Page 25 - ARM_19-1945_04

8 ԱՌԱՋ

ՊՈՒՏ ՝Մ ԾԻԾԱ% Մ Ի Տ ՛ Ի ԵԻ Ա Ր Ո Ի Ե Ս Տ Վ.ԵՐՅԻՇԵՄ1Վ. ՄԱՐՍԻԼՒՈՅ ԱՓԷՐԸ

«Ցիչեսշխ ե ւ ղւ1եզ»ը «սրեԻմտւաւՅ գրսԿւււոհԹԻհՆ" Ո՜վ.ծով գերհըզօր, կաշւքբասւն ե ւ խօլ
օ կոհակներ անյաղթ, կղղիներ եւ թունդ

Ամենայն Հայոց Կըօնապետի շնա ր ութ իւն ը , Օշականի այս հատորբ^լոյս տեսած է Ե ~ ժայռեր եւ ափեր, հարին ստուերներ ,
Համայնանըւագ ջոլրի՛ եւ հովի
առիթ տուաւ կարգ մր բարեբաստիկ եւ աղգօ - բուսաղէմ, \942.ին ։ Գիբքբ էենք տեսած աա կա -
Անջրպետին դէմ երկնի՜ եւ երկրի •
զուտ նոբութիւննեբու ՝ գաղութնեբու մէջ : լին , բա յց ահաւասիկ աղբիւր մ ո՝ հարեւանցի Մըտածոլլքին պէս լայնարձա՜կ ջոլրեր,
Որոնց մակերեսն անվերջ կը ծըփայ
գէս1ՔԸ » Բ"ե"Բ մ ան բ ա մ ա սն ո ւթ ի ւննե ր ո վյբ գաղափար կազմելու համար : ինչպէս կը ծըվւայ հանդարտ կամ ուժգին

արձագանգ գտաւ, առանց բացառութեան , հ այ Երիտասարդ ել վառւէռուն հեղինակ մբ , Անգ~ Մարմինն յորդաոատ խոր անտառներուն
Երբ ալետատան հովն երկնաառաք
մամուլի «աի ու «ձախ» թեւերուն մէջ*. Ջեմ գի­ բանիկ \)՝ առուկ եան , ոբ երկու տաբիէ ի վեր «Նա–

տեր, ներկայիս, Հայ մամուլը կողմնացոյցի խ ըն– մ ւ՚ւ՚Ւ» գրական - գե զարուեստական պարբերակա­

գիր ունի® . • * նը կբ հրատարակէ Հալէպի մ էջ , ընդարձակ վե ր–

Ա յսօԲ յ ա ո յնիսկ Հա յա ս ա ան ի մ ամ ուլբ , շատ լուծում ով մ ը կբ ներկա յացնէ Օշականի գիբքբ ։

ԱՀ աւասիկ նախաբանը * Կը տ ա պ լ տ ը կ ի անոնց թ ա ն ձ ր ա խ ի տ

րծաէսնդիր չէ կողմնացո յցի մ ասին ; Հոն հ րա տա­ «Զանգուածեղ ւււ ծանր հատոր մբ ։ Օշականի Հիւսուածքներուն մէջ • ծո՜վ արհաւրական ,
գրուեցաւ Լեցո՛ւր զիս երկնի նըման քու գոյ նով ,
րակա ած թերթերուն ու հատորներուն մէջ կբ այս գիբքբ* որուն մասին ֆալական մբ բաւական փու բազմածաւալ խուլ ւքըռլտուքով :

հանղ իսլինք աղգաշունչ ել կրօնաբո յբ կ ա ո րն ե -

բու, որոնք դաղթահայ մամուլի նա խանձ բ կրնան արդէն մեր մամուլին մէջ եւ հաւանօբէն

շարժել * • • մըն ալ գրուի գ ե ռ յ առանց սա կա յն սպ առս ւ ո ւ Միլանօ ԱՐԱՄԱ8ԻՍ ՍՐԱՊԵԱՆ

Փա՜՛ռք Վահագնին , բոլոր հայ պարբերական­ ըսուելիքներուս պաշարը եւ ըսողներուն * * * մաղ­

ներու մ էջ , ազատօրէն կրնանք զետեղել , առանց ձը : Ա պասելի էբ ան շուշտ աղմ կա րա ր ա յս ըն - լոր ծիլեր կոխկռտուին Լայն տրեխներուն տակ ,

«յետագիմ ական» նկատուելու, Հ ա յ ր ե ն ի ք , Ա զ գ ո ւ ­ դունելութիւնբ , քանի որ Օշական երբեք չի զազ­ կամ նոյնքան մը անշահ ու տէսեղծ բոյսեը շարու­

թիւն , Ս • Սահակ ; Ա . Աեսրոպ , Վարդանանք , րիր Օշական բք/ալէ , դասախօսի ամպիոն ին վբայ նակեն կանգուն յոխորտալ , օգտուելով մշակին
Շնորհալի , Նարեկացի, Խյյիմեան. Հ ա յ ր ի կ , եկե -
դ ե ց ի , միւււոն , եպիսկոպոս, վ ա ր դ ա պ ե տ եւ ա - թէ գրագէտի , քննադատի սեղանին առջեւ ; Ւ*(սկ էսոնջ մէկ պահէն կամ աչքեբուն դէմ կախուող ի–

Օշական անունը մեր մէջ, երեսուն տարիներէ ի - րիկնադէմի մշուշներէն «• •

սոնց նման «նացիոնալիստական» եւ «կրօնաթո յն» վեր ԲէԼալէ ետք բարձր աղ ո յն ^\ափանի շը զժուա - ԱյԴ Բո1ոԲբճ %1'նո՚յէ'ն բլլալ ու եղած են։ Այ"

անուններ ել բառեր հ Հող չէ իմէ*. ՀՀ իս որ քո մ մի - բահաճ ճաշակի, դաժան ու աններող խստութեան , սինքն , մոռցուելիք կարգ մբ անուններ մ աքս անեն–

ջա զգա յին ձեւուի աղղային» ըլլան անոնք *** Մե­ ի վե րջ՚ւ յ վեբածուեցալ դրական քաղաքական ու - զօրէն սպրդած են հ ատ ո բ էն ներս ու մէկ երկու

զի համար , պէտք եղտծբ ձ ե ւ ն է , խորքի հետ շուտ թեան մը եւ դրա կան գբ°շի մը խորհրդանշանին ; յիշուելիք գրիչներ տրուած են մոռացութեան է՝ք՝իչ

զ ործ չուն ինք * * * Ու դժուար չէ ր եբեւակա յեէ, թէ ինչ հաւատք ու մբ վարը , կուտանք արդարութեան մեր տուրքը^

Այսպէս , մէկր որ «ազգ» բառի մասին ծանօ - սէր, տենդ ու խռովք պիտի դնէր այսօրինակ գոր­ սեւին ըսելով սեւ ու ճերմ ակին ճեբմ ակ : /• ա յց

իմ ութիւն իոկ չունի, կրնայ ա զ զ փ ր կ ե լ Ո լ արհես– ծի մբ մէջ մարգ մը, ոբ կը յայտարարէ -—• «Աբեւ– սեւն ու ճեբմակր երբեք չեն կրնար նսեմացնել

տր ի գործ ղնե լ եւ օրբ քսան չորս մամ ա / / ՛ / 1՚ս մաահտյ գրականութիւնը իմ կրօնքս է»*** Ու գոբծէ/ն իրական արժէքը, ոբ պէտք չէ փնտռել

համար կուրծք ծեծել* •* Աա միւււբ^ որ Աւետա - այդ կրօնքին փառաբանանքն է այս հատորը ծայ - մ ան բամ ասնութիւննեբ ո ւն մ էջ , այլ ամ բող^ական

բանի , ոկեղեցիի ու աղօթքի զոյոլթիւնն իոկ չի րէ ի ծայր, անսպասաւոր ու անդպիր պատարագ կերւզաբանքին» ;

զիտեր , լիիլոնով մբ ծպտուե լով , կրնայ յաջողա– մը %ուբ հանգեոձեալ է ինքը ^ իր կբ°նքին հաւա -

սլ էս կրօն ա*ւ որի ղ ե ր կտտա ր ել ել «հ ո գին ե ր փրր ՜ ոգորիմ ՛ու աստծուն երկրպագու գեղջուկ վաբգա - 2.Ս.Յ.Կ ՄՇԱԿՈՅԹԻ ՕՐԸ

կել»ու լծուիլ . . . կարեւոբր ձեւն է , էսորքբ արժէք պետ բ , իր ան սահ մ ան նուիրումին մ էջ վերացեալ

չունի ... ՝ * ու վերացողի ներշնչումին մէջ մերթ*** հեթանոս :

ւ՛ն շ է սակայն իրական կոչումը այս հատո - ՊՐԻՒԱԷԼ* Պատերազմէն առաջ, բոլոր հայ

Վե րջին հ ա յ ր ա պ ե տ ա կան բնտրոլթ ի ւնր եկաւ րին։ Գասագի0րք մը։ք՝այց քանի0 հատ երկրորդա­ գազուէժնե ր ո ւն մէջ սովորութիւն եղած էբ տար էւն

հաստատելու , միեւնո յն ատեն թէ ղաղութնեբր , կան վարժարան կը հաշուենք, քանի որ խօսք չի անգամ մբ տօնել Հայ Ա շակոյթի Օրբ : Շարժու–

միայն վերացա կանօբէն չէ որ կր սիրեն իբենց կրնար ըլլալ այս զրահապատը նախա կրթարան ի մին գլուխն անցած էբ «0առաջ» ։

հայրենիքն ու եկեղեցին : Անոնք նիւթապէս ալ խոնարհ յարկերէն ներս հրելու մ ասին .։ կ՛ր ակտ - Այդ տօնակատա րութիւնբ առիթ 1լրնծայէ

լիասաեցին իրենց այղ զգացում ր ՚. նութեան պատմ ութի0 ւն մբ արդեօք : ք՝ ա յց ԳԲԲ՜ մեր հայրենակիցներուն անդրադառնալ մեր մշա­

Բոլ ո ր պատգամ աւո բնե բբ , Բեթգէ հէմ եկող քին կարեւոր մէկ մասը նուիբուած է զ ասա բանա - կոյթին, վե բ հանել մեր հին ու նոր արժէքներբ ,

« Արեւելքի Ա ոգեբ»ուն պէս, իրենց ընծաները կան աշխատ անքն եր ո լ : Գրականութեան գաս րն եւ թելադրել մեր մտքի , գրականութեան եւ գե -

մ տ ւււ ո ւց ին նոր կաթ ո զ ի կո ս ին : Ոմն մ ամ ոնա յով , թա ցք մ ր , սահ մ աասնո ւառ լցիչներուն; Ա– ղարուեստի մշակներուն նուիբուիլ հայ մշակոյթի

ուրիշ մբ ճեմարանի հ ամ ար ո ւս ան ո զն ե ր ո րղե - սոնցմէ ոչ մէկր առանձինն , րա յց բոլորը միասին հ զարզացման; Ասով մղում տուած կ՝*րլլանք մեր

գրելով , տարբեր մէկր տիպ ու տասի կազմածներ \յ՝այրայեղօրէն զարտուղի իր խառնուածքով, բնա­ սեւէւական մ շակո յթին , վառ պահ ելով մի ան գա -

խոստանալով : Պ ա տ զամ ա ւո ր մ բն ալ , շքեղ կառք կան էր որ Օշական, հեղեղային իր վէպերով քան­ մ ա յն այս օտար հ ո բիզոններ ո ւն տակ մեր լեզուլն ,

մ ր ն ուիր ած է Հա յրասլետ ին , ո րպէ սղի Ան՝ յաճա– դելէ ետք արուեստի քարացած Լասւ ըմբրււ - մեր՜զր ականս ւթ իւն բ, մեր երաժշտութիւնը, ել

իւակի այցելութիւն տայ իր հօտին * * . նումնեբ, ոտնտհաբէր նաեւ դասագիրքի մբ պա­ ամէն ինչ որ կր վերաբերի հայկ * մշակոյթին՛.

10 եՀ ղճ Նազովրեցէւ քրիստոս , Պ " ՚ զ ե սա ին ի հանջած խստօրէն ակադեմական օրէնքները ; ք*բ Պրիւսէլի Երիտ * Միութեան նորակազմ վար–

քարքարոտ ճամբաներր , հետիոտն կամ աւտնակի մտքին մէջ , աշակերտ եւ ուսուցիչ կբ նոյնանան : չու թիւնբ , ո ր կր բաղկանա յ ուսանողներէ եւ ե–

Վրայ թառած կր ճամբորղէը։ Որքա՛ն պիտի ցու - Միեւնոյն բեմէն , կբ խօսի երկուքին ալ հաւասա - ռանզուն ու դործունեա լ տարրերէ, իր գոյու -

լիս * ա յս զարուս մէջ աշխարհ եկած էԱԼԼա Լռլ Գ րապէս, միեւնոլն ււլահուն, շարժելու , սորվեցնե­ թեն էն ի վե բ գնահատելէ/ գո րծունէութիւն մը

համ ար * * * լու, խանղավառելու միեւնոյն պէտքով % Օշականի ց ո յց տուած է * պա բ բե ր ա բա բ կազմ ա կե ր սլե լո վ

Վե ր ջա պ է ս , ամէն մէկ պա աղամ աւոբ , իր ոիրքր ղասաւանգոգ ուսուցիչը հարկ է որ հրաժա­ գրական եւ ազգային բանա խօսու .թիւններ :

^ մI՛ ւ^՛ս ւ\ՒԲ ^՚՜ Ղ^^Ղ^Լ1 մա ա ո յց յոտս Լուսաւորչեան րի ուսուցանողի իր յաւակնութ էլ ւնն եր էն , գագրի Ապրիլ 24ի սգահանդէսէն վերջ , ա յս անգամ
, ինքն
գահս յիլլ բացառութիւն ԲԷԷալով Ֆրանսահա յա՜ - զ ա ււ ա ր ան էւն հեղինակութիւնը անձնաւորելէ պա - ալ նախաձեռնարկ եղաւ տօնելու Հայ Մ շակո յթի

թեան ներկայացուցիչներր , որոնց անունին չենք ալ դաոնա յ ուսանող մր դիմացը շարուած ճի­ Օրը : Այգ առթիւ տեղի ունեցան աւուր պատշաճի

հանզիպիր ժ՜տմոլցներու ցանկին մէջ՝. ւոանէւներուն հետ եւ մղէ ղանոնք, հաւաքական ըանաէսօսու թիւններ ;

Կրնայ ր/քալ, որ այս մեր պատզամաւո բնե ր բ , գի մբ ստեղծած մթնոլորտին մէջ իրականացնելու Այո տողեր բ ստոբագրողբ խօսեցաւ Մ շակո յ–

Աարոիլիայ՛ պատուիրակներու հեռադբէւն պէ ս , վսեմ ա յն պ ա ճ ր ՝ ոբ անհրաժեշտ է գրականու - թ ի 0 բուտն նշանակութեան մասին , յ ի Հատակելով

աճապարանքով հոս մոռցած րլլան իրենց ՛նուէ - թեան սահմանուած ամ էն աշխատանքի : Որով հ ե - նաեւ ներկայ Հայաստանի մշակութային նուա -

ԲԲ**՛ Ամէն պա բազա լի մէջ, մեր յսւրզելի ուիս - տեւ , ամ բոզջ հատոր ր էւն քնին թանձր մթնոլոբտ ճումները : $՝ * վ^արթունեան պատմականը ըրաւ

ւոաւոբներբ , Աւետարանի «հինգ կոյսերուն» պէս, մ րն է , թավւանցում ի , վերլուծում ի , պա շւոամ ուն­ գրերու գիւտին , ճշզ ելով գիւտին թուականն ու

ա նի լ/լ լ ա պ տերո վ ներկ այ աց ւււ ծ են Լուս սքէ որ չ ի քի եւ պարսաւէւ հանդէս մբ , որուն տաք հոսանու­ անոր բարակից պատմական դէպքերը՛. Ա* ճէրէ -

ւիո Էսանո րլլին՝ իմաստուն կււրւերոլ շարքին * * * տը կրնայ ցնցել գրականութեան ճշմարիտ սէրԲ ՃԼ ան տ ե ս ո ւթ է* ւն մ բ բրաւ, հ Էէն դասական զ բա կա-

Անշուշտ , ունինք արզ արացուցիչ զօրաւոր ՚ ու նեցոզ հոգէւներբ մէւայն , ուսուցիչ ըէէան անոնք նութեան մասին , իսկ Հ * ԷշսԷկէււլեան կարդաց

սլատճառնե ր ։ Օր ինակ միլ իոններ ու յւսնձնաո ու - թէ աշակերտ : Այլապէս, հատորր իր հատուած - հատուկտոր քերթուածներ հին ւււ նոր բանաս -

թեան տակ մտած ենք, Փարիզի մէջ Աղղային Տուն նեբով կը մնա յ « Հա ւ ա քած ո յ բնտիր գբուածոց» , ւոե զծներ ո ւ :

մբ հիմնելու համար ՚. իոկ 0 շա կան էլ լա յնահոս ցուցմունքներն ու թե լա - ԲանաԷսօսուԷԺ իւներբ շահեկան էին, սակայն
էր :
Ունինք, զանազան եւ զարմանազան մշտկու - զ րան քներ ր կր վ ե ր ած ո լին մ եհ են աղ էլբ տախտակ - ղժբւսէստարար նեբկաներուն թիւր ցանցառ
գաղութին
թային եւ ուրիշ միութիւննեբ որոնց համար պիւտ­ նեբու , կուղպ ու ղաժան ։ Մինչգեռ սերտ շփում հյանգավառութիւնը կր պակսի մեր

ճէի պէտք ունինք ... մ ր եւ հ աղորդութ էէւն մը գրքին հ ետ , բնթեբցողը մէջ, ինչ որ ցաւալի իրողութիւն մ րն է ։

Հա բ սն ե տ օն ե ր ո ւ կամ մ կրտ ահ անգէսներու անզլլ ա լա բաբ կր տանին ՎարուժսւնԷւ մ ր կամ Զ°Հ՛

համար ստիւղուած ենք ավւերով գրամ ցանել մեր րասլէւ մ ր էջերուն վ ա յելքէն անգին , որովհետեւ Հ. ՏԷՐՈՍԿՒ

զոքանչբ եւ մեր բարեկամներր զոհացնելոլ եւ շլա­ 0 շա կ ան կբ շարունակէ ղանոնք , մ է՚շա հ ամ ա սլա–
ցնելու համար * * *
տաս էսան աւիւնով վեր լուծում ի կամ բացատ բու - ԼՈ8Ս ԿԸ ՏԵՍՆԷ ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ ՍԿԻԶԲԸ

Այսքան անյետաձգելի ծախքերէն ետքբ , կա­ թեան պատրուակին ա ա կ իր կողմ է նո ր յաւելում -

րելի չէր կուտ նետել ՛էջ մ ի ածն ի վանքին հալերուն նեբով եւ լրսւցումներով , վստահ ու յախուռն ղ ա– ՀՇՑ ֊ Բ/ՒՅւԻ

... Վանքին ւի ա ր չու թիէն բ թուլ գոհ ու իժիւն տայ, ւոումներուէ : ք՚ը կարծիքնեբբ, ներկա յա զ ուած ԺՈղՈՎՐԳԱԿԱՆ ԱՄՍԱԹԵՐԹ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ

"I՛ գրամ չենք պահանջեր այս . ծախքերուն հ եղ էւն ակն ե բու՛ն ե լ անոնցմէ տրուած կտորներուն ԵԻ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹԵԱՆ

տակէն ելլելու համար եւ աւելին րԱ՚որւվ , եկեղեց­ մտսէւն, կրնան ւէէււ\ելէւ բ լ լա լ երբեմն % ք՝սւյւլ ւէէւճելէւ ՎԵՑԵՐՈՐԴ ՏԱՐԻ (ՆՈՐ ՇՐՋԱՆ)

ւ ո յ մէջ, « Լ ո ւ ս ա ւ ո ր չ ի լ ո ւ մ ա յ » անունով զրամ մ րն ա լ զ կաըծէւքները հազար ւսնզսւմ նտխբնտրելի են Տնօրէն - խմբագիր Շ– ՆԱՐԴՈՒՆԻ

ալ հաւաքելով^ մէկ կողմ կբ ղնենք * * * ցարդ մեր դասազիրքեբուն ահաւոր ա ււ ա քին ո ւ. - Տարեկան բաժնեգինը 200 ֆ ր • (կանխիկ)

քՒէեւ , բո լ ո րուիին պարապ ձեռքով չեն դա ցած թիւնր կազմող անվիճե՛՛լի տափակութիւննեբէն : \7,Ասշ Օտատտաշ, ՐձքԱՏ (13)

մ եր պատգամ աւո բնե րբ ՚. Կ՝բսոլի թէ իրենց Ընղուն ինք , թէ Օշականի տուած ր ղբականու թե IIIII Հարկ չկայ Նանօթաոնելոլ ՀԱ8 - ԲՈ8Ժր,

հետ Հայաստան տարած են ԱՈւր մբ իբրեւ ժա - առածին ղասաղիրքն է, որուն մէ^ վերջապէս ար– հայ տ ո ւ ն ե ր ո ւ ա յ ց ե լ ե լ ո ւ բ ժ ի շ կ ը , որ լայն մ֊ողո -

մուց։ քանակուի փոքր, սակայն իմաստով շատ էՒէքի եւ կշիոի զարնուած֊ են մեր գրականութեան

վաւերական դէմքերր ; վրդա կան ո ւթ ի ւն շաՀեւյաւ առածին օրէն, պատե -

բարձր է այդ նոլէրբ հասկցողին համար՛. րաղմէն ա ռ ա ի Մ է կ բ ա ժ ն ե գ ի ն ա ւ ե լ ի վ ո ա ր հ լ Հ Ա Յ

Այգ ԱՈւր^5> յանձնում բ կբ խորհրդանշէ մեր Օշական, Հողէն հ՜նաձ– ու Հողին երկրպագու Բ Ո Յ Ժ ի , կ բ նշւսնակէ մ է կ ա յ ց ե գ ի ն պակաս վ ս ա -

հ պատ ակութ իւն բ Հայաստանի եւ Հայ* եկեղեցւոյ գիւղացիի մր պէս, սօթթոլահ՝ թեւերով կր փոր– րել բ ժ ի շ կ ի ն ։ Հին ու նոր բաժանորդներէն կր

հ անդէպ : է1 ս կ գործնական տեսակէտով ան մեր ՚/՚ԼՀՐէ • ՂԼ7 խառնէ , կր քրքրէ մեր գրականութեան խնգրուի ճշգել իրենց Հասցէն (վաիւոլ ա&– կամ ոչ)

թՀնամ իներր սարսափի մատնելով, Ազգային Գա­ Հարիւր տարուան ենթաՀողբ, գուրգուրանքով , ե լ անյապաղ ղրկել բաժնեգինը։ Տասը նոր բա -

ւս բ գիւրութեամբ լուծուելուն կ՝օգնէ։ Միեւնոյն սիրով, կիրքով կր բաժնէ աձ-ուներբ իրարմէ , կր ժանոբգ գտնողին (կանխիկ) ,- նուէր կը զրկուի

ատեն , վանքին կաթողիկոսական Հետեւո րդը խնամէ, կր փայվւայէ տունկերուն արմԽտներբ ՀԱՑ ԲՈՑԺի Ե • տարուան Հաւաքտ^ոն(թիւ49–59) :

( ( յ ա վ ս ա ) զայն մէշկէն կախելով, կը բազմի հայ - իր կոշտացահ– ափերուն մէշ^, լաւերը կը խրէ նոր Ամբողջական Հալաքահ-ոն կ՛՛արժէ 2500 ֆրանք։

ր,ււ,ւ/1, ատ կան կառքին աոքելբ , շքաւորելոլ. Համար պատրաստահ։ կակուղ Հողին հույր ու անշահները ՀԱ8-ԲՈ8Ժ սուի՚րեցէք ձեր բարեկամներուն ,

աա >սէօ նա եան ա ւոե ւոսթիւննե ր ր • • • կը նետէ գ ո ւրս ցանկապատէն : կը պատաՀի, ոբ լաւագոյն նուէրը, որքան վայելչականդ նոյն -
պ լ™ Ղ քան օգտակար :
յց լ ո– սլ ^ իր Հսկայի այս աշխատանքին մէէՀ^ քանի մը աղ–

Fonds A.R.A.M