Page 99 - ARM_19-1948_03

I

<յ ւ. » & հ

ՄԱՄՈՒԼ բոլշեւիկեան բարքեր7 ո լ ա՛ո սա նձ "1 ատակս ւ թե - եան ։ Մ եր խոբին շեորՀակալո ւթիւնհ երր այս առ—
1 թիւ ։ ՚

ԽԻՍՏ ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿ Ի^նչ պատկեր կը պարղոլի այսօր X Ժտմր430ին՛ նախագաՀ ընկեր Գ* Գէ–

Երկու տարուան՛ րնթացքին (1946—1947) մօ– ո ր դե ան ձա յն ր տուաւ օ րուան բան. ա խօսիս՝ (Է^^^Բ

տա ւո րապէս 86000 դժբախտներ տարտղնելէ վեր^ Ս • Տէր Թովմա՚սեանի ^ որ խօսեցաւ աւելի քան

ՀալԷսլի «Արելելք»բ Հետեւ՛եալ րյոբՀբդա՚ձոլ– իւււրՀ րգա յին տափաստանն ե բու *Լրա յ » Երեւան մէկ մամ, ՚Գ՚՚՚Բգհլով մ՛ասնաւո րապէս 19/"շ֊ գարու

թիճւհերլլ կ՝բնէ ա յս խորագրով խմր ա ղ ր ա կ ան ի ^ա\Ս^Լ հ.ԼՀ Ղ Ղ ա յ այսօր «հքիստ սաՀմ՚անափակեհ» *Լ^1՚<0յ՛՝*՝ կ11Աուն Հայ ժողովուրդի ապրան դժոխա­

մը. մէչ ( 8 Ցուլիս) .- ներդաղթր, ինչպէս կր Հաւաստեն՛ «լաւատեղ - յին պայմաններր ել թէ իԼչպէս Աբովեաններ ,

•-• • « Ոչ միայն ունայնամիա էին եւ աղայ * եակ^նեբրք, անոնք որ ձիւն բերին ծաղկեալ ու Նալբանտեաններ 1 ք^աֆֆիներ ու յետոյ ԱՀարոն~~

մեր Հակառակս րդխերր , այլեւ սոփեստ ։ Գիտակդ բարգաւաճ ղաղութներու գլխւուն , ու այսօր կբ եաններ իրենց յեղափոխական գոռ մարտակոչե -

ցաբար ստախօս .։. —^1947^՛ Մայէսք՛ "^էէԳԲԱ 1 ^է՚Ր փորձեն արդարացնել Ա ո ս կո ա յ ի նենգութիւնէ - բով ու դրականութիւնով իրական կեանքի կո չե -

վրան՛ ու. տակր 51 .000 Հայ՝ե՝բ ներ գաղթ ա՛հ Էին ԲՐ ^ր1՚ պատրո՛ւակներով։ «Միքա՛զդա յ ին՛ շփոթ ցին Որսորդ Ակժնեբր^ <3)աբՀա՝տներր^ Արսլան՚ն՚ե–

Հայրեն՛իքՆիւ֊ նորքի Ազգային )\)ոբՀուբդի ի^ե– կացութեամբ» ել բնակարանայինդ սուր տագԱա - ԲԸ* Աբաբօներով) Աղբի֊-բ Սերոբներով) Անդրա­

րէն $օքթ * Մ՛ Բնակունի (նաեւ, ներգաղթի կոմի– պոՎ » •* նիկներով , Մ Ալրատներով , Գէորգ Զավուշն\եբով

տէ,ի քարտուղարի 5 կր յատարարէր « Հ ա մ ա Հ այ -• Տեսէք թէ ինչ կր գրէ անոնցմէ մէկը : ել շատ ուրիշներով ^ մին չեւ Աարտաբապատ ,

կական կոնդրէս՝^ ի բեմէն՝ ի լու֊ր հ՛այ աշիաբՀ ի * « Պարզ է , թէ այս տարի ներգաղթ ր ամբող^ ար՝~֊– ՛Լա բաքի լիսէ , Պ՛՛՛շ Ապարան , մինչեւ \9\8«Մայիս

« Ա՚ոոեալ տա՛բի (1946)/՛^՛) սովետական աաւււսՀմանէն ^ ինչպէս նաեւ մեր դաղութն\երէն 28»բ : (ն՚ափեր) :

Հայաստան վերադարձան աւելի քան) 60.000 Հա - պիտի րլլայ խիստ սաՀմանափակ։ Կր կարծենք , Ըն կեր ր իր բա՛ն ախօսութիւնր վերկաց ո ւց ա յս ՜

յեր՛. (Համաձայն «Սովետական Հայաստանդ ամ– թէ այս կացութեան պատճառբ պէտք է վէհ առել , պէս Հերոսներ ր դիտակցօրէն մ եռան , վասնզի

սագը ի 1946 Դեկտեմբերի թիՓ՝ \946իս Խեբ– մ ի ^ազգային շփոթ կացութեան Հետ միատեղ^ ուզեցին իրենց անձն ո լի բո ւթե ամբ աղատել Հա ք

գաղթողներու, թիճն է մի միայն 50.735, «Աքե– Աովետ * Հայաստանի մէջ դոյութիլն ունեցող բը– ժողովուրդր) ազատագրել Հայաստանր։ •—- Այսօր

ւ /. լք» ) : Յաււա^իկայ քանի մ բ տարուան լէեթաէյ - նակարանաւին սուր տագնապին մէ^ֆ ։ («ԶաՐ ՜ զէսքի Հերոսութիւն Լկայ գ ճիշդ է՛, Բ ա յ ° Հերոսու­

րին, 500.000 - 600.000 Հայեր եւս պիտի րնգուն֊ թօնք», ռամկավար , 29– 6 - 1948, Հ * Աեդրակ - թիւներ միայն զէ՛՛նքս^վ կ՝ԱԼԷաձ ։ Կ"^ եւ <ուբիշ տե­

ուին՛ Հայրենիք ^» ; ՚ եան) ։ սակի Հեբոսութիւններ ։ Ղ,ոյն\քա՝\ն Հերոսական էէ

ք–\Լ ա՚կ՚ո լնինեբր առա նձին չէին իրենց թունա­ Այո իմ աստուն՝ բանրե բներբ .ոՓւ ր էին երէկ , ՛օրինակ երբ Հայ մայբր տ ո ւն ին մէ^ իր զաւակին՝

ւոր լաւատես ութ եա՛ն, մէջ ։ Երեւանէն մ ին չե ւ զ աւլ– երբ կբ դիմէինք իրենց խղճին՝ որպէսղի Օդայի՛ն Հայեցի դաստիարակութեան Հոգ կր տանի։ Եթէ

թաշխարՀ ի վեր թիէ ան կիննր , բոլշելիկ փա րախա– իաստումներով չօրօրեն֊ միամիտ եւ ա՛ն. դէտ բազ– մինչեւ բախտա՛ւոր օրուան Հասնիլր կբռան՛ք Հա/

կ իններ ր նո քն՛ յանկե րգր կր ՀԱ չեցնէին ^ մասնաւո ր մ ո ւթիւն՚Նե ր , ներգաղթի կա րե լի ութ իւեն\ե բր չա– պաՀել այս ժողովուրդր% Հերոսութիւն՛ է։

Հ ր ա Հ անգո վ , Հայրենւ էր Հա, բաղմութիւնները ՚ Ի Խ % >°է֊~էեԺ "•"•֊եալներոլ. վբայ - Հողով Բանախօսութենէն վեբ^\ գառնուկ մր աճուր -
բազուկով եւ պատճառ չդառն՛ան մի^ակօբեաբ բարձրա՛ցաւ
բար ո. էապէս են թ ա բ կե լո ւ Համ ար Խ՛ Միութեա՛ն դի դրուելով, կարճ ժամանակի մէ^
արտութիւնր՝
եւ ան ո ր ա րտասաՀմ աԱ եան գո րհակա՚լներու լու - խաւեր՛ու քաղցին ու մ երկութեան «Հրաշիւք մօտ 30.000 ֆրանքի ։

հինէ ; «Ներգաղթեմլ կ ուզես ։ Հրաժարէ Գաշ–֊ ինչո՞ւ «դաղտձիք» էր այս ճշմ Ամէնէն վերչ Պ* Օտտոյի Ադամեան թատե–

նսւկցութենէն , Հրա՛պարակաւ նախատէ զայն\ ^ ոտ— •երէկ , ոլ «պարզ» կր դա՛ռնայ այսօր , րախռւմբին կողմ է , ղեկավաբութեամբ րնկեբ
իմն, » :
նա կոխ դաբձռլր աղգային բոլոր սբ բռւթիւննեբդ , Աշոտի յա՚^ողութեամբ ներկայացուեցաւ Մհհ՛

Հա լՀո տէ Հ * Ա * Ը ՚ Ա * ի՛ն ^ եւ կր ստանաս մ ուտքի Հայուն , Ա . ԱՀ ա բոնեան՚ի « է լ մի աղօթիր »էն

գքիգագ» ։ Ոչ աւելի , ոչ պակտս : Ո ղբե ր գութ ի ւնր պատկեր մր որ խո բուն կ տպաւորութիւն գոր-նեց

մէ^տեղն է -, եւ մինչեւ այսօր Հազարաւորներու ԶԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ Հանդիսականներ լ վյրայ ; 3 ետ ո յ սկսան յեղափո­
« ՀԵՐՈՍՆԵՐՈՒ
Հ ո ՛լին կր մխա յ եր է կ ո ւան այս թ՚րքութեն էն , օ խական երդերր։ <$՝ամանակր 1լ անցն՛էր^ բայց ո -

ՕՐ »Ը բո՞լ Հոդ։ Զէ0* որ Հայ «Հերոսներու օրն՛ » էր :

ԲարեՀ ւ բաց աչքե բով կ ո յր երու՚ն՝ յ ս ո ււո խու­

խանութեան– գլուխ ա1՝ցան , շատ մր Համայնավար ՄԱՐՍԷՅԼ (Տ տա ագահ) Հ . Տ * Ղ՛ * Պ"–/ - լերուն ել մ ան աւանդ անմեղ աղ^ի կներւ սլա րի

սլե տեր սպաննե ցի\ն՝ ^ բա յց Համ այն ավարն երր ո ւ– վար Օ՚ոտոյի ՀԼռամեան –ենթակոմիտէի տարեկան՛ վար ձ եր ո ւն լրտես ո ւ զար կ ո վն ե բու ն

նեցան. նոր պետեր , որոնցմէ կր վախ՛նան Հիմա դաշտաՀ անլրէ ս ր 1 ո լի բու ան՜ Հ այ Հ երոսնե բո ւ Արմադան

Հ ակտռտկորգնեբր : ահմաՀ յիշատակին տեղի ունեցաւ \\ Տուլիս

Ո՚ո ւսական օրինակ ր աւ ելի տղղոլ է : 1 9 1 8 Աեսլ– կիրակի ամբող^՚օրր) Սէնթ Անարէի ն՜աո֊ախիտ եւ ՍՏԱՑԱՆ-Բ

տեմբեբ 1 ին Ֆէնի ՝Րավւլան\ անուն ագԱ՚^1 ^ԷՀ օդասուն պարտէզին մէ^։ Առաւօտէն՛ սկսան՝ նա–
՛լ՛որ կաւ
ուեցաւ ՚քյիքոլա Լեն խ ր ^ որ հա֊ն րապէս վիրաւոր– Հա պետական սովորութեամբ Պ ո ւլվա՚ր Օտտոյի

\ե լ չորսուկէս տարի կաղաց եւ ի վեր^ու իւրաքան չիւր՝ հայ րնտանիք իր տեղԱ գրաւա-ն էր ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹԻ ԵՐԿԵՐԸ, Հինգերորդ Հա -

մեււաւ։ Արդիւնքր այն եղաւ որ 1918 Սեպտեմբե­ արդէն զոյգ եռագոյններու եւ անմաՀ Հերոսներու ասր ։ Ըն կե բա բան ա կան եւ գրաբանական Հարցեր ։

րին սկսաւ բո լշեւ ի կե ան ա՚Հ ուստ ր սալիր հ ն կլո՛րն՛երուն շուքին՝ ՛տակ ։ (Ազդութխնր Հիմք մարդկային րնկեբութեան ••

1935/՛^ Սթալինի բարեկամ եւ գորհ ակից Սիրո­ Իսկտկ ան ո լիւ ատ զձն ա ց ո լթեա\ն օր մր ն էր: ԱնՀ սււասա բու թիլ՛եր կեանքի մէ^ * Մ տա ւո բա -

վի սսլտնա թիւն՚էն վ^՚բ^ , մե<ձ մաքրագործ ում մր (իամյւ Յֆն Հանլլէսր բա ց ո լեց ա՛լ «Ա* արսէ յեէզ»ո վ կան ո ւթ ի լ՝ն եւ կուսակցութիւն * Ան կա խ ո ւթ ի լ -

տեղի ունեցաւ սրբելով պոլշեւիկեան վաբչաձեէ ին եւ «Մշակ բան ո ւ ո ր7>ով զոր ներդաշնակութեամբ ՛Ար IIլ ա Հ ա՛ն Փ ա՛լ ՛լ ՚" յին դոյոլթեան . Ս եռր եւ

դէմ սար քո լա՛ն– դիմ ադբական ճակատ ր ։ երգեց ին Կ • 1Ա ա չի եւ Նոր Ա ե րո լեդի սանտուՀ իներր՝ նիւթբ բանաՀ իւս ո ւթեան մէ^ * ԲանաՀիւսական\

Կ ա ր՚ել ի է ա ռա բ կ ել թէ ֆ բանս աց ի ն՛ա խա բա ր եւ որ ո ւնկնդր ո ւեցան. յոտն կա յս * ճարտարապետութիւն * Տպ * Հ ս ՛ յ լՀեմարանի ,

Պ ար թո լի եւ Ե ո ւկո ս լաւիս յ թագաւ ո բ Ալեքսանդր ի Գեղարուեստ ական բումն ին իրենց սիրայօմար Պէյրութ, 1948։ Գթ֊ եօթբ լիր. ոսկի :

սպւսնութ իլն բ գ 1935/՚5> ՄաԲսէեէոյ ^Էլ^Հ փոխեց թե մասնակցութիլն՚ր բերան՜ էք՛ն Օր* Օր* ^ուարթր^ ԱԼԻ՝Բ , գրա՛կան գ պատմական ել գիտա կան

աշխա բՀ ի պատմ ու թիւն ր ^ յետաձգելով ա յն մ են Աղաւձնթն , Վե րգինէն , Հեզինէն , Արտքս ին , ^ ււզ ի–֊ կիւ/ամսեայ, թիլ 1 ^ ւ 2, էթտուտկաբտ, 1948 :

Գա շն ակց ութ ի լքեր , որ կազմ ո լան՜ էր Հէթլէւ՚է կր , Եղօեանր եւ Ան՚դրանի կր իր թութակով I Խմբագիր՝ Ա • Նայիրի : Հա"ցէ •— 8^<3 - Շաւոտէտւէէ,

դէմ •Բոլորն՝ ալ շատ լացողէ \թՈյ՚նքա՝ն յա^ող Էին Արե— Ի«6շե«է&1տէր&տտ6 127 (յ\116աՅ§ոշ) :

է "I՛ո վ Հ ե տ ե լ Պ արթու կր նրա՚գրէ ր Աբեւե լ – նոյշներու , կ. քԱաչի եւ %Ոբ Սեր՛ունդի Հայկա– ՍԿԱՈՒՏԻՆ ԱԼՊՈՄԸ, կատ . Հ . Մ • Ը • Մ –ի

ւեան - Արեւմտեան՛ գա շէւա՚կց՚ո ւթ իւն մր եւ Լավաւ կ ան պար ե րր Հ այր են ի տ ար ագո վ ։ Այս գ եղա ր– 3)իքսքւ մասնաճիւղին , Արիներու խմբապետու -

խա՝նդարեց ՛ն րագիրր Պար թու ի մ աՀէն վ–՚Բլ$ * ուեստական բամնին պատրաստութեան առթիւ ի– թե ան գ Հ*Մ*Ը*Մ*ի ՅՕամեակին եւ ^ունաստա՝–

Այս բոլորէն կ՛՝ երե լայ որ քաղաքական "՚ Հ ա ֊ րե\1. ց ս իր այ օմար ա^ա կց ո ւթ ի լնր բերին Տի կինն եր նի շրջանի կազմութեան 2,^ամեակին՝ առթիւ : Ա -

րեկռւմնեբբ յաճախ սպա սուտն՜ աԲգիլսՔԲ է֊*Հե Ա * Հյամլեան յ ՝Բ . Արղումանեան եւ Ա* Աուքիաս– թէնք, 1948։ Տպ. «Աղատ Օբ»։

տար *

ՅԱՌԱՋ »/> ԹԵՐԹՕՆԸ (63) երկար , երկար նայիլ այդ գագաթին ոլ յագենալ ցին իրենց ըսթացքր : Հեռու չէբ Կողյբ դիւղաքա–

ան՛ով, գ մինչ ա Հ ա լա սի կ իւ ա ւա րր հահկեց ամէն Ղ.աՔԸ 1 Բոլ ա է տ ի իջեւանէր Աշոտ Եբկաթր իր

ին չ եւ Հյթոգուց որ Հա յոց թագաւոր ր իր կարօտն զօրքով X

առնէ : Աւելի արադացոլց ան իր ձիուձե ըսթացքր ։ Արդէն Հ եռուն կ*երեւաբ գիւղաքաղաքր^ երբ

9՛ի՚շերր ՀետղՀետէ կր տարածն ո լէ ր ամէն կողմ * յանկաբհ քանի մր նետեր թռան օդին, մէ^էն եւ

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) անՀ բաժե շտ էր շուտ տեղ Համն իլ ^ Հանգստանա ք խումբ մր ^. սուրերր քաշան , յանկաբնակի յար -

եւ Հանգիստ տալ զօրքերուն : ձ ակում դո րնեց Աշոտ Եք կաթի ղօբքե բուն վբայ X

կան՛կար հ 1սոր ին մթո ւթե ան մ է^էն լսուեց ան •—• Գա ւաճ ան՛ո ւթի ւն , գոչեց Աշոտ Երկա թ եւ
վր—
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ ձիու գոփիմններ։ Ո՞վ էին, ի՞նչ ձիեր էին, թբշ– փոթորիկի մր պէս նետուեցա՚լ թշնամիներուն
գ. վա -
նամի՛7՛ թէ բարեկամ • է\գէտէբ * Բա սնեքլասկւ բայ :
էր որ դիմացի կողմ
Աշռտ Եբկաթ կր լսէր անմեղ մ անուկ՜Լ եր ու Աշոտ Երկաթ նշան էն ձիաւոր գունդ մր կուգար : Վատ ե անարդ * * * մ րմռաց Մ տ րտէրոս
ռին X
բբալ եւ իր զօրքերը կան՛գ ու­ նաՀայրր :

ա՚յդ արտաքին՛ աղաղակներր ու սիբտր կուււենար ~~~ Աչոտ սպարապետն է յ ան դրժեց իր խօսքբ

յո լզում էն ; իսկ երբ մօտեցաւ Մասիսին ( երբ տե­ Բայց գիմ տցէն եկոգ Դոլ–նդբ աներկիւղ կբ եւ կ բկին դաւաճանեց , ա՝ւելցուց Գէորդ իշխանր

սաւ ան որ ալեզարդ գագաթ ր , փղձկեցալ յան­ շարունա՚կէր աււ"՚$ Գաե* այնպէս կր թուէբ յ թէ եւ իր խում րին գլուխն ս/նցտն՝ յարձակեցաւ թշ­

կար ն՜ ու ա չքեր բ լեցուեցան՛ ար ց ո ւն քո վ ; կամ իրապէս աներկիւղ ղինուորներ էին\ անոնք եւ նամի ին, .վրայ ;

Սիբուն էր Մասիււբ : Վիթխարի Հսկայի նւր - կամ չէիս տեսներ իր֊^նց դէմ գտնուող թշնամին : Մթութեան մէջ սուրերու շկաՀւինր միայն կր

ման , Հպարտութեամբ կր նայէր չորս կռգմր ւ Ա՜­ Եր բ բա լա կան յառաջացան ան ոնք , Աշոտ Եբկաթ ր ուն ա ռա ջնո րգն էր Աշոտ սպա բա պետ ր , Հդիմ ա–

մէն ի՛նչ վւոքր 1լերեւաբ անոր Համար յ մանր ու սուրբ Հանեց պատեան՛էն եւ գոչեց խրոխտ ձա յ — բոն՛ ա ռա^ն ո րգն էր Աշոտ սպա րապետր , լ\գէմ ա–

ստոր • ինքն էր մ իայն ամ էն քէն՝ վեՀ ու բարձր : նով . նալով Աշոտ Երկաթի բուռն յարձակումին , փա -

յ*ր Հ ո ՚ ֊ բ ^ բ պատան էր խաւարք , իսկ էբ գագաթր ^ Ո^վ է եկողր, բարեկազմ թէ թշնամի : իւ ու սա ի դիմեց ել ապաստանեցաւ ԿովԲ՛ Բ ա յ ° Ա՜՜

•ուր կր տ իրէ թե– յաւերժական ձիլքնն՛ ու սառոյցր , կեցցէ Աչոտ Եբկաթր^ ապրի Մարտիրոս շ ոտ Ե բ կա թի ղին՛ուորներ ը շարունակեցին Հետա­

բուքն ու մրբիկբ^ դեռ ոսկեզօնուահ էր արեւի Հա յրբ , գոռացին ն ո բեկներր ոլ կանդ առին. Աշո­ պնդել զա յն : Հյ ո ւ ա ո վ գիւղաքաղաքէն դէպի եր —

թո յլ ճառադա յթն՚ե րով X տի գունդին մօտ * Հ կին ք բա ր ձ բ ա ցան Հ բդեՀ ի բոցեր * Հ բեղէն լեզուս

\միրանի ք ո դ էբ ձգուա՚ն այդ գագաթին վր - Աշոտ Երկաթ ու Մաբտիրոս վանաՀայրը ող­ նեբով՝ բոց երք ՀեւողՀ ետ է մ ոխի րի վեր ան ե ց իե\

բայ , այդպէս էր որ Հայոց աչխա բ՛Հ ի Հսկա՛ն ջագուրուեցան՝ : \յերունի վան՚աՀա յ րր ամ ուր մր Կողբ գիլզաքաղաքր X

կ\րն՝դուձնէբ իր տէրր , իր թագաւոբր : սեղմեց Աշոտ Երկաթր իր ^բհքին՛ ել մրմնջեց . Հ րդեՀ ի լո յս ին տակ դեռ կբ կռուէին Աշոտ

Բա յց ՀետղՀետէ ա յս պատկեր ր նօսր ա ցաւ ու —է կ ո ր ս ո լան ր դտն ո ւե ց ա լ * ա յժմ վստաՀ եմ սպարապետի եւ Աշոտ Եբկաթ ի զօրքեր ր, մին*

չքացաւ։ Աներեւոյթ ձեռք մր յանկարն Գ՚երցոլց որ պիտի ապրի՝ Հայաստանք : ժողով ուրգբ , ան պ տ տ ս պա ր ու շուաբահ , ՚օդնու -

հիրանի քսգբ Հ Ա է լ ա յ Մասիսի գագաթէն եւ ընկղ­ Երկու խումբերն ալ, որոնցմէ մէկուն առաջ­ թիլն կը կան չէ բ > լ\^ԼԲ^ալուէ փախ ո ւ ստի ելք մր

մեց խորին խաւարի մէ^ ։ Այժմ միայն անոր լայ­ նորդն էր մեղ հտնօթ Գէորդ Մտրզս^ետմևի իշ~֊ գտնւել իրեն՛ յ

ն՛արձակ ստուերր 1էերեւաբ % : Ան– կ՚ուռէր խանը , իրարու միասան՛ եւ սրարշաւ շարունակ՛ե­ ԲԱԳՐԱՏ ԱՑՀԱԶԵԱՆ8
Աշոա Երկաթի ս է բ ա Բ նեղուեցաւ

Fonds A.R.A.M