Page 109 - ARM_19-1946_02
P. 109
ՋՀԴՄԱձԱ&ՆԵՑԱՆ,
0#1յ^ւ/% 1 ս. շ. .տ ա.ա ԿԸ Յ Ծ Տ Ա Ջ Գ Ե Ն
Օոշշէշա-Բւօբոեէ&ոշ : Տա. ^ 1 Տ Տ Ճ ^ 1 / ^
17, Ճս6 Օօատտատ - ՐՃ1ԱՏ (13 )
161.։ նա. 15-70 - 0. 0. Է. Էաւտ, 1678-63 Նար ժ ո ղ ո վ Յունիս 1է)\ւս
^|Ա|՚Ն1»ԳԻն–– Տ"»ք.//6Ս, 6ա«քս 400, Յաւ^ս. Հա ֆրանք Նորէն յոռետես չուրեր , դժ՜րախտարար : Ե-
Դ Ո ՝,Ւ*ԽՐՒ>՛ յ՜տսմւ 16 1946 Հինգշաբթի 16 ՄԱՅԻՍ րէկուան թերթերչյ կլլ Հաղոր
խնդրած
է նախագաՀ Թրում՛ընէն Ուոշինկթընէն
Ժ Տ ՛ ՏԱՐԻ - 186ճաա> քյ°4701–՜նոր շ բ յ « * Ր > 340 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚ն ԳԻՆ՝ 3 փյ> Փարիզ ղրկել տալ իր օդանաւը , վերադառնալու
Համար , քանի որ Համաձայնութիւն չէ •գոյացած
Հէմնական Հարց եր ու մասին։ Վերկին պահ ուն , ե–
թէ Հաշտարար ելք մը գտնուի Թրիէսթէի , ափ–
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ԵՐԷԿ ԵՒ ԱՅՍՕՐ րէկեան գաղթավայրերու եւ Հ ա տուցո ւմ ներ ու մա
սին , թերեւս գ՜ողովը
փրկուի, այլապէս անօգուտ
Կոէսուած ազատոՆթ1ււԱը❁Պա է շարունակել %
Ե՛Ւ ՆՈՐԸ 9/հ ՀԻՆԸ —:—օ Այս պատճառաբանութեամբ, ալ, Պ* Պլչրնա
ժոզովփն ^ պաՀանկեա
յայտարարութիւն մը ուղղեց
Տարրն տասներկու, ամ Էս կր զբաղինք նոր սե (Մասնաւոր թղթակցութիւն 8 լով յետաձգել մինչեւ յունիս 15 , ձսկ Հաշա ու «-
րունդին փրկութեան Հողերով։ Բայց, չե՛նք մոռ առա Տ՛Ա. I թեան խոբՀրդաժողովը գումարել յուլիս \ ին կամ
նար նոյնքան Հիմնական Հարց մր, Հ.ժառան - Հալքի Համ աժոզովի յե տա ձգումը առիթ \Տին : Անգլիոյ ներկայացոլցիչն ալ Հաւանութիւն
է յայտնեց
դո ր գներ՛» Հասցնել նաեւ միշտին սերունդէն : այս առակարկին , իսկ Ս՛ոլո թ" վ ժամա -
տուած, որ թուրք թերթեր փնտռեն դարձեալ կոր– նակ իսնգրե ց , Հ եռաձա յնով խօսելու Համ ար Աթ ա–
Աւելի պարզ խօսինք : սուած ազաաութիւնր *• • լինի Հետ ւ Ինք անձնապէս Հ ամ աձա յն չէ մ ո ղո վր
Հարեւանցի Հաշուելով 1 9 4 0 ^ ի վեր արձա Պոլսոյ «Հիւր Սէս»ի մէկ, Անգարայի նախկին յետաձգելու ։
նագրուած մահ երր , կր տեսնենք որ առ նուագն քաղաքապետ Ասաֆ իլպայ 1լ ոգբայ այդ աղա - Ամերիկեան պատուիրակը միեւնոյն ատեն ա–
60––70 գէմքեր մեզմէ բաժնուած են անդարձ : տութեան կարճատեւ կբկնեբեւոյթը եւ կր խոր - ռակարկեց բարեփոխել իա ալի ո յ Հետ կնքուած զի
Գէմքեր որոնք ակօսներ բացին, Հետքեր ձգե Հբգածէ , «մեր նուիրական իրաւունքը» խորագրին նադադարը, իբրեւ առժամ եայ կարգագրութիւն
ցին ազգային մշակոյթի, ազատագրական սլա յքա տակ * եւ Յունիս \5է Ժողովի օրակարգին վըայ Գ^^ե
րէ կամ Հանրային գո րծունէութեան եւ. Հրա սլա - - «մ* ո զո վր դա պետ ո ւթ իւն ը բացատրել՝ բարդ Ալս տրիո յ Հաշտութեան դաշնադիրը։ Այս բոլոր
րա կա գրութեան մէկ։ Մ շակներ , վաստակաւորներ գոր՛ծ չէ : Ցորչափ մարգ տէր է իր չորս նուիրական առա կար կն երուն քննութիւնը պիտի կատարուէր
որոնք լուսաւորհց-ին մեր կեանքը , Համաձայն է–** ա զա տ ո ւ թ ի ւնն ե ր ո ւն ,-— ազատութիւն |սՕԱքԷլ յ Դէ*"~ երէկ% Պ ՝• Պիտօ ի զուր կանաց Հաշտեցնել Հակա «-
րենց աշխարՀաՀա յեացքէն եւ կա ր ո ղո ւթ ե ան , րի ^ խիղճի Նն մտածուլքի — 9 զաւակն է գեմոկրաա մ արտ կարծ՛իքները ։
ինչսլէս եւ միկավայրի սլայմաններուն ։ ^Րհրէ ^Լ7.՝՝ Կրս**՚նք ըսել, թէ Թուրք Հայրենիքր
էյ ւ գեռ շատ մր կորուստներ անծանօթ կր ատ են է մը ի վեր աէր է այս աոատութիւններէն Վիճաբանութեանց ընթացքին , քննուեցաւ
մնան , պատաՀած ՐԼԷաԼ311է է սփիւռս աշխաբՀի : մէկ մ ասին : Եւ սակա յն , անոնք Լա յ դ ազատ ո լ - նաեւ ֆրան քեւի տա լական սաՀմանագլուխի խնդի
Անոնց մէկ կա յին ուսուցիչներ , յեզափոխա - թիւնները) ենթարկուած են կարգ մ ր յեասամ ուտ րը X– Փարիզ կը պաՀանկէ սրբագրել սաՀմ անագի -
կաններ , քաղաքական գործիչներ , գրագէտներ եւ օրէնքներու կա շկանգո ւմին : Ա ենք , բանաձեւած &ը , ւՅ)րանսայի կցելով երկու փոքր շրկաններ Հ Այս
բանաստեղծներ , բայց մանաւանգ մարդիկ որ ե - ենք եւ րնգունած կարգ ր օրէնքներ , որոնք ոչ մաս էւն ալ Համաձայնութիւն գոյացած էրլլալով ,
փած էին Հան րա յին գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան զանազան միայն մեր աղատութփւնեեբուն , այլեւ մեր խ&գէրը նորէն յանձնուեցաւ մասնագէտ՛ներու քըն–
ճիւղեբուն մէկէ Հիմն* կազմակերպութեան օրէնքին Հետ խՈՄԼՈյւ կբ նութեան ։
Անոնց անմէկական յակորգնեբր պիտի ըլլան 9 Հ ամ եմ ատ ին : Առտուան նիստին մէկ , սուր վիճաբանութիւն
անշուշտ , մ ի կին սերունդի արժէքաւոր ներկայա - «Ո " ա ի կան ո ւթ ե ան թէ կազմ ակեր պո ւթ եան ց մը տեղի ունեցաւ Անգլեւս աքս ոննե ր ո ւն ել Ա* ո լո -
ցուցիՀնեբ բ : Եւ աւելի նորերը ։ օրէնքներր , օրինակ , բազմաթիլ ձեւակերպոլ - թովէ մէկեւ։ Ա՝ ո լոթով Հարցուց թէ երբ Հաշտոլ–
Ուսուցիչներու մասին չենք խօսիր : Այգ աս– թիւններոլ եւ դժուարութեանց 1լենթարկեն աղ - թեան դաշնագիրը ստորագրուէ , ան գլեւա մ երիկ
պաբէղր ամէն բանէ առակ գ սլլաց եւ նուիրում կբ գա յին թէ քաղաքական խմրակց ութիւններ ու կագ– եան զին ոլորները պիտ է քաշուէին իտաշէայէն ։
պաՀանկէ ։ իսկ մեր ապրած՜ երկիրը, ինչպէս Ամե մ ակե րպութեան գոբե՜ը է Ա ինչդեռ , Հիմն * կազմ ա– Պ * Պըբնս պատասխանեց թէ արդարեւ պէտք է
րիկան, անկրգի անապատ է, այս տեսակէտէն է կերպութեան Օրէնքի 68 ել ՚2()եբոբգ տրամագբու դաշնագրին մէկ յօդուած մը աւելցնել, որուն Հա
Աւելի բախտաւոր են արեւելեան գաղութները, եւ թի ւննեբր բացարձակապէս կը Հաստատեն մ եր մաձայն պիտի պարպուին դաշնակից ղինուորնե–*
մ ան ա ւան գ Աուրիա - Լիբանան ը , Եգիպտոսը , նուիրական իրաւունքները , «Ամէն Թոլբք ՝ ա– ՐԸ) թաց ի անոնցմէ որ անՀրաժեշտ են Հաղոր =-
Կ իպրոսը եւ Հեռաւոր Իրանը : զաա կը ծնի, <ու. ազատ կ՚ապրի։ Ազատութիւնը՝ դակցո ւթեանց ապաՀովութեան Համար ւ ո լոթով
Գրագէտներու եւ բանաստեզծնեբու մասին ալ իրաւունք կա-սւայ մարդուն ընել բոլպւ այն թանե յայանեց թէ իրենք պատրասա են պարպելու
չենք խօսիր՛, է^եբքր առատ Է, .այս ճակատին վը - րը , որււնք վնաս չեն պատոաււեր ուրիշներու թ ո ւ ր Պ ո լլկա րէ ան , եթէ Գա շնա կիցն երր քաշուին իտա -
բայ, եւ խո րապէս կազդուրիչ։ Գոնէ երկար ատե– քերու բնական իրաւունք ն ,է միութփւննեբ ու կազ լիայէն։ Ասոր վրայ Պէվէն դէտել տուաւ թէ իր
նի Համար ։ Ուն ինք տաղանդներ մակերպութիւն ներ ստեղծել, գրել եւ խօսիլ ա - կառավարութիւնը Հ ր աՀ անգած է Հ ետ ելէ լ Լոնաո–
ա ւսաւ նի մէկ ար ուած որո շման , որուն Համաձայն Պուլ–
ամէն տեղ որոնք եթէ օր մր ամփոփուին միաց^ զաաօրէն»: ՚• կարէան պէաք է պար պո լի , Հաշտութեան գա շն ա–
եալ Հայրենիքին մէկ, փրկուելով մաշեցնող անրս– «իրողութիւնն ա յն է մինչդեռ, որ շզթա.յուսւծ դրէն ստորագրութենէն ան մի կա պէս վեր կը I Գա -
տուգութենէն , ապաՀովաբար Երեւանր ինքն ալ ու սաեմա նափ ակո լւս ծ են այս ազատռւբ-իւնները : լով ք$*ումանիոյ, կրնան պաՀել անՀրաժեշտ ղօրքը,
պիտի զարմ անա յ * Անշուշտ , ա յ դ կաշկանդումները կր Հետամտին ապաՀոփելոլ Համար Հ ագո րդա կց ո ւթ է ւննե ր ր , էսկ
Կը մնա յ Հ ան բա յին ասպարէզի ծառայոզնե բու բարեբար արդիւնքներու, ել սակայն , մենք մեր իտալէոյ մասէն խօսք չկայ։ 1\ւսաի Պէվին յ ա յ -
պա ր ա դան ։ ետին ձգած ենք բոլոր փոբձոլթիլններն ու ձ\աՐ աարարեց Աոլոթովի, Գուք Լոնաոնի մէկ յանձն
Բուն ազգային շրկսւնակքւ գո բծունէո լթեան մեկնութիւննեբր մեր օրէնքներուն ; առիք պարպել Պուլկարիան, ուրեմն յարգեցէք ձեր
Համ ար թեկնածուներ չեն պակսիր : Ասպարէզն ալ «Թուրք յեզաշրկութեան արմատները շատ խոր խոստում ը : Իսկ եթէ (հ ում ան իան ալ պարպէք ,
սաՀմ՚անափակ ըլլալով , մեծ պատրաստութիւն , թաղուած են, Հետեւարաբ՝ որքան շուտ վերնան նոր զիկում մը կատարած պիտի ըլլաք եւ մենք
Հմտութիւն չի պաՀանկեր ։ Եկեղեցի , առակնոր - լա յն ժողով րգապեաութեան ա բ գե լքնե ր ը , ա յնքան պիտի կրնանք պարպել Իտալիան յ
դարան , Ազգ • վարչութիւն եւ յարակից խոր - լաւ՛ մեղի Համար» հ Պ՛ Պըինս միկամաելով, առակարկեց պարպել
Հուրգներ ու ժո զո վնեբ մ իշա աչ պիտի ունենանք , «ՆԱԽ ՄԻՈիԹԻՒՆ , ՄԻՈՒԹԻՒՆ» • •• Աւսաբէան, բայց Ա՝ոլոթոտէ մեըժեց :
իրենց կամաւոր աշխատակիցներով է Կր թաւէ որ Ասաֆ իլպայի մտածումներու թելը կր կտրէ Կէս օրէն վ&րկը փփճաբանութէւնները չարու՛
թեկնածուներն րլլան վսաաՀելի , խղճամիտ եւ երեսփոխան խմբագրապետ ՖալիՀ ք*րֆգր Աթայ , ՚հակուեցան նոյն միօրինակութեամբ , առա՛նց որ եւ
ընդունակ շինարար աշխատանքի ։ Հալքի պաշտօնաթերթ ՀհՈւլուս$>ի խմբագրապետը : է խնգիր լուծելու: Օրուան նախագաՀ ը, Պ* Պիաօ,
Ա՝եղի մ աաՀոդութիւն կը պատճառէ Հանրային — <Տ Դօւլ միայ ն կաս յ Երուսաղէմ» • * * : Այ» պաՀ մը Հարցուց թէ գ՜ողովը 1լ ուղէ™ զբաղի լ Թրի
գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան ամէնէն փշոտ ասպարէզը , շեշտը ունին «Ուէուս»ի խմբագրապետին տողերը, էսթէի կամ ափրիկեան գաղթավայրերու խնդիր *~
այն որ կր կոչուի քաղաքականէ որոնք կո ւգան անգամ մը ե ւս Հ աս տատ ել ՝ թէ ներ ալ՛ : Ոչ մէկը տրամադրութիւն ունէր։ Այն ա -
.Ուրեմն պոլիաիկոսնեռր ։ Ոչ եւ ոչ է կան էս աՀ աս է ժողովրդապետութեան մ ա բղան քնե տեն նախագաՀ ը Հարցուց , Հապա ինչո^վ ՛լ ր ւս՜
Ուզենք - չուզենք , դեռ երկար ատեն պիտի րով զբաղիլ, երր միութ՛եան թէ գործակցութեան ղինքէ Այս Հարցումին վրայ ՛Էր որ Պ* ՊրԷնս ներ–
փնտռենք մարդիկ , որոնք րնղունակ րլլան քաղա անմիջական պաՀանկ կայ ներքին ճակատի վբայ։ կայացոլց յետաձգման առակաբկր։
քական դատ մ ր պա շտ սլան ե լո լ ։ Ոչ միա յն արտա ՅչալէՀ Րըֆքրի °աւը Հաճելի շղարշով մր քո Ե ր Է կո ւան ժողովի օրակարգին վբայ կը գըա^
քին աշխարՀին առկեւ , այլեւ ներ սր Հ \թոյն իսկ ղարկուած է , «Անկաէսութեան պայքարի շքեոա -
Հայրենիքին մէկ եւ Հայրենիքին Համարէ չուք արդիւնքը * * .» : &ւ սակայն , իկէք քէէ մը խո
ինչ ուժեր ալ ունենանք Հայաստանի եւ ամ - րունկ , ել պիաի գտնէք թանձրացեալ արիւնը : պայքարը լուսեղէն փաստն է այս իրողութեան :
բողկ 1& * Միութեան մէկ, նորէն պիտի մնան շաւո («Ուլուս» ,19 Մարտ 1946) : « Մենք պարզ մարդոց պէս կը մտածենք հ -
մը թափուր գէրք^՚ր 1 Ասպարէզներ , պ ար տա կա - իրեն, «Ուլուս»ի կը թողում այս Հաճելի աշ - Ալազա կ ի մը ոչ զէնքը եւ ոչ ալ բռնի ուժը կրնան
նու թի ւն ն եր որոնք պատրաստուած ուժեր , տա - խատանքր • Հարկադրել որ մայր մը չքէ կամ յանձնէ իր զա
ղանգներ կը սլա Հ անկեն ; Ա՛ շակներ որ կարենան « Ամէն անդամ որ 1Հանդրադառնամ Անկա ւակը յարձակողին է ԱշխարՀագրութիւնր մեր ժո
պաշտպանել այս ժողովուրդին շաՀերը , լրացնելով խութեան մեր պայքարէն, կր գիտակցէմ այն ա֊ ղովուրդը դարեր շարունակ գրաւ յէիոո՜ԼՈԼ եւ էլի"
պետութեան գործը : ռասպելայւին ուժէն՝ որ մեր Հերոս զաւակներու ա– նելոլ քննութեան առկեւ : ք*ոԼոԲ <$՜ ո ղո վո ւր ղն ե ր էն
Արդ, ԱրտասաՀմանի մէկին սերունդէն քանի® փերուն մէկ զսպած է ու խեղդած թշնամ ի բո լո ր աւելէ զոՀ տոլէնք , բայց մնացինք, ու ապրեցանք։
Հոգի պիաի կրնայիք Համրել, որ պարտք սեպած յարձակումներն ու վյոանգնե ր ը : Բազմ աթէւ ան - «Պէտք է 7 այս բոլորէն վերջ , միաց-ած ըլլանք
միա՛կ մտածումի մը շուրջ : — Մ ենք, ազատ պէաք
ըլլան բռնել անՀ ետացածներ ուն եւ յոգնածնե րուն գամն եր , գէմ յանդիման գտնուած ենք լինել թէ
տեղը Հ Ոչ միայն անոնց տեղը բռնել, այլեւ գերա չլինելու Հարցականին , բայց միշտ ալ պատուով է ապրինք։ Աեր միութէւնը, բոլոր, վտանգներու
զանցել զանոնք իրենց պատրաստակամ ո ւթ ե ամր , գուբս եկած ենք է Եղաւ շրկան մը, երբ բոլոր դէպ– դէմ մեր մէակ ուժն ու ապաւէն ր կրնայ դառնալ ։
յարատեւութեամբ եւ մանաւանդ պաշարով՛. Ք^՚ՐԼՀ 9ոյ° կուաային՝ թէ ԷՐԷԷալու ել չապրելու Ներկայ փոթորիկներուն մէկ որ եւ է քննութիւն
Զենք ժխտեր , շատեր կան որ ասպարէզ նետ - դատապարտուած էինք: ԱշխարՀի վբայ , ոչ մէկ կամ փորձութիւն կը սպասէն մեզի, բարեկամներ
ուած են եւ կ՚աշխատին արժեցնել իրենց արդար բարեկամ , ոչ մէկ Համակիր ունէինք : Եօթբ պե - պիտի ունենա^նք թէ ոչ ։ Այս թոէոՐՐ 1 եր կրոբդա -
յաւակնութիւններր; \,որ սերունդին մէկ ալ : տութիւն, մեր գլէսուն վբայ կանգնած , խեթիւ կը կան մանրամասնութիւններ են։ Պէտք է գիտնանք
Ել սակայն , ուրիշ բան է պատաՀաբար գործի նայէին մեղի հ Անտէր ու անպաշտպան էինք , ու , միայն, թ է մեոած կամ կորսուած են բոլոր անոնք4
որ պաո.ակտեալ եւ անմիաբան եղած են, ու կոր
մը կապուիլ, եւ բոլորովին " ՚ ֊ ր է շ բան՝ ասպարէ կարծես , վճռուած էր մեր անէացումը : ծանած՝ բոլոր անոնք, որ զէշ առաջնորդներ ընտ
րած են շ.:
զին ծառայել յարատեւօրէն : Մ իշա կանալով լրա « Եթէ իրապէս ոսկորէ եւ միսէ կազմուած ըլ
ցնել անոր տարրական պաՀանկը , պաշար : լային մա՜րգիկ, 1918/ւծ կորսուած ԱԱայինք իբրեւ
Այդ պարտականութիւնը ամէնէն առակ կ՚իյ ազդ։ Բայց, մարդիկ Հողէ ունին, եւ յաղթել կամ
նայ քաղաքական Հոսանքներուն վրայ : Եւ դիւրոս– պարաուիլ դուրս կը մնան նիւթեղէն մեր գոյոլ - Թափանցիկ է : ՄաՐԳէևԼՀ երկու օրն անգամ
թիլններ չեն պակսիր, եթէ մկկդի դնենք Համա - թենէնէ Որքան ատեն որ մարգ կր պաՀԷ իր կամքը մը կր պոռան թէ « մ է կ մարմին - մէկ կամք» են, ու
թէօր»ի Հոգեբանութիւնը Հ ազատ ու պատուով ապրելու , մահն իսկ պարտ ու - 24 Ժամը անգամ մը՝ Հարկ կր տեսնեն միւււթեաԱ
«Արուեստասէրները» բաւական չեն , լեցնելու թիւն չի կրնար նկատ ո լի լ ; Ա՝ եր անկախութեան սրտառուչ կոչեք "էդղեթլ, * • .; |ք >
համար բաց՛ը որ ՀեադՀետէ կդ շեշտուփ ; ՛Շ•
Fonds A.R.A.M
0#1յ^ւ/% 1 ս. շ. .տ ա.ա ԿԸ Յ Ծ Տ Ա Ջ Գ Ե Ն
Օոշշէշա-Բւօբոեէ&ոշ : Տա. ^ 1 Տ Տ Ճ ^ 1 / ^
17, Ճս6 Օօատտատ - ՐՃ1ԱՏ (13 )
161.։ նա. 15-70 - 0. 0. Է. Էաւտ, 1678-63 Նար ժ ո ղ ո վ Յունիս 1է)\ւս
^|Ա|՚Ն1»ԳԻն–– Տ"»ք.//6Ս, 6ա«քս 400, Յաւ^ս. Հա ֆրանք Նորէն յոռետես չուրեր , դժ՜րախտարար : Ե-
Դ Ո ՝,Ւ*ԽՐՒ>՛ յ՜տսմւ 16 1946 Հինգշաբթի 16 ՄԱՅԻՍ րէկուան թերթերչյ կլլ Հաղոր
խնդրած
է նախագաՀ Թրում՛ընէն Ուոշինկթընէն
Ժ Տ ՛ ՏԱՐԻ - 186ճաա> քյ°4701–՜նոր շ բ յ « * Ր > 340 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՚ն ԳԻՆ՝ 3 փյ> Փարիզ ղրկել տալ իր օդանաւը , վերադառնալու
Համար , քանի որ Համաձայնութիւն չէ •գոյացած
Հէմնական Հարց եր ու մասին։ Վերկին պահ ուն , ե–
թէ Հաշտարար ելք մը գտնուի Թրիէսթէի , ափ–
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ԵՐԷԿ ԵՒ ԱՅՍՕՐ րէկեան գաղթավայրերու եւ Հ ա տուցո ւմ ներ ու մա
սին , թերեւս գ՜ողովը
փրկուի, այլապէս անօգուտ
Կոէսուած ազատոՆթ1ււԱը❁Պա է շարունակել %
Ե՛Ւ ՆՈՐԸ 9/հ ՀԻՆԸ —:—օ Այս պատճառաբանութեամբ, ալ, Պ* Պլչրնա
ժոզովփն ^ պաՀանկեա
յայտարարութիւն մը ուղղեց
Տարրն տասներկու, ամ Էս կր զբաղինք նոր սե (Մասնաւոր թղթակցութիւն 8 լով յետաձգել մինչեւ յունիս 15 , ձսկ Հաշա ու «-
րունդին փրկութեան Հողերով։ Բայց, չե՛նք մոռ առա Տ՛Ա. I թեան խոբՀրդաժողովը գումարել յուլիս \ ին կամ
նար նոյնքան Հիմնական Հարց մր, Հ.ժառան - Հալքի Համ աժոզովի յե տա ձգումը առիթ \Տին : Անգլիոյ ներկայացոլցիչն ալ Հաւանութիւն
է յայտնեց
դո ր գներ՛» Հասցնել նաեւ միշտին սերունդէն : այս առակարկին , իսկ Ս՛ոլո թ" վ ժամա -
տուած, որ թուրք թերթեր փնտռեն դարձեալ կոր– նակ իսնգրե ց , Հ եռաձա յնով խօսելու Համ ար Աթ ա–
Աւելի պարզ խօսինք : սուած ազաաութիւնր *• • լինի Հետ ւ Ինք անձնապէս Հ ամ աձա յն չէ մ ո ղո վր
Հարեւանցի Հաշուելով 1 9 4 0 ^ ի վեր արձա Պոլսոյ «Հիւր Սէս»ի մէկ, Անգարայի նախկին յետաձգելու ։
նագրուած մահ երր , կր տեսնենք որ առ նուագն քաղաքապետ Ասաֆ իլպայ 1լ ոգբայ այդ աղա - Ամերիկեան պատուիրակը միեւնոյն ատեն ա–
60––70 գէմքեր մեզմէ բաժնուած են անդարձ : տութեան կարճատեւ կբկնեբեւոյթը եւ կր խոր - ռակարկեց բարեփոխել իա ալի ո յ Հետ կնքուած զի
Գէմքեր որոնք ակօսներ բացին, Հետքեր ձգե Հբգածէ , «մեր նուիրական իրաւունքը» խորագրին նադադարը, իբրեւ առժամ եայ կարգագրութիւն
ցին ազգային մշակոյթի, ազատագրական սլա յքա տակ * եւ Յունիս \5է Ժողովի օրակարգին վըայ Գ^^ե
րէ կամ Հանրային գո րծունէութեան եւ. Հրա սլա - - «մ* ո զո վր դա պետ ո ւթ իւն ը բացատրել՝ բարդ Ալս տրիո յ Հաշտութեան դաշնադիրը։ Այս բոլոր
րա կա գրութեան մէկ։ Մ շակներ , վաստակաւորներ գոր՛ծ չէ : Ցորչափ մարգ տէր է իր չորս նուիրական առա կար կն երուն քննութիւնը պիտի կատարուէր
որոնք լուսաւորհց-ին մեր կեանքը , Համաձայն է–** ա զա տ ո ւ թ ի ւնն ե ր ո ւն ,-— ազատութիւն |սՕԱքԷլ յ Դէ*"~ երէկ% Պ ՝• Պիտօ ի զուր կանաց Հաշտեցնել Հակա «-
րենց աշխարՀաՀա յեացքէն եւ կա ր ո ղո ւթ ե ան , րի ^ խիղճի Նն մտածուլքի — 9 զաւակն է գեմոկրաա մ արտ կարծ՛իքները ։
ինչսլէս եւ միկավայրի սլայմաններուն ։ ^Րհրէ ^Լ7.՝՝ Կրս**՚նք ըսել, թէ Թուրք Հայրենիքր
էյ ւ գեռ շատ մր կորուստներ անծանօթ կր ատ են է մը ի վեր աէր է այս աոատութիւններէն Վիճաբանութեանց ընթացքին , քննուեցաւ
մնան , պատաՀած ՐԼԷաԼ311է է սփիւռս աշխաբՀի : մէկ մ ասին : Եւ սակա յն , անոնք Լա յ դ ազատ ո լ - նաեւ ֆրան քեւի տա լական սաՀմանագլուխի խնդի
Անոնց մէկ կա յին ուսուցիչներ , յեզափոխա - թիւնները) ենթարկուած են կարգ մ ր յեասամ ուտ րը X– Փարիզ կը պաՀանկէ սրբագրել սաՀմ անագի -
կաններ , քաղաքական գործիչներ , գրագէտներ եւ օրէնքներու կա շկանգո ւմին : Ա ենք , բանաձեւած &ը , ւՅ)րանսայի կցելով երկու փոքր շրկաններ Հ Այս
բանաստեղծներ , բայց մանաւանգ մարդիկ որ ե - ենք եւ րնգունած կարգ ր օրէնքներ , որոնք ոչ մաս էւն ալ Համաձայնութիւն գոյացած էրլլալով ,
փած էին Հան րա յին գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան զանազան միայն մեր աղատութփւնեեբուն , այլեւ մեր խ&գէրը նորէն յանձնուեցաւ մասնագէտ՛ներու քըն–
ճիւղեբուն մէկէ Հիմն* կազմակերպութեան օրէնքին Հետ խՈՄԼՈյւ կբ նութեան ։
Անոնց անմէկական յակորգնեբր պիտի ըլլան 9 Հ ամ եմ ատ ին : Առտուան նիստին մէկ , սուր վիճաբանութիւն
անշուշտ , մ ի կին սերունդի արժէքաւոր ներկայա - «Ո " ա ի կան ո ւթ ե ան թէ կազմ ակեր պո ւթ եան ց մը տեղի ունեցաւ Անգլեւս աքս ոննե ր ո ւն ել Ա* ո լո -
ցուցիՀնեբ բ : Եւ աւելի նորերը ։ օրէնքներր , օրինակ , բազմաթիլ ձեւակերպոլ - թովէ մէկեւ։ Ա՝ ո լոթով Հարցուց թէ երբ Հաշտոլ–
Ուսուցիչներու մասին չենք խօսիր : Այգ աս– թիւններոլ եւ դժուարութեանց 1լենթարկեն աղ - թեան դաշնագիրը ստորագրուէ , ան գլեւա մ երիկ
պաբէղր ամէն բանէ առակ գ սլլաց եւ նուիրում կբ գա յին թէ քաղաքական խմրակց ութիւններ ու կագ– եան զին ոլորները պիտ է քաշուէին իտաշէայէն ։
պաՀանկէ ։ իսկ մեր ապրած՜ երկիրը, ինչպէս Ամե մ ակե րպութեան գոբե՜ը է Ա ինչդեռ , Հիմն * կազմ ա– Պ * Պըբնս պատասխանեց թէ արդարեւ պէտք է
րիկան, անկրգի անապատ է, այս տեսակէտէն է կերպութեան Օրէնքի 68 ել ՚2()եբոբգ տրամագբու դաշնագրին մէկ յօդուած մը աւելցնել, որուն Հա
Աւելի բախտաւոր են արեւելեան գաղութները, եւ թի ւննեբր բացարձակապէս կը Հաստատեն մ եր մաձայն պիտի պարպուին դաշնակից ղինուորնե–*
մ ան ա ւան գ Աուրիա - Լիբանան ը , Եգիպտոսը , նուիրական իրաւունքները , «Ամէն Թոլբք ՝ ա– ՐԸ) թաց ի անոնցմէ որ անՀրաժեշտ են Հաղոր =-
Կ իպրոսը եւ Հեռաւոր Իրանը : զաա կը ծնի, <ու. ազատ կ՚ապրի։ Ազատութիւնը՝ դակցո ւթեանց ապաՀովութեան Համար ւ ո լոթով
Գրագէտներու եւ բանաստեզծնեբու մասին ալ իրաւունք կա-սւայ մարդուն ընել բոլպւ այն թանե յայանեց թէ իրենք պատրասա են պարպելու
չենք խօսիր՛, է^եբքր առատ Է, .այս ճակատին վը - րը , որււնք վնաս չեն պատոաււեր ուրիշներու թ ո ւ ր Պ ո լլկա րէ ան , եթէ Գա շնա կիցն երր քաշուին իտա -
բայ, եւ խո րապէս կազդուրիչ։ Գոնէ երկար ատե– քերու բնական իրաւունք ն ,է միութփւննեբ ու կազ լիայէն։ Ասոր վրայ Պէվէն դէտել տուաւ թէ իր
նի Համար ։ Ուն ինք տաղանդներ մակերպութիւն ներ ստեղծել, գրել եւ խօսիլ ա - կառավարութիւնը Հ ր աՀ անգած է Հ ետ ելէ լ Լոնաո–
ա ւսաւ նի մէկ ար ուած որո շման , որուն Համաձայն Պուլ–
ամէն տեղ որոնք եթէ օր մր ամփոփուին միաց^ զաաօրէն»: ՚• կարէան պէաք է պար պո լի , Հաշտութեան գա շն ա–
եալ Հայրենիքին մէկ, փրկուելով մաշեցնող անրս– «իրողութիւնն ա յն է մինչդեռ, որ շզթա.յուսւծ դրէն ստորագրութենէն ան մի կա պէս վեր կը I Գա -
տուգութենէն , ապաՀովաբար Երեւանր ինքն ալ ու սաեմա նափ ակո լւս ծ են այս ազատռւբ-իւնները : լով ք$*ումանիոյ, կրնան պաՀել անՀրաժեշտ ղօրքը,
պիտի զարմ անա յ * Անշուշտ , ա յ դ կաշկանդումները կր Հետամտին ապաՀոփելոլ Համար Հ ագո րդա կց ո ւթ է ւննե ր ր , էսկ
Կը մնա յ Հ ան բա յին ասպարէզի ծառայոզնե բու բարեբար արդիւնքներու, ել սակայն , մենք մեր իտալէոյ մասէն խօսք չկայ։ 1\ւսաի Պէվին յ ա յ -
պա ր ա դան ։ ետին ձգած ենք բոլոր փոբձոլթիլններն ու ձ\աՐ աարարեց Աոլոթովի, Գուք Լոնաոնի մէկ յանձն
Բուն ազգային շրկսւնակքւ գո բծունէո լթեան մեկնութիւննեբր մեր օրէնքներուն ; առիք պարպել Պուլկարիան, ուրեմն յարգեցէք ձեր
Համ ար թեկնածուներ չեն պակսիր : Ասպարէզն ալ «Թուրք յեզաշրկութեան արմատները շատ խոր խոստում ը : Իսկ եթէ (հ ում ան իան ալ պարպէք ,
սաՀմ՚անափակ ըլլալով , մեծ պատրաստութիւն , թաղուած են, Հետեւարաբ՝ որքան շուտ վերնան նոր զիկում մը կատարած պիտի ըլլաք եւ մենք
Հմտութիւն չի պաՀանկեր ։ Եկեղեցի , առակնոր - լա յն ժողով րգապեաութեան ա բ գե լքնե ր ը , ա յնքան պիտի կրնանք պարպել Իտալիան յ
դարան , Ազգ • վարչութիւն եւ յարակից խոր - լաւ՛ մեղի Համար» հ Պ՛ Պըինս միկամաելով, առակարկեց պարպել
Հուրգներ ու ժո զո վնեբ մ իշա աչ պիտի ունենանք , «ՆԱԽ ՄԻՈիԹԻՒՆ , ՄԻՈՒԹԻՒՆ» • •• Աւսաբէան, բայց Ա՝ոլոթոտէ մեըժեց :
իրենց կամաւոր աշխատակիցներով է Կր թաւէ որ Ասաֆ իլպայի մտածումներու թելը կր կտրէ Կէս օրէն վ&րկը փփճաբանութէւնները չարու՛
թեկնածուներն րլլան վսաաՀելի , խղճամիտ եւ երեսփոխան խմբագրապետ ՖալիՀ ք*րֆգր Աթայ , ՚հակուեցան նոյն միօրինակութեամբ , առա՛նց որ եւ
ընդունակ շինարար աշխատանքի ։ Հալքի պաշտօնաթերթ ՀհՈւլուս$>ի խմբագրապետը : է խնգիր լուծելու: Օրուան նախագաՀ ը, Պ* Պիաօ,
Ա՝եղի մ աաՀոդութիւն կը պատճառէ Հանրային — <Տ Դօւլ միայ ն կաս յ Երուսաղէմ» • * * : Այ» պաՀ մը Հարցուց թէ գ՜ողովը 1լ ուղէ™ զբաղի լ Թրի
գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան ամէնէն փշոտ ասպարէզը , շեշտը ունին «Ուէուս»ի խմբագրապետին տողերը, էսթէի կամ ափրիկեան գաղթավայրերու խնդիր *~
այն որ կր կոչուի քաղաքականէ որոնք կո ւգան անգամ մը ե ւս Հ աս տատ ել ՝ թէ ներ ալ՛ : Ոչ մէկը տրամադրութիւն ունէր։ Այն ա -
.Ուրեմն պոլիաիկոսնեռր ։ Ոչ եւ ոչ է կան էս աՀ աս է ժողովրդապետութեան մ ա բղան քնե տեն նախագաՀ ը Հարցուց , Հապա ինչո^վ ՛լ ր ւս՜
Ուզենք - չուզենք , դեռ երկար ատեն պիտի րով զբաղիլ, երր միութ՛եան թէ գործակցութեան ղինքէ Այս Հարցումին վրայ ՛Էր որ Պ* ՊրԷնս ներ–
փնտռենք մարդիկ , որոնք րնղունակ րլլան քաղա անմիջական պաՀանկ կայ ներքին ճակատի վբայ։ կայացոլց յետաձգման առակաբկր։
քական դատ մ ր պա շտ սլան ե լո լ ։ Ոչ միա յն արտա ՅչալէՀ Րըֆքրի °աւը Հաճելի շղարշով մր քո Ե ր Է կո ւան ժողովի օրակարգին վբայ կը գըա^
քին աշխարՀին առկեւ , այլեւ ներ սր Հ \թոյն իսկ ղարկուած է , «Անկաէսութեան պայքարի շքեոա -
Հայրենիքին մէկ եւ Հայրենիքին Համարէ չուք արդիւնքը * * .» : &ւ սակայն , իկէք քէէ մը խո
ինչ ուժեր ալ ունենանք Հայաստանի եւ ամ - րունկ , ել պիաի գտնէք թանձրացեալ արիւնը : պայքարը լուսեղէն փաստն է այս իրողութեան :
բողկ 1& * Միութեան մէկ, նորէն պիտի մնան շաւո («Ուլուս» ,19 Մարտ 1946) : « Մենք պարզ մարդոց պէս կը մտածենք հ -
մը թափուր գէրք^՚ր 1 Ասպարէզներ , պ ար տա կա - իրեն, «Ուլուս»ի կը թողում այս Հաճելի աշ - Ալազա կ ի մը ոչ զէնքը եւ ոչ ալ բռնի ուժը կրնան
նու թի ւն ն եր որոնք պատրաստուած ուժեր , տա - խատանքր • Հարկադրել որ մայր մը չքէ կամ յանձնէ իր զա
ղանգներ կը սլա Հ անկեն ; Ա՛ շակներ որ կարենան « Ամէն անդամ որ 1Հանդրադառնամ Անկա ւակը յարձակողին է ԱշխարՀագրութիւնր մեր ժո
պաշտպանել այս ժողովուրդին շաՀերը , լրացնելով խութեան մեր պայքարէն, կր գիտակցէմ այն ա֊ ղովուրդը դարեր շարունակ գրաւ յէիոո՜ԼՈԼ եւ էլի"
պետութեան գործը : ռասպելայւին ուժէն՝ որ մեր Հերոս զաւակներու ա– նելոլ քննութեան առկեւ : ք*ոԼոԲ <$՜ ո ղո վո ւր ղն ե ր էն
Արդ, ԱրտասաՀմանի մէկին սերունդէն քանի® փերուն մէկ զսպած է ու խեղդած թշնամ ի բո լո ր աւելէ զոՀ տոլէնք , բայց մնացինք, ու ապրեցանք։
Հոգի պիաի կրնայիք Համրել, որ պարտք սեպած յարձակումներն ու վյոանգնե ր ը : Բազմ աթէւ ան - «Պէտք է 7 այս բոլորէն վերջ , միաց-ած ըլլանք
միա՛կ մտածումի մը շուրջ : — Մ ենք, ազատ պէաք
ըլլան բռնել անՀ ետացածներ ուն եւ յոգնածնե րուն գամն եր , գէմ յանդիման գտնուած ենք լինել թէ
տեղը Հ Ոչ միայն անոնց տեղը բռնել, այլեւ գերա չլինելու Հարցականին , բայց միշտ ալ պատուով է ապրինք։ Աեր միութէւնը, բոլոր, վտանգներու
զանցել զանոնք իրենց պատրաստակամ ո ւթ ե ամր , գուբս եկած ենք է Եղաւ շրկան մը, երբ բոլոր դէպ– դէմ մեր մէակ ուժն ու ապաւէն ր կրնայ դառնալ ։
յարատեւութեամբ եւ մանաւանդ պաշարով՛. Ք^՚ՐԼՀ 9ոյ° կուաային՝ թէ ԷՐԷԷալու ել չապրելու Ներկայ փոթորիկներուն մէկ որ եւ է քննութիւն
Զենք ժխտեր , շատեր կան որ ասպարէզ նետ - դատապարտուած էինք: ԱշխարՀի վբայ , ոչ մէկ կամ փորձութիւն կը սպասէն մեզի, բարեկամներ
ուած են եւ կ՚աշխատին արժեցնել իրենց արդար բարեկամ , ոչ մէկ Համակիր ունէինք : Եօթբ պե - պիտի ունենա^նք թէ ոչ ։ Այս թոէոՐՐ 1 եր կրոբդա -
յաւակնութիւններր; \,որ սերունդին մէկ ալ : տութիւն, մեր գլէսուն վբայ կանգնած , խեթիւ կը կան մանրամասնութիւններ են։ Պէտք է գիտնանք
Ել սակայն , ուրիշ բան է պատաՀաբար գործի նայէին մեղի հ Անտէր ու անպաշտպան էինք , ու , միայն, թ է մեոած կամ կորսուած են բոլոր անոնք4
որ պաո.ակտեալ եւ անմիաբան եղած են, ու կոր
մը կապուիլ, եւ բոլորովին " ՚ ֊ ր է շ բան՝ ասպարէ կարծես , վճռուած էր մեր անէացումը : ծանած՝ բոլոր անոնք, որ զէշ առաջնորդներ ընտ
րած են շ.:
զին ծառայել յարատեւօրէն : Մ իշա կանալով լրա « Եթէ իրապէս ոսկորէ եւ միսէ կազմուած ըլ
ցնել անոր տարրական պաՀանկը , պաշար : լային մա՜րգիկ, 1918/ւծ կորսուած ԱԱայինք իբրեւ
Այդ պարտականութիւնը ամէնէն առակ կ՚իյ ազդ։ Բայց, մարդիկ Հողէ ունին, եւ յաղթել կամ
նայ քաղաքական Հոսանքներուն վրայ : Եւ դիւրոս– պարաուիլ դուրս կը մնան նիւթեղէն մեր գոյոլ - Թափանցիկ է : ՄաՐԳէևԼՀ երկու օրն անգամ
թիլններ չեն պակսիր, եթէ մկկդի դնենք Համա - թենէնէ Որքան ատեն որ մարգ կր պաՀԷ իր կամքը մը կր պոռան թէ « մ է կ մարմին - մէկ կամք» են, ու
թէօր»ի Հոգեբանութիւնը Հ ազատ ու պատուով ապրելու , մահն իսկ պարտ ու - 24 Ժամը անգամ մը՝ Հարկ կր տեսնեն միւււթեաԱ
«Արուեստասէրները» բաւական չեն , լեցնելու թիւն չի կրնար նկատ ո լի լ ; Ա՝ եր անկախութեան սրտառուչ կոչեք "էդղեթլ, * • .; |ք >
համար բաց՛ը որ ՀեադՀետէ կդ շեշտուփ ; ՛Շ•
Fonds A.R.A.M