2 0
ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴ
Ո Ր Ի ՞ Ն Զ Ո 2 . Ե Ր Ն Ե Ն Ք
1
ԱՀՍ
Հարցումը
առածէն
անգամ
զրուե֊
ցաւ,
Հայկական
խղճմտանքին
առՕեւ,
1895 ՛
96^ »
Հարդերին
ետք ։ Ան կր դրուէ
վե֊
րոտին,
և. աւելի
իւիսւո
ումով
t
յորմէՀետէ
Նրիտասարդ-՚Թուրքիան
աւարտել
ուզեց,
քսան
տարուան
գազարէ
մր յետոՀ և.
օզտուելով
ներկայ
պատերազմին
իրեն
ը ն֊
հա յահ
նպաստաւոր
առիթ՜ին,
մեր ցե֊
ղին
րնա^ւշմւսն
զորհր
զոր
Ապտիւլ —Հա֊
միտի
ՀիՀւ
Թուրքիան
սկսահ
էր
միայն
։
Ո
9
քի&
qnflbrG
ԿԱք։
ԱՀՍ
մտահումը
մեզիք
արտասահման
ապրող
Հայերուս
Համար,
տանջանք
մր աւելի
եղաւ մեր կրահ
սոս֊.
կուՅներուն
1ւ անձկութիւններուն
մէշտեղ։
Ու
րազմաթիլ
եղան
անշուշտ
. անոնք ,
որոնք
Հեռուն
տարազրութեան
կիղիչ
ճամ֊
րաներէն
իրենը
քալահ
կամ՝
դ1։դաններու
խորր մա Հուան
սպասահ
սլաՀուն
է
մի1ւնոՀ1։
մտահումէն
յաճախուեցան։
ԱսլաՀովապէսք
նախ
Թուրքին
զոՀերն
ենք, եթէ միայն
ուզենք
աչքերնիս
բարձ
րացնելով
մեզ Հարուահող
ձեռքը
՜ճանչ1ւալ։
ԱոՀերն
ենք,
նոֆււզէսք
կա
ՀԱ
րութ են ական
Ղ՚երմանիոյ
II
I Ռուսաստանի,
որոնց եր
կուքն ալ
f
տարրեր
մամանա1լներոլ
մէշ
_ք
տարրեր
պատճառներով
և֊
տարրեր
միՀոս֊
ներովք
զօրացուցին
մեր դաՀի՜ճին
ձեռքը
1878£ն
մինչեւ
1915 *
Մեր
զմրախտու֊
թիւնր կր պարտինք
նաև.
ֆրանսացի
ե.
ոա
գլիացի
նշանաւոր
Հրապարակախօսներ
մեն է շատ աոաՀ
զայն
յայտարարեցին
քաղաքական
1ւ տնտեսական
այն մրցակ»
ցութիւններուն
որոնք
կային
մեհ Պետու
թեանց
միշե. 1ւ սաեղհահ
էին
այնպիսի
կացութիւն
մր որ մինչեւ իսկ զա շնա
զրո
ւ֊
թիւններով
ճանչցուահ
իրաւունքներն
ու
ստանձնուած
պարտականութիւններր
——
Պերլինի
եՀԿիպրոսի
դաշնաղրութիւններր
իրրեւ
անգոյ
կը
նկատուէին։
Հայ
մողովուրզին
այն մասը
զոր
տը օսմանեան
լուհին
ներքեւ
զրահ էր,
մինչեւ
անցեալ
ղարոլն
կէսը
կ
ապրէր
ստուերի
մը պէս՝
շր £ ապատուահ
թանձր
ստուերներէ։
Առանց
իր
ա
լեզուին
ու եկեղեցիին,
որոնք
կր պա
նէին իր տեղահին
անձնաւորութիւնը,
ա
նիկա
վաղուց
ձուլուահ
կ՚ԸԱար
դէ^ք
ա
կողմէ
ճնշող
տարրերուն
Հետ,
Թուրքերու
կամ ՛Քիւրտերու,
կամ
տոնեայ
էրվանթԼ^Օներու
Հետէ
ճշմարիտ
թէ այգ
ազգային
լեզուն
ու
եկեղեցին ի
մէշ^ կր Հաւերմացնէին
նաեւ իր
անցեա
Հիշատակը,
թէպէտ
շատ
աղօտ
ահ։
Ան
ոնղունահ
էր սակայն
f
Հրամարելո
անօզուտ
րնդվղուՁներէ,
քէԱյաի
ա
ՀԳ
կեա
քր Լոր ա^էուՀեաեւ
:
իրեն
թոյլաա
միակ
կեանքն
Էր իր րարրարոս
տէ
ե– դրացիներուն
կողմէ։ , Անշուշտ,
մամա֊,
նակի
ընթացքին
անիկա
կատարելապէս
պիտի
թաղուէր
Հոն՝ • եթէ
հրեք
էական
իրողութիւններ
եկահ
^ւյ^այ^ւ՚ք ք
դէպքերու
ըսթ
ա
ցքր
փոխել։
՛Այդ
երեք
իրողութիւն֊
ներն են, մամանակազրական
կարղով՝
b t r
ո պ ա յ ի
tChg
Հիսնարկութիւևը
Մխի֊
թարեան
միաբանութեան
որ
ՀաՀսւ
անցեալը
կցեց
ներկային
անոր
£ / " J */
տա
լով իր ազնուականութիւնը,
իր արմէքն
վաւաշական
փառքր։
2 .
Ե՚ԼՈՂԱ
պետութեան
մր էհուսիոՀ աի
րասլեա
տակ
անցնիլը
Հայաստանի
խոշոր մէկ
սին,
գերակշիռ
իրողութիւն
որ մեր
վուրդր
Հպումի մէչ գրաւ
արեւմտեան
ղաքակրթութեան
Հետ
II
իր խորքւն
ցութիլնն
ունեցաւ
թրքական
Հայաստանի
վրայ.
3 .
btr Ոպա
Լ ի
Բարիղ
առաքումը,
1$օ0ի
մոտերը,
պո
լսեցի
ե– իղմիրցի
^
ա
յ
ուսանողներու,
որոնք ի
դարձին
իրենց
երկիրը
Հոն
փոխադրեցին