Page 61 - ARM_19-1947_01
P. 61
ւտ բ ռ ա տ * Զսօւաատ ձտասաա տ» տսաա ՆՈՐ ԳԱ ՀՀԻ Հ Ը
ա;սօք
- քօքսԱ «ո 1925 - պիտի կազմուի"
.Տ. Շ. Տ՜ատ 376.286
17, »Ա6 Լ»&ա6տա« - ՐՃ&1Տ (13՛) Վարչապետ Պ՛ Փ°Է քհամաաէէ Ազդ* մողոՎի\ն
7էԼ։ 008. 15-78 - 0. €. Բ. Բտհտ 1678-63
ներկայացաւ, երէկ, իբ պաշտօնին Վաւեբացումբ
աՏլ.. 1000, համ*. 500, էյո-ամն. 300, ֆր., Աքաաս. 10 Տ0Լ ստանալու Համար , Համաձայն նոր Ա ա Հ մ ան ա դր ո լ—
»եւ–ատա 22 մ&ւա<* 1947 Չորեքշաբթի 22 Յունուար
թեաե ; Ա եծամ՛ասն ութի ւնր ապաՀովուած էր ԱյՀ՛ -
գէ՛ն ։ Ոչ միայն րնկերւիաբակաեներր ՀամաՀնա «.
վարներբ, ձախակողմեան խմբակցութիւնը եւ ան
ԺԹ– ՏԱՐԻ - 19» ձոո66 8 ° 4910-Նոբ շրջաւն թ ի ւ 549 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԴԻՆ՝ 4 Տեր կախն երր , այլեւ ժողովրդականները Համաձայն են
որ քիամատիէ կազմէ նոր դաՀլիճը, Լ ա յ ն Համա -
դործ ա կց ո ւթե ամբ ; *
Աղդ* ժողովի օրակարգին գլխաւս ր խնդիրն էր
իբ նախագաՀին
ՄԵՐ ԽՕՍ+Ը 0 ՐԸ ՕՐԻՆ ծուն էբ նախկին ընտբութիա1ն\ը ; Գլխաւոր իժեկնա -
նա խաղա Հ ը . Պ * էուիօ :
ԲԱՐՁԵՐ ԲԱՒԲԾ՚Ր Նոր դաՀլիճին կազմութիւնը գրեթէ ապա Հով
ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ - Դ՛ԱՇՏ ՄԸ ուած է ։ Երէկ նոյնիսկ Հաւանական նախար արն ե -
բուն՝ ա՝նտլ\ննեըը Հրատարակուած էին կարդ մը
Պ ակքաններէն Հասած ճամբորդ մին՝ է որ կր ;<Մեծ» մարդիկ որոնք իրենց վ՛երապահած են թեբթե բու մ էջ Հ Գլխաւոր դժուարութիւնը այն է
պատմէ , կսկծալի մանրամասնութիւննե րով * Հա յրենասէր^ւ , ($ ա ռա չգի՚մ ակա՛նաւ , ճչմ, սրիւ որ Ժողովրդականները (աԼքՀ.^.) չեն ուղեր Համայ
Օր ն, Ր. Գ ,ղ նոր։ 1944 Աեպտեմբեր Գէն ի գասէր\ւ եւ սոսկալիս շատ մը շողշողուս տիտղոս - նավարի մբ յանձն ել ՛ողդ . պա շսւ պանո ւթեան նա -
վեր Պուլկարիոյ Հայաշատ քազաքնե բո՛ւն– մէչ մար. ներ, մեծ ջանքեր կը թափեն մեր պատանիներու խաըարութէ ւձե ը , Պ* քիամատիէ կը խորՀի քանի մր
են՝ ՛իա շնակց ականներ I քաղաքացիական կրթութիւնը օբօրոցէն սկսելու մասի բաժնել այդ նախարարութիւնը, գո Հացում
դիկ բան ֊. գործ ըրած համար: տալու Համար բոլորին՛ ժողովրդականները Վեց
ցանկեր փնտռել, Դաշնակցական * զաք Հեւոա Շարժումը սկսաւ Սուբիա - Լիբանանէն։ Հ -Մ • անգամ ժողով գումարեցին քանի մը օրուան մէջ
պնդել , նո յն\իսկ ս ող առն՛ալիցն, ե ր լ : Ել Ը-Մ-ը աոաջին նշանակէտն է ր այդ կազմակհբ - եւ երէկ ալ եօթներորդ մը, իրենց վերջնական՛ դիր
այս խայաաոակութիւնը տեղի կ՚ունենայ միայն պռւած յարձակման; կազմ եւ պատրաստ հող կար քը ճշդելու Համար ;
Հայերու մէջ : Տեղական իշխանութիւնը երբեք չի
հհաաքբքրուիր այս տեսակ խնդիրներով : Սրոյ մշակելի, ի՞ւնչաէ ս վարանիլ : Վերջին պաՀուն թերթերը կը գրեն թէ Պ՛
« Հրաժարումներու » փրկարար «մեթաո»ը ^֊ւիէ-քլօ* Համայնավար կուսակցութեան՝ /» • ընդՀ *
՚մարդփկ են Որ մուր կր քսեն ասոր ան՛որ ճակաին, ողջ ըլլար, տզոց թարմ հւ մաքուր հոգիները քարաուղարբ, Հետեւեալ յայտարարութիւնն ըրած
կ՛ուզեն կասկածելի դարձնել, ՚՚րսելով ի^է մամա ֊ «դաստիարակելու» համար, : է, Լէնինի մաՀ ո ւան 23րդ տարեդարձին առթիւ*
նակին՛ մասնակցած է Մայիս 28/՛ աօնակատարու. Ու եղաւ որ իրենց դ է մ գտան ծառացած ուժ մը « ՚ / հ * թոլի թէ մեզի պիտի առաջարկեն ազգ* պաշտ
թւեան , կամ մողավներոլ ե լ ն ՛ ։ Մէկ խօսքո՚վ , ա. պատանիներու որոնք հպարտ իրենց կուրծքին վը– պան ո ւթեա՛ն նախարարութիւնը : Եթէ առաջարկեն,
մէն .քճնեելլսիոտլորնոգւառթն իւբնաաժ՛ /րո՛ւարՀ.կւ րւկանփոնրեձրե»ն եղբայր եզրօր դէմ րայ զետեղած նշաններով, ասպարէգ կարդային պիտի ընգունինք, բայց մենք կը պաՀանջենք նաեւ
Մեր խօսակիցր աւելցոլց սարքելու , Երեւան ի
պաոակտիչնհլաւն ; ուրիշ երկու մեծ նախարարութիւննեբ արտաքին
թէ քիո լման իոյ մէ9 Խաչակիրները սմքեցան եւ ահաւասիկ անունց եւ ներքին դործերու նախարարութիւնն երըֆ (Ֆէ1–
ալ նոյն վիճակն Է որ կր աիրէ յ Այս առիթ՛իւ յանձ . իրական բարեկամները գործի են ձհււնարկած, թ ե ւ կաււօ) ; Կ՛՛ենթադրենք թէ թիւր իմաց ո ւթիւն է այս
նեց իք^՚րիքի կարօն մր, ուր կր փայլի ծս/նօթ խո . տալու ճամար Հ • Մ • Ը • Մ –ին : լուրը։ Ակիզբէն ի վեր Համայնավարները կբ պա -
րագիրր Հ՝Կ՝Բ Հրամարինք Ղ՛ա շնակց ո ւթեն էն» տ « Սեփական դաշտ չունի՞ք , տզաք , մենք կր Հ անջեն երեք գլխաւոր նա խարա բութ իւննե բ էն մէ
ԼԱւետիսր տրուա՛ծ է պուլկարական քաղաքէ մ՛ր) : հարենք » : կը Հ եւ ոչ թէ երեքը միասին՛
՛Ան չուչտ ձէք սպասեր որ այդ ՀՀՀրամարեալ». Աչքէ կ՚աւնցընեմ Հալէպի «Արեւելք»ին բացած Ժ ո ղովրդակ անն եր ը իրենք ի բեն ց մէջ ալ Հա ֊
հանգանակութեաւն ցասկերը ; Ջուրի պէս կը հոսին
՛Լ հ ր ււ ւ ՝հ յա յա արար ո ւթ ի լքեն ալ արաաապենք մաձայն չեն , թէեւ անլու ծ-ելի չեն գ տներ տագն՛ա
գումարները ,— 125 , 250 , 4.00 , ՅՕՕական ոսկի ,
Ւ՜ն չ նմո յչնեյւ. տեսանք Իրանէն՛ մի՛նչեւ Մոլ . անհատ1ի կամ ընտանիքյի աւնուննհլավ : պը ։ Եըկոլ դլխաւոբ Հոսանքներ կան կոլսակցու -
րիա.Լիբանան , անցեալ ամբան րն թ ա ց քին , րոԼորր թեան մէջ։ Մէկ Հոսանքը Հակառակ է մասնակցու
միեւնոյն գրիչներո՛վ իսմբագրուած՜ : Նոյն գարշելի « 1)իաի ւււճւենաք ձեր դաշտը», կ՚ըսէ «Արե. թեան , միւսը պայմաններ կ^առաջարկէ * Վաբչա -
ոգին։ ՚քյռյն կագապարեալ բառեբ՚ր։Նոյն ԴՐդո-իչ եւ ւելք » ; պետը Համաձայն է նորէն Պ* Պիաոյի յանձնելու
անբար՛ո յակւ սն Վեր. գր ո ւմ՚ն՚երր : ինչո՞ւ չունենա՛ն, ա յ դ արեւի պէս տղաքը, ո. արտաքին՝ նախարար՛ութիւնը :
Զ ս որվհ՚ց լ ք տազաւ յա՚նք դիմացան այնքան փորձութեանց, անապա. ֊. Ամէն պարագայի մէջ, երկրին կացութիւնը կը
ե Հա կամողս լէբ գա կանին ,.ազ• գՀաՀնՀեանգկահ , ա յաստ ան տէն մինչեւ հիւզաւանները : ԱՕՄԻ պաՀանջէ օր առաջ կազմ ել կա ռա վա ր ո ւթ իւնը ։
՚ԳԳ"
գաւ, ՀակաՀնաեկրանռեաբոգԹաղ» թշ, ե լ ն ՛ ։ Տնտեսական տագնապը, քառամեայ ծրագիրը ,թո–
—• « Դաշնակցութիւնը մոոնալով հայ ազգին շա կնեբոլ յաւելման խնդիրը, Հնդկաչինի պատե–
սաւած անհամար զոհերը իր ազատութեան հ>.՚Թ.1Նպ թԱՐթ էէը կը գ ո վ ե րաղս՝ր եւ ուրիշ ծանրակշիռ Հ՛ոգեր լուծում կը
մա,ր, աոա1նց ամչնալու ի բ հրէշային հ ւ ազգադաւ սլաՀ անջեն *
գործու՚նէութեան գագաթքւակէտին հասնելով, իբ Կո՚ւխաԱև՚սԱ ռամեբգը (Իո զո վր դա կա ն ՜շարժումի եր ե ս փ ոխ անն ե րէն
ղեկավարներու եւ գործիչներու միջոցաւ կ՚աշխա. շատերը նոր վերադարձած է\ԼԼաԼոՎ. Փարիզէն ,
տի ներգաղթի նուիրական ձհո՚նաբկին դ է մ » ։ Ինչպէս գրած էինք , վերէերս Կոմիտասեան ՎԿ1Ւն *–Ը*ՎՐ մէ1 Իքէ* յուզուեցալ ազգ .
պաշտպանութեան՝
՛Ապա կո չ մը «.մեր ր ո լո ր %ախկ ին՛ ին կերնե սմ եբ գ մ ը ք՛ոլս ո յ մէջ , ն՛ախաձեռն ու նախարարութեան խնդիր՛ը : Ա -
բուն , միանգամ ընդ միշտ Հեռանալու այդ աւր լա թեամբ Մ խիթ արեան երգչախում րին ; Այս առթիւ նոնք ամէն բանէ առաջ կհուզեն գիտնա լ նախարար
դալ լկա. Տ՝"քթ * Նէ շատ Հ ալի լ Հ ետ ե ւ ե ալ նտեր բոզականը ներուն ցանկը իրենց աննուներով։ Պ* Ռ՛ոմ ատ ի է
՝րաՀ՛այո ւթեան միակ Հա ռաջա դէմ կազմ ակերպոլ գրած է թուրքերէն «Թանին» թերթին մէջ, «Գե - տրամադիր կ^երեւա յ Համ ա յնավարի մր յան ձն\ելո լ
թեան, «Երելանէի »: զարուեստական մեծ անակնկալ "*ԼՀ2> խորագրին ազգ* պաշտպանո՛ւթեան րնգՀ * նախարարութիւնը,
•Մէկ խօսքով՝ միեւնոյն «Հայրենասիրական » տակ •—• ո չ-Համա յնավարներու վերապաՀելով օդանա լա -
աբշալը ամ էն գաղութի մ էջ , սեւցնել , վա ր կա - Լսա՝ծ էի որ 250 Հոգիէ բաղկացած այս երգչա յին, բանակներու եւ նաւատորմի նախաբաբու ֊
բեկել , կազմալուծել Հ՛Օ* Գաշնակցութիւն\ը , խում բը վւայլուէն յաջո զո ւթ ի ւնն ե ր կ՚ունենար ել կր թիւննեբը* Այս առթիւ Հրաման՛ագիր մը պիտի
ո ր է եւ կը մնայ կատարեալ մղձաւանջ մը, աւելի խոբՀէի թէ այդքան երգիչ ինչպէ՛ս կաբելի էր պատրաստէ , սաՀմ անափակելով ազգ * սլա շտ սլա -
քան՝ 25 տար ի է ի վեր * սեղմ ել բեմի մը վրայ ն ութ եան նախարար ին՝ իրաւաս ութ ի ւնները : Ժողո–
Այո մ արդի կբ ամ բոզջ Երեւանը ունին իրենց, Գացի վերջապէս եւ տեսայ զիրենք «Ւնճի» սի– ՝վր դա կանն\երը 1լ առաջա ր կեն Համ այնավար ան ֊
կռնակը , իր գո յնզգո յն գո րծակա յն ե ր ով ։ Եւ սա ֊ \նէմային մէջ, ատամնաբոյժ Տիգրան Մամիկոնեա– պաշտօն նախարար մը, իբրեւ շաղկապ սպա՛ռազի -
կայն Հ ան գի սա չեն նի ղեկավարութեան տակ, այս Հսկայ երգչախում նո ւթեան ց նախարարութեան ել պատերադմական\
Պէաք է քրքրել : Պէաք է գրգռել ՚. Հետտպըն– բը երգեց Ա* Աայկրնի, Ա՚ոլՀիտաին Ա ատ ագի ժո նախարարութեան միջել, ուրիշ խօսքով՝ անաւա
դել, $ ան կեր պա տ բ ա ս տ ել : ՝ք՝ն ա բեր ս՛ուտեր Հ իլ. ոոմրո֊ա ւ են՛ եւ Համթաւեաւ րո ռ լ յ՛լ նա կան պաչտօն մր որ կո կարծեն՛ թէ գոՀացում
յբ է֊ ա ււ* ւ՛ւ ւ • ւ եոանաենե
սել եւ ս սւ ււ ր ւ գրել
•. Սատնել : Աէկ խօսքով Աւզգա՛յսինԷ յւ ու մեծ արք ուեստաէգէտ ւ կոՂմիւտաւսի խ րմ - ^ ք ՚ " " ՛ ՛ ՚՝ ""> "՚յնտվա րներո ւն , առանց անոնց
«գործ» ա րդիւնք ցուցնել : Այլապէս , ի՝նչ պիտի զինեալ
բեբզՏներ՚ր։ Օր աղա ր ո սեւ* ,ն եւ գա շն ա կո Վ յանձնելու որ եւ է իրական իշխանութիւն
նուագեց
ըլլար իրենց տարբերութիւնը միւսներէն ։ երկու կւ էր իրմէ , եւ երկու կտոր Կոմի. ուժերու վրայ* * * Աւելորդ է ըսել թէ այս փափուկ
Բարքեր , բւ յ ր ք ե ՚ ր ՛որ Հ եւ դՀետէ կր զարգլ տասէն Հարցին մէջ ձայն՝ ունի նաեւ ընդՀ * սպայակոյտը,
նա՛ն , կր ծաւալին , կր սուրան գէպի «յառաչ՝ղ ի- Զարմանքովդ ել գնաՀատանքով տեսայ որ այդ որուն նախագաՀին՝ զօր * ժիւէնի Հետ մասնաւոր
մ ական» բարձունքներ ... 250 Հոդին կարելի եղեր է սեղմել բեմին վրայ , այս տեսակցութիւն մը ՛ունեցաւ նոր վարչապետը։ Ժո–
Այս մարգի կր մէկ բան կր մոռնան. տպաւորութիւներ կքեցի, երբ բաց՚ուեցալ փարա . ղրվբդականներէն զատ , ուրիշ երեսփոխաններ ալ,
Հ ՚6 ՚՚հաչնակցոլթեան դէմ արձակուա՛ծ ամէն. գո –յրվլ ։ ինչպէս եւ զօր * տը Կոլի կուսակիցները չեն՝ ուզվեր
Իյմրւ ւվարր,
սլաք ,որքան՝ ալ թունաւոր րէլտյ , կրծառայէ պար. զոր Հպարտութեամբ տե՛սայ թէ ՛որ Համայնավարի մը յանձնուի ազգ* պա շտ պա -
մեծ արուեստագէտ
զա ւզ էս իրենց ապի կարո ւթիւն ր , վատոլթիւնր, մըն է , շքեզո լթեամ բ մը բա ն ո ւթե ան նախարար՛ութիւնը , որովՀ ետեւ Համ այ–
Հոգեկան թ չո լա ռո ւթ իւձևր , գետնա քա ր չ։ան բաբո . ցաւ երգաՀանդէսբ , որուն առաջին մասը գեոգե ֊ նավար կուսակցութիւնը պատրաստ է անմիջապէս
յսւկանութիւնր ապացուցանելու : գանք մը եղաւ, եւ ես խոր Հիացումով մտիկ ըրի* բանակցելու Հնդկաչինի ապստամրէներուն Հետ ,
կր մոռնան նաեւ ո լրի չ բան մր. Արդար ծափեր խէեց ն՛աեւ Օր՛ Վազաբոսեանի անկախութիւն տալու պայմանով ՚
Եթէ կարելի \շլլար Դոր&իք մր Հնարել ե՛լ կար՛. նուագտՀանգէս ը , իսկ Կ ո մ ի տ ա ս ե ան Համ երգը ու
գալ իրենց այսօրուան Հովանաւորներուն միտքն՛ ու նեցաւ յարաճուն
յաջողութիւն եւ ոգեւորութիւն , ՇԱԲԱԹԱԿԱՆ 48 մամ աշխատանքի հր ամ անտ.
ո իր լոր , թւնոնց մէչ1 պիտի տեսնէին ոչ թէ Համա. տեսայ թէ երդի չ֊երգչո ւՀ ինեբը ի բարու պաշտօնաթերթին
միացեր գիրԲ Հ բ ա տ ա ր ա կո ւած Ր//ա/ո՝վ
սրՀամ՚աբՀանք իրենց էին եղբայրական պիաի սկսի
բում , այլ արդս նտերդաշնակութեամբ եւ խորՀե - մէչ (19 Յունուար) , գոբծագրութիւնը անտեսական
ինքնամատոյց , չողիքոտ Նառայոլթեանց Հանդէպ ցայ թէ ինչպիսի դժուարոլթիլններով պսակուեր անմ իջա պէս , թէ պետական եւ թէ
Այո , ամէնէն՛ առաշ1 անոնք պիտ՛ի թքնէին ի . էր այս աշխատանքը ;
րենց երեսր , իրրեւ յեղափոխականներ , ինչպէս կր Գիւրին գործ չէ այդ 250 Հոգին քով քովի բե կեանքի մէչ–.^^^^^^^^^^^^^^
Հաստատեն Հազարաւոր վկայութիւններ՝ դեռ ե . րել եւ մէկ Լուն չի մէջ նոյնացնել իրարու, Հան - ք Լայւեաւլ 7ա1>ու8տկա.թիւ&|ւ ՜ էաույաւ ՛ք.. էօ ^
րէկոլան պատմութեձէն : գուբժելով փո բձերու Հազաբումէկ տաղտուկնե -
Ի ՛ ն չ «դէմքեր» եւ «Հաւատարիմներ» պա րգա. րուն Հ ս՚ր, նչանաւոբ կղերական եւ երամիչտ , կ՝րսէ թէ
պէս քո՝Լբ2յ* վեր ած՛ո՛ւեցա՛ն 25 տարուան մէչ^, աքլո. Տեսայ կատարելութիւն մը, որ կրնայ իրաւամբ իր երգերն ու մեղեգիներ՚շ մոզովրգային Հ՛ոգիէն
րին կանչէն առա չ յ նախանձը շարժել Հփբօֆէսիօնէլ» կազմակեբպու - բխաձ– գոՀարներ են , եւ դաշնաւորուա՛ծ բաբձբա .
ի՛նչ Հմարգարէ»ներ փոշիացան ճիչդ ա յ ն թիւ՝ննեբսլն »; դոյն արուեստով, կր յիչէ նաեւ Ջուխաճեանի ,
ճամբում Վրայ ուր Դաշնակցութեան՝ թաղումը կր Յօդուածագիրը յետոյ երկար ^անօթութիւն - Նիկողոս Թաշճեանի, քսանճ՚եանի մատուցած ծ՛ա
նախ՚սահսէին, օրն ի բուն արիւն պղտորելով, ներ կսւտայ կոմիտաս փրգ*ի մասին , զոր կր Հըռ~ ռա յութիւԼ՚ներ շ թուրք երամ չտութեան եւ կր չա.
Սաղմ"" Դրդելով եւ ՛ծափ ու ծ֊նծ-ղայ զարնելով : չակէ «մեծանուն արուեստագէտ» եւ կ^ըսէ թէ պա տագո՚վէ Հայ Հայրենակիցներու գեղաբուեստական
լ Շ– տան՛ութեան՝ օրերուն լսած եւ տեսած է Կոմիտա «՚ կա բոզութիւնն երր :
Fonds A.R.A.M
ա;սօք
- քօքսԱ «ո 1925 - պիտի կազմուի"
.Տ. Շ. Տ՜ատ 376.286
17, »Ա6 Լ»&ա6տա« - ՐՃ&1Տ (13՛) Վարչապետ Պ՛ Փ°Է քհամաաէէ Ազդ* մողոՎի\ն
7էԼ։ 008. 15-78 - 0. €. Բ. Բտհտ 1678-63
ներկայացաւ, երէկ, իբ պաշտօնին Վաւեբացումբ
աՏլ.. 1000, համ*. 500, էյո-ամն. 300, ֆր., Աքաաս. 10 Տ0Լ ստանալու Համար , Համաձայն նոր Ա ա Հ մ ան ա դր ո լ—
»եւ–ատա 22 մ&ւա<* 1947 Չորեքշաբթի 22 Յունուար
թեաե ; Ա եծամ՛ասն ութի ւնր ապաՀովուած էր ԱյՀ՛ -
գէ՛ն ։ Ոչ միայն րնկերւիաբակաեներր ՀամաՀնա «.
վարներբ, ձախակողմեան խմբակցութիւնը եւ ան
ԺԹ– ՏԱՐԻ - 19» ձոո66 8 ° 4910-Նոբ շրջաւն թ ի ւ 549 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԴԻՆ՝ 4 Տեր կախն երր , այլեւ ժողովրդականները Համաձայն են
որ քիամատիէ կազմէ նոր դաՀլիճը, Լ ա յ ն Համա -
դործ ա կց ո ւթե ամբ ; *
Աղդ* ժողովի օրակարգին գլխաւս ր խնդիրն էր
իբ նախագաՀին
ՄԵՐ ԽՕՍ+Ը 0 ՐԸ ՕՐԻՆ ծուն էբ նախկին ընտբութիա1ն\ը ; Գլխաւոր իժեկնա -
նա խաղա Հ ը . Պ * էուիօ :
ԲԱՐՁԵՐ ԲԱՒԲԾ՚Ր Նոր դաՀլիճին կազմութիւնը գրեթէ ապա Հով
ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ - Դ՛ԱՇՏ ՄԸ ուած է ։ Երէկ նոյնիսկ Հաւանական նախար արն ե -
բուն՝ ա՝նտլ\ննեըը Հրատարակուած էին կարդ մը
Պ ակքաններէն Հասած ճամբորդ մին՝ է որ կր ;<Մեծ» մարդիկ որոնք իրենց վ՛երապահած են թեբթե բու մ էջ Հ Գլխաւոր դժուարութիւնը այն է
պատմէ , կսկծալի մանրամասնութիւննե րով * Հա յրենասէր^ւ , ($ ա ռա չգի՚մ ակա՛նաւ , ճչմ, սրիւ որ Ժողովրդականները (աԼքՀ.^.) չեն ուղեր Համայ
Օր ն, Ր. Գ ,ղ նոր։ 1944 Աեպտեմբեր Գէն ի գասէր\ւ եւ սոսկալիս շատ մը շողշողուս տիտղոս - նավարի մբ յանձն ել ՛ողդ . պա շսւ պանո ւթեան նա -
վեր Պուլկարիոյ Հայաշատ քազաքնե բո՛ւն– մէչ մար. ներ, մեծ ջանքեր կը թափեն մեր պատանիներու խաըարութէ ւձե ը , Պ* քիամատիէ կը խորՀի քանի մր
են՝ ՛իա շնակց ականներ I քաղաքացիական կրթութիւնը օբօրոցէն սկսելու մասի բաժնել այդ նախարարութիւնը, գո Հացում
դիկ բան ֊. գործ ըրած համար: տալու Համար բոլորին՛ ժողովրդականները Վեց
ցանկեր փնտռել, Դաշնակցական * զաք Հեւոա Շարժումը սկսաւ Սուբիա - Լիբանանէն։ Հ -Մ • անգամ ժողով գումարեցին քանի մը օրուան մէջ
պնդել , նո յն\իսկ ս ող առն՛ալիցն, ե ր լ : Ել Ը-Մ-ը աոաջին նշանակէտն է ր այդ կազմակհբ - եւ երէկ ալ եօթներորդ մը, իրենց վերջնական՛ դիր
այս խայաաոակութիւնը տեղի կ՚ունենայ միայն պռւած յարձակման; կազմ եւ պատրաստ հող կար քը ճշդելու Համար ;
Հայերու մէջ : Տեղական իշխանութիւնը երբեք չի
հհաաքբքրուիր այս տեսակ խնդիրներով : Սրոյ մշակելի, ի՞ւնչաէ ս վարանիլ : Վերջին պաՀուն թերթերը կը գրեն թէ Պ՛
« Հրաժարումներու » փրկարար «մեթաո»ը ^֊ւիէ-քլօ* Համայնավար կուսակցութեան՝ /» • ընդՀ *
՚մարդփկ են Որ մուր կր քսեն ասոր ան՛որ ճակաին, ողջ ըլլար, տզոց թարմ հւ մաքուր հոգիները քարաուղարբ, Հետեւեալ յայտարարութիւնն ըրած
կ՛ուզեն կասկածելի դարձնել, ՚՚րսելով ի^է մամա ֊ «դաստիարակելու» համար, : է, Լէնինի մաՀ ո ւան 23րդ տարեդարձին առթիւ*
նակին՛ մասնակցած է Մայիս 28/՛ աօնակատարու. Ու եղաւ որ իրենց դ է մ գտան ծառացած ուժ մը « ՚ / հ * թոլի թէ մեզի պիտի առաջարկեն ազգ* պաշտ
թւեան , կամ մողավներոլ ե լ ն ՛ ։ Մէկ խօսքո՚վ , ա. պատանիներու որոնք հպարտ իրենց կուրծքին վը– պան ո ւթեա՛ն նախարարութիւնը : Եթէ առաջարկեն,
մէն .քճնեելլսիոտլորնոգւառթն իւբնաաժ՛ /րո՛ւարՀ.կւ րւկանփոնրեձրե»ն եղբայր եզրօր դէմ րայ զետեղած նշաններով, ասպարէգ կարդային պիտի ընգունինք, բայց մենք կը պաՀանջենք նաեւ
Մեր խօսակիցր աւելցոլց սարքելու , Երեւան ի
պաոակտիչնհլաւն ; ուրիշ երկու մեծ նախարարութիւննեբ արտաքին
թէ քիո լման իոյ մէ9 Խաչակիրները սմքեցան եւ ահաւասիկ անունց եւ ներքին դործերու նախարարութիւնն երըֆ (Ֆէ1–
ալ նոյն վիճակն Է որ կր աիրէ յ Այս առիթ՛իւ յանձ . իրական բարեկամները գործի են ձհււնարկած, թ ե ւ կաււօ) ; Կ՛՛ենթադրենք թէ թիւր իմաց ո ւթիւն է այս
նեց իք^՚րիքի կարօն մր, ուր կր փայլի ծս/նօթ խո . տալու ճամար Հ • Մ • Ը • Մ –ին : լուրը։ Ակիզբէն ի վեր Համայնավարները կբ պա -
րագիրր Հ՝Կ՝Բ Հրամարինք Ղ՛ա շնակց ո ւթեն էն» տ « Սեփական դաշտ չունի՞ք , տզաք , մենք կր Հ անջեն երեք գլխաւոր նա խարա բութ իւննե բ էն մէ
ԼԱւետիսր տրուա՛ծ է պուլկարական քաղաքէ մ՛ր) : հարենք » : կը Հ եւ ոչ թէ երեքը միասին՛
՛Ան չուչտ ձէք սպասեր որ այդ ՀՀՀրամարեալ». Աչքէ կ՚աւնցընեմ Հալէպի «Արեւելք»ին բացած Ժ ո ղովրդակ անն եր ը իրենք ի բեն ց մէջ ալ Հա ֊
հանգանակութեաւն ցասկերը ; Ջուրի պէս կը հոսին
՛Լ հ ր ււ ւ ՝հ յա յա արար ո ւթ ի լքեն ալ արաաապենք մաձայն չեն , թէեւ անլու ծ-ելի չեն գ տներ տագն՛ա
գումարները ,— 125 , 250 , 4.00 , ՅՕՕական ոսկի ,
Ւ՜ն չ նմո յչնեյւ. տեսանք Իրանէն՛ մի՛նչեւ Մոլ . անհատ1ի կամ ընտանիքյի աւնուննհլավ : պը ։ Եըկոլ դլխաւոբ Հոսանքներ կան կոլսակցու -
րիա.Լիբանան , անցեալ ամբան րն թ ա ց քին , րոԼորր թեան մէջ։ Մէկ Հոսանքը Հակառակ է մասնակցու
միեւնոյն գրիչներո՛վ իսմբագրուած՜ : Նոյն գարշելի « 1)իաի ւււճւենաք ձեր դաշտը», կ՚ըսէ «Արե. թեան , միւսը պայմաններ կ^առաջարկէ * Վաբչա -
ոգին։ ՚քյռյն կագապարեալ բառեբ՚ր։Նոյն ԴՐդո-իչ եւ ւելք » ; պետը Համաձայն է նորէն Պ* Պիաոյի յանձնելու
անբար՛ո յակւ սն Վեր. գր ո ւմ՚ն՚երր : ինչո՞ւ չունենա՛ն, ա յ դ արեւի պէս տղաքը, ո. արտաքին՝ նախարար՛ութիւնը :
Զ ս որվհ՚ց լ ք տազաւ յա՚նք դիմացան այնքան փորձութեանց, անապա. ֊. Ամէն պարագայի մէջ, երկրին կացութիւնը կը
ե Հա կամողս լէբ գա կանին ,.ազ• գՀաՀնՀեանգկահ , ա յաստ ան տէն մինչեւ հիւզաւանները : ԱՕՄԻ պաՀանջէ օր առաջ կազմ ել կա ռա վա ր ո ւթ իւնը ։
՚ԳԳ"
գաւ, ՀակաՀնաեկրանռեաբոգԹաղ» թշ, ե լ ն ՛ ։ Տնտեսական տագնապը, քառամեայ ծրագիրը ,թո–
—• « Դաշնակցութիւնը մոոնալով հայ ազգին շա կնեբոլ յաւելման խնդիրը, Հնդկաչինի պատե–
սաւած անհամար զոհերը իր ազատութեան հ>.՚Թ.1Նպ թԱՐթ էէը կը գ ո վ ե րաղս՝ր եւ ուրիշ ծանրակշիռ Հ՛ոգեր լուծում կը
մա,ր, աոա1նց ամչնալու ի բ հրէշային հ ւ ազգադաւ սլաՀ անջեն *
գործու՚նէութեան գագաթքւակէտին հասնելով, իբ Կո՚ւխաԱև՚սԱ ռամեբգը (Իո զո վր դա կա ն ՜շարժումի եր ե ս փ ոխ անն ե րէն
ղեկավարներու եւ գործիչներու միջոցաւ կ՚աշխա. շատերը նոր վերադարձած է\ԼԼաԼոՎ. Փարիզէն ,
տի ներգաղթի նուիրական ձհո՚նաբկին դ է մ » ։ Ինչպէս գրած էինք , վերէերս Կոմիտասեան ՎԿ1Ւն *–Ը*ՎՐ մէ1 Իքէ* յուզուեցալ ազգ .
պաշտպանութեան՝
՛Ապա կո չ մը «.մեր ր ո լո ր %ախկ ին՛ ին կերնե սմ եբ գ մ ը ք՛ոլս ո յ մէջ , ն՛ախաձեռն ու նախարարութեան խնդիր՛ը : Ա -
բուն , միանգամ ընդ միշտ Հեռանալու այդ աւր լա թեամբ Մ խիթ արեան երգչախում րին ; Այս առթիւ նոնք ամէն բանէ առաջ կհուզեն գիտնա լ նախարար
դալ լկա. Տ՝"քթ * Նէ շատ Հ ալի լ Հ ետ ե ւ ե ալ նտեր բոզականը ներուն ցանկը իրենց աննուներով։ Պ* Ռ՛ոմ ատ ի է
՝րաՀ՛այո ւթեան միակ Հա ռաջա դէմ կազմ ակերպոլ գրած է թուրքերէն «Թանին» թերթին մէջ, «Գե - տրամադիր կ^երեւա յ Համ ա յնավարի մր յան ձն\ելո լ
թեան, «Երելանէի »: զարուեստական մեծ անակնկալ "*ԼՀ2> խորագրին ազգ* պաշտպանո՛ւթեան րնգՀ * նախարարութիւնը,
•Մէկ խօսքով՝ միեւնոյն «Հայրենասիրական » տակ •—• ո չ-Համա յնավարներու վերապաՀելով օդանա լա -
աբշալը ամ էն գաղութի մ էջ , սեւցնել , վա ր կա - Լսա՝ծ էի որ 250 Հոգիէ բաղկացած այս երգչա յին, բանակներու եւ նաւատորմի նախաբաբու ֊
բեկել , կազմալուծել Հ՛Օ* Գաշնակցութիւն\ը , խում բը վւայլուէն յաջո զո ւթ ի ւնն ե ր կ՚ունենար ել կր թիւննեբը* Այս առթիւ Հրաման՛ագիր մը պիտի
ո ր է եւ կը մնայ կատարեալ մղձաւանջ մը, աւելի խոբՀէի թէ այդքան երգիչ ինչպէ՛ս կաբելի էր պատրաստէ , սաՀմ անափակելով ազգ * սլա շտ սլա -
քան՝ 25 տար ի է ի վեր * սեղմ ել բեմի մը վրայ ն ութ եան նախարար ին՝ իրաւաս ութ ի ւնները : Ժողո–
Այո մ արդի կբ ամ բոզջ Երեւանը ունին իրենց, Գացի վերջապէս եւ տեսայ զիրենք «Ւնճի» սի– ՝վր դա կանն\երը 1լ առաջա ր կեն Համ այնավար ան ֊
կռնակը , իր գո յնզգո յն գո րծակա յն ե ր ով ։ Եւ սա ֊ \նէմային մէջ, ատամնաբոյժ Տիգրան Մամիկոնեա– պաշտօն նախարար մը, իբրեւ շաղկապ սպա՛ռազի -
կայն Հ ան գի սա չեն նի ղեկավարութեան տակ, այս Հսկայ երգչախում նո ւթեան ց նախարարութեան ել պատերադմական\
Պէաք է քրքրել : Պէաք է գրգռել ՚. Հետտպըն– բը երգեց Ա* Աայկրնի, Ա՚ոլՀիտաին Ա ատ ագի ժո նախարարութեան միջել, ուրիշ խօսքով՝ անաւա
դել, $ ան կեր պա տ բ ա ս տ ել : ՝ք՝ն ա բեր ս՛ուտեր Հ իլ. ոոմրո֊ա ւ են՛ եւ Համթաւեաւ րո ռ լ յ՛լ նա կան պաչտօն մր որ կո կարծեն՛ թէ գոՀացում
յբ է֊ ա ււ* ւ՛ւ ւ • ւ եոանաենե
սել եւ ս սւ ււ ր ւ գրել
•. Սատնել : Աէկ խօսքով Աւզգա՛յսինԷ յւ ու մեծ արք ուեստաէգէտ ւ կոՂմիւտաւսի խ րմ - ^ ք ՚ " " ՛ ՛ ՚՝ ""> "՚յնտվա րներո ւն , առանց անոնց
«գործ» ա րդիւնք ցուցնել : Այլապէս , ի՝նչ պիտի զինեալ
բեբզՏներ՚ր։ Օր աղա ր ո սեւ* ,ն եւ գա շն ա կո Վ յանձնելու որ եւ է իրական իշխանութիւն
նուագեց
ըլլար իրենց տարբերութիւնը միւսներէն ։ երկու կւ էր իրմէ , եւ երկու կտոր Կոմի. ուժերու վրայ* * * Աւելորդ է ըսել թէ այս փափուկ
Բարքեր , բւ յ ր ք ե ՚ ր ՛որ Հ եւ դՀետէ կր զարգլ տասէն Հարցին մէջ ձայն՝ ունի նաեւ ընդՀ * սպայակոյտը,
նա՛ն , կր ծաւալին , կր սուրան գէպի «յառաչ՝ղ ի- Զարմանքովդ ել գնաՀատանքով տեսայ որ այդ որուն նախագաՀին՝ զօր * ժիւէնի Հետ մասնաւոր
մ ական» բարձունքներ ... 250 Հոդին կարելի եղեր է սեղմել բեմին վրայ , այս տեսակցութիւն մը ՛ունեցաւ նոր վարչապետը։ Ժո–
Այս մարգի կր մէկ բան կր մոռնան. տպաւորութիւներ կքեցի, երբ բաց՚ուեցալ փարա . ղրվբդականներէն զատ , ուրիշ երեսփոխաններ ալ,
Հ ՚6 ՚՚հաչնակցոլթեան դէմ արձակուա՛ծ ամէն. գո –յրվլ ։ ինչպէս եւ զօր * տը Կոլի կուսակիցները չեն՝ ուզվեր
Իյմրւ ւվարր,
սլաք ,որքան՝ ալ թունաւոր րէլտյ , կրծառայէ պար. զոր Հպարտութեամբ տե՛սայ թէ ՛որ Համայնավարի մը յանձնուի ազգ* պա շտ պա -
մեծ արուեստագէտ
զա ւզ էս իրենց ապի կարո ւթիւն ր , վատոլթիւնր, մըն է , շքեզո լթեամ բ մը բա ն ո ւթե ան նախարար՛ութիւնը , որովՀ ետեւ Համ այ–
Հոգեկան թ չո լա ռո ւթ իւձևր , գետնա քա ր չ։ան բաբո . ցաւ երգաՀանդէսբ , որուն առաջին մասը գեոգե ֊ նավար կուսակցութիւնը պատրաստ է անմիջապէս
յսւկանութիւնր ապացուցանելու : գանք մը եղաւ, եւ ես խոր Հիացումով մտիկ ըրի* բանակցելու Հնդկաչինի ապստամրէներուն Հետ ,
կր մոռնան նաեւ ո լրի չ բան մր. Արդար ծափեր խէեց ն՛աեւ Օր՛ Վազաբոսեանի անկախութիւն տալու պայմանով ՚
Եթէ կարելի \շլլար Դոր&իք մր Հնարել ե՛լ կար՛. նուագտՀանգէս ը , իսկ Կ ո մ ի տ ա ս ե ան Համ երգը ու
գալ իրենց այսօրուան Հովանաւորներուն միտքն՛ ու նեցաւ յարաճուն
յաջողութիւն եւ ոգեւորութիւն , ՇԱԲԱԹԱԿԱՆ 48 մամ աշխատանքի հր ամ անտ.
ո իր լոր , թւնոնց մէչ1 պիտի տեսնէին ոչ թէ Համա. տեսայ թէ երդի չ֊երգչո ւՀ ինեբը ի բարու պաշտօնաթերթին
միացեր գիրԲ Հ բ ա տ ա ր ա կո ւած Ր//ա/ո՝վ
սրՀամ՚աբՀանք իրենց էին եղբայրական պիաի սկսի
բում , այլ արդս նտերդաշնակութեամբ եւ խորՀե - մէչ (19 Յունուար) , գոբծագրութիւնը անտեսական
ինքնամատոյց , չողիքոտ Նառայոլթեանց Հանդէպ ցայ թէ ինչպիսի դժուարոլթիլններով պսակուեր անմ իջա պէս , թէ պետական եւ թէ
Այո , ամէնէն՛ առաշ1 անոնք պիտ՛ի թքնէին ի . էր այս աշխատանքը ;
րենց երեսր , իրրեւ յեղափոխականներ , ինչպէս կր Գիւրին գործ չէ այդ 250 Հոգին քով քովի բե կեանքի մէչ–.^^^^^^^^^^^^^^
Հաստատեն Հազարաւոր վկայութիւններ՝ դեռ ե . րել եւ մէկ Լուն չի մէջ նոյնացնել իրարու, Հան - ք Լայւեաւլ 7ա1>ու8տկա.թիւ&|ւ ՜ էաույաւ ՛ք.. էօ ^
րէկոլան պատմութեձէն : գուբժելով փո բձերու Հազաբումէկ տաղտուկնե -
Ի ՛ ն չ «դէմքեր» եւ «Հաւատարիմներ» պա րգա. րուն Հ ս՚ր, նչանաւոբ կղերական եւ երամիչտ , կ՝րսէ թէ
պէս քո՝Լբ2յ* վեր ած՛ո՛ւեցա՛ն 25 տարուան մէչ^, աքլո. Տեսայ կատարելութիւն մը, որ կրնայ իրաւամբ իր երգերն ու մեղեգիներ՚շ մոզովրգային Հ՛ոգիէն
րին կանչէն առա չ յ նախանձը շարժել Հփբօֆէսիօնէլ» կազմակեբպու - բխաձ– գոՀարներ են , եւ դաշնաւորուա՛ծ բաբձբա .
ի՛նչ Հմարգարէ»ներ փոշիացան ճիչդ ա յ ն թիւ՝ննեբսլն »; դոյն արուեստով, կր յիչէ նաեւ Ջուխաճեանի ,
ճամբում Վրայ ուր Դաշնակցութեան՝ թաղումը կր Յօդուածագիրը յետոյ երկար ^անօթութիւն - Նիկողոս Թաշճեանի, քսանճ՚եանի մատուցած ծ՛ա
նախ՚սահսէին, օրն ի բուն արիւն պղտորելով, ներ կսւտայ կոմիտաս փրգ*ի մասին , զոր կր Հըռ~ ռա յութիւԼ՚ներ շ թուրք երամ չտութեան եւ կր չա.
Սաղմ"" Դրդելով եւ ՛ծափ ու ծ֊նծ-ղայ զարնելով : չակէ «մեծանուն արուեստագէտ» եւ կ^ըսէ թէ պա տագո՚վէ Հայ Հայրենակիցներու գեղաբուեստական
լ Շ– տան՛ութեան՝ օրերուն լսած եւ տեսած է Կոմիտա «՚ կա բոզութիւնն երր :
Fonds A.R.A.M