Page 23 - ARM_19-1947_02

6 Ա/ՒԱ*

ՊՈՒՏ Մ՚ԾԻԾԱԴ. նի% աշխարՀ՚փ բոլոր բեմերուն վրայ, մասնաւո - ե • ՀԱ8ԱԱՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ

րապէս Հայկական կեանքի մէչՀ*՛՛

Մ ե ք Զատիկը ա յ Ա պ հ ՚ ս հէ,.է Աւազ Հինգշաբթի՜ : Ջ որս մում եկեգեց ի ու -

սէէսՔ ա յ գ 0Ր\Ը։ Ամէնէն կազաբգականր «Ոսւն|Ը– ԱքեւափԱ ԵքհաւԱ

լ ո ւ ա յ » ^ էր։ ՏունԱգ մեր տոտիկն երր, կըճ\րռ–կր -

քք%չ օրեր : Ի՛նչ գրխբ էին, Աւագ Ծաբթյււան օ– ճրռ կր լուար մայբիկր : $ ա սն ե ր կո ւԱռա քեա ր ե ր ո ւ

րերր մեր մանկութեա՛ն շրջանին : զերր պիտի կատարէինք - ք-եմին վրայ , երկոտա - ԱբհՆային Երեւան, արհւային դու քաղաք,
Ինձ թ-ւուս" Է , թ-Է աբեւյն իր իսկ օրից աոաւջին,
Ծառզարդարէ կիրակիի երեկոյին , Գռնբացէ– ւո ա ս ան աթոռներոլ վիայ կր բազմէինք մեր ե - Երբ սաււազ|ել է երկրին հանդիսաւոր ու խաղաղ,
Իբ ողջ լոյսը թափհլ է քո քարին կանաչին :
քըն էր : «Արքայութեան գուռեր պիտի րացուէր » րեսներր մողովուրգին կոզմր : Ակ ոտներս միշտ
Ի ռ Ա չ էիր դու, Երեւան;—Հիլղհրի մի կալէ թաղ,—
այգ օրր։ Ժամկոչէն առա\ եկեղեցի կր վազէինք՝ ՛սէզ փողոցներ յօրանջող, կեղտագալար ու չ՛նչին,
Ահա՛ այսօռ կանգնել ես նոյբ շէնքեբով երկնաբախ ,
մոմակալէ գրաւելու , մեզի յարմար շապիկ րնտ– ա$–Ա է պաաու,ի Բ՜ՈԱէէ^է 1 - Եւ խաոնել ես քո հրգր աշխարհների շաււաչին:

րելու կամ բուրվառին տիրանալու Համար; 0՛ ինչ Հպարտութիւն : Հայրիկն ու մայրիկր

Աւազ հրեքշաբթի : ^Տաս՛ն՛ կոյսեր»ու օրր : կր գիտե՞ն մեզաբգեօք։ Աանաւանգ պապիկն ու

Հինգը իմաստուն՚, Հինգր յիմար։ Տասր պատանի­ մամիկր* ԱՀա մեր մտաՀոգութեան առարկան։ Ոք

ներու պէաք կար զանոնք անձնաւորելու Համար Գ*րաոզւնո երտոաւ Մ ի ո լթ ե ան %ա խագաՀե լո լ ոչ Հակա -

եկեղեցւոյ ատեան ի՚Խ մէչՀ։ Ա՜խ, ինչ մ ուա Հ ոգու - բուն ա\ն\նոելաեններն ն կա ուաանոունե ցլու ք, անոչի եսրինոէմբագյաիմ ուսաիսն աղեւի ո--

թիւն էր։ Հապա եթէ, Հվ՚նգ յիմարներոլ զերր իյ­ խել\ր գոց րեելոլ եւ ոչ ալ 1ւ|1Նրփրիզ փսւրթփ^ մա­ Արհւային ԵրեւաՕ, դոլ անգիր մայր, դ|ոլ սուրբ
հող,
նար մեզի; Եկեղեցւոյ ատեանին ձաբակոզմր յատ– սին մտաՀգութիւն ունէինք։ ՛է
Դու օրօրաւնւ - հրաշունչ մեր երգերի նորակերտ:
կւՈԿՈլսւհ էր յիմարներուն, իսկ աչ^ր կր կենային ԱՆԱւգ ՈւրբԱ11^։ Թաղման/ արարողութիւն ։ի - Եւ գանձերի հնօրհայ՝ աշշսաբհնհբ՚իւն հիացնող;

զիմաստունդ կոյսերր։ բաբանցում ա ռա ո լչւն Է : ՚/« րի ս ա ո ս ի գերեզմանր

Աւեաարանր կր պատգամէ թէ ՛Վերջին Գա ֊ տատ ո ա ս ւո ե լու գո րծո զո ւթեան Հոգի կուտա յինք

ւո ա ս ւո ա նին օրն ալ դմոխքի զինուորագրուած մե - Տունէն , մ ւո յ ր ի կէս *^եռքէն փախուստ։ վ կա Լ՛ե -

զաւո՚իներր "քրիստոսի ձախ կոզմր պիտի կենան : ւո բութիւն կուտա ր շուկայէն գնուելիք սոխին՝ ^ Դու, հայրենիք կարմբաս|ի՚րտ գրաճիտհայ աւնաււ
բե՛րդ,
կ^երեւայ գմոխքին աւելի մօտիկ ՐԼԼաԼոլ Համար** իւզ\ին ^շաքարին կամ ագին ; Լուսարարին օգնելու
Դաւ շողշողուն ու շաոայլ, շ ռ գ ի , շոգոլ օթեւան,
կապիկներ ր Հա զ ած ^ սրտատրոփ կր սպա - պատուին Համ ար ամ է\ն՚> ինչ կր զո Հ է ինք : Աշւոա - Իմ Երեւա՛ն, Երեւա՛ն, արհւայի՛ն Երհսմն :

սէինք եկեգե ուս լ պաՀարանին գրան ետեւր : Ա - նակներր շարել^ կանթեզներր մաքրել^ խաչ-Աւե–

րագօրէն կր յառաջանայինք գէպի ատեանր եւ բո­ ւոա ր ա ն փոխագրել։ «՝/* ր ի " ՛ո ո ս ^այրիկիս մեռելբ

լ՛՛ Ր " մ՛էկ կր խումէինք ակ կոԳ^\ր իմաստուն ՛կոյ­ պիտի չր2էր» երեկոյին հ Հապա եթէ Հայրիկ\ը ա – ՍՈԴ.ՈՄՈՆ ՏԱՐ0Ն8Ի

սերուն աեզր : Գպրապետր կոլգար եւ Հինգր , յ\ի– ճոլրգի մասնակցէր ել խ ա չելո ւթ ի մհ\ր շաՀէր։ Ար­

նե բոլ յատուկ ձախ կոզմ՛ր կր քշէր ՚ Եթէ ծաթապատ չապիկր Հագած հ թափօրին պիտի մաս­

բախտ ունիս ^ կր մնայիր ակ կոզ^ռ 1 նակցէինք՝ Ա իմ ոն Կ իւրենացի ին պէս խա չելութիլ– ՀԱ6ԱՍՏԱՆ

Տիմարն՚եբուն ձեռքր կուտային բարակուկ , նր մեր ուսին վրայ բարձածդ կամ ղագազին մէկ

իսկ իմաստոՀ-ններուն՛ Հաստրկէկ մոմեր * \ք րկա*ր թեկր բռն՛ած ... ԵՐԵՒԱՆԻ Նկարիչներու Տան մէչ Փեար . Դին

աւետարան մր կր կարդար տէրպապան ^ որու մ\ի– հ) թո* ւմ ։ Աար կա ւագին ուրարին սլէ ււ թուզթե– կազմ ակերպուած է ն կա ր չա կան չր^իկ ց ո ւցա Հան­

կ՚՚ոին <Հյիմար»\ւ\երուն մ ոմ իկներր ՛կր Հատնէին բբ վսԼր կախած հ որոնք մեր իսկ ձեռքով օրեր ա՛­ դէս մր յ որուն մասնակցած են մոզովրդական նշւ–

ու կր մարէին • «իմաստուն»ներր լուսափայլ Հաս­ ռա լ կր նախշէինք ել կ\ր գրէինք , մ է կմ էկ վ առած կար՚ի չներ Մ * Ս ա բե ան ^ Գ . Գիւրքճեան , եւ 44 ե–

ար մ ոմ երով կր սոնքայի% ակակողմեան զասր ; մոմ մեր ձեռքերումս մէշ^գ կանգնած բեմին վրաք : ր ի տ ա ււ ա րգ նկարիչներ : Ցուցադրուած են Համա -

Են չ Հակասութիւն ներկայ ձախապաշտ գա - Ը՚նթերցոՆա՜՚ծս, ի Դսւ՚Թիէլէ մարգա՜րէ է ՜ ։ ՈչիՊ) գումար 320 նկարներ՝ պատրաստուած Հանրապե­

բուն Հետ ւ $՝Էել^ ներկայիս ալ , միշտ ակերն են որ է՛ պիառյ • - . կամ , կ^ր^իր Հաւկիթով Բէիթէն տութեան զանազան շռաններուն եւ քաղածներուն

կր փայլին սիրենս Հաստր քսակով՝ ամէն ասպարէզ ծրարր ծոցին մէ^< կր ս սլա սէ ինր « Հ ա յ ր Մեր»^5# մէջ* Երեւանդ Լենինական , Ծաղկաձոր , Ախտա ,

զի մէ^Հ Անոնք ե\ն\ գ որ կր բո ւրւէաււո լին ձախերու գուբս վաղեէով պարտէզին մէ^ ծալապատիկ նրս– Արտաշատ եւ ուրիշ վայրեր ; Տ ո ւցաՀ անգէսին մէ^

կոգմէ * Զախերր) միշտ բարակ մոմերով կր կանգ– ւոսւծ հ քառասնօրեայ պաՀքր աւրեչոլ Համար * Աշ– մ եծ տեգ կր գրաւէ ին աբգիւնա բե բո ւթ իւնն ու

խտրՀ մերն էր X էր Հետեւեալ Օ– գի ւղա տնտես ութ իւնր բանուորներ , վարպետներ ,
Ք ր խ ա ո ս յ ա ր ե ա ՜ ւ ։ Զատիկն
կոլխոզներ * գեղատեսիլ բնանկարներ : Ապա՛կ՛իի ,
Հետ : Աղկիկ բարեկամնեբր պէաք է լոգանք առ - ԲՐ X Զեռքպագի պիտի երթայինք Հօբարին , մօբւԱ–
« Ա,ր ար ա ա » պաՀ՚ածո յի , Լեն ին ա կան ի մ ե տաքս ի եւ
նեն : րին , քեռայրին եւ բոլոր ազգականներուն : Գի **
ուրիշ գործարաններու պաշտօնեանեբու եւ գործա–
Պաղպաղակ * կիրակնօրեայ պաղպաղակ : Ագ ՜ աէինք ո՛վ քանի ղրՈՆշ նուէր պիտի տար մեղի X
ւորնեբու նկաբներր։
կիկ բարեկամներով տզաքր պագպագակ կր Հրամ­ Ա ե ր ձեռքպտգի մամոլցր* (ֆրերով կր Համրէինք

ցնեն անոնց : քոյրերով տզաքր՝ ո է : $ սւ սն րէո ր ս մեր Հարստութիւներ Տ տասն Հինգէն քսան ւլրՈՆշ : ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹԵԱՆ զարգացման Հա.

տարեկան տզան իր բթամատ ր կբ ծ&՜է եւ կրունկ­ ինչեր կարելի չէր ՚րնել այգ գումարով* * * մար գի ւզա տնտեսական գբամատուեր Հ՚ետեւեաւ

ները իրարու կր զարնէ : Աիկնարարր՛ ւԼերկաց.ալ : Որքա՛ն բարի էր մեր քաղաքին փրիստոսր X վարկերր բացած է. կոլխոզային շինաբարութեան

Կիրակին վ ե ր կաց ա ւ ։ Ոչ ոք Հ աւնեցաւ մապաւէ - Որքան երջանիկ էինքՏ Զատիկով եւ կարմիր Հաւ­ Համար՝ 2 միլիոն 500,000 րուբլի ^ Հայրենական

՛՛նին ^ երբ վերկացաւ անէ Ամէն ոք կր մտածէ Եր ** կիթներով զինուած մեր Հայութեամբ* ** պատերազմի Հաշմ անգամն ե բուն , մ եռած մ արտիկ­

կուշտբթի օրուան մ ասին % էք լ յակո րգ կիրա հի ի Կ • ՊԵՏՈՒՇ ներու եւ զինուողներու րնտանիքներոլ բնակաբան–

մ աս ին : նեբու շինութեան՝ մէկ միլիոնդ եւ 100 Հազար

Ա՝ ո լրաց իկր սինէմ ա յին գուրսն է X Ան քակորդ րուբլի՝ անձնական անասուննե ր ձեռք բեր ե լու

Կիրակիի մասին չի մտածեր։ Գիտէ թէ պիտի գա է ԱՏԱՑԱՆ-Բ Համ ար •

ան * Գիտէ թէ ոչ ոք կրնայ կեցնել զայն ։ Ան գիտէ , ԳԱՇՏԱՑԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԸ լաւ կատարած

որ մ իա յն փոշին է յաւիտենական ։ Փոշին ։ *ԼԵՐԵԼ՝Բ, այ քրիստոնեայ եր\իտասաբզին ՝ե ն անցեալ տարի Գո բիսի եւ Ա պիտակի շրքան ի

Բ, ՆԱՒԱՍԱՐԳԵԱՆ ամ սա թերթ ր. Ա. տարի թիւ 3 4 Հասցէ . 19 Ո16 կո լխողներր ; 8 ո բենի ել ճակնդեղի րերքր նախա–

Թարգմ. Ա. Բօւ՚է&1ւտ, 6Ո ք>^0V^ո^6, (8. էԽ Բ.): ա ես ո է ածէն աւելի շատ եւ որակով Լաւ եղած է -

ԿԵԱՆՔԻՆ ՀԵՏ նան դթտ,ակց ո ւ թեանր մ էկ ամ եր իկ եան Հ աս արա ֊ կազմ ող քերթուածներր ^տպուած սակայն ԳաՀ իրէ

կութեան գալիք ամիսներու րնթացքին յ րնդունե– \Դ24ին, որքան կր յիշեմ ։ ^Լերկին գոբծր, Ամեբի–

(ԳԻՐԲԻ ՄԸ ԱՌԻԹՈՎ) լով կարեւոր ուշադրութիւն ամերիկեան մամուլին կա, \Դ45ին–.

մէկ ու առնելով տիրական կեցուածք մր ձա՚յնաս– կենդանի են աչքիս առկել կեդրոնական վար–

Գրախօսական մր չէ րնելիքս • Ամերիկեան մա– փիւռային Հաղո րդագրու թեան մէկ այսօրուան ա շ՛­ մարանի \իր ուսանոգութիւնր, որբոլթիւնր) աՀա–

մուլր այդ պարաքր կատարած է Լ՝ Զ* Աիւրմէ– իւ ա ր Հ ր դիմաւորող կենսա,կան Հարցերու շուբ^% 1-որ րսուելու չափ շեշտուած նիՀարութիւնր , մա

լեանի գործին առթիւ։ Մեր մամուլն՝ ալ իր կար֊ «Կը հարցնեմ ձեզ, տիկիններ ել պարոն|ն1եր» Հա– նաւանդ իր նայուածքին պոնտական Լազիստա\նէն
վայրագու–
՛էին զբաղեցաւ քանի մր փոխադրումներոլ վրաք աո րր կր պա րունակէ ճշգր իտ , յա րմ ար տեղեկոլ– էր կարծրութիւնր , չ1՚սեԼու Համար

թերեւս սպառելով իր բարեկամեցոզութիւնր ^ թիւննեբ մեզմէ շատ շատերուն քիչ ծանօթ սա ա\ն\– թիւնր։ Եկեր էր Հ ա յ ա ս տ ան էն ; ք1 ր թարմ խստու­

դառն՛ալու Համար իր աւագ առակագրութեանց : կիւնին վբայ աշխարՀին» ; թիւնբնութեան մէկ երկաթ դարձած աղու

Գիրքրտ Տեգ՛ի կը հարցնյեմ աիկիԹներ եւ պա - Ամերիկեան մամուլր գրականէն վեր ալ Հետա– անրնտել , վանողական չորութիւնր կր բաբե -

քրքրո ւթիւննե ր կր պարզէ ա յ դ « պզա՛իկ ան /լիւ­ խառնէ ր խո րունկ իր Հա յրենաս իր ո ւթ իւնր ; ք* ր ա–

(բյւններ , առած է արդէն իր ճամբան , չսպասելով նին» X Լ * Ա * գիրքր Հ,մանտա»նեբու յանձ\ն<ախումրի ււ. ա կին չարադ բո ւթիւնն երր աղմ ուկ , Հռետոբու -

մեզի; (հրա խ եմ այս գնացքէն : Վերջին քանի մր տեղեկագրութիւներ չէ սակայն % ԱՀա ուրիշ վկա­ թիւն X Ս*միս չանցած կր գտնէր իր շնորՀր , պար­

տարիներու րնթացքին մենք ոչ միայն մեր անցեա­ յութիւն մր * զութիւնդ ^ Շ&ոձէար X Ասոնք ալ դիծեբ , օր մր

լը մերմելու մէկ ծանրազբաՀ խաչակիրներ է ինք, իր դէմքին Համար թերեւս օգտակար X

այլեւ այդ անցեալով գրական Հետաքբքբութիւնր «/*ր գէրքին մէկ որ տաք եւ բաբախուն* վեր֊– Ո շատ չա՛ն ց ած ՝ քե րթո գ մր :

վերածեր էինք քրէական յանցանքի։ ԱշխարՀ մեզի յի շումն է էր մ անկութեան ^ Ա իւրմ էլետն կր խօսի Հ (իոզովոլրգի Աայնր»ին մէկ լոյս տեսնող այդ

պէս չի մտածեր սակայն մեր աղէտին դիմաց* Լ* շատ բաներէ , որոնցմէ մէկն է իր ինչպէս Ամերի­ քե ր թ ո լածն ե ր էն * Թէքէե ան պիտի կազմ էր ս։ ֊

Ս ՛ի Հատոբր , տասնէն քիչ տարիներու վրայ Հոլո­ կա գալր եւ ամերիկացի րլլալր ։ Ազնիւ ^ քաղաքա­ ռակին անոր Հատորիկր Լոյս Զ ո լ Ա 1 Բ թ – ՚*

վող ( 1914 22) իրոգութիւննեբու վերյիշո*–մ , կիրթ գիրք մրն է * * * մէկր լաւագոյն գիրքերէն * * .

դարձած է ՀամաշխարՀային ոչ թէ յաջողուածք , Սիւրմէլեան ճամբայ ունի գէպի Հեռուներր* * * ։ « Լո յս Զ" լ ա ր թ^ ր ոչ մ իա յն խանդավառիդ

այլ խղճմտանքի տեսակ մր տագնապ։ *հիրքիս վ(Լ– Այս առածին գիրքով անիկա առած է արդէն երկար ՀԱկիզբ մրն է Բ է ա յլե՛֊ կա՛տարեալ յ ա կո զո ւ.ա ծ ք մր

րայ խօսող ամերիկեան քննադատնեբր կուտան ա՜ ճամ բա յ ։ Ա իւրմ էլեան գրագէտ մրն է , ա յգ մ ասին քանի որ կր ներկայանար զերծ կանխաՀ ասութիւն–

նուններ , կարս , ԱրտաՀան , Հայաստան ^ ա յ ս ինքն Հարց չի կրնար րլլալ» : \ներուն զուգորդ նուաղումներէն ։ Աիսաք Աեծարեց

այս անուններուն տակ դրուած մեծագոյն անար­ Ու այդպէս տասնով քսանով X \ինքզինքր գտնէ լու Համաբկտրօտ եղաւ 4է ^տարի­

դարութեան անդրադարձ մր կր փորձեն : Ջափա ֊ ներու աշկերտութեան մր մեր Հանդէսներուն

Հասնեբու , ե րփ տ ա ս ա ր դնե ր ո լ ^ դպրոցական վար­ մէկւ Լ* Ա * մէկ փորձով կր գտնէր իր ճամբան ,

չութեանց ուգգուած մ ասնաւո ր Հաբցա բան ի մր Մօտ քառորդ գարու րնգՀատէ մ ր վերկ , Լե– տա ր իքի մր ուր մեր իրաւ բանաստեղծներն /"՛կ

մէկ) գրատուններոլ եւ կրթութեան ^ՕաՕէ10Ո^ ւոն Ա իւրմ էլեան կր դառնա յ գրականութեան ։ Հեռու էին իրենց մերձաւոր կատարելութենէն X

բամնին տնօրէնր) ո * ֊ ր Է լ բաներոլ կարգին , կր Ոառր կր գործածեմ իր ամ էն էն րնգՀ անուր տարո­ \Դ22ին Լ. Ա. Կ՚անցնէր Ամերիկա։ ... Ու լռու -

խորՀբդածէ ** * ղութեան մէկէքանի որ Հաաորր այն քիչերէն է ուր թիւն։ ԼԱնիկա փրթուկ կապ մր պաՀեց Վ* թ՝է -

լեզուա՚կան Հարցր գրեթէ կր մնայ երկբորգական ։ քէեաՀնին Հետ; Թէքէեանով գիտէի թէ կր տա­

••• « Այս գէրՔՔ. ու\նի այմմէակա - ռապէր , բայց չէր կորսնցուցաձ– ինքզինքը , մտ­

նոլթիլ\% .եւ առօրեա յ շաՀե կանո ւթ իւն մեզի Հա­ Գրքին ծանրութեան կեդրոնր աշխաբՀն է անոր X նա լան գ իր յոյս ր):

մար ալ , վասնզի^ ինչպէս գիաէք , Հայկական Ու֊ գ1՚րքէս Հոգի" գերազա՛նցօրէն մարդկային ,

ՀաՐ°Ը դարձեալ կուգա յ Հրապարակ յարակ ցու - գրեթէ Համամարդկային ։ Այդ ամէնէն մօտ քառորդ գար վեր^ր նոր Հա­

•թեամբ մր քՒուրքիայէն ռուսական Հողային պա՜ Այս երկու Հատորներուն մի^եւ ուրիշ դրա՛ - տոր մր, Ամերիկա յէն : Ու այս անգամ Հաաորր ,

Հս՚սքներոկ Հետ ։ $արաան է լ , կարս , ԱրտաՀան ( կան աշխատանք մր անծանօթ է ինձ՜ի ։ ՝Բ>առորռ վաւերական յաղթա՛նակ մր ;

Պալքաններր ՀետզՀետէ աւելի չափերով սքիտի իյ­ դար առակ գրուա ծ են Լոյս Զու֊^Րթ– Հատորիկր (1) 8– 0ՇԱԿԱՆ

Fonds A.R.A.M