Page 15 - ARM_19-1946_04
P. 15
6 Ա էէ– Ա Հ

Այգեգածաթխճը ԵՐԳԻԾԱՆ* հ8ԱՌԱՋ»Ի պատմուած-բները

Հայաստանի մհչ ՀԱզգափԱճխԹ... ՃԱԿԱՏԱԳՐԻ ՃԱՄԲՈՀ

խԱԲ*— «Սովետական. Հայա,աոաս>> ամսագրի Ջեմ կաբնեբ որ ու <Հ,ճի» մասնիկը՝ Համաձայն
վերջքին թ)խ–էն՝ մեր հ ա յ ե ր է ն ո վ —
մեր երբեմնի Հարեւաններուն լեզուին , ^եզ մ "է Գիւղացիները եկող Հիւբերոկ կամ անցորդ -
Հայաստանի մԷԼ խ^րՀրգայիֆ էշխաֆրլւթեաֆ առնել իբր ազգը նախ ող ;
ֆերրլ Համար՝ նամէհրամ չունին , եւ իբօք, երկու.
Հաստատուելէս վեիչ , երկրին բնդՀ անուր ւն/ոե–
Մեր մէչ Հազգայինճի^ն այն է որ , առանց կիներ եւ երկու այրեր իրենց Հետ՝ մօտեցան իրենէ
յկան եւ մշակութային վերելքին Հետ մեն թափ կը ղբագի , անով
թունգ ազգասէր ըլալու, Ազգով ուր կամ ինչ բա– Բարեւ տուին ե լ առին ՝ոլ նստան աղբիւր ին վբայ
են ստացեր այգեգոբնութիւֆը եւ պտղաբուձնու -
բաց ո^ւա ն ո ւռի ին տակ :
թիմեր ; < կլօբօրուի եւ զայն նիւթ կ՚առնէ՝
իպնբ ձ՚Աէիար այնպէս կարնեց թէ, աւելի տա­
Այժմ Հա լաստանի խաղողի այգիներու տարա­ ^1՛ ՎյՐայ աԼքյ խբսակցութիւֆը։
րէ ցնե րը այր եւ կին են, ի՛՛կ երիտասարդները՝ ի–
նութիւն ը Հասան է աւելի քան 20 Հազար Հ եկաւո­ <ձԱզգայինճի՝%ն երբ առտուն տանը գոն էն գուբս
րենց ազան ու Հարսը։
րի , նոյնքան ալ պտղատու– այգիներու տարանու– ելլէ, գեռ խաչը չՀանան , խաշը կը Հանէ իր սաՀ–
Աովոբութենէ դուրս բաներ էին , ք*պնը ^աֆտրի
թիւնը : Այսպէսով է*ա*Լո՚Լէ այԳ$՚Աերու տարանու– մ ւււ՛ե ա վայ կ գիտելիքները առաչին գէմը ելլողին ,
Համար , ա յ գ օրուան զուարթ կատակները ։
թիւնը աճան է Հինգ անգամ, իսկ պտղատու այ­ Հոգ շէ թէ ան*** ներգաղթի յանձնախումբին մէկ
Ա ա բդի կը եւ տարէց կին ր գացին կենդանինե­
գիներուն ր 13—–14 անգամ։ անղամն բէէայ ;
րուն կեր տա լու՝ եւ Շ ն րի ֆ է սկսաւ իր կիսատ
<ձԱղղայինճ\ի՝%ն շատ անգամ Հռետոր մը չէ ,
Չորրորդ Հնգամեակին տնկուելիք խաղողի եւ մնացան լուացքը լրացնել։

պտղատու այգիներ ու տարանութիւնը երեք անգամ բա յց երբ բերանը բանա յ , այնքան կբ յո լ զ ո ւ ի ու -— կա յտառ եւ աշխ ո յմ ամուսին ունիք , իսէ~

աւելի է քան՛ խորՀբգայնացումէն առա^ ամբող^ կբ յսւզէ "՚ձկնգիբբ* որ այս վերջինը Հարկ կը պէս 1լերեւտյ , բսաւ ք՚պնը (Հաֆար ։

այգիներու տարանութիւնր : զատէ մօտակայ սլիսթ-ԱՕ մը քաշուիլ ու Հոն զովա– Մեր մշակն է , պատասխանեց (/էրիֆէ

Այգեգորնութեան եւ պա զա րո ւն ո ւթեան զար - ցուցիհ չ ըմ պելի մը Հ րամցնել մ ա բ գո լկին , ի քա - ես չեմ ամ ո ւ սնաց ան ։

գաոման գոբնբ սերտ կերպով կապուտն է մեր եր­ չալերութիւն անոր ազգասիրութեան ; Բայց դուք ամուսնանալու ա ա րի քը 1լ անցը­

րի ոուոգմ ան Հզօր աշխատանքին եր ու Հետ ։ « Ազգայինճի ՝^ն իր պատկանան եւ գովաբա - նէք եւ ձեր գեղեցկութիւնը կը թառամի առանց

$՝ա լինի չբանցքը պիտի ոռոգէ գեղատեսիլ Ա՜ նան ազգին անցեալին վբայ մանանեխի չափ բան գարաւն ի ։

րագանի Հարաւային լանչերուն ինկան եւ գէպի չի գիտեր, ոչ ալ իր Հունաւոր եւ սաՀմանափակ ^ է րիֆէ շիկնեցալ * Աւելի առաքինութեան
ապագային
Արար ատ եան դաշտը տարանուող 31 Հազար Հեկ­ մ ի աքը կրնա յ գո ւշա կո ւթ ի լեն ե ր րնել նշան կար իր գէմքին վըայ քան ամօթխանութեան,
, իբր պա -
տար բո լո բովին խոպան , ամայի տարանութիւն՝ - վրայ , այլ միայն ներկայով կը զբաղի , կէս իրա­ եւ իր լաթերը Հաւաքելով^ լղզուեցաւ գէպի

ներ : Ներքին Զանգուի ^րանքբ պիտի ոռոգէ 5000 շար ունեն՛ալով քանի մը լսողաց լուրեր ^ տուն

Հեկտար տարանութիւն էչմիաննի եւ քէանգթբա ՛՜­ կան , կէս յերիւրանոյ :

սարի շբչաններբ ։ Ասկէ զատ հրանցքի կառա ցումր « Ազգայինճի^ն եթէ բախտը եւ պատեՀութիւ–

պիտի ազատէ ՝Բաստխ գետի կուրին մէկ մ աս ր ո– նր չունենաք օրուան մէչ իր ունակութիւնբ փոր - Աի*֊լէյման ք*պնը \լՀաֆար , կաբնես Հոգեվա -
, մտանեց պաՀ մը։ իր աչ­
բով այմմ կբ խրուին է^միաննի Հոգերը X ձելու , իրիկունբ տուն Հասնելուն կնոչբ , եթէ ան խութեան մը ենթակայ

Այսպէսով կարելի պիտի ըլլայ Աշտարակի շր– զբազան է՝ զոքանչ մօրը , զաւակներուն ,վերչապէս քի ն ա ււ ՕՀ» լ եկան Հօրը եւ մօրը թախանձանքներ բX

քանին մէչ ոռոգել նոր ա ա ր ան ո ւթ ի ւնն ե ր ։ րա/ւ~ գրացիին քշաաՇ՛ էԽ աՇՈւ\%շին գէմը կ^անցնի բա - Ականչբ կը լսէր ՝ կաբնես երէկ րլլար , երբ իր
ցատրելոլ
նիի չբանցքի կառուցումով ոռոգելի կբ դառնան Համար ազգին շարմումը, ներգաղթին՝ ^այՍ(Լ Կ.Ը.սէ1՚՛— «՝Բեղի Համար հիւր|ի մելեք մբ կբ

700 հեն ար նոր Հյ ղեր կարեւորութիւնը եւ այլ պարտականութիւննեբ : գտնեմ, ինչ երկրէ ալ որ րլլայ ։ ՛ծալելով կ*եր -

՛Նո բքի չրանցքբ 1լ ապաՀովէ Ե բեւանի՝ Լրչ*** ~ է^աշարանբ գիմացն իսկ Բէէայ , Հազգայինճի^ն թ ամ եւ, անուշ բեռան մը պէս՝ ուսովս կը բերեմ ,

կա յքի եւ Ար տ ա շա տ ի չրչ՚սնի 2000 Հ եկա ար նոր այնքան կբ տաբուի , կը վերանայ ու կը տաքնալ միայն գոլն ոնտրէ քու սրտիդ սփրանը՚ֆ ։

ճՀոզերու ոռոգումը։ կոտայքի շրչանը կառուցուե– իբրեւ ազգին բարօրութեաֆ նախանձախնդիր մէկ Իպնը (Հաֆար , այգ իրիկունբ անոնց Հետ ճա­

լիք շարք մ բ չրՀ ան կա յ անն եր Զան ղուի չուրով անՀատբ, որ կբ մոռնայ ամէն^ բան, այսինքն՝ ստա– շեց եւ Հակառակ անոնց պնդումներուն– .որ Հոն գի­

պիտի ոռոգեն \ 200 Հեկտար տարանութիւն : Լո՜ մո քսին բողոքբ * շերէ , թամբեց իր ձին , ճամբա յ ելաւ , մ՜ամ առա չ
Ազգասէր
Ո-իի չբասցքբ ա է տ է ո ո ֊ ո գ է 4000 Հեկտար Հոգ։ Պի­ ին ե լ ՀՀազւլայինճի՚ֆին տարբերութիւ­ տուն Հասնելու մտադրութեամբ ։
նը այն է որ
տի չորցուին պատմական Խոր վիրապէն ո շ Հեռու լեցուն , իսկ առաչին ը ազգին կը մօտենայ քսակով Ջի ով մամ մբ տեւող այգ ճամ բա% 1լ ուզէբ որ

*Լ եգիի եւ Նա՛խ ի չ ե ւան ի մ էչա եղ Ար աքս ի ափեր ո ւե եբկրորդբ լոկ շարժելով լեզուն է շուտ • Հատնէր եւ երթար իր մօրբ բանալու՝ նետա–

վբայ գտնուող անապատը ե լ ճախճախուտները Հ Իր յանկեբգը երկու բա՛ռեր , Հբնելու Է » , Հար սիբաբ որպէսզի «Հիւրի մելէքը՝^ իրեն կնու­

Ա յս ո ււ ո զումն ե բու կազմ ակերպում ով նազկուե՝ «աաւու~ Է •» յ թեան բերէր ;

այգիներու կբ վերանոլի 5000 Հեկտար տարանու­ Աղգին՝ Հանդէպ իրենց ընթացքով նանօթ ան՝ - Կը չափէր այն ե բչանկո ւթիւնբ որով լեցուն էր

թիւն ; տարբերներու Հասցէին լոլաանքխ՚եր կՀաբձակէ , Հիմակ իր՝ սիրտը; Ե ր բեմն֊ սարսափ ով՝ աչքին առ–

Այս ոռոգելի տարան ութ իւննեբու Հիմնական կ՚այպանէ Հաբուստներբ% նորերբ եւ Հիները, իսկ չեւ 1լ ուրուագնուէբ Եէյխ ԱպտիւբաՀմանի ակնա–

մ ասր պիտի օգտագորն"՛ւի խազողի եւ պտղատ՛ու երբ երկու ԱԶԳԱՍԷՐ անՀատ իրեն դիմեն չորսզա– ՝ն անք առթող դէմքբ, անոր փառաւոր մօրուքը ֊,

նառեբու նոր տնկումներու Համար : ւակն եր ով որբեւայրի Հայ տիկնոչ մը նիւթական ե լ միաժամանակ ա կանչին մէչ կը լսէր անոր ձայ­

Այս պէ ս ո ւի ձոՐ ՐՈՐԳ Հնգամ եակի ընթացքին՝ օգնութիւն մը ընելու Համար * . * լեզուն որչափ բա­ նը, «այն կինը որուն պէտք է կապես օր մը քու

Հանրապետութեան կոլիսոզներր պիտի կարենան նուկ՝ ափսո՛՛ս ձեռքը ձախլիկ է ; կեանքդ, դեռ օբօրոցի մէչ պառկան է » : Բայց

անկե, 10.500 հեկտար թաղողի ե լ 10.000 հեկտար * Ագգասէրը երբ շոգենաւ կը նստի Հայրենիքի չէթ որ ինք սպաննան էբ այդ Հէք ազբիկը եւ Հի -

պտղատու այգիներ ։ է սիրով ու թաշկինակը կբ ճօճէ ուրախութեան ար­ մա , փոխանակ « յ / °իբ ^Հ^ճ^ն ե՛ր ո ւն տակ Հասակ

1950^& , Հնգամ եակին վերչը , խազողի ա յգի ֊ ցունքը աչքին , վարը քարափին վրայ ^ազգային - նետելու^ , որ դե րբ կբ կբնեն անո ր ազան րի ոս -

նե բու տարանութիւն ը Հանրապետութեան կոլխոզ­ ճի՝Հ>ին մօտը կեցողին կը դառնայ ու կ^Բսէ • կորները ։

ներու մէչ պիտի Հասնի 26.000 Հեկտարի , իսկ պտ­ Ասոնք ալ թող երթան , ԱԼսէ՜լէ՛ չունինք * * . ՀւՀիձԳ 1էր ուրեմն Հյէյխին գուշակութիւնը X

ղատու այգիները կրկնապատկուելու են : ԱՂԱ Ինք Հիմա գտան էր «Հիւրի մելէք^չը, եւ եթէ նոյն,

Այգետնկումներս ւ անՀրաժ՜եշա թափերը ապա– \իսկ *քէկ °Ր ապրէր անոր Հետ, կը նախընտրէր

Հովելու Համ ար ամ էն տար ի պիտի Հ իմնռւին 250 մ եռն ի լ անոր թեւերուն մ է չ քան թէ. քաշկռտէր
Հեկտար
խաղողի ե լ պտղատու նառերւ ՜ւնկէ) տեսակները որոնցմէ 1լ արտագրուին \^կուրկոյն՝^ ա յս կեանքը , ցաւի եւ հարամբ տակ ։
՚յննեո
«Պ ւ՛ ո ա օ» եւն * գինիներ ը , ինչպէս եւ Վրասաանի Տուն Հասան այս մտանս ւմներ էն շղթա յոլան է
Նախապէս այգեգորնութիւնը զարգացան էբ Ա–
«.Կախէթի» եւ Աարպատականի «քՒ աւր ի զեն ի» եւն * Արթնցուց իր յուսաբեկ մայբբ ; Անոր տուաւ ա -
բար ատ եան գաշտի մէչ եւ միւս շրջանն երբ , ցան
տեսակնեբոլ խաղոզները ։ Այս Հ իման վբայ պիտի մ Էն Էն խանդակաթ որդիական Համբոյրբ եւ պատ­
ԳէՐՔ ո՚֊նեցոզ վայրերու մ է չ ։ Հայաստանի լեռնա–
Հ ա ս ա ա աո լին գինիի , կոնեա՛կի պաՀ անո յ արդիւ­ մեց տեսիլքի նման այս իբականութիւնը , գերա­
յքք" ԼԲն^^երը մասնաւորաբար նառազուրկ էին։
նաբեր ո ւթեան տասնեակ գո ր ն ա ր աննե ր Օշականի , գոյն– խնդրանքո՛վ մը, ե յայտնեց այդ«Հիւրի մելէ–
ԽորՀրղայնացոլմէն վեբչ յատուկ Աւշագրութիւն
Նո յեմ բերեանի է ՝իՀանաքեռի , Ար ա զգա յետնի , ք^ա - քին՝ֆ Հետ ամուսնանալու ցանկութիւնը ։
դարձ ո լան է այգ լեռնային շրչաններու պա զա -
զարգացնելու լինի, Լենինականի, եւն* մէի Հնգամեակի վեը^ Աայրբ ոչ մէկ Հարցուփորձ ըրաւ, թողուց որ
բունու թիւնբ եւ ՛յյգեգո բնութիւն բ ճաճանչաւոր–
գին ին եր ո լար տ ագր ո ւթ ի ւն բ պիտի բարձրանա յ եր­ տասնեւեօթր տարին՛երու լռութիւնը այն լոյսին
Համա,»բ։
կու ^իէիոե դեկալիտրի յ ուէր իր զաւակին աչքերուն մէչ,՚չՀ1\&ին

^, ՀյթնոբՀիլ ռուս մեն գիտնական Ա՝ ի գուբինի ՀյնորՀիլ գիտական եւ մեքենական միչոցնե - առչեւ, որուն տմոյն բոցը խաւարի մբ չափ մութ

ձեռք առան միչոցնեբուն ^աԲ^լէ եղաւ նովի մա­ բու, կաբելի պիտի բԱալ խազողի բերքը 70 կեն­ կ^երեւար իր զաւակին աչքերուն բոցին առչեւ :

կերեսէն 2000 վեթր բարձրութեան վբայ, կոտայ­ դինարէն Հասցնել ՏՕի » էս\ պտղատու այգիներոլ– Տ աչո ր գ օրը մ ա յբ ը ճամբա յ ելաւ դէպի ա յգ
յո յս ի եւ լո՛յս ի ա զբիւր բ որուն՝ կարկաժները կը
քի, Թալին ի , Աիսիանի , Ա պիտակի շրչանները ,Լե– նըճ 50—60 կենդինարի % լսէր իր ղա լկին բերնէն թո֊չող բառեր ուն պէս, ՛եւ
Հ բա շքի մբ չափ սլա յն ա ռ ե լ կենսատու արել մը
ն ինականի բարձր աւան ղակի վրա յ , Ա եւանի Այս Հնգամ եա յ նբագրին գորնագրութեան Հ ա– պիտի շողար իր տունէն ներս X

զանի շուրչ, Լ,1Ո֊իի՛ ԼԲլ\ասս^*ԲԲ ^լ ՝ոլ՝րէլ\ ՚ եղեր մ ար պիտի աշխատ ին. Հարիւրաւոր մ ասնագէտնե ր ,
Հարիւրաւոր Հեկտար պտղատու այգիներ տնկել X
դիւղատնտես , մեքենագէտ եւն։

Խ աղողի մ շտկում ր մ են չափով պիտի զարգա­ ՈՓ

նայ մեր նախա լեռեա յին շր չանն եր ու մ է չ , թէ ՍՏԱՑԱՆ* տան էր։ ՚Բալելով պիաի կտրէր այգ ճամ­

սեղան ի լաւ տեսակ գինիներու եւ թէ շամփանիա– բան՝ որքան ալ երկար Բէէար X ԱլլաՀը կրնայ իրեն՝

յի արտադրութեան Համ ար լա յն կեգբոններ պիտի ոյժ տալ եւ այգ ճամբան աղօթքով պէտք էբ օնել,

Հաստատուին ։ ԽԱՌՆԱՐԱՆ , ճշմարտասքօղ ծիծաղներ : Գրեց մինչեւ քՒէլՀաֆբր գիւգր , ուր կը սպասէ գեռ իր

Մ ասեաւո ք, ւշագրութիւն պիտի գարձնեն Վարգան Եղիչէեան : Գին 150 ֆրանք։ Գիմել գրա­ զաւակին ՛երազներու վւէրի5> :
տուն Մ • Պարսամեան , 46 ատ Ուշհտւ՛, ք՚տատ (9) :
թզենիի , նռենիի ֊ նշենիի , ընկուզենիի եւ ճաւիո– Առաւօտեան զեփիւռբ ճամբայ կբ բանար անոր
ՅՈՒՍԱԲԵՐ ) գրական, գեղարուձեստական եւ.
նական արմաւի զարգացման Համար , որոնք պիտի փոշոտ ո աքերուն եւ ի ր յդգնան մ ար մնին առչեւ ;

մշակուին Ալավեբգիի , Ն" յեմ բերետն ի , իչեւանի , գիտական րա<եին Գ– տարի թիւ– 2. (13 Աեպտ. ՛Բա լեց Պաղատտի արեւուն մ տրակող ճառագա յթ–

Տամ չաղին ի , Միկո յեան ի , ՛Լափան ի եւ Մ ռղրիի 1946)։ 32 եշ՝, աատկերազարգ։ Հասցէ. 8. 8. ներուն տակ՝ ամ բոզ^է օրը , եւ ի րի կո լան մ ա յ ր ա

շրչաններուն մէի 868, Լ6 Շ&Մ6 (ԸջՅ՚Բէ6) ։ մուտի շառագո՛յն ցոլքերուն Հետ մտաւ գիւղը։

Ա շակելի ա ար ան ո լ թ ե ան ց բնդարձակութեան Է՜Յ ԳՈԻ ՋԱՀԵԼ ԵԻ ՈԻՈՓ՚սԵՐԻ ՏԱԿ– խօսք Աէլամ ալէքիւմ , ըսաւ, մօտենալով երկու

Հետ պիաի բարձրանան ար տագր ո ւթե անց ոբակբ Աւ* իսաՀակեանի , երամշտութիւն Լ* Գրիգոբեա– կիներու, որոնք բարեւեցին՝ ԱլլաՀին բարեւով ;

եւ բեբքր։ նի* ԹէՀրան, 1946։ Գին մէկ տոլար ։ Երկու կիներ ր կբ նային մէկ եկող Հիւրին ,

Խ աղողի եւ պտղատու այգիներու տնկաբան - մէկ ալ իրարու աչքերու մէչ*. կը տեսնէին որ եկո–
ղբ , ազնուական Հով մը ունէր, իր վրայճ որուն
ները ամէն տարի մեր երկրին պիտի տան տեղական ԿԸ ԽՆԴՐՈՒԻ

եւ եւրրոոպ ան լաւագոյն տեսակն եր ո լ միլիոնաւոր յա յաարաբ նշաններ բ կ՚երեւէին անոր մ աբմնին ,
կանաշկենի,
տնկիներ ։ Հայաստանի Ոսկեյակինթ, Կարս գրել աեղական հանդէսԹերոլ սկա - շարմ՜ո ուն , իսօսուանքին եւ կենցաղագէտ
մէչ ։ Ջ՛ ՎԱՐԳԱՆ
Ազատենի , Երեւան , Նազելի եւ ուրիշ տեսակի խա­ րագրռւթ-յիւնքւերը էլ Ժողովի հրաւէրները: Յստակ

ղողի լաւագոյն փոփոխակներու Հետ պիտի զար - ԳՐ^1 յ թուղթին ւքէկ էջին վրայ եւ լքելաքտվ : վարմունքին

գան ան իտալական Ալեատիկօն , ֆրանսական այն՝ Օրը օրին հաղորդել կարեւոր դէպքերը: ,(4)

Fonds A.R.A.M
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20