Page 226 - ARM_19-1947_01
P. 226
ս «, ո՛ է* « ԳխակաԱ ասուփս
ՀԱՑԱՕՏԱՆ
ԱՌԱՏ ԿԵՆՍԱՆԻՒԹ
ԽՍ՝բ. ՋԷդոք ամսաթերթ մւը , «Երուսազէմ» , Խ . Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մէչ ալ մեծ չափով պիտի ընդ ճափոնցի վիրաբոյմ Տոքթ . Ս՝ասսաօ էիթաօ
որ կը հրատարակուի համանուն քաղաքին մէջ,
դառն խ ո ր հ ր դ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն ե ր կ՚ըսէ տարեկան տ1ե . լայնուի մսեղէնի ես կաթնեղէնի արդիւնաբերու– քա ուղեղաբոյնին մէչ վիրաբուժական գործո՚ղոԼ
սոլթեան մէջ : Կ՚ամփոփենք հիմնական մասերը
(1947 Յունուար). - թ ի ւ ն ը ։ Շուտով սլիտի շաՀաղործուին միսի ար թիւնեեր կատարելով, միիցը գտած է բմշկհլոլ
դիւնաբեր ո ւթե ան\ նոր ձեռնարկներ կիրովականի կան/սաՀաս խելագարութիւնը եւ ապոլշոլթի^վ .
եւ. ՚Լափանի մէչ, պանիրի՝ Աարտունիի , Արթիկի Յիշեալ վիրաբոյժը ուղեղային տուփը ճեղքելով եւ
Ազգային տեսակէտով 1946-Հ* ժողովուրդին եւ այլ շրչաններոլ մէչ։ կղզիացնելով ճակատի ցայտուն մասը, յաչՈզաձ կ
Համար ուշագրաւ, եղա՛ւ ւ Անցեալ տարեսկիղրին մտնելով Համամիութե Բ<ք~չկել տասնեակ մր Հիւանդ իսելա զա բներ ։ \
խենթութեան
Առածին՝ Ներգաղթը ամէն Հայոլ սրտին կր նական ընկերվարական մրցումին մէչ, հայկական ի՞նչ տարրերութիւձն\ կայ ե
միչեւ%
խօսի , ա ղղա Հ ա ւա քո՛ ւմ * իրական Հրճուանք ՛Նշենք ձեռնարկները 1946/՛ տնտեսական տարին փակե - պուշութեան , խելագարութեան
սա կա յն ո ր անոր կա զմ ա կհ ր պա կան ձեւը վւորձա - ցին ծրագիրներոլ գերակատարումով։ ԽենդՈլյփւ֊Թը յաճախ կը շւիոթոլի յիմարոլ -
քար եղաւ մեր ազգային ներքին ըմբռնումներու Պանիրի եւ կաթի գործարանները եւս 1946^ թեան Հետ; Յիմար կը նկատուին ապուշները^ խէ
պարզումին, այգ՝ Հայրենիքէն Հևերս եւ գուբս ե– մամկէտէն աւելի շուտ կատարեցին իրենց աււաչա– լագաբները ե լ պակասամիտները, որոնք անվնաս
բեւան բերաւ ծրագրուած֊ «դիրքաւորում» պայմա ղրանքներր ։ Հալած Իլղի ^լ կարաղ իւղի ծրագի են, եւ բառին բուն իմաստով խենդեր չեն; ի կս ա ֊
նաւորեալ ա ո ւն դարձ , որ ունեցաւ իր ախուր ան– րը ամրողչ Հանրապետութեան մէչ կատարուած է կան իսենգութիւններ են՝ մելամաղձոտոլթիլկ,
գբ ագա րձ ո ւմն ե րը • Ա՛ եր երկրի վարիչներուն նեղ– 107,7% : Ինչպէս նաեւ լիովին\ կատարուած է կաթ վախի զառանցանքը , կրօնական զառանցանքը ,մեծ
միա Հ այեա ցքն՝երը , ցաւ ի սի բա ցնցեց ին ո չ-Հա– նեղէնի մշակման առաչագրանըը։ Ընկերվարական երելալու զառանցանքը (քօ1ւ6 ^6 Տ^ՁՈԺտսւ՛), Հետա
մայնավաբ տարրին խիղճը • մրցումը մեծ ղեր կատարած է մամկէտէն աւելի պնդումի իսենղութիւՏնւը , տարակոյսի իսենգութիլ ,
Երկրորդ՝ մեր Գատի լուծման Հանգէպ միջազ շուտ կատա րե լո լա րտադրա կանառաչադրանքնե րը : նր, ալքո լամ ո լութեան , տարփամ ո լութեան , սե
գային տբամադբութիւննեբու կեցուածքը եւ Ա * Մսեղէնի եւ կաթնեղէնի արտադրութեան ո- ռական , ծննդական , ցոփական խեն դո ւթ իւննե րը ;
Հայաստա՛նի քաղաքական գիբքին չափանիշը թա րակը բարձրացնելու տեսակէտէն , գդալի նուա ֊ Մ տա յին Հ իւանդութիւննե րո ւն յաճախադէա
փանցիկ ղարձան ։ ճումնեբ ձեռք բերած են Լենինականի ե լ Երեւանի ժառանգականութիւնը դիւրաւ կը բացատրուի ան
/* • Համա շիւ ար Հ ա յին պատերազմ ի զա րՀ ոլրե միսի ա րղիւնա բեր ութ իւն ը , պանիրի եւ կաթի գոր դամազննական բնոյթներուն ժառանգական Հան -
լի օրերուն , Հայ ժողովուրդը Հայաստանէն եւ ծարանները : Աբչառի , ոչխարի , միսի եւ երշիկի դամանւքով։ կրթութիւն՛ը, սաոզ^ական պայմաննե
Ա փիւռքէն լա յնօրէն մասնակցեցաւ Հ ա ս ա ր ա կա ց որակը բարձր է եղած ծրագրով նա խատե ս ո լածէն : րը , կենցաղի տեսակր կրնան։ շատ անւզամ աւլաչքն
ճիգին : Հայը իր ուժէն՛՛ շա՛տ վեր ղոՀ ա բե բութ իւն– Ընկերվարական մրցումը մեծապէս օգնած է առնել տրամադրելի են։ թա կանե ը ո ւն մտային տկա
բոլ առքել կանգ չառաւ՛, Հայաստան 100.000 իր անողոք պայքար մղելու Հում նիւթի կորուստնե րութիւներուն , միւս կողմէ ա/գ տկարութիւն -
քաքարի զաւակները պառկեց ո ւց պատերազմի գա շ– րու դէմ , մասնագիտական կանոններու Հետե - նեբը կրնան իսենգութեան առաչնորդել ժառանգա
տին վրայ ; Լքեր առիւծասիրտ երիտասարդները լելով։ Եթէ Լենինականի միսի կոմինատին մէչ ա - կան արատէ բոլորովին զերծ ենթակաները։
գրոՀնեբ կասեցուցին գ Հրաշապատում Հեըոսու - մէն բանուոր ութ մամուան ընթացքին՝ ՛ութ գլուիս
թ իւննե բու «սէմ պոլ» ղարձան * խո շո ր եղչիւբաւո բանա սո ւն՚կըմ ո բթէ ,ապաԵրեւա ին Ապուշութիւն՛ը մասնաւոր վիճակ մըն է, ուր
Խիզաիս զօբավաբներու պատկառելի իւումբ մր միսի սպանգանցը 6 ղէոլխ, որովՀետեւ Լենինակա մտաւոր կա ր ո զո ւթ իւննե րը գրեթէ բնյաւ չեն գոր
տուն դարձաւ Հպարտ կուրծքերով զարգարուն նի Միսի Կոմբին ատը աւելիք Օէետուած է աբՀեստա– ծեր : Ապուշութիւնը ժա ռան։ զա կան է կամ պաաա–
շքանշանն\եր ով : գիտական տեսակէտով եւ .ունի աւելի լտյն Հնա Հական։ Ան երեւան կուգայ երիտասարդ տզոզ
Անոնք ե լ մենք Հաւատացած էինք թէ Գոսէ՛ րաւոր ո ւթ իւննե ր : քով, չզաձւլո ւթե ամ բ , վերնոտո ւթե ամբ , մզնա -
այս անգամ աիփլ օմաթ– խ իզճե ր բանտէն պիտի ար Արտադրական/ ձեո՚նտբկնեբու մէչ աշիսատող - տասլութեամ բ , ծանր չերմեըով, գլուխի վ րա ւ
ձակուին , ամ պեբու մ շուշէն կախ ուած Հա յ կա կան նհբը պէտք է ոչ միայն լաւ, այլեւ աման։ արտա՛ ստացած զօրաւոր Հարուածներովդ ւլւխիվաՀր ան
Հարցը շքեղ երազ մը բէէալէ պիտի գագրէր ու դրեն ։ Ատոր կարելի է Հասնիլ տնտեսավարման կումներով : քիառանյ զա կան ասլուշութիւնը բնական
Հո -
դառնար կենդա՛նի իրական ո ւթիւն թրքաՀայ ընկերվարական մեթոտները անըն՚գՀատ աբմատա– Հետեւութեամբ ընդոծին Է. աԼոր սկզբնապատ -
գերու Աայր Հայրենիքի կցումով* ւորելով եւ զարգացնելով : Հիմնականը աբտագրու– ճառներն են ծնողքնւ՚եբոլ ղանւաղան արատները,
$արգ , չեղաւ այգ ։ թեան ինքնարմէքը իվեցնելուն մէի\ է : Անցեա, ա լքո լամ՛ո լութ իւնը , ուռականո ւթիւնը , սիֆիլիսբ,
Աեզմէ խլուած , բռնագբաւուած մեր երկիրնե տարի տյս ուզղութեամբ կատարուածէն կը տես վերնւոտութիւնը, չղազարութիւն֊ը , ելն ; Ապուշին
րը պաՀանքելոլ միակ ե լ օրինաւոր տէրը Հա յաս - նուի որ մսեղէնի եւ կաթնեղէնի արգիւնաբեբու - ֆիզիքական աիստանէշաններր խորշելի երեւոյթ մր
տանի կառավարութիւնն է : Ատեն ինւ ուրախացանք , թեան< մէչ զգալապէս իչած է արտագրութեան ինք– կը ներկա յաց նեն , այսինքն՝ ան կ՛՚ըլլայ փոքրա -
յուսադրուեցանք թէ՛ վերջապէս Հա յաս տան ունե նարմէքը : Օրինակ , Լենինականի ել Երեւանի գլուիս, շրթնէաՀերձ , եւն։ Ասլուշն՚Լրր րնւդՀանւրա -
ցաւ իր արտաքին պաշտօնատունը եւ ան պիտի կա միսի կոմբի՛նատին մէչ ծրագրով նախատեսոլած պէս 25 տարեկանին կը մեռնին : Անանց վիճակը
րենար ասպարէզ դալ երկրի վե ր ա բե ր ե ա լ քաղա 9,1 տոկոսի փոխարէն ինքնարմէքը իչած է 14 աո. կաբելի է մասամբ բարելաւել կրթութեամբ , ա֊
քականէ Հարցերը Հ ետասլնղելու ւ ԱպասեցԷք եր - Հար իւր ի , Երեւանի սառնարանին մէչ ինքնաըմէքը ռողչապաՀիկ միւսներով, ելն։
կար ։ իված է 10,4 տոկոս: Պակասամտութիւնը մտային վիճակ մրնւ է,որ
՚/էւթիւնւ &IIւ֊ըա լռութիւնէ կայ մեր Հայ– 1940/՛ Համեմատութեամբ 1950^5՛ մսեղէնի
ր են իք ի Ա ր ա աք ին Գոր ծավ ա բին շո լբք , նէ ա լե լէ ն արտագրութիւնը պէտք է 28% աւելնայ, կենգա -
մեր աչքերը պաղեցան ՚, Զա^ն՚,ը որ ատեն ատեն կը նական իւղինը 90%,
պանիրինը 48%՝, կաթինր ուի պան իրի - կաթի գործարանը, զուիցերականւ եւ
Հասն ի մեզի մ ամ ո ւլի միջոցով՝ անՀատական կամ 1 0 0 % ։ Հանրապետութեան շրչաններուն մէչ պիտի այլ տեսակի պանիր .արտագրելու Համարէ
իսմբա կցական Է ,ա յնժամանակ իսկ կր բռնենք մեր կաոուցուին 10 նոր պանրագործարան (Գիւղէտէ– Հիմնով ին վե բափոխուած են) կիրովականի ,
շունչր , կր սրենք մեր ականքնեըը լսելու Համար Րէյէ՛ է Մ անթաշի , Բասարգե չարի , Ա պիտակի , թւս– Ա՛ակարաշէնի ե լ կալինինոյի պանըագործարաննե–
թէ խ՜ապրիկ մր կառյէ մեր Խնդրէն : Ան՝ կ՝րլլա , լինի մէչ ելն) ։ Խտացած կաթի գործարան պիտի ըը , Հոն դրուելով նոր սարքաւորումներ, եւ ապա֊
Կարս ի ե լ Արտ աՀ անւի վերադարձ ո լիլը պաՀ անքող կաոուցոլի Քաբսաբգեչարի մէչ որուն շինարարու– Հ ովե լով ան՛ոնց անիս ափ ան աշխատանքը :
անՀ սւ էո էէւ կան կամ խմբակցութեան մը կողմ Է յայ թիւնը արդէն սկսած է ։ Աիսիանփ շլվանի Բ ազար– Կը 7/ ա իւ ա ա ե ս ո լի ընգլտյնւեք պանրագործ վար
տարարութիւն կամ լրագրի մը տեսութիւննեբն ու չայ գիւղին մէչ կ առոլցուածք– է եւ կը շաՀագոըծ– պետներ պատրաստելու ղպբոցնւեբոլ ցանցը ;
կարծիքը ա յգ մասին : Մ իթի"կ * Հեռագիր , մա -
ս՝ ոլլէն խօսք , լալ են մեր զգացումներուն ե լ բաղ Հա յաս տան՝ մեր Հայրենիքը ինքն է բուն ի– կը մխար գրակա՛ն Համագումար/, Հ աւաքո յթնհ բ էն
ձանքներուն թաբգմ ան ը ր լլալոլ Համար , սւ ս ո ե ր րաւատէրը Հայկական Խնդրին , իսկ Սփի*֊ռքբ կբ ներս՝ ճմրթկեց Սփիւռքը, փշրեց անխտրականու
սակայն բաւական չեն մեր սլաՀանքնե բուն լուրք մնայ ա՚նւոր թիկունք* Մեր իրաւունքները բացորոշ թեան թ ո յ լ պատը՝ Երեւանէն Սփիւռք։ Այս աւե
Հանգամանք տալու եւ գործնականի վերածելու եր են, գարերու կեանք ունին անոնք, սակայն, դժ րը տխուր եւ խորունկ ազգտեցութիւն պարտւսղ րեց
կրի մը քաղաքական ուզեգիծը։ բախտաբար մեր Հայրենիքի վարիչները չկրցան , ամ էն ուս ;
Հայաստան մաս կը կազմէ Աովետ Ա՝ ի ո ւթե ան , կամ չեն կր՚ն\ա ր Հայկակ ան Հաբ ցը պաշտ օն ապ է ս Սփիէ֊ռքի գրական վաստակը , լեցուն Հարս -
ուրեմն մ են է շատեր իրաւամբ կը յուսան որ ք$ * սեղանի բերել։Հեռու չէ դեռ, երբ Հայկական Նա– տոլթիւնր Հայ ա գի տ ա կան կալուածքին մ էք պա
ւԱիութեան մայրաքաղաքը ասպարէզ պիտի գաք իս իջեւանն ու ՛Լա բա բադը խուլ լռութեան մէ^ պո– տիլ կը բերէ մեր ցեղին , այն Հետասլևդումնե բ բ որ
պա Հանվելու , սլնգե լու մեր Հ ո զեբուն Հա յաս տանի կեցին Հա յաստանի սիրտէն տուին ուրիշին * ո ք կը կատարէ մեր երկիրը, ընկերային , մշակութա
կցումր ւ Ա* ո ս կո լա՝ սա կա յն ունի իրեն յատո ւկ սե– Հայաստանի վարիչները, ո՛չ ալ ժողովուրդը կր յին յա բաբեր ութի լննե րով յ ս տ ա կո ւթ ի ւն քե*" Ա" "
վւական գործեր, Լ ա յ ս ծրագիրնեը, Հինէն, նորէն՛ ցան բերան բանալ ; Այոօր ալ նո յնն է , կարս ի եւ լացներ , ա յգտեղ կը բացակա յի անւկողմն\ակտլու -
Հաշիւներ * այս ամէնուն մէք մեր Հարցը Հ ամըն– ԱրտաՀանի աղմ ո ւկը կա յ մ էիոեղ * կազմ ակեր - թիւ&՚ը , Հո՛ն տիրող շունչը ծայբայեղ իստբակա -
թա՞ց է իր շաՀերուն : պուա՝ծ «նրբութիւն» մը եթէ ունի , ան ալ ա յ՛գ նութիւնն է ։ Ո՛չ խօսքի, ոչ ազատ մտածումի կլի
Եթէ այո՛ , այս մութի մէք մոմ մը վառեցէք, ազլքուկ|1 պարզապէս քա ր ո զչո ւթ ի ւ1ն\ դարձաւ ծա. մայ գոյութիւնէ ունէի * ասիկա պարզապէս ղեղծում
մենք .ալ տեսն՛ենք սա Հրաշագործ ճամբան Հ նօթ ուրիշի մը Հաշւոյն * * • : է մեր ժողովուրդին Հանդէպ*
Կէտ մը կայ Հոս, կարօտ՝ լուսաբանոլթեանւ : Կ՝ենթագրենք , մեր ժողովուրդը սկսաւ Հասկ - Հոս ՛արտասաՀմանի մէք կան մարդիկ, որոնց
Վ^երքերս գա գո լ իժն ե բ ո ւ մ էք տօնույե ցաւ Հա - նալ թէ քաղաքական շաՀերՀ բարեկամութիւն չեն պաշտօնն է խէրաիլ, գռեՀիկ որակումներով եղծե~
յ ու ււ ա ան ի խորՀ րգա յնացման թուական բ՝ Ն ո յ հ մ - ճանչնաը , ինչ ալ ըլլան\ անոնց գՈ^ներս.՝ կարմիր, լու փորձել ամէն բան որ , «կարմիր» չէ • անւոնյ*
բեր 29ին ; Համայնավար մամուլը եւ ա՛ն՛ոնց Հետե կանանչ կամ մոխրագոյն * փոխանակ արթուն պարկեշտութիւնը ունւենալու
ւորդները այս առիիքով քսին թէ "Նոյեմբեր 29ու| Ամէն ժողովուրդ իր կեանւքը ինքը պէտք է կը մերկանան իբրեւ ուխտադրուժ դասալիքներ ,
Հայկական Հպւց(ը լՈւծոՆած : կերտէ , օգտագոբծէ առիթները , ի մի ձուլէ իր ա իւ ա ւա ւ, ր փտտածներ , պարպուած բաբո յ ա կան ո վ
Ուրեմն Հո՞ ս Հասանք : (\ւրացո՞ ւմ ։ Ի՞նչպէ ս ուժերը : Ա եր պարագա յին այսպէս չեղաւ : ք*նք - սնանկ Հոգիներ որ կը յանդգնին՛ պղծելոլ Հայ ժո
լուծուած է մեր Գ ա ար : նաբերաբար մեր մատք կը սաՀի ու կը Հասնի ան ղովուրդին նա Հա պետականէ բաբո յականւը եւ կ՚ու
Կր քսե՞ս, Հայ ժողովուրդ է խուսափելի վէրքին վրա յ՝ Հա յ բեն իք ե լ Ա փիւռք , րանան մեր ցեղի սրբազան Գատը զայն լուծուած
Գտնուեցան պիղծ բերաններ որոնց Համար այդ ի ՚ ո ց ե լ ի վէրք" է Համագործակցութեան բա - տեսնելով Նոյեմբեր 2*)ով :
Հա յՀո յելը երգել է , ս ա կա բ կո լած պոլշեւիկու - ցակայութիւն,ը որ պատճառ եղած է մեր ընդՀա -
թիւնը Հա յ ր են ա ս ի ր ո ւթ ի ւն է : նուր տկարացման՛ ի վնաս Հայ ժողովուրգին, Հա $ Անպ ատ կառ ե լ անարգ ղրիչ մը մ իա յն։ կը ^* ա -
Անոնք նենւգամ տօրէնւ մ եղի կը Հ աբց՚ն՚են թէ երկրին , Հայ Գատին ։ &փոթ եւ սխալ մտածում •Բարձակի նման վատ ղալի, ասիկա փա՛ստ կ որ
«Ե^՚նչ է ձեր գիրքբ Հայաստանի եւ անոր Գատին ներ, երկուքի բաժանուած մեր զանգուածները ի իրենց տէրերն՝ ալ սկսան մոռնալ մեր Գսաւը :
Հանգէպ»։ մի չձուլեցին Հ Հայրենիք ե լ Սփիւռք 25 տարիներ Սփիւռքի մէչ խնամքով յարդարոլեցաւ «յա՛–
Չենք ուղեր ցեխով իւաղալ, բայց մենք կյու շարունակ ապրեցան) անքատ , մեկուսացուած է Մեր ռաչդիմական» ճակատ մր որ ամէն ինւչ փորձեց եւ–
ղենք խօսիլ ու խոըՀրդակցիլ պատուական Հայ ժո երկրին/ գուռզը ամ րապէս փակուած մնաց ամէնու ս կը փորձէ պառակտում ի մէչ պաՀւելու գաղթ ա շ
առքեւ։ Այսօր ^ի""վին բացուեցաւ ,Տուն Գարձբ խարՀը :
ղովուրդի Հետ Նոր Տարուան սեմին վրայ * Որով պայմաններով սկսաւ , տխուր դէպքերով սակար– Միասնականաւթեան ճամ բանւե ր ո ւն։ վրա/ վ։
շեր ցանեցին..
Հետեւ մենք անձնական կամ Հատուածական Հա - կութիւննւեր եղան՛. Այս միքոցթն\ էը որ Հայաստա
շիւնեբէ չենք տաբուի բ երբ մեր դիմաց ուն՚ինք Հ ւս • նի վարիչները չա՛ր կանխամ՚տածո ւթեամբ ուր ի •
ժ ո գո վո ւբ գ ի ի բ ա ւո ւնքն ե ր ը , կացութիւնը ե լ անոր կամուբք մըն ալ քանդեցին՝ Ա * Հայաստանի Գրա Ա՛յ" է ս1ատՂ^Ր\Ր մեր կեանւքին։ :
արդար սլաՀ անւքԳւերը իր ղոյութեան յարատեւման կան Բ, Համագումարի՛ն) առիթով արտասաՀմանբ ^՚",1ռ 1Ի՞ բաւեր այս ժողովրդի կրձքին ,
Համար : Ըսենք ուբեմն\ մեր տեսակէտները Հայկա վաբկաբեկեցին; Մաածումի մոլեռանդութիւնը– որ տակոլած աւերները : Ի՞նչու խիղճ չեն ընե
կան Հարցի է/"~րք* բեր բարդելու Հայու վիրաւոր սրտին։ :
Fonds A.R.A.M
ՀԱՑԱՕՏԱՆ
ԱՌԱՏ ԿԵՆՍԱՆԻՒԹ
ԽՍ՝բ. ՋԷդոք ամսաթերթ մւը , «Երուսազէմ» , Խ . Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մէչ ալ մեծ չափով պիտի ընդ ճափոնցի վիրաբոյմ Տոքթ . Ս՝ասսաօ էիթաօ
որ կը հրատարակուի համանուն քաղաքին մէջ,
դառն խ ո ր հ ր դ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն ե ր կ՚ըսէ տարեկան տ1ե . լայնուի մսեղէնի ես կաթնեղէնի արդիւնաբերու– քա ուղեղաբոյնին մէչ վիրաբուժական գործո՚ղոԼ
սոլթեան մէջ : Կ՚ամփոփենք հիմնական մասերը
(1947 Յունուար). - թ ի ւ ն ը ։ Շուտով սլիտի շաՀաղործուին միսի ար թիւնեեր կատարելով, միիցը գտած է բմշկհլոլ
դիւնաբեր ո ւթե ան\ նոր ձեռնարկներ կիրովականի կան/սաՀաս խելագարութիւնը եւ ապոլշոլթի^վ .
եւ. ՚Լափանի մէչ, պանիրի՝ Աարտունիի , Արթիկի Յիշեալ վիրաբոյժը ուղեղային տուփը ճեղքելով եւ
Ազգային տեսակէտով 1946-Հ* ժողովուրդին եւ այլ շրչաններոլ մէչ։ կղզիացնելով ճակատի ցայտուն մասը, յաչՈզաձ կ
Համար ուշագրաւ, եղա՛ւ ւ Անցեալ տարեսկիղրին մտնելով Համամիութե Բ<ք~չկել տասնեակ մր Հիւանդ իսելա զա բներ ։ \
խենթութեան
Առածին՝ Ներգաղթը ամէն Հայոլ սրտին կր նական ընկերվարական մրցումին մէչ, հայկական ի՞նչ տարրերութիւձն\ կայ ե
միչեւ%
խօսի , ա ղղա Հ ա ւա քո՛ ւմ * իրական Հրճուանք ՛Նշենք ձեռնարկները 1946/՛ տնտեսական տարին փակե - պուշութեան , խելագարութեան
սա կա յն ո ր անոր կա զմ ա կհ ր պա կան ձեւը վւորձա - ցին ծրագիրներոլ գերակատարումով։ ԽենդՈլյփւ֊Թը յաճախ կը շւիոթոլի յիմարոլ -
քար եղաւ մեր ազգային ներքին ըմբռնումներու Պանիրի եւ կաթի գործարանները եւս 1946^ թեան Հետ; Յիմար կը նկատուին ապուշները^ խէ
պարզումին, այգ՝ Հայրենիքէն Հևերս եւ գուբս ե– մամկէտէն աւելի շուտ կատարեցին իրենց աււաչա– լագաբները ե լ պակասամիտները, որոնք անվնաս
բեւան բերաւ ծրագրուած֊ «դիրքաւորում» պայմա ղրանքներր ։ Հալած Իլղի ^լ կարաղ իւղի ծրագի են, եւ բառին բուն իմաստով խենդեր չեն; ի կս ա ֊
նաւորեալ ա ո ւն դարձ , որ ունեցաւ իր ախուր ան– րը ամրողչ Հանրապետութեան մէչ կատարուած է կան իսենգութիւններ են՝ մելամաղձոտոլթիլկ,
գբ ագա րձ ո ւմն ե րը • Ա՛ եր երկրի վարիչներուն նեղ– 107,7% : Ինչպէս նաեւ լիովին\ կատարուած է կաթ վախի զառանցանքը , կրօնական զառանցանքը ,մեծ
միա Հ այեա ցքն՝երը , ցաւ ի սի բա ցնցեց ին ո չ-Հա– նեղէնի մշակման առաչագրանըը։ Ընկերվարական երելալու զառանցանքը (քօ1ւ6 ^6 Տ^ՁՈԺտսւ՛), Հետա
մայնավաբ տարրին խիղճը • մրցումը մեծ ղեր կատարած է մամկէտէն աւելի պնդումի իսենղութիւՏնւը , տարակոյսի իսենգութիլ ,
Երկրորդ՝ մեր Գատի լուծման Հանգէպ միջազ շուտ կատա րե լո լա րտադրա կանառաչադրանքնե րը : նր, ալքո լամ ո լութեան , տարփամ ո լութեան , սե
գային տբամադբութիւննեբու կեցուածքը եւ Ա * Մսեղէնի եւ կաթնեղէնի արտադրութեան ո- ռական , ծննդական , ցոփական խեն դո ւթ իւննե րը ;
Հայաստա՛նի քաղաքական գիբքին չափանիշը թա րակը բարձրացնելու տեսակէտէն , գդալի նուա ֊ Մ տա յին Հ իւանդութիւննե րո ւն յաճախադէա
փանցիկ ղարձան ։ ճումնեբ ձեռք բերած են Լենինականի ե լ Երեւանի ժառանգականութիւնը դիւրաւ կը բացատրուի ան
/* • Համա շիւ ար Հ ա յին պատերազմ ի զա րՀ ոլրե միսի ա րղիւնա բեր ութ իւն ը , պանիրի եւ կաթի գոր դամազննական բնոյթներուն ժառանգական Հան -
լի օրերուն , Հայ ժողովուրդը Հայաստանէն եւ ծարանները : Աբչառի , ոչխարի , միսի եւ երշիկի դամանւքով։ կրթութիւն՛ը, սաոզ^ական պայմաննե
Ա փիւռքէն լա յնօրէն մասնակցեցաւ Հ ա ս ա ր ա կա ց որակը բարձր է եղած ծրագրով նա խատե ս ո լածէն : րը , կենցաղի տեսակր կրնան։ շատ անւզամ աւլաչքն
ճիգին : Հայը իր ուժէն՛՛ շա՛տ վեր ղոՀ ա բե բութ իւն– Ընկերվարական մրցումը մեծապէս օգնած է առնել տրամադրելի են։ թա կանե ը ո ւն մտային տկա
բոլ առքել կանգ չառաւ՛, Հայաստան 100.000 իր անողոք պայքար մղելու Հում նիւթի կորուստնե րութիւներուն , միւս կողմէ ա/գ տկարութիւն -
քաքարի զաւակները պառկեց ո ւց պատերազմի գա շ– րու դէմ , մասնագիտական կանոններու Հետե - նեբը կրնան իսենգութեան առաչնորդել ժառանգա
տին վրայ ; Լքեր առիւծասիրտ երիտասարդները լելով։ Եթէ Լենինականի միսի կոմինատին մէչ ա - կան արատէ բոլորովին զերծ ենթակաները։
գրոՀնեբ կասեցուցին գ Հրաշապատում Հեըոսու - մէն բանուոր ութ մամուան ընթացքին՝ ՛ութ գլուիս
թ իւննե բու «սէմ պոլ» ղարձան * խո շո ր եղչիւբաւո բանա սո ւն՚կըմ ո բթէ ,ապաԵրեւա ին Ապուշութիւն՛ը մասնաւոր վիճակ մըն է, ուր
Խիզաիս զօբավաբներու պատկառելի իւումբ մր միսի սպանգանցը 6 ղէոլխ, որովՀետեւ Լենինակա մտաւոր կա ր ո զո ւթ իւննե րը գրեթէ բնյաւ չեն գոր
տուն դարձաւ Հպարտ կուրծքերով զարգարուն նի Միսի Կոմբին ատը աւելիք Օէետուած է աբՀեստա– ծեր : Ապուշութիւնը ժա ռան։ զա կան է կամ պաաա–
շքանշանն\եր ով : գիտական տեսակէտով եւ .ունի աւելի լտյն Հնա Հական։ Ան երեւան կուգայ երիտասարդ տզոզ
Անոնք ե լ մենք Հաւատացած էինք թէ Գոսէ՛ րաւոր ո ւթ իւննե ր : քով, չզաձւլո ւթե ամ բ , վերնոտո ւթե ամբ , մզնա -
այս անգամ աիփլ օմաթ– խ իզճե ր բանտէն պիտի ար Արտադրական/ ձեո՚նտբկնեբու մէչ աշիսատող - տասլութեամ բ , ծանր չերմեըով, գլուխի վ րա ւ
ձակուին , ամ պեբու մ շուշէն կախ ուած Հա յ կա կան նհբը պէտք է ոչ միայն լաւ, այլեւ աման։ արտա՛ ստացած զօրաւոր Հարուածներովդ ւլւխիվաՀր ան
Հարցը շքեղ երազ մը բէէալէ պիտի գագրէր ու դրեն ։ Ատոր կարելի է Հասնիլ տնտեսավարման կումներով : քիառանյ զա կան ասլուշութիւնը բնական
Հո -
դառնար կենդա՛նի իրական ո ւթիւն թրքաՀայ ընկերվարական մեթոտները անըն՚գՀատ աբմատա– Հետեւութեամբ ընդոծին Է. աԼոր սկզբնապատ -
գերու Աայր Հայրենիքի կցումով* ւորելով եւ զարգացնելով : Հիմնականը աբտագրու– ճառներն են ծնողքնւ՚եբոլ ղանւաղան արատները,
$արգ , չեղաւ այգ ։ թեան ինքնարմէքը իվեցնելուն մէի\ է : Անցեա, ա լքո լամ՛ո լութ իւնը , ուռականո ւթիւնը , սիֆիլիսբ,
Աեզմէ խլուած , բռնագբաւուած մեր երկիրնե տարի տյս ուզղութեամբ կատարուածէն կը տես վերնւոտութիւնը, չղազարութիւն֊ը , ելն ; Ապուշին
րը պաՀանքելոլ միակ ե լ օրինաւոր տէրը Հա յաս - նուի որ մսեղէնի եւ կաթնեղէնի արգիւնաբեբու - ֆիզիքական աիստանէշաններր խորշելի երեւոյթ մր
տանի կառավարութիւնն է : Ատեն ինւ ուրախացանք , թեան< մէչ զգալապէս իչած է արտագրութեան ինք– կը ներկա յաց նեն , այսինքն՝ ան կ՛՚ըլլայ փոքրա -
յուսադրուեցանք թէ՛ վերջապէս Հա յաս տան ունե նարմէքը : Օրինակ , Լենինականի ել Երեւանի գլուիս, շրթնէաՀերձ , եւն։ Ասլուշն՚Լրր րնւդՀանւրա -
ցաւ իր արտաքին պաշտօնատունը եւ ան պիտի կա միսի կոմբի՛նատին մէչ ծրագրով նախատեսոլած պէս 25 տարեկանին կը մեռնին : Անանց վիճակը
րենար ասպարէզ դալ երկրի վե ր ա բե ր ե ա լ քաղա 9,1 տոկոսի փոխարէն ինքնարմէքը իչած է 14 աո. կաբելի է մասամբ բարելաւել կրթութեամբ , ա֊
քականէ Հարցերը Հ ետասլնղելու ւ ԱպասեցԷք եր - Հար իւր ի , Երեւանի սառնարանին մէչ ինքնաըմէքը ռողչապաՀիկ միւսներով, ելն։
կար ։ իված է 10,4 տոկոս: Պակասամտութիւնը մտային վիճակ մրնւ է,որ
՚/էւթիւնւ &IIւ֊ըա լռութիւնէ կայ մեր Հայ– 1940/՛ Համեմատութեամբ 1950^5՛ մսեղէնի
ր են իք ի Ա ր ա աք ին Գոր ծավ ա բին շո լբք , նէ ա լե լէ ն արտագրութիւնը պէտք է 28% աւելնայ, կենգա -
մեր աչքերը պաղեցան ՚, Զա^ն՚,ը որ ատեն ատեն կը նական իւղինը 90%,
պանիրինը 48%՝, կաթինր ուի պան իրի - կաթի գործարանը, զուիցերականւ եւ
Հասն ի մեզի մ ամ ո ւլի միջոցով՝ անՀատական կամ 1 0 0 % ։ Հանրապետութեան շրչաններուն մէչ պիտի այլ տեսակի պանիր .արտագրելու Համարէ
իսմբա կցական Է ,ա յնժամանակ իսկ կր բռնենք մեր կաոուցուին 10 նոր պանրագործարան (Գիւղէտէ– Հիմնով ին վե բափոխուած են) կիրովականի ,
շունչր , կր սրենք մեր ականքնեըը լսելու Համար Րէյէ՛ է Մ անթաշի , Բասարգե չարի , Ա պիտակի , թւս– Ա՛ակարաշէնի ե լ կալինինոյի պանըագործարաննե–
թէ խ՜ապրիկ մր կառյէ մեր Խնդրէն : Ան՝ կ՝րլլա , լինի մէչ ելն) ։ Խտացած կաթի գործարան պիտի ըը , Հոն դրուելով նոր սարքաւորումներ, եւ ապա֊
Կարս ի ե լ Արտ աՀ անւի վերադարձ ո լիլը պաՀ անքող կաոուցոլի Քաբսաբգեչարի մէչ որուն շինարարու– Հ ովե լով ան՛ոնց անիս ափ ան աշխատանքը :
անՀ սւ էո էէւ կան կամ խմբակցութեան մը կողմ Է յայ թիւնը արդէն սկսած է ։ Աիսիանփ շլվանի Բ ազար– Կը 7/ ա իւ ա ա ե ս ո լի ընգլտյնւեք պանրագործ վար
տարարութիւն կամ լրագրի մը տեսութիւննեբն ու չայ գիւղին մէչ կ առոլցուածք– է եւ կը շաՀագոըծ– պետներ պատրաստելու ղպբոցնւեբոլ ցանցը ;
կարծիքը ա յգ մասին : Մ իթի"կ * Հեռագիր , մա -
ս՝ ոլլէն խօսք , լալ են մեր զգացումներուն ե լ բաղ Հա յաս տան՝ մեր Հայրենիքը ինքն է բուն ի– կը մխար գրակա՛ն Համագումար/, Հ աւաքո յթնհ բ էն
ձանքներուն թաբգմ ան ը ր լլալոլ Համար , սւ ս ո ե ր րաւատէրը Հայկական Խնդրին , իսկ Սփի*֊ռքբ կբ ներս՝ ճմրթկեց Սփիւռքը, փշրեց անխտրականու
սակայն բաւական չեն մեր սլաՀանքնե բուն լուրք մնայ ա՚նւոր թիկունք* Մեր իրաւունքները բացորոշ թեան թ ո յ լ պատը՝ Երեւանէն Սփիւռք։ Այս աւե
Հանգամանք տալու եւ գործնականի վերածելու եր են, գարերու կեանք ունին անոնք, սակայն, դժ րը տխուր եւ խորունկ ազգտեցութիւն պարտւսղ րեց
կրի մը քաղաքական ուզեգիծը։ բախտաբար մեր Հայրենիքի վարիչները չկրցան , ամ էն ուս ;
Հայաստան մաս կը կազմէ Աովետ Ա՝ ի ո ւթե ան , կամ չեն կր՚ն\ա ր Հայկակ ան Հաբ ցը պաշտ օն ապ է ս Սփիէ֊ռքի գրական վաստակը , լեցուն Հարս -
ուրեմն մ են է շատեր իրաւամբ կը յուսան որ ք$ * սեղանի բերել։Հեռու չէ դեռ, երբ Հայկական Նա– տոլթիւնր Հայ ա գի տ ա կան կալուածքին մ էք պա
ւԱիութեան մայրաքաղաքը ասպարէզ պիտի գաք իս իջեւանն ու ՛Լա բա բադը խուլ լռութեան մէ^ պո– տիլ կը բերէ մեր ցեղին , այն Հետասլևդումնե բ բ որ
պա Հանվելու , սլնգե լու մեր Հ ո զեբուն Հա յաս տանի կեցին Հա յաստանի սիրտէն տուին ուրիշին * ո ք կը կատարէ մեր երկիրը, ընկերային , մշակութա
կցումր ւ Ա* ո ս կո լա՝ սա կա յն ունի իրեն յատո ւկ սե– Հայաստանի վարիչները, ո՛չ ալ ժողովուրդը կր յին յա բաբեր ութի լննե րով յ ս տ ա կո ւթ ի ւն քե*" Ա" "
վւական գործեր, Լ ա յ ս ծրագիրնեը, Հինէն, նորէն՛ ցան բերան բանալ ; Այոօր ալ նո յնն է , կարս ի եւ լացներ , ա յգտեղ կը բացակա յի անւկողմն\ակտլու -
Հաշիւներ * այս ամէնուն մէք մեր Հարցը Հ ամըն– ԱրտաՀանի աղմ ո ւկը կա յ մ էիոեղ * կազմ ակեր - թիւ&՚ը , Հո՛ն տիրող շունչը ծայբայեղ իստբակա -
թա՞ց է իր շաՀերուն : պուա՝ծ «նրբութիւն» մը եթէ ունի , ան ալ ա յ՛գ նութիւնն է ։ Ո՛չ խօսքի, ոչ ազատ մտածումի կլի
Եթէ այո՛ , այս մութի մէք մոմ մը վառեցէք, ազլքուկ|1 պարզապէս քա ր ո զչո ւթ ի ւ1ն\ դարձաւ ծա. մայ գոյութիւնէ ունէի * ասիկա պարզապէս ղեղծում
մենք .ալ տեսն՛ենք սա Հրաշագործ ճամբան Հ նօթ ուրիշի մը Հաշւոյն * * • : է մեր ժողովուրդին Հանդէպ*
Կէտ մը կայ Հոս, կարօտ՝ լուսաբանոլթեանւ : Կ՝ենթագրենք , մեր ժողովուրդը սկսաւ Հասկ - Հոս ՛արտասաՀմանի մէք կան մարդիկ, որոնց
Վ^երքերս գա գո լ իժն ե բ ո ւ մ էք տօնույե ցաւ Հա - նալ թէ քաղաքական շաՀերՀ բարեկամութիւն չեն պաշտօնն է խէրաիլ, գռեՀիկ որակումներով եղծե~
յ ու ււ ա ան ի խորՀ րգա յնացման թուական բ՝ Ն ո յ հ մ - ճանչնաը , ինչ ալ ըլլան\ անոնց գՈ^ներս.՝ կարմիր, լու փորձել ամէն բան որ , «կարմիր» չէ • անւոնյ*
բեր 29ին ; Համայնավար մամուլը եւ ա՛ն՛ոնց Հետե կանանչ կամ մոխրագոյն * փոխանակ արթուն պարկեշտութիւնը ունւենալու
ւորդները այս առիիքով քսին թէ "Նոյեմբեր 29ու| Ամէն ժողովուրդ իր կեանւքը ինքը պէտք է կը մերկանան իբրեւ ուխտադրուժ դասալիքներ ,
Հայկական Հպւց(ը լՈւծոՆած : կերտէ , օգտագոբծէ առիթները , ի մի ձուլէ իր ա իւ ա ւա ւ, ր փտտածներ , պարպուած բաբո յ ա կան ո վ
Ուրեմն Հո՞ ս Հասանք : (\ւրացո՞ ւմ ։ Ի՞նչպէ ս ուժերը : Ա եր պարագա յին այսպէս չեղաւ : ք*նք - սնանկ Հոգիներ որ կը յանդգնին՛ պղծելոլ Հայ ժո
լուծուած է մեր Գ ա ար : նաբերաբար մեր մատք կը սաՀի ու կը Հասնի ան ղովուրդին նա Հա պետականէ բաբո յականւը եւ կ՚ու
Կր քսե՞ս, Հայ ժողովուրդ է խուսափելի վէրքին վրա յ՝ Հա յ բեն իք ե լ Ա փիւռք , րանան մեր ցեղի սրբազան Գատը զայն լուծուած
Գտնուեցան պիղծ բերաններ որոնց Համար այդ ի ՚ ո ց ե լ ի վէրք" է Համագործակցութեան բա - տեսնելով Նոյեմբեր 2*)ով :
Հա յՀո յելը երգել է , ս ա կա բ կո լած պոլշեւիկու - ցակայութիւն,ը որ պատճառ եղած է մեր ընդՀա -
թիւնը Հա յ ր են ա ս ի ր ո ւթ ի ւն է : նուր տկարացման՛ ի վնաս Հայ ժողովուրգին, Հա $ Անպ ատ կառ ե լ անարգ ղրիչ մը մ իա յն։ կը ^* ա -
Անոնք նենւգամ տօրէնւ մ եղի կը Հ աբց՚ն՚են թէ երկրին , Հայ Գատին ։ &փոթ եւ սխալ մտածում •Բարձակի նման վատ ղալի, ասիկա փա՛ստ կ որ
«Ե^՚նչ է ձեր գիրքբ Հայաստանի եւ անոր Գատին ներ, երկուքի բաժանուած մեր զանգուածները ի իրենց տէրերն՝ ալ սկսան մոռնալ մեր Գսաւը :
Հանգէպ»։ մի չձուլեցին Հ Հայրենիք ե լ Սփիւռք 25 տարիներ Սփիւռքի մէչ խնամքով յարդարոլեցաւ «յա՛–
Չենք ուղեր ցեխով իւաղալ, բայց մենք կյու շարունակ ապրեցան) անքատ , մեկուսացուած է Մեր ռաչդիմական» ճակատ մր որ ամէն ինւչ փորձեց եւ–
ղենք խօսիլ ու խոըՀրդակցիլ պատուական Հայ ժո երկրին/ գուռզը ամ րապէս փակուած մնաց ամէնու ս կը փորձէ պառակտում ի մէչ պաՀւելու գաղթ ա շ
առքեւ։ Այսօր ^ի""վին բացուեցաւ ,Տուն Գարձբ խարՀը :
ղովուրդի Հետ Նոր Տարուան սեմին վրայ * Որով պայմաններով սկսաւ , տխուր դէպքերով սակար– Միասնականաւթեան ճամ բանւե ր ո ւն։ վրա/ վ։
շեր ցանեցին..
Հետեւ մենք անձնական կամ Հատուածական Հա - կութիւննւեր եղան՛. Այս միքոցթն\ էը որ Հայաստա
շիւնեբէ չենք տաբուի բ երբ մեր դիմաց ուն՚ինք Հ ւս • նի վարիչները չա՛ր կանխամ՚տածո ւթեամբ ուր ի •
ժ ո գո վո ւբ գ ի ի բ ա ւո ւնքն ե ր ը , կացութիւնը ե լ անոր կամուբք մըն ալ քանդեցին՝ Ա * Հայաստանի Գրա Ա՛յ" է ս1ատՂ^Ր\Ր մեր կեանւքին։ :
արդար սլաՀ անւքԳւերը իր ղոյութեան յարատեւման կան Բ, Համագումարի՛ն) առիթով արտասաՀմանբ ^՚",1ռ 1Ի՞ բաւեր այս ժողովրդի կրձքին ,
Համար : Ըսենք ուբեմն\ մեր տեսակէտները Հայկա վաբկաբեկեցին; Մաածումի մոլեռանդութիւնը– որ տակոլած աւերները : Ի՞նչու խիղճ չեն ընե
կան Հարցի է/"~րք* բեր բարդելու Հայու վիրաւոր սրտին։ :
Fonds A.R.A.M
