբ֊որ մի՛ չ1ւ Հիմա գաղտնի կը
«.ՄԵԾ ԳԷՄ֊Բ ՄԸ Կ՚ԱՆՀԵՏԱՆԱՅ» ԱՒԵՏԻՍ ԱՀԱ Վարգան Սավգթէեան– իբրեւ կնքաՀայր , յաԲ՛ սլաՀոլէր* Այս օրակարգը՝ որ Հրապարակուեցաւ,
ՐՈՆԵԱՆ (1866 - 1948) խորագրին տակ :
«մար Է տեսեր այս գեղեցեիկ պիաակր՛. կրնար նոր գ Հետեւեալ վոԼ\ո*Լ կլՀ վերնան այ • ^ Աեզմէ կը
Կոմիտաս%ով
Ազգային յ ուղա ր կա ւո բութ իւնը զո ր կա՛զմ ա - որակել զայն , բայց <&Արմենիա$>ն պաՀանշենք որ պատրաստ գտնուիք ա զա տագր ու–
կերսչան Էին $)րանսաՀ այեվր իրե՛նց մեծ գրագէտ ալէէ ելի բացատ րակաէն Է օաա բներ ու Համար ել կո– թեա\1. գործին Համար , եւ արժանի ըլլաք մեր
եւ պետական աէւձնաւոր՚ութեան՝ ԱՒԵՏԻՍ ԱՀԱ ֊
մ ի տաս Վարդապետ , եթէ ողէ\ ԸԷԷ՚^Ր Համամիա եաէսաՀայրեբուն . ովոնք պաՀպանեցին մեր ազ "
ՐՈՆԵԱՆի պիտի գանուեր զԱր մ են ի ա՝ֆ =. Հայա սա ան մ ակ– գային արժանաատուութիւնն ու իսլամական վե -
Համար , աեղի ունեցաւ, շաբաթ 24 ապ գիրի" , ինք Որ ամէն Փառքէ ՛Օ՛Ր ^ԷԼՀ բո&է՚Բ Հա ՀութիմԼը յ»
րիլ ժամր 14,15/5/ ժաձ կուժոյն ի Հայկական Հ կե - յաստան ր %
զեռին; պ\ուքլԱ եւ երկիւղած բազմութիւն ա կը Դ է՜ Հինգ արաբ պետութեանց պատերազմ ա ֊.
մէր գէպի եկեղեցի՝ ուր կը Հանգչէր մարմինը 3առաջիկա յ Համ բարձմ ան տօնի՛ն օր\ր ^ Մ ^ ր ֊ կ ան խոր Հ ո ւրգր կը շա ր ՛ո ւնա կէ իր ո ւսումնաս ի •»
որ Մարսէյլէս. նախորդ իրիկունր բերան՝ էի՛*՛։ "էյեԸւ *"իտի Վայելէ ^–Աէմենիա՝^ երգշախումբին ր ո ւթ ի ւն \ ե,ր ը պատերազմ ական միաՀամ ուռ գոր–
Կրօնական ա րա լ ողո ւթ ի ւններ Է\Լ վեր^՝ ան նեըրաժ: շտական ճոխ յա յտագրին ւգար՚ո ւԼ ա կո ւթ իւ– ծոգո-ւթեանց մասին. Պաղեստխւի Ա^ԷՀ՛ Պաշտօնա^
թաղուեցաւ Փէո Լաշէզի գեր եղեմ ա՛հ ա ա ո ւն ը կան զեկոյցի մը Համեմատ - Ապա ո ւ լյա Հ թագա -
աղ դո ւ ահ բազմ ո ւթե աճ մ ր ներկա յութեան I Հա յա սա ան ր՝ Ա արսէյլի ք^Ա6 ձ*ձ\%Շ1ի թաարո– ւո ր Հ ետ ե լեալ յայտարարութիւնը ըրած է այս
Հ ԱՀարոնեան Հ ա յ մեն բանասաեզն մը եւ. գրա^ նր փոխադրուած ւգէտի ր ք ք ա յ "քքհօվ7/^ ՝>եւԱարսիլա– մողոՎին եւ առածին նիստին մէՀ* Հ^Աօտ է մամա՛֊
գէա մ ըն էր յ որուն դո րծեըր մ են ազդեցո ւթիւն Հայլլ ՀոգեկաԱ լուսացում մր պիտի ՚ Լ ա ՚ յ ե է է քանի ՜նա կը 1 երբ Արաբները ա է բ պիաի գա ռ Լ ան *$ա -
ու ւաննեցան իր ժամա՝ ակՐտկ/յի//ցՐն,9եր7յուե վրայ յ մանա — մր ժամ մոոնալոփ իր գաղթական ի Հանգամանքը^ Հ ղեստինի : Ատենին, արաբ զանազան երկիւնեբու
Կ հ ՚՛յ ֊աոս ատսո^ ։ւԹև^ ^»՚՝Հ ^ ^ Լ"ՎԳ ղաիփա ե վ խ տորգոորուա՚անծ՜ Այս անդամ , բացառի կ է այս Հ ան գի ս ա դր ո ւ– մէՀ տեսակէտի տարբեըութիւններ կային– եւ կաս»
թի ւնր : Հ ո\1 ի ր արա ւ պիտի ագո ւ ցո ւ ին Հայ եւ օ– կա ծ ո ա՛ո ւթիւն կը աիրէր անոնց մ ԷՀ - բայց պա -
թս>վպմա\Ոլա1 ե %% Իջ Գ" Բորուն .մեհ մ աար հրդերշՓւ ղեստինեան խնդիրը այս բոլորին ՎերՀ դրա՛ծ է
լ ՏՀի եւ պուլկար երէն ի . *Ա I 5 Բ է Հ իմ ա » :
Կանուխէն ա % յ . ղ ւ՝ • Ղ՚րեթէ նորութիւն մը եւ լաւ մտ անուան %<որու ՝Հհ Ե,ր ո ւս աղէ մ՛էն եկած լուրի
թիւն ;
կերվարա Հա կանանա ա ^րքռԼպէ*ս
՚ ժՖօ\րռսէա.ս\սի1տ,յի֊–կաՖճվանոիողը՛,նկ,երտվրաVրակՓաՀրն"է՛ս՛անս3եէՂպիե"տՀ*եՓր"ոխւանկան ՄարսէչհրՍԵնց%աչաս~լ*պ–էս Քրի^Հ կաՀա^ա
Մ եր նորերը , սլիտի կրնան ր՚ող ՛ան բո. ո ո շռ,Լ..,«ւ > ^յ$–*
դնել Հայ ժ֊ողովր գա կան երգերր՝ Բօ՚՚ս՚ղգաաութեան
" 1 ա յ Ի ե ս 1՚"տ մը ուրիշներու , սլա շտ պանզսեա,լո ոլ։ Հա Հետ։ Վերտի, կոլնօ , Հաօյտար գա սա - 45 տ եկան լ ա լ ո ^ ^ ւ ; ,
կաններու
ըն, Պեր -
մար նաՀտտակ Հայաստանի արգար դատը : լիօղ, հուպեր;
1914—-1818/, Իրկ^էի է70 ն տէե1իձդտՀո
ւղատևբաղմին , ԱՀարոնեան ան. Ասիկա սլիտի ըլլայ միեւնոյն ատեն, տ՛եսակ
ԽորՀոլրգին, որ. մը երգամբռում :
գամ կր Թիֆլիզի մէջ Աղդային • Հիլիակտն բանակի կ ո Շ Ր է " Հ ^ ի ^ գ
կազմակերաե,յ
Հայկական ընդդիմադրութիւնը Հայ երդն ալ իր տեղը պիտի գրաւէ երդերու մէշ–– Միւս կոոմէ Հո զ է ։ ԵաֆաւԻ Ա-չանթ
ոաընը –Ժ-^Ւ–՜ \ Ն է ո ւ թ ե ա ն աալա - արիսպագոս ին մէՕ՝ Հաւասարէ Հս-ւասւէԱ՛ -• V»–X ե,րտրակաւ. Հիկտյր յշ֊-լ . V . . մէ
» Ղ"՛֊ 1"
2Շին «Դաշնակցութիւն. /երգի –Դիցք»՝ յ- ^ *
անոր . է Ազղամ փաշա, որ այս սլաՀուս Ամման կը դշտ–
Զենք մթււցաՆ , Փարիզցիներս
տաքութեան տակ : Լ^ոհլ Հաւ - , քանի մը ատ– նուի , «Եունայթրտ Փրէս»ի թղթս՚կցէ" ձ ձա տա ~
կական Հանրապետութեան նա ի. Գ ^ րի սա ուշ , լէոոււսսաահՀոոգիգի ողբացռեալ րԳոոււրգէն Ա– բահ՜ է • «Շատ անգամներ ըսաօ՜ եմ արդէն որ ա -
լէմլաՀի աքակցութեամբ , Աարդիսեանի կ •զմա - ռաշին յա^ողութիւնները պիտի պատկանին Հը,բ -
կնեերոապաահծ֊ երգի փաւռւատաօտօննըը, ^ որոնց Համը մեր բ,բե ՛Սաներուն , որո՛ւ ք զինուած են, եւ կատարելապէս
քուէ սաորագր եց \ տձ*\յ \տ 7 " ** * " " " ՚ "ճ" ՜՜ ՝*՝~ 1 ֊ — V լ *֊ •րանը մմննսացա ֊:. ԱԱյյննքքաանն ^ն"մ"՚ան էր Մեէին
նազիրը, որ Թուրքիոյ Հետ թչ1ամութեանց վեր1 կոմիտասի պատրաստ՝ պատերազմի ւ Արաբները մէկ Հատ
III՛ նաւի–
• ՜ քնի անկախութիւնը կը Պ ո ԼԱ ո յ Հ ամ երգ՝ I եր ո ւն զինագործարան անգամ չունին . . • Բայց , արաբ
կր դնէր մեձ– մը
Ա* արս ի լիաց իները բախտաւոր, են , կոմիտասի ՚ոլմերը Հիմա միակ Հրամանատարութեան
րա գործէր իրենց մԷ^ ունենալով , ո– թերեւս
եւ Հայաստան ա ւս ոգիով սնած կարդանը ըլլալու են Ց * ՄալաքեսւՒ– տակ կը գս&ռւին : Կռիւները պիտի տեւեն է որ
: ր՚ուն Համար ՀնորՀակալ
վեց ամիս , թերեւս տարի մը , անկարելի
Բոլոր Հայերը անխտիր կողբւ \նին , որ կրցաւ Աարգսեանը՝ ՊելճիքայէՀե Աար - Հրեաները դիմանան Արարներու միաՀամուռ յար–
Հայրենասէրին մաՀը : սէյլ բերելու գործը գլուխ Հանել : .... ձակմանց առ^եւ » :
Պիաի փափաքէ ի Համբարձման՛ տօնը անցընել Հ ի Ա գ ե է ը (յկը ( մ ակ ւա գո մէ աա պկ եԵ ոս զ ո ն ի ն
էո. Փէ կֆի ցոյցերը կատաբուեցսճ Ս էն Աարսիլիոյ մէ^՝ թարմացնելու Համար սիրտս ու
–Բլուի պարտէզին մէ1, աՀագին բազմութեան մը Հողիս կոմիտասի սրբազան յիչատակներով :
Կ. ՊԵՏՈՒՇ
մասնակցութեամբ : Տեղի ունեցան խրախճանոլ - Լոնտոնէն կը Հեռագր են
թիւններ , երգ , պար , եմս. է) ս/ե դավա ռութ իւն ը Հինգերու պատերազմական նախարարները
իր գերւագոյն ՝ ՚ ; ա.ս..տի..ճ.ա.նԼՀի.ն Հ ասա լ , երբ զօր * 5 ^ •.^^.«յ«*«»*•<»1»1•»•>•I•<••*«"*•՝**«'«'I•*'', զ"ւիիննոո-ււոորրաազկանա– <:մսսնաայյոոձսււն քք֊ոո՝սմիլտ֊»է––, Ո–մ-Կլ.Հլ ֊.,կաքզ.մեցռ.ին, ո–
իւր ո պայ
Կոլ երեւցաւ մամը չորսին՝. Հարիւրապետ Կի ե » ի
քանի մը ուրիշ մարդիկ Տը Կո՚լը, իրենց ուսերուն Նա՛ թատերախաղ մը, րուն պաշտօնը պիտի ըլլայ Արեւմս միակ
վրայ աոահ՜ , առա^որդեցին բեմը, ոկրկէ Զ°ըաա պետութեանց պաշտպանութեան Համար լ^
մարը ճառ մը խօսեցաւ , փառաբանելովԱշխատու– էԿոմքւտաս* ծրագիր մր պատրաստեր Հակառակ խորՀրդակ -
թիւևը, որուն շնոբՀիւ միայն Յչրանսա կրնայ իբ ցութեանց գաղտնի պաՀուելուՂ, յայտնի եղան Է
վե\ր ելքին դիմել ըսաւ Հ որ Հինգերը իրենց պէտք ունեցած զինուորական
ՄԱՅԻՍ 7ին , Լա Հէյի մէ1 պիտի բացուի մի– պ.ի.տո.յ1ք.ն.երոոու.նոնեոսւնմէմկէնկգրիճ™,ռոիտ ցուոցոակւըցակը կազկասզա*մած *».են։
1 8 / * ղ–ե–– Արեւմտեան
ՀէԱլԷպԷՏ կը գրհԹ մ ե զ ի — Ապրիլ Եւրոպայի Հինգ պետութիւները
ֆազգա յին Համ ամողուի մը , խորՀ րդակցելու Հ ա՜ բասան Մ– Մարութեան սինէմա Օբիանթալի մէէ գի.տի ւ կւրնհան. ..,Տ կ/ռէու.ել–ո.ւ պ.ա.տ.ր.ա.ս.տ.ռո...վիս,ճոակիվիճակիմէՀմէ9
մար եվրոպական միութիւն մը Հիմնելու մասին : ներկա յա ցուց. ի/ -ր.Տն..ո.ր. թռ.ատ.եր,,ոխեսոյտղէրոաոո .^ճկԿոոմմիհտատւաս» : դնել բանակ մը\, որ թիւի տեսակէկտէոտվով -մօմւօտ եր
Այս Համ աժ ո ղո՛ւիին՝ որու՛ն պիտի մաս)1. ակց ին ա– Ընդարձակ սրաՀը ծա յրէ ծայր լեեցդո -ւա ծ՝ էր (1000 կու միլիոն զինուոր - ամէնէն զօրաւորը պիտի
արեւմտեան Եվրոպայի բոլոր պետոլթիւննե րըԳեր– 1200 Հոդի) : Թատերախաղը կը ներկայացնէ ըլլայ Խո1րԱոՀրրՀդ.րդ Միութեա՛ն եւ իր արբանեակնե–
մանիան ալ մէ^ը ՐէէաէՈէք է սռԲ^է*"Հ "ւֆաԻ ԲԼԼ վարդապետին՜ <աին կկեեա՚աւէքքրր,, սմաասնգոկոււրթւեսնսէւնս (–ճ.Բէ–օ^թ€.~տ.Հ^ բու զի՛նուորական մ.իքացեալք բանէա.կէ.ն..1.ԼՀ. ^,0
3 .Ա– ւ֊ւ
800 պատուիրակներ ( որոնց տասնըվեցը ՚եա) մինչեւ կչմիածին եւ եզերեական ՚ ՚վախ՚ճաՀնա՝ը– Ն ւային ումեր՚ուն գալով, Հինգերու տորմիղը,
են, » ՛եւնախկին
վարդապետներ կամ նախարարներ յիմարանոցին մէ1 : Խաղարկութիւնը յաէող էր ՄԻ ՆաՀանգԼերու տորմիղէն ետքը, ամէնէն
- • ՛լ՜ պի՞
Գ-1-Լ 1 ւ նւ ՜լ Ք"անը բայց տեսարանները քիչ մը ձգձգուած ըւլալով Հ ւ ւ ւ.. ՆաՀա՚նգները
այժմ գեռ պաշտօնի վրայ գանուող նախարար - տեւեց չո՛րս Ժամ : Գլխաւոր դերակատարը Հեղի զգրաւս րը պիտի ըլլայ։ Միաց .
Հեեր : Պիաի քԼ֊նուի քաղաքական րնդարձակ ծրա - որ՛ի կՀարայելթիայթենպիտի պըալտլե—րյ ազմ֊ ւակա«.ն լ այլնքանւ նիւթեր,
գիր ՛՛՛Բ է ի ՚ և Է ա Է ս նաեւ զանազան երկիրներու կո՛լ՜՜ կոորիզկաոեւմիը կապզիմտիել, ըլլա3յ 0 զպօարշատպբաանմ ողինակէանբաղկացած առաքթ,
՚^է ՝ԲԼԼա Լէք թ ե լա գր ո ւ թ ի ւնն ե ր ը տն տ ե ս ական ՛եւ 16ք ֆրանսւակկաանզմել, , կ ՅաՍնգլզիօարկան , եւ մնացածն ալ
ելմտական միութիւն մը Հիմնելու Հ ամււղր ՚է)ւրո - ՓԷԹԷՆԵ ազատ արձակման աշխատելու Համար Հոլա՚նտական՛Ասակա,նպել, ճՏիշակսՏնանգլ ել լիլքսէմպուրկեան :
կազմուա՛ծ
պայի մէՀ : քռմիտէն կը բողոքէ իր դո՚րծունէոլ - ւ կլան , * պելճիական - •՝
Պ-ԵՈԼԵՆՒ սովետ իշխանութիւնն ե րը բոզոքե • թիլքԼր արգիլող ոստիկանական որոշմա՛ն դէմ, ո–
ցքքե Պբէմի ամերիկեան. իշխանութեանց դէմ,Հասո<- րով իբր թէ բռնաբարուած կ ըլլայ ԱաՀմս/նա •-
վետ* .գնդապետ .Թասոիէվի .ան Հետաց ման Տնօրէն ՖԻՆԼԱՆՏԱՏԻ ԽորՀրդարանր 1 ձայնի դէմ
մաարր։։ Գ՜ինեդդաապպեռտտըր Պ•րք /է"մ4ի֊ / . - — նաւաՀանդստի դրութեան տրամադրած ազատութեան ս կղբուն • 157 ձայնով վաւերացուց Աովեաներու Հ՛ետ
ամէմեբերհիկկաաոցիի ՝Բլ/էԷմմիի կողմմէ է թ է յ ի ՀՀրաաււիիրրոոււածած օօրրէէն քը : ՚Բոմիթէն կ՝աւելցնէ թէ իր առած նախաձեռ քուա՛ծ բարեկամական եւ փոխադարձ օգնութեան
Ի վեր մէշ֊ոեղ ելած չէ ։Այս դիմումը անՀետեւաէ նութիւնը քաղաքական որեւէ բնոյթ չունի, ե այն դաշինքը՝ որ Ապրիլ 6թ ստորագրուած էր
թէոո-ղղՈՈւած ՚ըլ/ս/քով, Սովետները երկր՛որդ բողոքս արտայայտութիւնն է պարզապէս ֆրանսական
ժողովուրդի մէկ մեծ մասին խորունկ զգառցռ՛ասում– Մոսկուայի մէչ–. Երեսունեւմէկ երեսփոխան ձե
դիր մը ուղղած են Ամ ե ր ի կացին եբ ուքւ , պաՀանխ ռլճպաՀ մնացած– Խն ։
լով որ ռուս սպան իսկոյն աղատ արձակուի յ ներուն՝ Փէթէնէ նկատմամբ
յանցաւորները պատմուին :
Fonds A.R.A.M
սսշգ™Հք™բո€էատ .- տա. ա տ տ ճ ճ ա վ
ՀԱԿԱՍԱԿԱՆ Ե Ւ ՀՓՈԹ ԼՈՒՐԵՐ
0.€Ք. Րյոտ 1678-63 ամրւլի զանազան դո րնա1լալութիլւներ ՀթԻ–
Ի– ՏԱքԱ ԳոԲԳա& էին թէ սուէ՝իաքլատւ եւ Լիբանան\եան զին"
20" Խո& քք" շյ՚քՈԱ թ ի ւ 941 ր֊ւոբնիը ՊագԼբտին մտած էի՛՝ ւ Անգչխ/յյ պատե*
Խ մ բ ա ց ի ր ֊ Շ– ՄԻՍԱք-ԵԱ՚լ, բաղմական նախաբար ր ւթիւն շ աաշաօեաաէս կը
Գի՛ն 5 Ֆր– յայտարարէ որ այ՛ս . լուրերը Հաստատուած էեն ,
|| եւ թէ՝ Աք ար աեւո ութ իւննե բուն պատկանողումէկ
Ս ե ծ ՛Ամ* Ս Ը Կ ՚ Ա ն * ե Տ Ա ն 1 8 բանակ անցած է սաՀմանէն ;
Լիբանանի արտաքին I ախարար ԱՀմէտ Հեը
հյՄԲ • Մեր բարեկամ՝ կրթական ՛նախարար բանկի եւս Հերքած է այս չուրը ; \յմանօրինակ
Հերքում մըե ալ տուած է Եգիպտոսի պատերազ
քնԺօԱՁւ՚Ժ Գձ&թՀէՀՀլի խմբադրութեամբ լոյս տեսնող , Հկքցեիկ ^ե լ տ ե ^ մական նախարարը . եգիպտականն բանակին մա -
սին :
Փաբիզեան շրջասի ընկերվարական պաշտօնաթերթ անոլճ (յ ա բ մ ա ր ն
թը ԽշՈՈ Հետեւեալ տողերը կը նուիրէ ընկեր Ա– ւ հ՛ " ՚ – «՚ււզրե Հ այս
ԱՀԱՐՈՆԵԱՆի յուղարկաւո՛րութեան տոթ Էլ անունը եր գա էամիութեաձ մը Համար։ Ա՛ ան աւանդ֊ ԱպտուլչաՀ թագաւոր 2 7 Ապրիլին ՛օրավարդ
միջազգային քաղաքի մ շ ֊ Ա՛ արս ի լիոյ մ ԷՀ : մը Հրատարակած էբ֊որ մի՛ չ1ւ Հիմա գաղտնի կը
«.ՄԵԾ ԳԷՄ֊Բ ՄԸ Կ՚ԱՆՀԵՏԱՆԱՅ» ԱՒԵՏԻՍ ԱՀԱ Վարգան Սավգթէեան– իբրեւ կնքաՀայր , յաԲ՛ սլաՀոլէր* Այս օրակարգը՝ որ Հրապարակուեցաւ,
ՐՈՆԵԱՆ (1866 - 1948) խորագրին տակ :
«մար Է տեսեր այս գեղեցեիկ պիաակր՛. կրնար նոր գ Հետեւեալ վոԼ\ո*Լ կլՀ վերնան այ • ^ Աեզմէ կը
Կոմիտաս%ով
Ազգային յ ուղա ր կա ւո բութ իւնը զո ր կա՛զմ ա - որակել զայն , բայց <&Արմենիա$>ն պաՀանշենք որ պատրաստ գտնուիք ա զա տագր ու–
կերսչան Էին $)րանսաՀ այեվր իրե՛նց մեծ գրագէտ ալէէ ելի բացատ րակաէն Է օաա բներ ու Համար ել կո– թեա\1. գործին Համար , եւ արժանի ըլլաք մեր
եւ պետական աէւձնաւոր՚ութեան՝ ԱՒԵՏԻՍ ԱՀԱ ֊
մ ի տաս Վարդապետ , եթէ ողէ\ ԸԷԷ՚^Ր Համամիա եաէսաՀայրեբուն . ովոնք պաՀպանեցին մեր ազ "
ՐՈՆԵԱՆի պիտի գանուեր զԱր մ են ի ա՝ֆ =. Հայա սա ան մ ակ– գային արժանաատուութիւնն ու իսլամական վե -
Համար , աեղի ունեցաւ, շաբաթ 24 ապ գիրի" , ինք Որ ամէն Փառքէ ՛Օ՛Ր ^ԷԼՀ բո&է՚Բ Հա ՀութիմԼը յ»
րիլ ժամր 14,15/5/ ժաձ կուժոյն ի Հայկական Հ կե - յաստան ր %
զեռին; պ\ուքլԱ եւ երկիւղած բազմութիւն ա կը Դ է՜ Հինգ արաբ պետութեանց պատերազմ ա ֊.
մէր գէպի եկեղեցի՝ ուր կը Հանգչէր մարմինը 3առաջիկա յ Համ բարձմ ան տօնի՛ն օր\ր ^ Մ ^ ր ֊ կ ան խոր Հ ո ւրգր կը շա ր ՛ո ւնա կէ իր ո ւսումնաս ի •»
որ Մարսէյլէս. նախորդ իրիկունր բերան՝ էի՛*՛։ "էյեԸւ *"իտի Վայելէ ^–Աէմենիա՝^ երգշախումբին ր ո ւթ ի ւն \ ե,ր ը պատերազմ ական միաՀամ ուռ գոր–
Կրօնական ա րա լ ողո ւթ ի ւններ Է\Լ վեր^՝ ան նեըրաժ: շտական ճոխ յա յտագրին ւգար՚ո ւԼ ա կո ւթ իւ– ծոգո-ւթեանց մասին. Պաղեստխւի Ա^ԷՀ՛ Պաշտօնա^
թաղուեցաւ Փէո Լաշէզի գեր եղեմ ա՛հ ա ա ո ւն ը կան զեկոյցի մը Համեմատ - Ապա ո ւ լյա Հ թագա -
աղ դո ւ ահ բազմ ո ւթե աճ մ ր ներկա յութեան I Հա յա սա ան ր՝ Ա արսէյլի ք^Ա6 ձ*ձ\%Շ1ի թաարո– ւո ր Հ ետ ե լեալ յայտարարութիւնը ըրած է այս
Հ ԱՀարոնեան Հ ա յ մեն բանասաեզն մը եւ. գրա^ նր փոխադրուած ւգէտի ր ք ք ա յ "քքհօվ7/^ ՝>եւԱարսիլա– մողոՎին եւ առածին նիստին մէՀ* Հ^Աօտ է մամա՛֊
գէա մ ըն էր յ որուն դո րծեըր մ են ազդեցո ւթիւն Հայլլ ՀոգեկաԱ լուսացում մր պիտի ՚ Լ ա ՚ յ ե է է քանի ՜նա կը 1 երբ Արաբները ա է բ պիաի գա ռ Լ ան *$ա -
ու ւաննեցան իր ժամա՝ ակՐտկ/յի//ցՐն,9եր7յուե վրայ յ մանա — մր ժամ մոոնալոփ իր գաղթական ի Հանգամանքը^ Հ ղեստինի : Ատենին, արաբ զանազան երկիւնեբու
Կ հ ՚՛յ ֊աոս ատսո^ ։ւԹև^ ^»՚՝Հ ^ ^ Լ"ՎԳ ղաիփա ե վ խ տորգոորուա՚անծ՜ Այս անդամ , բացառի կ է այս Հ ան գի ս ա դր ո ւ– մէՀ տեսակէտի տարբեըութիւններ կային– եւ կաս»
թի ւնր : Հ ո\1 ի ր արա ւ պիտի ագո ւ ցո ւ ին Հայ եւ օ– կա ծ ո ա՛ո ւթիւն կը աիրէր անոնց մ ԷՀ - բայց պա -
թս>վպմա\Ոլա1 ե %% Իջ Գ" Բորուն .մեհ մ աար հրդերշՓւ ղեստինեան խնդիրը այս բոլորին ՎերՀ դրա՛ծ է
լ ՏՀի եւ պուլկար երէն ի . *Ա I 5 Բ է Հ իմ ա » :
Կանուխէն ա % յ . ղ ւ՝ • Ղ՚րեթէ նորութիւն մը եւ լաւ մտ անուան %<որու ՝Հհ Ե,ր ո ւս աղէ մ՛էն եկած լուրի
թիւն ;
կերվարա Հա կանանա ա ^րքռԼպէ*ս
՚ ժՖօ\րռսէա.ս\սի1տ,յի֊–կաՖճվանոիողը՛,նկ,երտվրաVրակՓաՀրն"է՛ս՛անս3եէՂպիե"տՀ*եՓր"ոխւանկան ՄարսէչհրՍԵնց%աչաս~լ*պ–էս Քրի^Հ կաՀա^ա
Մ եր նորերը , սլիտի կրնան ր՚ող ՛ան բո. ո ո շռ,Լ..,«ւ > ^յ$–*
դնել Հայ ժ֊ողովր գա կան երգերր՝ Բօ՚՚ս՚ղգաաութեան
" 1 ա յ Ի ե ս 1՚"տ մը ուրիշներու , սլա շտ պանզսեա,լո ոլ։ Հա Հետ։ Վերտի, կոլնօ , Հաօյտար գա սա - 45 տ եկան լ ա լ ո ^ ^ ւ ; ,
կաններու
ըն, Պեր -
մար նաՀտտակ Հայաստանի արգար դատը : լիօղ, հուպեր;
1914—-1818/, Իրկ^էի է70 ն տէե1իձդտՀո
ւղատևբաղմին , ԱՀարոնեան ան. Ասիկա սլիտի ըլլայ միեւնոյն ատեն, տ՛եսակ
ԽորՀոլրգին, որ. մը երգամբռում :
գամ կր Թիֆլիզի մէջ Աղդային • Հիլիակտն բանակի կ ո Շ Ր է " Հ ^ ի ^ գ
կազմակերաե,յ
Հայկական ընդդիմադրութիւնը Հայ երդն ալ իր տեղը պիտի գրաւէ երդերու մէշ–– Միւս կոոմէ Հո զ է ։ ԵաֆաւԻ Ա-չանթ
ոաընը –Ժ-^Ւ–՜ \ Ն է ո ւ թ ե ա ն աալա - արիսպագոս ին մէՕ՝ Հաւասարէ Հս-ւասւէԱ՛ -• V»–X ե,րտրակաւ. Հիկտյր յշ֊-լ . V . . մէ
» Ղ"՛֊ 1"
2Շին «Դաշնակցութիւն. /երգի –Դիցք»՝ յ- ^ *
անոր . է Ազղամ փաշա, որ այս սլաՀուս Ամման կը դշտ–
Զենք մթււցաՆ , Փարիզցիներս
տաքութեան տակ : Լ^ոհլ Հաւ - , քանի մը ատ– նուի , «Եունայթրտ Փրէս»ի թղթս՚կցէ" ձ ձա տա ~
կական Հանրապետութեան նա ի. Գ ^ րի սա ուշ , լէոոււսսաահՀոոգիգի ողբացռեալ րԳոոււրգէն Ա– բահ՜ է • «Շատ անգամներ ըսաօ՜ եմ արդէն որ ա -
լէմլաՀի աքակցութեամբ , Աարդիսեանի կ •զմա - ռաշին յա^ողութիւնները պիտի պատկանին Հը,բ -
կնեերոապաահծ֊ երգի փաւռւատաօտօննըը, ^ որոնց Համը մեր բ,բե ՛Սաներուն , որո՛ւ ք զինուած են, եւ կատարելապէս
քուէ սաորագր եց \ տձ*\յ \տ 7 " ** * " " " ՚ "ճ" ՜՜ ՝*՝~ 1 ֊ — V լ *֊ •րանը մմննսացա ֊:. ԱԱյյննքքաանն ^ն"մ"՚ան էր Մեէին
նազիրը, որ Թուրքիոյ Հետ թչ1ամութեանց վեր1 կոմիտասի պատրաստ՝ պատերազմի ւ Արաբները մէկ Հատ
III՛ նաւի–
• ՜ քնի անկախութիւնը կը Պ ո ԼԱ ո յ Հ ամ երգ՝ I եր ո ւն զինագործարան անգամ չունին . . • Բայց , արաբ
կր դնէր մեձ– մը
Ա* արս ի լիաց իները բախտաւոր, են , կոմիտասի ՚ոլմերը Հիմա միակ Հրամանատարութեան
րա գործէր իրենց մԷ^ ունենալով , ո– թերեւս
եւ Հայաստան ա ւս ոգիով սնած կարդանը ըլլալու են Ց * ՄալաքեսւՒ– տակ կը գս&ռւին : Կռիւները պիտի տեւեն է որ
: ր՚ուն Համար ՀնորՀակալ
վեց ամիս , թերեւս տարի մը , անկարելի
Բոլոր Հայերը անխտիր կողբւ \նին , որ կրցաւ Աարգսեանը՝ ՊելճիքայէՀե Աար - Հրեաները դիմանան Արարներու միաՀամուռ յար–
Հայրենասէրին մաՀը : սէյլ բերելու գործը գլուխ Հանել : .... ձակմանց առ^եւ » :
Պիաի փափաքէ ի Համբարձման՛ տօնը անցընել Հ ի Ա գ ե է ը (յկը ( մ ակ ւա գո մէ աա պկ եԵ ոս զ ո ն ի ն
էո. Փէ կֆի ցոյցերը կատաբուեցսճ Ս էն Աարսիլիոյ մէ^՝ թարմացնելու Համար սիրտս ու
–Բլուի պարտէզին մէ1, աՀագին բազմութեան մը Հողիս կոմիտասի սրբազան յիչատակներով :
Կ. ՊԵՏՈՒՇ
մասնակցութեամբ : Տեղի ունեցան խրախճանոլ - Լոնտոնէն կը Հեռագր են
թիւններ , երգ , պար , եմս. է) ս/ե դավա ռութ իւն ը Հինգերու պատերազմական նախարարները
իր գերւագոյն ՝ ՚ ; ա.ս..տի..ճ.ա.նԼՀի.ն Հ ասա լ , երբ զօր * 5 ^ •.^^.«յ«*«»*•<»1»1•»•>•I•<••*«"*•՝**«'«'I•*'', զ"ւիիննոո-ււոորրաազկանա– <:մսսնաայյոոձսււն քք֊ոո՝սմիլտ֊»է––, Ո–մ-Կլ.Հլ ֊.,կաքզ.մեցռ.ին, ո–
իւր ո պայ
Կոլ երեւցաւ մամը չորսին՝. Հարիւրապետ Կի ե » ի
քանի մը ուրիշ մարդիկ Տը Կո՚լը, իրենց ուսերուն Նա՛ թատերախաղ մը, րուն պաշտօնը պիտի ըլլայ Արեւմս միակ
վրայ աոահ՜ , առա^որդեցին բեմը, ոկրկէ Զ°ըաա պետութեանց պաշտպանութեան Համար լ^
մարը ճառ մը խօսեցաւ , փառաբանելովԱշխատու– էԿոմքւտաս* ծրագիր մր պատրաստեր Հակառակ խորՀրդակ -
թիւևը, որուն շնոբՀիւ միայն Յչրանսա կրնայ իբ ցութեանց գաղտնի պաՀուելուՂ, յայտնի եղան Է
վե\ր ելքին դիմել ըսաւ Հ որ Հինգերը իրենց պէտք ունեցած զինուորական
ՄԱՅԻՍ 7ին , Լա Հէյի մէ1 պիտի բացուի մի– պ.ի.տո.յ1ք.ն.երոոու.նոնեոսւնմէմկէնկգրիճ™,ռոիտ ցուոցոակւըցակը կազկասզա*մած *».են։
1 8 / * ղ–ե–– Արեւմտեան
ՀէԱլԷպԷՏ կը գրհԹ մ ե զ ի — Ապրիլ Եւրոպայի Հինգ պետութիւները
ֆազգա յին Համ ամողուի մը , խորՀ րդակցելու Հ ա՜ բասան Մ– Մարութեան սինէմա Օբիանթալի մէէ գի.տի ւ կւրնհան. ..,Տ կ/ռէու.ել–ո.ւ պ.ա.տ.ր.ա.ս.տ.ռո...վիս,ճոակիվիճակիմէՀմէ9
մար եվրոպական միութիւն մը Հիմնելու մասին : ներկա յա ցուց. ի/ -ր.Տն..ո.ր. թռ.ատ.եր,,ոխեսոյտղէրոաոո .^ճկԿոոմմիհտատւաս» : դնել բանակ մը\, որ թիւի տեսակէկտէոտվով -մօմւօտ եր
Այս Համ աժ ո ղո՛ւիին՝ որու՛ն պիտի մաս)1. ակց ին ա– Ընդարձակ սրաՀը ծա յրէ ծայր լեեցդո -ւա ծ՝ էր (1000 կու միլիոն զինուոր - ամէնէն զօրաւորը պիտի
արեւմտեան Եվրոպայի բոլոր պետոլթիւննե րըԳեր– 1200 Հոդի) : Թատերախաղը կը ներկայացնէ ըլլայ Խո1րԱոՀրրՀդ.րդ Միութեա՛ն եւ իր արբանեակնե–
մանիան ալ մէ^ը ՐէէաէՈէք է սռԲ^է*"Հ "ւֆաԻ ԲԼԼ վարդապետին՜ <աին կկեեա՚աւէքքրր,, սմաասնգոկոււրթւեսնսէւնս (–ճ.Բէ–օ^թ€.~տ.Հ^ բու զի՛նուորական մ.իքացեալք բանէա.կէ.ն..1.ԼՀ. ^,0
3 .Ա– ւ֊ւ
800 պատուիրակներ ( որոնց տասնըվեցը ՚եա) մինչեւ կչմիածին եւ եզերեական ՚ ՚վախ՚ճաՀնա՝ը– Ն ւային ումեր՚ուն գալով, Հինգերու տորմիղը,
են, » ՛եւնախկին
վարդապետներ կամ նախարարներ յիմարանոցին մէ1 : Խաղարկութիւնը յաէող էր ՄԻ ՆաՀանգԼերու տորմիղէն ետքը, ամէնէն
- • ՛լ՜ պի՞
Գ-1-Լ 1 ւ նւ ՜լ Ք"անը բայց տեսարանները քիչ մը ձգձգուած ըւլալով Հ ւ ւ ւ.. ՆաՀա՚նգները
այժմ գեռ պաշտօնի վրայ գանուող նախարար - տեւեց չո՛րս Ժամ : Գլխաւոր դերակատարը Հեղի զգրաւս րը պիտի ըլլայ։ Միաց .
Հեեր : Պիաի քԼ֊նուի քաղաքական րնդարձակ ծրա - որ՛ի կՀարայելթիայթենպիտի պըալտլե—րյ ազմ֊ ւակա«.ն լ այլնքանւ նիւթեր,
գիր ՛՛՛Բ է ի ՚ և Է ա Է ս նաեւ զանազան երկիրներու կո՛լ՜՜ կոորիզկաոեւմիը կապզիմտիել, ըլլա3յ 0 զպօարշատպբաանմ ողինակէանբաղկացած առաքթ,
՚^է ՝ԲԼԼա Լէք թ ե լա գր ո ւ թ ի ւնն ե ր ը տն տ ե ս ական ՛եւ 16ք ֆրանսւակկաանզմել, , կ ՅաՍնգլզիօարկան , եւ մնացածն ալ
ելմտական միութիւն մը Հիմնելու Հ ամււղր ՚է)ւրո - ՓԷԹԷՆԵ ազատ արձակման աշխատելու Համար Հոլա՚նտական՛Ասակա,նպել, ճՏիշակսՏնանգլ ել լիլքսէմպուրկեան :
կազմուա՛ծ
պայի մէՀ : քռմիտէն կը բողոքէ իր դո՚րծունէոլ - ւ կլան , * պելճիական - •՝
Պ-ԵՈԼԵՆՒ սովետ իշխանութիւնն ե րը բոզոքե • թիլքԼր արգիլող ոստիկանական որոշմա՛ն դէմ, ո–
ցքքե Պբէմի ամերիկեան. իշխանութեանց դէմ,Հասո<- րով իբր թէ բռնաբարուած կ ըլլայ ԱաՀմս/նա •-
վետ* .գնդապետ .Թասոիէվի .ան Հետաց ման Տնօրէն ՖԻՆԼԱՆՏԱՏԻ ԽորՀրդարանր 1 ձայնի դէմ
մաարր։։ Գ՜ինեդդաապպեռտտըր Պ•րք /է"մ4ի֊ / . - — նաւաՀանդստի դրութեան տրամադրած ազատութեան ս կղբուն • 157 ձայնով վաւերացուց Աովեաներու Հ՛ետ
ամէմեբերհիկկաաոցիի ՝Բլ/էԷմմիի կողմմէ է թ է յ ի ՀՀրաաււիիրրոոււածած օօրրէէն քը : ՚Բոմիթէն կ՝աւելցնէ թէ իր առած նախաձեռ քուա՛ծ բարեկամական եւ փոխադարձ օգնութեան
Ի վեր մէշ֊ոեղ ելած չէ ։Այս դիմումը անՀետեւաէ նութիւնը քաղաքական որեւէ բնոյթ չունի, ե այն դաշինքը՝ որ Ապրիլ 6թ ստորագրուած էր
թէոո-ղղՈՈւած ՚ըլ/ս/քով, Սովետները երկր՛որդ բողոքս արտայայտութիւնն է պարզապէս ֆրանսական
ժողովուրդի մէկ մեծ մասին խորունկ զգառցռ՛ասում– Մոսկուայի մէչ–. Երեսունեւմէկ երեսփոխան ձե
դիր մը ուղղած են Ամ ե ր ի կացին եբ ուքւ , պաՀանխ ռլճպաՀ մնացած– Խն ։
լով որ ռուս սպան իսկոյն աղատ արձակուի յ ներուն՝ Փէթէնէ նկատմամբ
յանցաւորները պատմուին :
Fonds A.R.A.M