Page 197 - ARM_19-1946_02
P. 197
ՖՐԱՆՍԱՑԻ ՆՈՐ ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ
• ք ՜ օ ա ճ * ւաէ •
8. Շ. Տ. 376.286 Ի՞նչպէս ընտ բ ուե ցալ Պիաօ :
Լ>ե(5օէ6սւ–––ք\օք>ո6էՅՏւ–6 : Տ Օ Լ ա Տ Տ ծ ճ ե ա
17, 8ս6 Օտատտատ - ՐՃ&1Տ (136) Կ ուտ անք կարգ մը մ ան րամ ա սնո ւթի ւններ
761.։ 008. 15-70 - Ը. Ը. Բ. Ր տ ո տ 1678-63 ԱաՀմանագիբ ի* * Ժ՜ողովի առաջին նիստին մասին ,
յանձ -
Բ Ա Ժ Ն – Տար. 7 5 0 , 6աս"ս. 4 0 0 , Ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն 1 0 0 0 ֆ ր ա ն ք ուր 545ի վբայ 3 8 4 ձայնով (իորժ Պիաոյի
նուեցալ դաՀ լիճ ր կազմ ե լու պաշտօնը ։
ՕՐԱԹԵՐԹ V6ոճ^^^^ 21 մՍա 1946 Ուրբաթ– 21 ՅՈԻ՚նԻՍ Վ^էնսան Օբիոլի բացման ճառէն ՚Ս՚Ր^Լ > "V
րնգՀ * գնաՀ ատո ւթեան արժանացաւ , երբ յա յտա—
*Տ– ՏԱՐԻ - 18* ձոո6> 1*° 4730-նոր շրջան թիւ 369 Խմբագիր՛ Հ,. ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻ%՝ 3 ֆթ լ՛ար ուե ցաւ թէ վար չա պե տ ո ւթ եան միակ թեկնաք–
ծու կր մնայ (իորժ Պիաօ , խօսք առաւ քշռիօ , եւ ը–
սաւ թէ իբ կուսակցութիւնը դէմ չէ Պիտոյի
Հայաստանի ՀաեքապետութեաՇ ընտրութեան , բայց պիտի սպասէ որ վա բ չա պ ե տ ը
28դ տաբեդաբձը
Նհդաղթի ճամթովաապ կազմ է իր դա Հ լիճ ը , ներկա յացնէ իր քաղաքական
ԱՀա 3 ունիս ր ։ Ան. ծրագիրը եւ ուղեգիծը, ո րպէ ս զի ա բմ ատ ա կաննե–
<» բր ճշդեն իրենց գիրքր Հ անդէպ նոր կառա վար ո լ ֊
( 2 Յունիս)
ՊԷՅՐՈՒԹ, թեան :
պա յմ անօրէն պէտք է առաջին կա րաւ ան ր ճամբա յ 1Ս օսք առաւ նաեւ Տ իլ Քէ° եւ քննադատեց ա-
Հա յաստանի Հան րա ււլեա ո ւթ իւն բ մ իա յն երկու֊ ել/է : Այդպէս էր որ Հ բ ա պա ր ա կա լ Հա յաստանի նոնք որ պատճառ դարձան ԱաՀմանադիր Ա* (իո -
քոլկէս տարուան կեանք ունեցաւ* րա յց էր չքա– ներգաղթի լիազօր պատուիրակ Հ * Գառնիկ Նա - ՛Լ" ՛Լէ՛ ա չխատանքին ձախողմ ան : Համ ա յն ա վա բ
ցաւ իսպարլ , ա յ է մ իա յն իր վար չաձեւր փոխեց եւ զարեան , Կրան թէաթբի մէչ սար քուած Հ րապա– կուսակցութիւնը , ըսաւ , պատրաստ Է որոշ ղի -
ապրեցաւ ու կր բա րգտւաճ ի մինչեւ այսօր աչ , րակային Հաւաքս յ թ ին , պաշտօնապէս կր յա յտա– ջ՚ւ ւմն ե ր րնելո ւ , որպէս զի $)ր ան սա շո ւտ ով դուրս
թէեւ քՕորՀրղային Հայաստան անուան տակէ է^իշգ բա րէ բ Հա յաստան ի կա ռա վա ր ո ւթ ե ան անունով : ելլէ առժամեա յ կառավարութիւնով մը քալելու
Է , թէ Համ այն ավարն եր ո ւ ճնշմ ան տակ Հայերու Թէ յառաջի կա յ Տուն ի սին արդէն իսկ առաջին կա– պա ը տ ա դր ո ւթ են էն : ք* ա յց եւ այնպէս Համ այնա -
մէկ մասր շուղեր ճանչնալ Աայիս 2 8 - Հ * էրՐ նորա– րաւանր ճամբայ կելլէ : ԱնսաՀման էր ժողովուր վաբնեբր մ ի շտ կա պո լած պիտի մնան ա շխա բ Հ ա–
գո յն Հա յաստանի Հ իմնագրոլթեան օր ել կր շար– դին խանգավառութ իւն ր, այն բացարձակ գիտակ կան ս կզբո ւնքն եք ո ւ , տնտեսական եւ ընկերա յին
մի այնպէս , որ կարծես թէ ք&որՀրգային Հայաս ցութեամբ թէ տարիներու եւ գուցէ դարերու գաղ •իրաւունքներու ; Գալով Հանրապետութեան նախա֊
տանն էր որ սկսաւ Հայ ազգային պետութեան թթականական կեանքր վերջ պիտի գտնէ , ու վեր - դաՀ ին իրաւունքներուն , Համ ա յն ա վա րնե ը ը չեն
կեանքր, րա յց ոչ ոք կրնայ քն^ե լ Հայոց պատմու ջապէս պիտի կա բոզանա յ Համ բուրել Հա յբենի կրնա ր Հանդուրժել որ պաճուճապատանք մ ը րլ -
թեան մ էջէն այն Հ րաշայի ւի Ա1 ԱԱւ ը , որ ի)որՀ րդա– ս բ բազան ՀոզԱ • • * : յայ, ոչ ալ բացարձակ տիրակալ մը%
յվւն Հայաստանէն Ա11ԼԱ1ջ ամբողջ երկու եւկէս տա Եւ ա յս Հաւատամքով է որ բազմ ո ւթի ւննե րք Հապա Աաալինր , պոռաց աջակողմեան ե–
բե սփրխան մը X
քի գո յո ւթ իւն ունեցաւ Հա յաստանի Հանրապե արձան աղբ ո լեց ան *
տութիւնը իր բանա կախ իր վարչական մեքենայով, Ներզա՜զթ : Ի՜նչ Հ ր ւս ււլ ո լ ր ան ք առա չին օրե - Տի՚֊քէՕ յեաոյ դիաեչ տուաւ որ ֆւսշական շար
իր գա ա ա բ անն ե բ ո վ , իր դպրոցնե րով եւ Համ ա - բուն՛. Հյատեբ արդէն իսկ օրեր առաջ սլատբաս - ժումր կը վերակազմ ուի երկրին մէջ , եւ իբրեւ ա–
լսարանով , ել իր մ ի ապա ղաղ Հ ա յ կա կան ՝» «(V տ ո ւե ց ան , քանի ին քն ա վս տ ա Հ ո ւթի ւն ր ունէ ին թէ
պացո յց պատ մ եց յա րձակում ը , որ Տ ունիս \ Տի
բնակչո ւթեամ բ % Աւելին * ոչ ոք կրնայ ջնջել պատ– իրենք աբմանի
մ ական այն ւիաստր , որ առանց Հա յաստանի էին առաջին իսկ կարաւանով մեկ զ Իշեբը կատարուեցաւ Համայնավար կուսակցու —
Հան նելու , իբրեւ աշխատաւոր
րապետութեան հյոբՀրգային Հայաստան մր պիտի զուրկ , ու անգործ : Ո*֊ կաոԾէի դասակարգ , րնչա - թեան կեդրոնին վրայ :
չկրնար ստեղծուի լ ա յն պարզ պատճառով , որ ա– տեր ուն , որոնք պոչ կր բռնէին էր Հանգիպիլ շա - ՚ եյ ռո վա ր ա րն ե ր ո լ գործ է այգ , պոռացին
տոր Համ ար ոչ միայն արղէն պատ բաստ աղգա յին նագրութեան ներգաղթի արձա աջակողմեան նստարաններէն :
պետ ո ւթեան մր կո րիոը պիտի չքէէա բ , աձւՒւ ս1է~ լու, պաղատելու դրա սենեակն եր ուն առջեւ , խնգրե - Տ իւ֊քլօ յա յտնեց թէ իր կո ւս ա կց ո ւթ ի ւն ր ցան
ա ի չր էէա ր Հ ա յ կա կան Հ ո «V զանգուած որ օր մր առաջ, Հնարաւորոլ - կալի կը զտնէբ որ իշխանութեան գլուխ մնար օր
մ ր՝ ազգա - թի ւն տրո լի ի ր ենց կարողանալ
յին պետութեան մր Հիմբ կազմելու Համար : մ եկն ելու Հայ - ուան կա ռա վա բութիւն ը , բայց աջակողմեան տար–
քենիք: քերբ մերժեցին՝ առարկելով թէ ատիկա պիտի
Արդարեւ, առանց Հայաստանի Հանրապետու Ընտանիքներէն ներս , Հաւաքսյթնեբու մէջ , նշանակէ ր դէմ շարժիլ Հան բա քուէին արդիւնքին Հ
թեան մէջ եղած կամ անոր ստեղծման Համար ու ամէն տեղ, լոկ օրուան Հարցր ներգաղթն էր, Պատկերը տա ր բեր պիտի բլչաբ անշուշտ , եթէ ըն
մղուած Հերոսական կռիւներուն , կովկասի Հայու ու կաբելի էր մ տնե լ Հա յկական Հփ ւզտ ւանն ե ր էն կերվարականները միանային , թէեւ «ուշ կամ կա
թիւնն ալ , ա պաՀ ո վա բա բ , պիտի ենթարկուէր ներս , լսել բազմ ո ւթ իւննե ր ր թէ տարիներու իրենց նուխ ընկերվարական եւ Համայնավար պիտի կազ
նոյն ողբերգական բախտէին , որուն ենթարկուեցաւ ե բազին ի բա կանաց ում ով , դտած են ի րենց ե րջան– մեն մէկ կուսակցութիւն» : Ներկայ պայմաններուն
ԹբքաՀայութիւնր : Այնպէս որ, ամենայն իբա– կութիլնր , ել աՀա խրախճանքներ , կե ր ու խում , մէջ , վե բջացուց Տ ի՚֊ՔԷ0 % Համայնավար կո ւս ա կ -
ւամբ ա յսօ բ ո լան 1ԱորՀ բղային Հա յաս տան բ կրր - ոլ ինչու չէ , մ ինչել իսկ դա ց ո զն ե ր ո ւ եւ մնացող– ցութիւնր եթէ թեկնածու չի ներկայացներ րնդգէմ
նանք նկատ ե յ Հայաստանի Հանրապետութեան շա ներու միջել Հբամեշաի սեղաններ . . . : Դիմադրական ծակատի նախագաՀ ին , չի կրնար
րունակութիւն ր միայն տարբեր իշխանոլթՒ,., % Աակա յն ա յսօր , արդէն իսկ րադմ ութիւննե բ բ նա ե ւ աս ո ւ Տտոյի , որուն անձբ չէ որ
տակ : ք՚՚՚է
Ամէն Հայ կբ Հասկնայ , որ այսօր մասնաւոր յուսախաբութեան առաջին ճամ բուն վրայ կր դրա . խնդրո յ առարկա յ է ա յ ս սւ ե զ *
պատճառներ ալ ունինք տօնելու Հայաստանի Հան նս լին : Աչ մէկ ընտանիք Հ բաւէ ր ստացած է մ եկ– Խօսք առաւ Տէփռէօ եւ յա յտ ար արեց թէ ըն
րապետութեան տ ա ր ե գա ր ձ ր , որովՀ ետ եւ ամ էն նելոլ առաջին կարաւանով : կբ խօսուի քանի մը կերվարականները քուէ պիտի տան Պիաոյի, սպա
Հայ գիտէ, թէ աղդային շարք մք պաՀանջներ , ո~ Հարիւր պատանիներու մասին միայն , 1 4 ^ 5 ՛ մինչեւ սելով որ կազմէ իր դաՀ լիճը եւ ներկայացնէ իր
րոնց Համար մենռ պա յքարեցանք Հա յաստանի 18 տարեկան , իբրեւ դպրոցականներու , որոնք պի ծրագիրը, ատկէ վերջ միայն րն կէէր վա ր ա կան -
Հանրապետութեան անկումի ատեն , ար/օր իբա — տի շա բ ո ւնա կ են ի ր են ց ո ւս ո ւմ ր արՀե ստ ի ց վա ր - նեբր պիտի ճշդեն իրենց դիրքրI
կանացած են կամ իրականանալու վբայ են քՍոբՀր– մարաննեբոլ մէջ՛. Այլ պատմութիւն : քեամառոնվւ եւս յայտարարեց թէ Աղա ա ո ւ -
դային Հայաստանի մէջ. Հյ ա տ են թ ի ՚ ֊ ր անոնց , որոնք կը մեբմեն իրենց թեան Հանրապետական կուսակցութիւնը իր քուէն
Այսպէս , օրինակ , քյ ո րՀ բղային ի շխանութ ի ւ ֊ զաւակներ բ առանճ\ինն ուղարկելու , ա յն արդար կուտայ Պիաոյի, սպասելով որ կազմէ գաՀլիճը եւ
նր , որ ասկէ մօտ 2 5 տարի առաջ օգնեց քՒուբքե– սլա աճ առա բան ո ւթ ե ա մ բ թէ իրենք պա ա ր ա ս տ են ներկա յացնէ իր ծրագիր ր ;
բուն Հայաստանի Հանրապետոլթենէն յափշտա— մ եկն ելու ամ բոզ^ ընտանեօք , եւ ա յ սպի սին եր են - ՈւբեմԳլ բուն վիճ ա բան ո ւթի ւնն ե ր ը , քննագա -
կելու Կ ա ր ս ր, Ար տ աՀ ան ր եւ իդտիբր , ա յսօր կ՚աշ թակայ են մերժումի։ կանուխ է անշուշտ ո եւ է տութիւններբ եւ պայքարները պիտի սկսին ա յն
խատի Հա յերուն օղնել ետ ստանալու Համ ար Հետեւութիւն Հանելու , սակայն քիչ են անոնք , որ ատեն երր Պիաօ , կազմ ելով իր կառաՎաբութիլ֊
Հայկական այղ Հինաւուրց Հոոեբրւ նր , ԱաՀմ ան աղի ր ժ ո դո վին ներկա յացնէ իր
Ա յսպէս , օրինակ , քԱորՀ բղա յին ի շխ ան ո ւթ ի ւ ֊ ալ կ՛ ա ռա ջա բ կէ վերադառնալ Հա յաստան % քաղաքական ծրադիբր :
նբ , որ ասկէ մօտ 2 5 տաբի առաջ, Հայաստան Պէաք է խոստովանինք, սակայն, որ մեծա - Այս յա յտա րա ր ութ իւննե րէն վերջ սկսաւ ընտ–
մ աաւ Հա յոց աղգա յին մ շակո յ թ բ ո չնչացնելու թիլն
պէս ուրախալի ու քա ջա լեր ա կան ա յս փոփոխոլ - րութիւնր ։ Պիաօ բացակայ էր : Ներկաներու
Համար , որովՀետեւ ան «բուբժ ո ւական» էր , էջե թիւննեբ բ կր կազմ են մէկ մ ասը մ իա յն ա յն պա - (ԼոՆթեյաւ շայւուսակռՆթ-իւնը կարդայ 0». Է$)
լու Համար Հայոց ազգային անցեալր, դրականու Հանջներուն, որոնց Համար ազատատենչ Հայու —
թիւնն ու պա ամ ական աբժէքնե քն ու Հ աստ ատոլ– թիւնր պա յքարեցալ ոչ մ իա յն Հայաստանի խոր - յանձնառոլ պ իա ի ՔԷ1ա յ՝իս 1'Ր^*^0 Գա լսյ ^էս ^* Ր Աա~՜
թիլններր , որովհետեւ անոնք «յետադիմական՝» ( Հրդայնացման առաջին օրէն, այլեւ Հայոց աղա֊ ո անձին ուղարկելու ;
ՀհՀ ակ ա յե դա փո խա կան՝» եւ «Հ ա կա պ ր ո լե տ ար ա կան» տ աղբ ա կան շաբժմ ան սկիզբէն ։ ինքնին Հասկնալի Ու տակաւին Հ ա կաղա շԳւա կցական «յ առաջդ ի–
Հրաժա
էին, այսօր գ ° ր ա վ ի դ կր Հանդիսանալ Հայ մշակոյ է , որ ազատատենչ Հայոլթիւնբ չի կրնար իրա մական» կո չո ւած մ ամ ո լլր կը շա ր ո ւն ա կէ իբ Հայ֊
թին , Հայ գրականութեան եւ Հայ պատմադիտոլ - րիլ իր մ իւս պաՀ ան ջներ էն , ո ֆոնք տակաւին Հո յալից վեբաբեբմ ունքք , կարծես թէ Հա յա աո ան ր
թեան զաբգացմ ան , մ ին չեւ անգամ կբ ջանա յ վե կանացած չեն : ^ իրենց անձնական խանութք րլլար : Ո՛– կր սակար
րա կեն գան աց նել Հայոց Հեռաւոր անցեալի գիւ - Օրինակ , ան կ՛ուզէ , որ Հայաստանի մէջ րլ կեն անվերջ* * * ; Փողոցային գռե Հ կութի ւնն եք ու
ցազնական դէմ քերբ , իբբ ա ՛ԷՐ Ի լ(՚ ազդա յին ներ - լա յ նաեւ խօսքի , մամուլի , խղճի , ժողովնեբոլ եւ վարժ ա յս պա ր ոննե բ ր չեն քաշուէիր Հ բապա՛բակով
շրն չմ ան : կազմակերպման ազատութիւն* կ՛ուզէ , որ Հոնըսելու թէ իբենցմէ գուբս տարբեր մտածոդոլ -
Այսպէս , օրինակ, ԻՏորՀբդային ՛ի շխանութ իւ– անձի ցքսնձեռնմխե լիո ւթ իւն րլլա յ , կ՛ուզէ , որ Հոն թիւն ունեցողներ ր թրքական դո րծակալնեբ են * * * :
նր , ո բ իր տ ի րա պետ ո ւթեան առաջին երկու տաս– օրինական ու խաղաղ միջոց րլլա յ փոխելու տիրող ուտով մոռցան թէ իրենք տասնեակ տարինե֊՛
նամ ե ա կն ե ր ո ւն սանձա րձակօբէն ան ա ս տ ո լած ո ւ ֊ ի շխանո ւթի ւնր ժողովրդական ազատ քուէարկու — բու սեւ անցեալ մը ունին իրենց ետեւ, մոռցան թէ
թիւն քարոզեց եւ որ ել է միջոց ի առջեւ կանգ թեամբ * կ ուզէ , որ ազատ Հաղորդակցութիւն ըլ ՛իա շնակց ութեան դէմ պա յքարելոլ իրենց ճամ բուն
չառաւ Հայոց ազգային Հինաւուրց եկեդեցին ալ լայ արտասահմանի Հետ , կ՛ուզէ , որ Հոն քնղդի– վրա յ օդտադո բծեց ին րո լո բ օտար ուժերը , եւ ա յ–
քանդելու , ա յսօր կ՚աշխատի զօրացնէ լ զա յն , թէ– մ ագի ր կազմ ակեբպոլթ ի ւնն եր ա # րլլան ՝ քննա - սօր իսկ յանգդնութիւնը կ՚ունենան սպառնալիքներ
կուզ ծառայեցնելու Համար զայն իր քաղաքական զ ատ ե լ կարենալու Համար իշխանութեան սիսալնե– տեզացնելու , թէ ֆրանսական եւ անգլիական զին–
նպատակներուն ՝. բր , որպէսզի վերջինս աւելի լաւ կառավարէ եր - ու ո րական վերջին ուժեր ր երբ Հեռանան Լի բանա
Այսպէս , օրինակ , խորհրդային \ի շխանութ իւ– կիբր * խլուզէ , վերջապէս , որ վեբնայ մէկ Հատիկ նէն , ու կատարեալ անկախութեան մ էջ մ անէ ա յս
ն ր , որ Հա յաստան մ անելէն ետքր բացարձակա - կուսակցութեան կամ, աւելի ճիչդր, *^էկ Փ"ՔՐ երկիրը , իռնչ ճակատագիր պիտի ունենան Ղ՛աշ -
պէս մխտեց թրքաՀայ դատի գոյութիւնն իսկ եւ խմբակցութեան բացարձակ մ՚ենատիրոլթիւնը ,որ– նակցականնեբր * * * ։ Այո, Պարոններ , եթէ կայ մէ–
միշտ թուրքին կողմր բռնեց ու անոր բարեկամ ու— պէսզի ժողովուրդը ս տ ի պո ւած չքԱա յ ապրիլ,դո ր– կր որ այդ ուդղութեամբ պէտք է մտածէ, ա ձ Դ
թեան Համար ղոՀես Հայկական իրաւունքները , ծել, խօսիլ ու շարժիլ միայն այնպէս, ինչպէս որ դուք էք, քանի որ այս երկիրներուն մէջ տարինե֊
այսօր գարձաօ– է Թուրքին ամէնէն մեձ" թշնամին կր պաբաադրէ այդ խմրակցութիլնը ; րով օտար դո րծակալնե բու տխուր դեր ր խազա -
եւ Հայաստանի Համար կր սլաՀան9է ՈւիլսԸսԻ Հայոլթիւնը այսօր որեւէ բանէ աւելի խանդա– ցիք, ու տակ ա լի ն կր շարունակէ ր , շատ անգամ
Հայաստանի
գհ՜աօ՜ սաՀմ աննե րր : վառուած է Ա իացեալ գաղափարով վտանգելով մինչեւ իսկ մեք ֆիզիքական գոյու -
Այսպէս , օրինակ, քՕորՀրգային իշխանութիւ եւ իր ուժերբ կեդբոնացոլցած է այղ դաղափաբին թիւնր ։
նը, որ ամբող9 2 5 տաբի մեբմեց Քէէաէ ^Ամենայն իրականացման Համար , որովՀետեւ մ՝ի՛ջա՛զգայ ին Արա րա կան ե րկիրնեբ բ անկախութեան իրենց
Հայոց կառավարութիւն» եւ խոչրնդոտներ ստեղ ներկայ պայմաններուն մէջ ատիկա է միակ գործ զարթօնքին մէջ , շնոբՀակալութեամբ կր յիշատա–
ծեց տարագիր Հայերու Հայաստան ներգաղթին նական ճամբան՝ քաղաքական իր նպատակներուն կեն իրենց Հայ եղբայրներր, ու միշտ զդաս ա՛ո լ -
Հայոց կառա Հասնելու Համար : տարրերուն։
դէմ, այսօր կ՛ուզէ րլլալ «Ամենայն թեան Հրաւէր կր կարդան խռովաբար
վարութիւն» եւ ար տա ս ա Հ մ անի բոլոր Հայերուն (Խմբագրական «ՀԱՑՐԻ/ևԻՔ»/) ԹՂԹԱԿԻՑ
Fonds A.R.A.M
• ք ՜ օ ա ճ * ւաէ •
8. Շ. Տ. 376.286 Ի՞նչպէս ընտ բ ուե ցալ Պիաօ :
Լ>ե(5օէ6սւ–––ք\օք>ո6էՅՏւ–6 : Տ Օ Լ ա Տ Տ ծ ճ ե ա
17, 8ս6 Օտատտատ - ՐՃ&1Տ (136) Կ ուտ անք կարգ մը մ ան րամ ա սնո ւթի ւններ
761.։ 008. 15-70 - Ը. Ը. Բ. Ր տ ո տ 1678-63 ԱաՀմանագիբ ի* * Ժ՜ողովի առաջին նիստին մասին ,
յանձ -
Բ Ա Ժ Ն – Տար. 7 5 0 , 6աս"ս. 4 0 0 , Ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն 1 0 0 0 ֆ ր ա ն ք ուր 545ի վբայ 3 8 4 ձայնով (իորժ Պիաոյի
նուեցալ դաՀ լիճ ր կազմ ե լու պաշտօնը ։
ՕՐԱԹԵՐԹ V6ոճ^^^^ 21 մՍա 1946 Ուրբաթ– 21 ՅՈԻ՚նԻՍ Վ^էնսան Օբիոլի բացման ճառէն ՚Ս՚Ր^Լ > "V
րնգՀ * գնաՀ ատո ւթեան արժանացաւ , երբ յա յտա—
*Տ– ՏԱՐԻ - 18* ձոո6> 1*° 4730-նոր շրջան թիւ 369 Խմբագիր՛ Հ,. ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻ%՝ 3 ֆթ լ՛ար ուե ցաւ թէ վար չա պե տ ո ւթ եան միակ թեկնաք–
ծու կր մնայ (իորժ Պիաօ , խօսք առաւ քշռիօ , եւ ը–
սաւ թէ իբ կուսակցութիւնը դէմ չէ Պիտոյի
Հայաստանի ՀաեքապետութեաՇ ընտրութեան , բայց պիտի սպասէ որ վա բ չա պ ե տ ը
28դ տաբեդաբձը
Նհդաղթի ճամթովաապ կազմ է իր դա Հ լիճ ը , ներկա յացնէ իր քաղաքական
ԱՀա 3 ունիս ր ։ Ան. ծրագիրը եւ ուղեգիծը, ո րպէ ս զի ա բմ ատ ա կաննե–
<» բր ճշդեն իրենց գիրքր Հ անդէպ նոր կառա վար ո լ ֊
( 2 Յունիս)
ՊԷՅՐՈՒԹ, թեան :
պա յմ անօրէն պէտք է առաջին կա րաւ ան ր ճամբա յ 1Ս օսք առաւ նաեւ Տ իլ Քէ° եւ քննադատեց ա-
Հա յաստանի Հան րա ււլեա ո ւթ իւն բ մ իա յն երկու֊ ել/է : Այդպէս էր որ Հ բ ա պա ր ա կա լ Հա յաստանի նոնք որ պատճառ դարձան ԱաՀմանադիր Ա* (իո -
քոլկէս տարուան կեանք ունեցաւ* րա յց էր չքա– ներգաղթի լիազօր պատուիրակ Հ * Գառնիկ Նա - ՛Լ" ՛Լէ՛ ա չխատանքին ձախողմ ան : Համ ա յն ա վա բ
ցաւ իսպարլ , ա յ է մ իա յն իր վար չաձեւր փոխեց եւ զարեան , Կրան թէաթբի մէչ սար քուած Հ րապա– կուսակցութիւնը , ըսաւ , պատրաստ Է որոշ ղի -
ապրեցաւ ու կր բա րգտւաճ ի մինչեւ այսօր աչ , րակային Հաւաքս յ թ ին , պաշտօնապէս կր յա յտա– ջ՚ւ ւմն ե ր րնելո ւ , որպէս զի $)ր ան սա շո ւտ ով դուրս
թէեւ քՕորՀրղային Հայաստան անուան տակէ է^իշգ բա րէ բ Հա յաստան ի կա ռա վա ր ո ւթ ե ան անունով : ելլէ առժամեա յ կառավարութիւնով մը քալելու
Է , թէ Համ այն ավարն եր ո ւ ճնշմ ան տակ Հայերու Թէ յառաջի կա յ Տուն ի սին արդէն իսկ առաջին կա– պա ը տ ա դր ո ւթ են էն : ք* ա յց եւ այնպէս Համ այնա -
մէկ մասր շուղեր ճանչնալ Աայիս 2 8 - Հ * էրՐ նորա– րաւանր ճամբայ կելլէ : ԱնսաՀման էր ժողովուր վաբնեբր մ ի շտ կա պո լած պիտի մնան ա շխա բ Հ ա–
գո յն Հա յաստանի Հ իմնագրոլթեան օր ել կր շար– դին խանգավառութ իւն ր, այն բացարձակ գիտակ կան ս կզբո ւնքն եք ո ւ , տնտեսական եւ ընկերա յին
մի այնպէս , որ կարծես թէ ք&որՀրգային Հայաս ցութեամբ թէ տարիներու եւ գուցէ դարերու գաղ •իրաւունքներու ; Գալով Հանրապետութեան նախա֊
տանն էր որ սկսաւ Հայ ազգային պետութեան թթականական կեանքր վերջ պիտի գտնէ , ու վեր - դաՀ ին իրաւունքներուն , Համ ա յն ա վա րնե ը ը չեն
կեանքր, րա յց ոչ ոք կրնայ քն^ե լ Հայոց պատմու ջապէս պիտի կա բոզանա յ Համ բուրել Հա յբենի կրնա ր Հանդուրժել որ պաճուճապատանք մ ը րլ -
թեան մ էջէն այն Հ րաշայի ւի Ա1 ԱԱւ ը , որ ի)որՀ րդա– ս բ բազան ՀոզԱ • • * : յայ, ոչ ալ բացարձակ տիրակալ մը%
յվւն Հայաստանէն Ա11ԼԱ1ջ ամբողջ երկու եւկէս տա Եւ ա յս Հաւատամքով է որ բազմ ո ւթի ւննե րք Հապա Աաալինր , պոռաց աջակողմեան ե–
բե սփրխան մը X
քի գո յո ւթ իւն ունեցաւ Հա յաստանի Հանրապե արձան աղբ ո լեց ան *
տութիւնը իր բանա կախ իր վարչական մեքենայով, Ներզա՜զթ : Ի՜նչ Հ ր ւս ււլ ո լ ր ան ք առա չին օրե - Տի՚֊քէՕ յեաոյ դիաեչ տուաւ որ ֆւսշական շար
իր գա ա ա բ անն ե բ ո վ , իր դպրոցնե րով եւ Համ ա - բուն՛. Հյատեբ արդէն իսկ օրեր առաջ սլատբաս - ժումր կը վերակազմ ուի երկրին մէջ , եւ իբրեւ ա–
լսարանով , ել իր մ ի ապա ղաղ Հ ա յ կա կան ՝» «(V տ ո ւե ց ան , քանի ին քն ա վս տ ա Հ ո ւթի ւն ր ունէ ին թէ
պացո յց պատ մ եց յա րձակում ը , որ Տ ունիս \ Տի
բնակչո ւթեամ բ % Աւելին * ոչ ոք կրնայ ջնջել պատ– իրենք աբմանի
մ ական այն ւիաստր , որ առանց Հա յաստանի էին առաջին իսկ կարաւանով մեկ զ Իշեբը կատարուեցաւ Համայնավար կուսակցու —
Հան նելու , իբրեւ աշխատաւոր
րապետութեան հյոբՀրգային Հայաստան մր պիտի զուրկ , ու անգործ : Ո*֊ կաոԾէի դասակարգ , րնչա - թեան կեդրոնին վրայ :
չկրնար ստեղծուի լ ա յն պարզ պատճառով , որ ա– տեր ուն , որոնք պոչ կր բռնէին էր Հանգիպիլ շա - ՚ եյ ռո վա ր ա րն ե ր ո լ գործ է այգ , պոռացին
տոր Համ ար ոչ միայն արղէն պատ բաստ աղգա յին նագրութեան ներգաղթի արձա աջակողմեան նստարաններէն :
պետ ո ւթեան մր կո րիոը պիտի չքէէա բ , աձւՒւ ս1է~ լու, պաղատելու դրա սենեակն եր ուն առջեւ , խնգրե - Տ իւ֊քլօ յա յտնեց թէ իր կո ւս ա կց ո ւթ ի ւն ր ցան
ա ի չր էէա ր Հ ա յ կա կան Հ ո «V զանգուած որ օր մր առաջ, Հնարաւորոլ - կալի կը զտնէբ որ իշխանութեան գլուխ մնար օր
մ ր՝ ազգա - թի ւն տրո լի ի ր ենց կարողանալ
յին պետութեան մր Հիմբ կազմելու Համար : մ եկն ելու Հայ - ուան կա ռա վա բութիւն ը , բայց աջակողմեան տար–
քենիք: քերբ մերժեցին՝ առարկելով թէ ատիկա պիտի
Արդարեւ, առանց Հայաստանի Հանրապետու Ընտանիքներէն ներս , Հաւաքսյթնեբու մէջ , նշանակէ ր դէմ շարժիլ Հան բա քուէին արդիւնքին Հ
թեան մէջ եղած կամ անոր ստեղծման Համար ու ամէն տեղ, լոկ օրուան Հարցր ներգաղթն էր, Պատկերը տա ր բեր պիտի բլչաբ անշուշտ , եթէ ըն
մղուած Հերոսական կռիւներուն , կովկասի Հայու ու կաբելի էր մ տնե լ Հա յկական Հփ ւզտ ւանն ե ր էն կերվարականները միանային , թէեւ «ուշ կամ կա
թիւնն ալ , ա պաՀ ո վա բա բ , պիտի ենթարկուէր ներս , լսել բազմ ո ւթ իւննե ր ր թէ տարիներու իրենց նուխ ընկերվարական եւ Համայնավար պիտի կազ
նոյն ողբերգական բախտէին , որուն ենթարկուեցաւ ե բազին ի բա կանաց ում ով , դտած են ի րենց ե րջան– մեն մէկ կուսակցութիւն» : Ներկայ պայմաններուն
ԹբքաՀայութիւնր : Այնպէս որ, ամենայն իբա– կութիլնր , ել աՀա խրախճանքներ , կե ր ու խում , մէջ , վե բջացուց Տ ի՚֊ՔԷ0 % Համայնավար կո ւս ա կ -
ւամբ ա յսօ բ ո լան 1ԱորՀ բղային Հա յաս տան բ կրր - ոլ ինչու չէ , մ ինչել իսկ դա ց ո զն ե ր ո ւ եւ մնացող– ցութիւնր եթէ թեկնածու չի ներկայացներ րնդգէմ
նանք նկատ ե յ Հայաստանի Հանրապետութեան շա ներու միջել Հբամեշաի սեղաններ . . . : Դիմադրական ծակատի նախագաՀ ին , չի կրնար
րունակութիւն ր միայն տարբեր իշխանոլթՒ,., % Աակա յն ա յսօր , արդէն իսկ րադմ ութիւննե բ բ նա ե ւ աս ո ւ Տտոյի , որուն անձբ չէ որ
տակ : ք՚՚՚է
Ամէն Հայ կբ Հասկնայ , որ այսօր մասնաւոր յուսախաբութեան առաջին ճամ բուն վրայ կր դրա . խնդրո յ առարկա յ է ա յ ս սւ ե զ *
պատճառներ ալ ունինք տօնելու Հայաստանի Հան նս լին : Աչ մէկ ընտանիք Հ բաւէ ր ստացած է մ եկ– Խօսք առաւ Տէփռէօ եւ յա յտ ար արեց թէ ըն
րապետութեան տ ա ր ե գա ր ձ ր , որովՀ ետ եւ ամ էն նելոլ առաջին կարաւանով : կբ խօսուի քանի մը կերվարականները քուէ պիտի տան Պիաոյի, սպա
Հայ գիտէ, թէ աղդային շարք մք պաՀանջներ , ո~ Հարիւր պատանիներու մասին միայն , 1 4 ^ 5 ՛ մինչեւ սելով որ կազմէ իր դաՀ լիճը եւ ներկայացնէ իր
րոնց Համար մենռ պա յքարեցանք Հա յաստանի 18 տարեկան , իբրեւ դպրոցականներու , որոնք պի ծրագիրը, ատկէ վերջ միայն րն կէէր վա ր ա կան -
Հանրապետութեան անկումի ատեն , ար/օր իբա — տի շա բ ո ւնա կ են ի ր են ց ո ւս ո ւմ ր արՀե ստ ի ց վա ր - նեբր պիտի ճշդեն իրենց դիրքրI
կանացած են կամ իրականանալու վբայ են քՍոբՀր– մարաննեբոլ մէջ՛. Այլ պատմութիւն : քեամառոնվւ եւս յայտարարեց թէ Աղա ա ո ւ -
դային Հայաստանի մէջ. Հյ ա տ են թ ի ՚ ֊ ր անոնց , որոնք կը մեբմեն իրենց թեան Հանրապետական կուսակցութիւնը իր քուէն
Այսպէս , օրինակ , քյ ո րՀ բղային ի շխանութ ի ւ ֊ զաւակներ բ առանճ\ինն ուղարկելու , ա յն արդար կուտայ Պիաոյի, սպասելով որ կազմէ գաՀլիճը եւ
նր , որ ասկէ մօտ 2 5 տարի առաջ օգնեց քՒուբքե– սլա աճ առա բան ո ւթ ե ա մ բ թէ իրենք պա ա ր ա ս տ են ներկա յացնէ իր ծրագիր ր ;
բուն Հայաստանի Հանրապետոլթենէն յափշտա— մ եկն ելու ամ բոզ^ ընտանեօք , եւ ա յ սպի սին եր են - ՈւբեմԳլ բուն վիճ ա բան ո ւթի ւնն ե ր ը , քննագա -
կելու Կ ա ր ս ր, Ար տ աՀ ան ր եւ իդտիբր , ա յսօր կ՚աշ թակայ են մերժումի։ կանուխ է անշուշտ ո եւ է տութիւններբ եւ պայքարները պիտի սկսին ա յն
խատի Հա յերուն օղնել ետ ստանալու Համ ար Հետեւութիւն Հանելու , սակայն քիչ են անոնք , որ ատեն երր Պիաօ , կազմ ելով իր կառաՎաբութիլ֊
Հայկական այղ Հինաւուրց Հոոեբրւ նր , ԱաՀմ ան աղի ր ժ ո դո վին ներկա յացնէ իր
Ա յսպէս , օրինակ , քԱորՀ բղա յին ի շխ ան ո ւթ ի ւ ֊ ալ կ՛ ա ռա ջա բ կէ վերադառնալ Հա յաստան % քաղաքական ծրադիբր :
նբ , որ ասկէ մօտ 2 5 տաբի առաջ, Հայաստան Պէաք է խոստովանինք, սակայն, որ մեծա - Այս յա յտա րա ր ութ իւննե րէն վերջ սկսաւ ընտ–
մ աաւ Հա յոց աղգա յին մ շակո յ թ բ ո չնչացնելու թիլն
պէս ուրախալի ու քա ջա լեր ա կան ա յս փոփոխոլ - րութիւնր ։ Պիաօ բացակայ էր : Ներկաներու
Համար , որովՀետեւ ան «բուբժ ո ւական» էր , էջե թիւննեբ բ կր կազմ են մէկ մ ասը մ իա յն ա յն պա - (ԼոՆթեյաւ շայւուսակռՆթ-իւնը կարդայ 0». Է$)
լու Համար Հայոց ազգային անցեալր, դրականու Հանջներուն, որոնց Համար ազատատենչ Հայու —
թիւնն ու պա ամ ական աբժէքնե քն ու Հ աստ ատոլ– թիւնր պա յքարեցալ ոչ մ իա յն Հայաստանի խոր - յանձնառոլ պ իա ի ՔԷ1ա յ՝իս 1'Ր^*^0 Գա լսյ ^էս ^* Ր Աա~՜
թիլններր , որովհետեւ անոնք «յետադիմական՝» ( Հրդայնացման առաջին օրէն, այլեւ Հայոց աղա֊ ո անձին ուղարկելու ;
ՀհՀ ակ ա յե դա փո խա կան՝» եւ «Հ ա կա պ ր ո լե տ ար ա կան» տ աղբ ա կան շաբժմ ան սկիզբէն ։ ինքնին Հասկնալի Ու տակաւին Հ ա կաղա շԳւա կցական «յ առաջդ ի–
Հրաժա
էին, այսօր գ ° ր ա վ ի դ կր Հանդիսանալ Հայ մշակոյ է , որ ազատատենչ Հայոլթիւնբ չի կրնար իրա մական» կո չո ւած մ ամ ո լլր կը շա ր ո ւն ա կէ իբ Հայ֊
թին , Հայ գրականութեան եւ Հայ պատմադիտոլ - րիլ իր մ իւս պաՀ ան ջներ էն , ո ֆոնք տակաւին Հո յալից վեբաբեբմ ունքք , կարծես թէ Հա յա աո ան ր
թեան զաբգացմ ան , մ ին չեւ անգամ կբ ջանա յ վե կանացած չեն : ^ իրենց անձնական խանութք րլլար : Ո՛– կր սակար
րա կեն գան աց նել Հայոց Հեռաւոր անցեալի գիւ - Օրինակ , ան կ՛ուզէ , որ Հայաստանի մէջ րլ կեն անվերջ* * * ; Փողոցային գռե Հ կութի ւնն եք ու
ցազնական դէմ քերբ , իբբ ա ՛ԷՐ Ի լ(՚ ազդա յին ներ - լա յ նաեւ խօսքի , մամուլի , խղճի , ժողովնեբոլ եւ վարժ ա յս պա ր ոննե բ ր չեն քաշուէիր Հ բապա՛բակով
շրն չմ ան : կազմակերպման ազատութիւն* կ՛ուզէ , որ Հոնըսելու թէ իբենցմէ գուբս տարբեր մտածոդոլ -
Այսպէս , օրինակ, ԻՏորՀբդային ՛ի շխանութ իւ– անձի ցքսնձեռնմխե լիո ւթ իւն րլլա յ , կ՛ուզէ , որ Հոն թիւն ունեցողներ ր թրքական դո րծակալնեբ են * * * :
նր , ո բ իր տ ի րա պետ ո ւթեան առաջին երկու տաս– օրինական ու խաղաղ միջոց րլլա յ փոխելու տիրող ուտով մոռցան թէ իրենք տասնեակ տարինե֊՛
նամ ե ա կն ե ր ո ւն սանձա րձակօբէն ան ա ս տ ո լած ո ւ ֊ ի շխանո ւթի ւնր ժողովրդական ազատ քուէարկու — բու սեւ անցեալ մը ունին իրենց ետեւ, մոռցան թէ
թիւն քարոզեց եւ որ ել է միջոց ի առջեւ կանգ թեամբ * կ ուզէ , որ ազատ Հաղորդակցութիւն ըլ ՛իա շնակց ութեան դէմ պա յքարելոլ իրենց ճամ բուն
չառաւ Հայոց ազգային Հինաւուրց եկեդեցին ալ լայ արտասահմանի Հետ , կ՛ուզէ , որ Հոն քնղդի– վրա յ օդտադո բծեց ին րո լո բ օտար ուժերը , եւ ա յ–
քանդելու , ա յսօր կ՚աշխատի զօրացնէ լ զա յն , թէ– մ ագի ր կազմ ակեբպոլթ ի ւնն եր ա # րլլան ՝ քննա - սօր իսկ յանգդնութիւնը կ՚ունենան սպառնալիքներ
կուզ ծառայեցնելու Համար զայն իր քաղաքական զ ատ ե լ կարենալու Համար իշխանութեան սիսալնե– տեզացնելու , թէ ֆրանսական եւ անգլիական զին–
նպատակներուն ՝. բր , որպէսզի վերջինս աւելի լաւ կառավարէ եր - ու ո րական վերջին ուժեր ր երբ Հեռանան Լի բանա
Այսպէս , օրինակ , խորհրդային \ի շխանութ իւ– կիբր * խլուզէ , վերջապէս , որ վեբնայ մէկ Հատիկ նէն , ու կատարեալ անկախութեան մ էջ մ անէ ա յս
ն ր , որ Հա յաստան մ անելէն ետքր բացարձակա - կուսակցութեան կամ, աւելի ճիչդր, *^էկ Փ"ՔՐ երկիրը , իռնչ ճակատագիր պիտի ունենան Ղ՛աշ -
պէս մխտեց թրքաՀայ դատի գոյութիւնն իսկ եւ խմբակցութեան բացարձակ մ՚ենատիրոլթիւնը ,որ– նակցականնեբր * * * ։ Այո, Պարոններ , եթէ կայ մէ–
միշտ թուրքին կողմր բռնեց ու անոր բարեկամ ու— պէսզի ժողովուրդը ս տ ի պո ւած չքԱա յ ապրիլ,դո ր– կր որ այդ ուդղութեամբ պէտք է մտածէ, ա ձ Դ
թեան Համար ղոՀես Հայկական իրաւունքները , ծել, խօսիլ ու շարժիլ միայն այնպէս, ինչպէս որ դուք էք, քանի որ այս երկիրներուն մէջ տարինե֊
այսօր գարձաօ– է Թուրքին ամէնէն մեձ" թշնամին կր պաբաադրէ այդ խմրակցութիլնը ; րով օտար դո րծակալնե բու տխուր դեր ր խազա -
եւ Հայաստանի Համար կր սլաՀան9է ՈւիլսԸսԻ Հայոլթիւնը այսօր որեւէ բանէ աւելի խանդա– ցիք, ու տակ ա լի ն կր շարունակէ ր , շատ անգամ
Հայաստանի
գհ՜աօ՜ սաՀմ աննե րր : վառուած է Ա իացեալ գաղափարով վտանգելով մինչեւ իսկ մեք ֆիզիքական գոյու -
Այսպէս , օրինակ, քՕորՀրգային իշխանութիւ եւ իր ուժերբ կեդբոնացոլցած է այղ դաղափաբին թիւնր ։
նը, որ ամբող9 2 5 տաբի մեբմեց Քէէաէ ^Ամենայն իրականացման Համար , որովՀետեւ մ՝ի՛ջա՛զգայ ին Արա րա կան ե րկիրնեբ բ անկախութեան իրենց
Հայոց կառավարութիւն» եւ խոչրնդոտներ ստեղ ներկայ պայմաններուն մէջ ատիկա է միակ գործ զարթօնքին մէջ , շնոբՀակալութեամբ կր յիշատա–
ծեց տարագիր Հայերու Հայաստան ներգաղթին նական ճամբան՝ քաղաքական իր նպատակներուն կեն իրենց Հայ եղբայրներր, ու միշտ զդաս ա՛ո լ -
Հայոց կառա Հասնելու Համար : տարրերուն։
դէմ, այսօր կ՛ուզէ րլլալ «Ամենայն թեան Հրաւէր կր կարդան խռովաբար
վարութիւն» եւ ար տա ս ա Հ մ անի բոլոր Հայերուն (Խմբագրական «ՀԱՑՐԻ/ևԻՔ»/) ԹՂԹԱԿԻՑ
Fonds A.R.A.M