Page 7 - ARM_19-1947_04
P. 7
ԾգաձաԱդես Բժ. ՕճաԱջաճեաԱի մեր ընկերն ե ր ո լ յ ի շատ ակը , այլեւ պիտ ի աշխա - Անտ ո լնէին՝ :
տինք որ բլլանք անո՚Լց արման ի » :
Պէյրութի ճեմարանին ե լ հետեւաբար Ն* Ագ՛
ծ ւ Ն. Աղթպ&աԱբ յիշատակի ե Բ • բանախօսն էր րնկեր Հայկ Աարգիսեան որ բալետն ի նախկին աշակերտներէն ընկեր ԱԼդրա -
ինչպէս յայտարարեց նախագահ ը, պիտի ներկա– նիկ Ծառուկեա\և ( ^Նայի/րի» գրական ամսագրին^
յացեէր Համօ Օհա֊ջաԱիքթ^նլյ ; բանախօսը երեքի խմբագիրը, որ ֆաբիղէն կ^ա^^ն^բ Հենեափկ եր ~
Տաքաթ գիՀկ Աալ Փ ^ Խ ^ Է ՀԱ յարգան բաժնեց իր նիւթյ, ներկայացնելու Համ՛ար թմ * 0– թալու համար . հրաւիրսւեցալ խօսիլ Աղբալեանի
քի երեկոյ մը կազմակերպուած էբ Հ.՚8՝՛ Դ. Ե– հսՀսԼանեա՚նը նախ որպէս յեղափոխական , յետս ւ վեյՎին օրերէն յիշատակ մր բերելով մեգի՛. Ընկեր
գիպաացի կոմիտէին կողմէ ընկեր Օհանչանեանի որպէս պետականէ մարգ եւ վերջապէս պարղապէս Օ՚առոլկեան՛ յուղումով պատմեց այն՝ աԼնախբն -
ել ընկեր \յ . Ազբալեանի մաՀուան քառասունքին մարդ։ Ծանրացաւ այն դէպքե րոլվյրայո ր ոնք դար թաց յուղարկալորութիւնը որ Լիբանանի հայու -
առթիւ ; ձս լցած էին Օհանջանեանը Դաշնակցութեան մ էք թիւՀնՀբ ըըալ մեր վարպետին, իրապէս ժողովրդա
Սրահը լեցուած էր հաւատաւոր բաղմ ու - հ ե ղին ա կա լո ր , ա րգար եւ շատ յ արգո ւած բն կե ր կան, վեր ամէն կարգի ճղճիմ ու մանր կռիւներէ
թեամբ մը որ եկած էր իր վերչդն յարգանքը մը , դարձեալ այն՛ գմուարին եւ ծան՛ր պայմաննե վերա րհ ես տա կան պառակտումներու բո լո ր ն կա -
յա յաւելու այս երկու մեծ Հայերուն անփոխա - րը որոնք շրջապատ ած էին Ա՝ ան ո լկ Հա յաստանօր տումներէն , որովհետեւ մեր իմաստունն ժողովուր
բինելի կորուստին առթիւ; Նախագահին՝ &. երբ վարչապետ էր ինք* ու յետոյ վեր առաւ 0 - դը գիտէր թէ այդ օրը միայն Դաշնակցական Ագ
Նարգունիի հրաւէրով մէկ վայրկեանի յո տն կայս հանջանեանի աբմէքը, տրպէս մարդ մաքուր , ան բալեանը չէր որ կբ տանէր թաղելու, այլ Հայոլն
լռութեամբ ներկաները երկիւղածութեամբ եւ շահախնդիր , բնկեբական ու համեստ : սրտէն փրցուած մաս մըն էր այդ դագաղին մէթ
գլխիկոր յաբգաՀքի կեցան մեր զոյգ մեռելԼե - Ընկեր Աարգիսեան ըսաւ (^Դաշնակցութիւնը դրուածը, լաւագոյն մաս մ ը , հարազատ , մա -
բուն առ^ել :
՛ո րպէս ամ էն էն դեմ ո կր ա ա կուսակցութիւներ շէֆէբ քուր մասը հայ ժողովուրդին, մշակութային ար -
Հյ • Նարգոլնի գրագէտի յատուկ կշռուած եւ երբեք չէ ունեցած ընտրութեամբ - Դաշնակցական ժէքէն պո կո ւած» Հ Յետոյ խօսքը ուղղելով երի -
գեղեցիկ , մտածուած եւ ճշմարիտ բառն րով ծան– ՛ն՛երու սիրտերն են ար իրենց բուռն սիրով կբ ա սւ ս ա ը գն ե ր ու և յո ր դո րեց որ անոնք եռանգո վ փա
բացաւ մ ասն ա ւո բա բաբ \, . Աղըալեանի , այգ հ ը– դարձնեն որեւէ ընկեր շ է ֆ ՛՛ԱՀա ՀամօՕհանջսՀնեա– րին Հայուն ամէն մէկ արժէքին , ծագկին ու ծաղ
մոլա մտաւորականին , ա յգ արժանաւոր բանա - նը, մեր կուսակցութեան ղեկավարներէն եւ շ է ՜ ֆ ^ ՜ կե ցնեն\, ոչ թէ մոռցնել տալու համար Աղբալեանի
սէբթն, վաստակին վբայ եւ Օհանջանեանին հետ թէ կ՝՝ոյլգէք » ըն տրուած մեր խորունկ սիրով» : մը կամ 0 հան թան եան ի մը կո բուստը , որովհ ետ եւ
ղանոնք նկատեց ամէնէն հարազատ ներկայացու - Հտմաղդայինի Ֆրան սա յի կեգր* վարչութեան անկարելի էր ա յլ գոնէ \(լէէա լ ո ւ աո կուն արմէ քով
ցիչնեբլ, ՀձԳաչեակոլնեանց տոհմին» ։ իր բա -
կողմէ Պ * Վ* \յարան՝եան յարգանքի Հա յեր վա ղո լան համ ար ;
Տիկին էլլէն\ Բիւգանգ ո բուն վբայ կբ ծանբա– մ ին ը տուաւ, քա՛ն ի՝ մ^ր հակիրճ խօսքե րով ու բ - \,ախագահը ընկեր 2/ * \ւարդունի քանի մը
նար Ն* Աղբալեանի անձբ եւ գործը ներկայացնե սալ* Հ՚Մենք լալկան ժողովուրդ մբ չենք, ողբն վա յ ր կետն եւս խօսեցաւ , սգահա՛նդէսը փա կելէ՝ ա–
լու պաշտօնը , մէկ մամի չափ խօսեցաւ , տալով ՛ու արցալնքը կը թյատեն մարդը, գործն է որ կ\Ր ււ ա՛ջ : /»ր ըան ա խօսութիւն ը կուտանք առանձին եւ
կենսագրական գիծ երէն վերջ* այն՛ շր^անքները ուր բարձ ր ավն է գա յն : Ահա ճեմ արանը , պահեցէք ամ բոդ^ոլթեամբ « 3 առաջ»՛ի յաջորդ թիլերէն մ է-
կէ անցած՜ էբ Ագբալեան , միշտ ակօսելով խոր ու ղայն\, բարձրացուցէք ղա յն փ բ արժէքին՛, ա յն ա– կով :
բեղուն իր անցած՜ ճամբան* Հքեշտեց մ աս ն ա ւո ր ա » տ են իրապէս յա րգա ծ կ ՝ Բէէաք ան ո նց հ իմն ադ իր - ՚^Հ ^ Ւ ո՝ա\հ՝ առտու Փաբիղի Հայոց եկեղեցի ին
բար անոր քննադատական՝ ոգին եւ որուն հետե - ներէն՝ երկու մեծերուն Օհանջա՝նեանի եւ Աղբալ մէջ կատարուեցաւ հոգեհանդստեան արարողոլ -
ւանքով ղնահատուած՜ գրիչի մբ, նոյնիսկ սկըս ֊ եանի իշատակր » : թիւն՝ մը ի յիշատակ րնկեր Հ* Ահանջանեանի եւ
նակ , գտած քաջալերութիւնը , համակրանքը իբ Օր * Աճէմե ան ե րգեց Կ ան ա չեան ի 0 րօ րը եւ ընկեր ՝\յ * Աղբա լե ան ի : Ար ա ր ո ղո լ թ ե ան բն թաց -
ՀԱան՛իր մանիրը» , ընկեր
մօտ % «Ոբպէս անման ուսուցանող յաւէտ հեռա <^ * Ա՝ոլրատեան արտա քին Ե րուսաղէմի միաբաններէն Ոսկեան վա ր գա -
ցած մեր մեծ րնկերը պիտի մնայ ան ղուղա կան եւ սանեց Ա իամ անթ ո յի Հ^Դա ղա փա ր ին» բ % Տիկին՝ Դե - պետ պատշաճ քարողով մը պանծացուց յիշատակբ
իր խօսքին\ ու ձայնին հմայքը պիտի հնչէ միշտ ւոնեաւնէ խնգրուեցաւ նա յնպէս երգել ; Տ ի կին ր իր երկու մեծ ՀայերուՏն\ , որոնք իրենց կեանքը եւ
ԳիՆՔԸ ԼսոԳ երջանիկ ականթներու մէջ, իր մահէն՛ հնչեղ ձայնով պանծացուց Դէորգ Զավոլշի ն՚ուիբ– միտքր ի սպաս դրած էին Հայ ժողովուրդին ծա -
ալ շատ տարիներ յետոյ ։ ճիշգ է հատորներ չու ուած հերոսամարտեր Ա շո յ ժողովրդական երգե - ռայելով անոր անվերապահ նո լիրում ով մ բ ։
նի ան, իրարու վրայ դիզուած , հակառակ իբ րէն* Գ"Ր ի՛նք միայն գիտէ երգել եւ վարդապետին ձՐՋ. ԹՂԹԱԿԻՑ
պրպտող մտքին, թերեւս հեռաւոր ապագային՛
սերունդներ պիտի փնտռեն՝ իրմէ գիրքեր , աւր ամ
փոփուած ԷՀԼԷային Աղբալեանի միտքն .ու գոբծբ,
բա յց սիրտէ սիրտ , մ տածում է մ տածում , սե - ՀԱՍԱՍ ՀԱՆ ՛Նո բա բաց ճեմ արանի դո յո ւթեան առաջին տա
բուն գներ պիտ ի փո էսան ց են՝ ա յս մ եծմ ա րդուն՛բուռն
ք՛ ո ւմ ա ւան՚գո ւե լ են հետեւեալ առար կան ե բըստո ր՝եւ
սէբբ Հայ մշակոյթին հանդէպ ել իր պայծառ ու
անոր արմէքին հա նշլող գասախօսնԼրի կողմից*
միեւն՛ոյն՝ ատեն խո ր հաւատքը Ս • ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՀՈԴԵՒՈՐ ՃԵՄԱՐԱՆԸ
մար»։ Տիկին Բիւղս/նդ վեր^ացուց իբ խօսքբ Հայոց լեգու-գբաբաբ ու աշխարհաբար Աո *
մ աղթելով որ Աղբա լե ասն ե ր ու Օհանջանեաննեբ , 1945 թուի նոյեմբեր \ին Ա • էչմիածնի հոգե– Առաքելեան : (իուսաց լեզու • 6՛ղիշէ վարդ . Յա
որոնք եկած են մ եղի հարեն իքէն , անոր հողը հո ւոբ ճեմարանի բացումով հիմք դբւեց եկեղեցական րութիւնեանց։ Անգլերէ\ն ~ Ա * Աինասեան ՚, Հայոց
տոտած ՛ու անոր ոգին ծծած, դառնան հոն՝ գար - մի կարեւոր հ իմնաբկի , որը կո չուած է Հայ Եկե պատմութիւն ե ւ հալ եկեղց * պատմութիւն Ո*՝ո ւբէն՛
ձեալ եւ մեր երկրին պանթէոնին մէջ ունենան ի^ ղեց՛ու համար լաւագոյն մարմին մը պատրաստել՛* ե ււյ ի ս * Դրամբե ան : Հայաստանի ա շխա րհագրո -
րենց շիրիմն՚եըը ^ ուխտավայր գալոց սերուն գ - Այստեղ են ուսանում ու դաստ իա րակւում տպա– թիւն Ա* Դէորգետն։ ԱՍՌՄի Աահմտնադրութիւն
նե բուն : գայ մեր հայ եկեղեցական գործիչները ; Ա * ԴիլոեաՀն– : կրօն ^յերսէս եպիսկ * Աբրա ՜
Հոգեւոր ,լ\եմարան ի դասընթացքն ունի Վ^ց հ ամ եան եւ կարապետ վարդապետ Ասլամ աղե ան :
Ֆր ՚* կապոյտ 1Ս ա չի չբթ* վարչութեան) կողմէ աարւա ւ՛ տեւողութիւնն , որից երեքը դասարանա Աաթեմաթիք կարապետ վարդապետ Աս լամ աղ .-
Տիկին Աիսաքեան կարդաց յարգանքի աւգեբձ մը , կան եւ՛ երեքը լսարանական բաժիններում : եան՝։ Երգեցողութիւն Տէր Նիկոլ քՀնյ * Բաբիեան՝։
ողբալով կորուստը այս երկու մեծ ա րմէքնւեբ ո ւն X 1945—1946 Ա արզական Բ * Ասա ար եան : ճեմարանն ունի նաեւ
Ընկեր Պետրոս Պետիկեան Հ* 3* Դաշնակ - ուսումնական աա ր ում նա բա բաց իր բժիշկր ՀԿ * Բեդլարեան) , ՝ՈՐՐ ԲաՑէ ամենօր -
ցութեան Ն"ր ՚Աերունդին կեգր* վարչութեան կոգ– ւ\եմարան\ն\ ունէր մի առաջին դասարան 35 սանով։ եա յ բո ւժօդն ո ւթ ին՚ի ց ամ սա կան չորս անդամ հ ան1 -
մէ , նոյնպէս ուղերձով մբ բերաւ յարգանքի իրենց (\947ին ոմնի 60 սան) : րամ ատ չելի դա ս ա խօս ո ւթ իւննե ր է կարդացել ա-
բամինը, հանդիսաւոր խոստումով մբ Հո չ միայն Հոգեւոր ճեմարանը որպէս գիշ֊ռՐ0թէկ Գ*ՂՐոռ ռող^էապահական խնդիրն երի Լոլրջբ •
, թէ
պիտի գիտնանք ֊« • ՜յարգել
մենէ յաւէտ ոլող
բո լոր սաներին
~ ~ ~ ^ – ֊ , , ^բաժն ա պա հո վե լ է թէ սննդով Դասախօսներ ից փրոֆ . Առաքել Աո սքոլե ւեան
Մ ինասեան
ղգեստով եւ թէ գիշերօթիկ գպ ր ո ցին յատուկ բո եւ ճեմ արաՏն ի վերատեսուչ Ա ին ա ս
րենց ծառայութիւնը կ՝առա^արկեն ել ոմանք լոր յարմ ա ր ո լ թ ի ւննե բով : Պ ետհամ տ լսա բան՛ի եւ Մ ա՛1՛ կա վա ր ժ ա կան կաճա -
արդէն տ րամ աղբ ուած են զէնքի փոխագր՛ութեան : \յո րա բաց Հոգեւոր լ\եմ արան բ պարղ է , որ ռին՝ գա սա իսօս՝. ե բի ց են\ * Եգիչէ վա րդապետՅ ար ու
Հոս , այգ լեբան լանչերոմև վրայ եւ այս դաշ առաջի տարում պէտք է արոշ դժ ո ւա բո ւթ իւննե բ ի թիւն եան ը նա յնպէս փրոֆէսէօբ է եւ նախապէս
տերում. մէ1 էր , որ Դաշնակցութեան հրաշագոր՛ծ առաջ կ ան գն՛ա ծ լին է բ , շէնք ի վե բ ան որ ոգո ւթ ի ւն ր բժ շկակաս՛ համ ա լսարան ի դասախօս է եղել , մ իւս
մօսիննեբբ որոտացին՚, ու գազան՝ ՇէրէֆյԼ ամօ ել դասարանական , գրենական , դասական պի - դասախօսն ե րի ճն շող մ ասը ն՛ա խ կին Դէորգեան
թապաբտ , լքելով իր կիներ՛ն) եւ զաւակները , ոչ - տո յքների , ննջա բանա յին պարագաների , հանդե բ– ճեմ ա ք՛ ա ն տ ւա ոտ.ներ են;
խաիներոլն ու հօտին գամբռներուն խաոձՆուելով ձեղէի՝, կօշկեղէնի, վառելանիւթի , սննդի Հայ Հայրապետբ աւե լի լաւ համ ոզուե լու համ ար ,
փախած է յ այլեւս հոս չդառնալու երգումով; ^ թայթումը կապուած էին դժ ո լա բ ո ւթի ւննե ր ի ար իր տրամադրած միջոցներն ու գործադրած
Հսլաբտանքր զորս կաշկանդած է հոդիս, ա– հետ : Ա իւս կողմից անհրաժեշտ էր ճեմարանն ա֊ ջանքեր\ն ի գոլը չեն՝ անցել , Հոգեւոր Դեբագոյն
հալոր բայց նուիրական ներշնչումներ կՀընծայէ պահովել նաեւ ոբակեալ դասախօսական կաղմով խորհ բդի անդամն ե ր.իճ Ա * Ա ա լիս ա ս ե ան ի , Ե • Շ ~ս,
ինծի : եւ ուսումն կան ծրագրերով ; հաղիղի ու միւսն երի հետ միասին ներկայ է եղեք
Ու կը շարունակեմ երգը ՀՀայեր յիշէք նուի - Պ իա ի ասել , որա յդ գժո լար ութիւննե ր բ յաղ - տարեվե րջ ի քննա ւթ ի ւնն ե ր ին ու ըստ արժանւո յն
բտկա՛ն մեր տօնը, Յուլիս ամսի քսանեւհինգին թ ա հ ա ր ո ւե լ են շնորհ իւ հա յբապետի՝ անդուլ աշ թէ քննադատեց , ել թէ իր խորիմաստ խորհուրդ–
կատարեցէք մեր տօնը% : խատանքի եւ եռանդուն ջանքերի ; խնայած վեհա նե րով քաջալերեց ու խրախուսեց սաներին՝ ու դա
է լ իլշո՞ւ չսլիտի տօնենք; Յիսուն տարիներէ փառ հայրապետի բաղմաղբաղ, առօրեայ բտղմա– սախօսն ե ր ին ։
Ի վեր ԳՐ տօնենք ու այսուհետեւ ալ պիտի տօնէ թիւ Հո դ ե ր ո վ ծան բ տ բե ոձնո լած լինելուն , ա յն ու "նախատեսում է ճեմ ար՜ան՛ին՝ կից կաղմ ակեր -
մեր «.նոր սերունդը» ; ս/մ ենայնիւ \,ա ե րբեւիցէ չի դադարել ճեմ արանի պել նաել գրադարան • ր՛ թերցաբան , մարզական
խնդի բներով ղբաղուե լ : Հա յ րապե տ ը ճեմ արանի դահ լիէ. , բաղնիք , լուացքատուն , ձեռք բերել խո-
Խան ասորի աոաջին այցելութիւնէս տաս տա համար անձամբ կաղմել է ուսումնական ծրագրեր , հ անա ց ի համար լրացուցիչ սարքաւորում եւ կաղ
բի վերԸ, պատմութիւներ նոր տարագլոլխ մր բա ամ էն օ ր ե ա յ ցո ւցմուձն քն եր է տւել , ճեմ արանն՝ ա - մ՛ ւս կ եր պո ւե լի ք լարային, խմբի համար երամշտա–
ցած էր մեղ համար : պահ ովել է որա կետ լ դասախօսական կաղմ ե րա վ : կան գործիքներ :
Եւ– 1917 թուին, 3 " ՚ – լ ի ս ամսու քսանեւհինգին Որպէս հոգատար հա յր • կաթ ո ղի կո ս ը մ ի շ ա հե
երկու հարիւր ձիաւորներով, երգ ու նուագով, տ ա քր քր ո ւե լ է ու հ ետեւե լ է սաների թէ ուսում- Այս րոլոըը կապուած է նիւթական միջոցների
հրացանաձգութեամբ եւ ամէն տեսակ ցնծու նա –դաստիարակչական ել թէ սննդի ու կենցաղի հայթայթման հետ ;
թիւներով, 1Ա ան ասորի արշաւանքի քսանամեակր խնդիրներով : Ծ երու1ն աղարդ Հա յ բապետ ր իր Տան կալի է , որ մեր եկեղեցասէր ազգայիննե -
մենք տօնեցինք բուն էա՛նաս ո րի դաշտին մէչ : մշտական խորհ ուրուներով ու ցուցմունքներով օգ րը հետե լելով կաթողիկոսական ոն արութեան
Հոն էր նաեւ Ներսէս Արքեպիսկոպոս Աելիք– նել է ճեմարանի վարչոլթեանբ, պարբերաբար պատգամ աւո ր՝ն եր ի օրինակին՛՝ ճեմ արանի ն կտա
թանդեանը. Ատ ր սլա տա կան ի անն ըմ ան առա^նոր ունկնգել է պարապմունքներին– եւ անհրաժեշտ մամբ որոշ պար տաւո բո ւթի ւնն ե բ ստանձնէին *
ղը, անբասիր եւ անզոլգակս/ւ կղեըակս/նը, շըը– ցուցմու՛նքներ արել, բարելաւել է սաների ղԱւ դրանով նրանք մեծապէս օժանդակած կը լինէին
շ\սպատուած քահանաներով : ճակը : ճեմարանի աշխատանքներին։
Հոն էբ նաեւ մեր անմահ ընկերը Աամսոն խա Հայրապետին ջանքերը պսակուել են յաջո - Անկասկած է, որ ճեմարանը, արպէս նորաբաց
նը եւ Ս ալմաստի ^զինուորական մարմնի՛» լրիւ գոլթեամբ , ամբողջ ուսումնական տա բո լայ բն՛՝ - հաստատութիւն՝, ունեցել է^ արոշ բացեր ։ ՚Հյերկա–
յում ս եռանդուն ա շվս ա տ ա՛ն քն ե բ են տար ւո ւմ գա
կաղՀը : թ ա ց քո ւմ ճեմ ա ր անն ապահ ովոլածէ եղե լդասախօ–
Նոր սերուձղ , գոմն «ր այղ նուիրական վայրե - սակս/ւ կազմերով, վառելանիւթով, դպրոցական՛ լիք ուսումնական տարին պատրաստ գիմ ալո րե լու
հ ամ ար ։
րէն հեռու երկիրներու մէչ ծնար, հասակ նետե ոլ ննջարանային պիտոյքներով։ Աանեբն ապա -
օբ մը,
ցիր, վստահ եղիր, որ գուձ ալ, երանիկ հովուած են՝ եղել հագուստով, ոտնամանով, սն՚բն՝. «էջմիածին» 1946 ( ճեմարանի վերաաեսոՆ)
Խան ասոր այ դաշտին մէչ պիտի տօնես արշաւանքի գով։ Պիաի ասել որ Հայրապետը ոչ մի միջոց չի Մ՛ ՄԻՆԱԱԵԱՆ
տաոեռաոճո : ԶԱՐԶԱՆԴ
խնայել ճեմարանի սովորական աշխատանքների
1 է1
համար ։
Fonds A.R.A.M
տինք որ բլլանք անո՚Լց արման ի » :
Պէյրութի ճեմարանին ե լ հետեւաբար Ն* Ագ՛
ծ ւ Ն. Աղթպ&աԱբ յիշատակի ե Բ • բանախօսն էր րնկեր Հայկ Աարգիսեան որ բալետն ի նախկին աշակերտներէն ընկեր ԱԼդրա -
ինչպէս յայտարարեց նախագահ ը, պիտի ներկա– նիկ Ծառուկեա\և ( ^Նայի/րի» գրական ամսագրին^
յացեէր Համօ Օհա֊ջաԱիքթ^նլյ ; բանախօսը երեքի խմբագիրը, որ ֆաբիղէն կ^ա^^ն^բ Հենեափկ եր ~
Տաքաթ գիՀկ Աալ Փ ^ Խ ^ Է ՀԱ յարգան բաժնեց իր նիւթյ, ներկայացնելու Համ՛ար թմ * 0– թալու համար . հրաւիրսւեցալ խօսիլ Աղբալեանի
քի երեկոյ մը կազմակերպուած էբ Հ.՚8՝՛ Դ. Ե– հսՀսԼանեա՚նը նախ որպէս յեղափոխական , յետս ւ վեյՎին օրերէն յիշատակ մր բերելով մեգի՛. Ընկեր
գիպաացի կոմիտէին կողմէ ընկեր Օհանչանեանի որպէս պետականէ մարգ եւ վերջապէս պարղապէս Օ՚առոլկեան՛ յուղումով պատմեց այն՝ աԼնախբն -
ել ընկեր \յ . Ազբալեանի մաՀուան քառասունքին մարդ։ Ծանրացաւ այն դէպքե րոլվյրայո ր ոնք դար թաց յուղարկալորութիւնը որ Լիբանանի հայու -
առթիւ ; ձս լցած էին Օհանջանեանը Դաշնակցութեան մ էք թիւՀնՀբ ըըալ մեր վարպետին, իրապէս ժողովրդա
Սրահը լեցուած էր հաւատաւոր բաղմ ու - հ ե ղին ա կա լո ր , ա րգար եւ շատ յ արգո ւած բն կե ր կան, վեր ամէն կարգի ճղճիմ ու մանր կռիւներէ
թեամբ մը որ եկած էր իր վերչդն յարգանքը մը , դարձեալ այն՛ գմուարին եւ ծան՛ր պայմաննե վերա րհ ես տա կան պառակտումներու բո լո ր ն կա -
յա յաւելու այս երկու մեծ Հայերուն անփոխա - րը որոնք շրջապատ ած էին Ա՝ ան ո լկ Հա յաստանօր տումներէն , որովհետեւ մեր իմաստունն ժողովուր
բինելի կորուստին առթիւ; Նախագահին՝ &. երբ վարչապետ էր ինք* ու յետոյ վեր առաւ 0 - դը գիտէր թէ այդ օրը միայն Դաշնակցական Ագ
Նարգունիի հրաւէրով մէկ վայրկեանի յո տն կայս հանջանեանի աբմէքը, տրպէս մարդ մաքուր , ան բալեանը չէր որ կբ տանէր թաղելու, այլ Հայոլն
լռութեամբ ներկաները երկիւղածութեամբ եւ շահախնդիր , բնկեբական ու համեստ : սրտէն փրցուած մաս մըն էր այդ դագաղին մէթ
գլխիկոր յաբգաՀքի կեցան մեր զոյգ մեռելԼե - Ընկեր Աարգիսեան ըսաւ (^Դաշնակցութիւնը դրուածը, լաւագոյն մաս մ ը , հարազատ , մա -
բուն առ^ել :
՛ո րպէս ամ էն էն դեմ ո կր ա ա կուսակցութիւներ շէֆէբ քուր մասը հայ ժողովուրդին, մշակութային ար -
Հյ • Նարգոլնի գրագէտի յատուկ կշռուած եւ երբեք չէ ունեցած ընտրութեամբ - Դաշնակցական ժէքէն պո կո ւած» Հ Յետոյ խօսքը ուղղելով երի -
գեղեցիկ , մտածուած եւ ճշմարիտ բառն րով ծան– ՛ն՛երու սիրտերն են ար իրենց բուռն սիրով կբ ա սւ ս ա ը գն ե ր ու և յո ր դո րեց որ անոնք եռանգո վ փա
բացաւ մ ասն ա ւո բա բաբ \, . Աղըալեանի , այգ հ ը– դարձնեն որեւէ ընկեր շ է ֆ ՛՛ԱՀա ՀամօՕհանջսՀնեա– րին Հայուն ամէն մէկ արժէքին , ծագկին ու ծաղ
մոլա մտաւորականին , ա յգ արժանաւոր բանա - նը, մեր կուսակցութեան ղեկավարներէն եւ շ է ՜ ֆ ^ ՜ կե ցնեն\, ոչ թէ մոռցնել տալու համար Աղբալեանի
սէբթն, վաստակին վբայ եւ Օհանջանեանին հետ թէ կ՝՝ոյլգէք » ըն տրուած մեր խորունկ սիրով» : մը կամ 0 հան թան եան ի մը կո բուստը , որովհ ետ եւ
ղանոնք նկատեց ամէնէն հարազատ ներկայացու - Հտմաղդայինի Ֆրան սա յի կեգր* վարչութեան անկարելի էր ա յլ գոնէ \(լէէա լ ո ւ աո կուն արմէ քով
ցիչնեբլ, ՀձԳաչեակոլնեանց տոհմին» ։ իր բա -
կողմէ Պ * Վ* \յարան՝եան յարգանքի Հա յեր վա ղո լան համ ար ;
Տիկին էլլէն\ Բիւգանգ ո բուն վբայ կբ ծանբա– մ ին ը տուաւ, քա՛ն ի՝ մ^ր հակիրճ խօսքե րով ու բ - \,ախագահը ընկեր 2/ * \ւարդունի քանի մը
նար Ն* Աղբալեանի անձբ եւ գործը ներկայացնե սալ* Հ՚Մենք լալկան ժողովուրդ մբ չենք, ողբն վա յ ր կետն եւս խօսեցաւ , սգահա՛նդէսը փա կելէ՝ ա–
լու պաշտօնը , մէկ մամի չափ խօսեցաւ , տալով ՛ու արցալնքը կը թյատեն մարդը, գործն է որ կ\Ր ււ ա՛ջ : /»ր ըան ա խօսութիւն ը կուտանք առանձին եւ
կենսագրական գիծ երէն վերջ* այն՛ շր^անքները ուր բարձ ր ավն է գա յն : Ահա ճեմ արանը , պահեցէք ամ բոդ^ոլթեամբ « 3 առաջ»՛ի յաջորդ թիլերէն մ է-
կէ անցած՜ էբ Ագբալեան , միշտ ակօսելով խոր ու ղայն\, բարձրացուցէք ղա յն փ բ արժէքին՛, ա յն ա– կով :
բեղուն իր անցած՜ ճամբան* Հքեշտեց մ աս ն ա ւո ր ա » տ են իրապէս յա րգա ծ կ ՝ Բէէաք ան ո նց հ իմն ադ իր - ՚^Հ ^ Ւ ո՝ա\հ՝ առտու Փաբիղի Հայոց եկեղեցի ին
բար անոր քննադատական՝ ոգին եւ որուն հետե - ներէն՝ երկու մեծերուն Օհանջա՝նեանի եւ Աղբալ մէջ կատարուեցաւ հոգեհանդստեան արարողոլ -
ւանքով ղնահատուած՜ գրիչի մբ, նոյնիսկ սկըս ֊ եանի իշատակր » : թիւն՝ մը ի յիշատակ րնկեր Հ* Ահանջանեանի եւ
նակ , գտած քաջալերութիւնը , համակրանքը իբ Օր * Աճէմե ան ե րգեց Կ ան ա չեան ի 0 րօ րը եւ ընկեր ՝\յ * Աղբա լե ան ի : Ար ա ր ո ղո լ թ ե ան բն թաց -
ՀԱան՛իր մանիրը» , ընկեր
մօտ % «Ոբպէս անման ուսուցանող յաւէտ հեռա <^ * Ա՝ոլրատեան արտա քին Ե րուսաղէմի միաբաններէն Ոսկեան վա ր գա -
ցած մեր մեծ րնկերը պիտի մնայ ան ղուղա կան եւ սանեց Ա իամ անթ ո յի Հ^Դա ղա փա ր ին» բ % Տիկին՝ Դե - պետ պատշաճ քարողով մը պանծացուց յիշատակբ
իր խօսքին\ ու ձայնին հմայքը պիտի հնչէ միշտ ւոնեաւնէ խնգրուեցաւ նա յնպէս երգել ; Տ ի կին ր իր երկու մեծ ՀայերուՏն\ , որոնք իրենց կեանքը եւ
ԳիՆՔԸ ԼսոԳ երջանիկ ականթներու մէջ, իր մահէն՛ հնչեղ ձայնով պանծացուց Դէորգ Զավոլշի ն՚ուիբ– միտքր ի սպաս դրած էին Հայ ժողովուրդին ծա -
ալ շատ տարիներ յետոյ ։ ճիշգ է հատորներ չու ուած հերոսամարտեր Ա շո յ ժողովրդական երգե - ռայելով անոր անվերապահ նո լիրում ով մ բ ։
նի ան, իրարու վրայ դիզուած , հակառակ իբ րէն* Գ"Ր ի՛նք միայն գիտէ երգել եւ վարդապետին ձՐՋ. ԹՂԹԱԿԻՑ
պրպտող մտքին, թերեւս հեռաւոր ապագային՛
սերունդներ պիտի փնտռեն՝ իրմէ գիրքեր , աւր ամ
փոփուած ԷՀԼԷային Աղբալեանի միտքն .ու գոբծբ,
բա յց սիրտէ սիրտ , մ տածում է մ տածում , սե - ՀԱՍԱՍ ՀԱՆ ՛Նո բա բաց ճեմ արանի դո յո ւթեան առաջին տա
բուն գներ պիտ ի փո էսան ց են՝ ա յս մ եծմ ա րդուն՛բուռն
ք՛ ո ւմ ա ւան՚գո ւե լ են հետեւեալ առար կան ե բըստո ր՝եւ
սէբբ Հայ մշակոյթին հանդէպ ել իր պայծառ ու
անոր արմէքին հա նշլող գասախօսնԼրի կողմից*
միեւն՛ոյն՝ ատեն խո ր հաւատքը Ս • ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՀՈԴԵՒՈՐ ՃԵՄԱՐԱՆԸ
մար»։ Տիկին Բիւղս/նդ վեր^ացուց իբ խօսքբ Հայոց լեգու-գբաբաբ ու աշխարհաբար Աո *
մ աղթելով որ Աղբա լե ասն ե ր ու Օհանջանեաննեբ , 1945 թուի նոյեմբեր \ին Ա • էչմիածնի հոգե– Առաքելեան : (իուսաց լեզու • 6՛ղիշէ վարդ . Յա
որոնք եկած են մ եղի հարեն իքէն , անոր հողը հո ւոբ ճեմարանի բացումով հիմք դբւեց եկեղեցական րութիւնեանց։ Անգլերէ\ն ~ Ա * Աինասեան ՚, Հայոց
տոտած ՛ու անոր ոգին ծծած, դառնան հոն՝ գար - մի կարեւոր հ իմնաբկի , որը կո չուած է Հայ Եկե պատմութիւն ե ւ հալ եկեղց * պատմութիւն Ո*՝ո ւբէն՛
ձեալ եւ մեր երկրին պանթէոնին մէջ ունենան ի^ ղեց՛ու համար լաւագոյն մարմին մը պատրաստել՛* ե ււյ ի ս * Դրամբե ան : Հայաստանի ա շխա րհագրո -
րենց շիրիմն՚եըը ^ ուխտավայր գալոց սերուն գ - Այստեղ են ուսանում ու դաստ իա րակւում տպա– թիւն Ա* Դէորգետն։ ԱՍՌՄի Աահմտնադրութիւն
նե բուն : գայ մեր հայ եկեղեցական գործիչները ; Ա * ԴիլոեաՀն– : կրօն ^յերսէս եպիսկ * Աբրա ՜
Հոգեւոր ,լ\եմարան ի դասընթացքն ունի Վ^ց հ ամ եան եւ կարապետ վարդապետ Ասլամ աղե ան :
Ֆր ՚* կապոյտ 1Ս ա չի չբթ* վարչութեան) կողմէ աարւա ւ՛ տեւողութիւնն , որից երեքը դասարանա Աաթեմաթիք կարապետ վարդապետ Աս լամ աղ .-
Տիկին Աիսաքեան կարդաց յարգանքի աւգեբձ մը , կան եւ՛ երեքը լսարանական բաժիններում : եան՝։ Երգեցողութիւն Տէր Նիկոլ քՀնյ * Բաբիեան՝։
ողբալով կորուստը այս երկու մեծ ա րմէքնւեբ ո ւն X 1945—1946 Ա արզական Բ * Ասա ար եան : ճեմարանն ունի նաեւ
Ընկեր Պետրոս Պետիկեան Հ* 3* Դաշնակ - ուսումնական աա ր ում նա բա բաց իր բժիշկր ՀԿ * Բեդլարեան) , ՝ՈՐՐ ԲաՑէ ամենօր -
ցութեան Ն"ր ՚Աերունդին կեգր* վարչութեան կոգ– ւ\եմարան\ն\ ունէր մի առաջին դասարան 35 սանով։ եա յ բո ւժօդն ո ւթ ին՚ի ց ամ սա կան չորս անդամ հ ան1 -
մէ , նոյնպէս ուղերձով մբ բերաւ յարգանքի իրենց (\947ին ոմնի 60 սան) : րամ ատ չելի դա ս ա խօս ո ւթ իւննե ր է կարդացել ա-
բամինը, հանդիսաւոր խոստումով մբ Հո չ միայն Հոգեւոր ճեմարանը որպէս գիշ֊ռՐ0թէկ Գ*ՂՐոռ ռող^էապահական խնդիրն երի Լոլրջբ •
, թէ
պիտի գիտնանք ֊« • ՜յարգել
մենէ յաւէտ ոլող
բո լոր սաներին
~ ~ ~ ^ – ֊ , , ^բաժն ա պա հո վե լ է թէ սննդով Դասախօսներ ից փրոֆ . Առաքել Աո սքոլե ւեան
Մ ինասեան
ղգեստով եւ թէ գիշերօթիկ գպ ր ո ցին յատուկ բո եւ ճեմ արաՏն ի վերատեսուչ Ա ին ա ս
րենց ծառայութիւնը կ՝առա^արկեն ել ոմանք լոր յարմ ա ր ո լ թ ի ւննե բով : Պ ետհամ տ լսա բան՛ի եւ Մ ա՛1՛ կա վա ր ժ ա կան կաճա -
արդէն տ րամ աղբ ուած են զէնքի փոխագր՛ութեան : \յո րա բաց Հոգեւոր լ\եմ արան բ պարղ է , որ ռին՝ գա սա իսօս՝. ե բի ց են\ * Եգիչէ վա րդապետՅ ար ու
Հոս , այգ լեբան լանչերոմև վրայ եւ այս դաշ առաջի տարում պէտք է արոշ դժ ո ւա բո ւթ իւննե բ ի թիւն եան ը նա յնպէս փրոֆէսէօբ է եւ նախապէս
տերում. մէ1 էր , որ Դաշնակցութեան հրաշագոր՛ծ առաջ կ ան գն՛ա ծ լին է բ , շէնք ի վե բ ան որ ոգո ւթ ի ւն ր բժ շկակաս՛ համ ա լսարան ի դասախօս է եղել , մ իւս
մօսիննեբբ որոտացին՚, ու գազան՝ ՇէրէֆյԼ ամօ ել դասարանական , գրենական , դասական պի - դասախօսն ե րի ճն շող մ ասը ն՛ա խ կին Դէորգեան
թապաբտ , լքելով իր կիներ՛ն) եւ զաւակները , ոչ - տո յքների , ննջա բանա յին պարագաների , հանդե բ– ճեմ ա ք՛ ա ն տ ւա ոտ.ներ են;
խաիներոլն ու հօտին գամբռներուն խաոձՆուելով ձեղէի՝, կօշկեղէնի, վառելանիւթի , սննդի Հայ Հայրապետբ աւե լի լաւ համ ոզուե լու համ ար ,
փախած է յ այլեւս հոս չդառնալու երգումով; ^ թայթումը կապուած էին դժ ո լա բ ո ւթի ւննե ր ի ար իր տրամադրած միջոցներն ու գործադրած
Հսլաբտանքր զորս կաշկանդած է հոդիս, ա– հետ : Ա իւս կողմից անհրաժեշտ էր ճեմարանն ա֊ ջանքեր\ն ի գոլը չեն՝ անցել , Հոգեւոր Դեբագոյն
հալոր բայց նուիրական ներշնչումներ կՀընծայէ պահովել նաեւ ոբակեալ դասախօսական կաղմով խորհ բդի անդամն ե ր.իճ Ա * Ա ա լիս ա ս ե ան ի , Ե • Շ ~ս,
ինծի : եւ ուսումն կան ծրագրերով ; հաղիղի ու միւսն երի հետ միասին ներկայ է եղեք
Ու կը շարունակեմ երգը ՀՀայեր յիշէք նուի - Պ իա ի ասել , որա յդ գժո լար ութիւննե ր բ յաղ - տարեվե րջ ի քննա ւթ ի ւնն ե ր ին ու ըստ արժանւո յն
բտկա՛ն մեր տօնը, Յուլիս ամսի քսանեւհինգին թ ա հ ա ր ո ւե լ են շնորհ իւ հա յբապետի՝ անդուլ աշ թէ քննադատեց , ել թէ իր խորիմաստ խորհուրդ–
կատարեցէք մեր տօնը% : խատանքի եւ եռանդուն ջանքերի ; խնայած վեհա նե րով քաջալերեց ու խրախուսեց սաներին՝ ու դա
է լ իլշո՞ւ չսլիտի տօնենք; Յիսուն տարիներէ փառ հայրապետի բաղմաղբաղ, առօրեայ բտղմա– սախօսն ե ր ին ։
Ի վեր ԳՐ տօնենք ու այսուհետեւ ալ պիտի տօնէ թիւ Հո դ ե ր ո վ ծան բ տ բե ոձնո լած լինելուն , ա յն ու "նախատեսում է ճեմ ար՜ան՛ին՝ կից կաղմ ակեր -
մեր «.նոր սերունդը» ; ս/մ ենայնիւ \,ա ե րբեւիցէ չի դադարել ճեմ արանի պել նաել գրադարան • ր՛ թերցաբան , մարզական
խնդի բներով ղբաղուե լ : Հա յ րապե տ ը ճեմ արանի դահ լիէ. , բաղնիք , լուացքատուն , ձեռք բերել խո-
Խան ասորի աոաջին այցելութիւնէս տաս տա համար անձամբ կաղմել է ուսումնական ծրագրեր , հ անա ց ի համար լրացուցիչ սարքաւորում եւ կաղ
բի վերԸ, պատմութիւներ նոր տարագլոլխ մր բա ամ էն օ ր ե ա յ ցո ւցմուձն քն եր է տւել , ճեմ արանն՝ ա - մ՛ ւս կ եր պո ւե լի ք լարային, խմբի համար երամշտա–
ցած էր մեղ համար : պահ ովել է որա կետ լ դասախօսական կաղմ ե րա վ : կան գործիքներ :
Եւ– 1917 թուին, 3 " ՚ – լ ի ս ամսու քսանեւհինգին Որպէս հոգատար հա յր • կաթ ո ղի կո ս ը մ ի շ ա հե
երկու հարիւր ձիաւորներով, երգ ու նուագով, տ ա քր քր ո ւե լ է ու հ ետեւե լ է սաների թէ ուսում- Այս րոլոըը կապուած է նիւթական միջոցների
հրացանաձգութեամբ եւ ամէն տեսակ ցնծու նա –դաստիարակչական ել թէ սննդի ու կենցաղի հայթայթման հետ ;
թիւներով, 1Ա ան ասորի արշաւանքի քսանամեակր խնդիրներով : Ծ երու1ն աղարդ Հա յ բապետ ր իր Տան կալի է , որ մեր եկեղեցասէր ազգայիննե -
մենք տօնեցինք բուն էա՛նաս ո րի դաշտին մէչ : մշտական խորհ ուրուներով ու ցուցմունքներով օգ րը հետե լելով կաթողիկոսական ոն արութեան
Հոն էր նաեւ Ներսէս Արքեպիսկոպոս Աելիք– նել է ճեմարանի վարչոլթեանբ, պարբերաբար պատգամ աւո ր՝ն եր ի օրինակին՛՝ ճեմ արանի ն կտա
թանդեանը. Ատ ր սլա տա կան ի անն ըմ ան առա^նոր ունկնգել է պարապմունքներին– եւ անհրաժեշտ մամբ որոշ պար տաւո բո ւթի ւնն ե բ ստանձնէին *
ղը, անբասիր եւ անզոլգակս/ւ կղեըակս/նը, շըը– ցուցմու՛նքներ արել, բարելաւել է սաների ղԱւ դրանով նրանք մեծապէս օժանդակած կը լինէին
շ\սպատուած քահանաներով : ճակը : ճեմարանի աշխատանքներին։
Հոն էբ նաեւ մեր անմահ ընկերը Աամսոն խա Հայրապետին ջանքերը պսակուել են յաջո - Անկասկած է, որ ճեմարանը, արպէս նորաբաց
նը եւ Ս ալմաստի ^զինուորական մարմնի՛» լրիւ գոլթեամբ , ամբողջ ուսումնական տա բո լայ բն՛՝ - հաստատութիւն՝, ունեցել է^ արոշ բացեր ։ ՚Հյերկա–
յում ս եռանդուն ա շվս ա տ ա՛ն քն ե բ են տար ւո ւմ գա
կաղՀը : թ ա ց քո ւմ ճեմ ա ր անն ապահ ովոլածէ եղե լդասախօ–
Նոր սերուձղ , գոմն «ր այղ նուիրական վայրե - սակս/ւ կազմերով, վառելանիւթով, դպրոցական՛ լիք ուսումնական տարին պատրաստ գիմ ալո րե լու
հ ամ ար ։
րէն հեռու երկիրներու մէչ ծնար, հասակ նետե ոլ ննջարանային պիտոյքներով։ Աանեբն ապա -
օբ մը,
ցիր, վստահ եղիր, որ գուձ ալ, երանիկ հովուած են՝ եղել հագուստով, ոտնամանով, սն՚բն՝. «էջմիածին» 1946 ( ճեմարանի վերաաեսոՆ)
Խան ասոր այ դաշտին մէչ պիտի տօնես արշաւանքի գով։ Պիաի ասել որ Հայրապետը ոչ մի միջոց չի Մ՛ ՄԻՆԱԱԵԱՆ
տաոեռաոճո : ԶԱՐԶԱՆԴ
խնայել ճեմարանի սովորական աշխատանքների
1 է1
համար ։
Fonds A.R.A.M