Page 149 - ARM_19-1948_01
P. 149
էք V « *է 0
ԿՈԶ ՖՐԱՆՍԱՑԻ ԲՈԼՈՐ ՀԱՅԵՐՈՒՆ Ի ՆՊԱՍՏ Երդերէն եւ աբաասանդւթիւններէն վերք երբ գէտ Անղրէաս Սելրուգեանի ԼԳարվիչ). բազմա
Հանդէսք վէրք պիտի գտնէր , յանկարծ բեմ Հա– գոյն նկարներով։ Նկ։սքներոլ բովան գակութ-ի ւնբ՝
ՊՐկՍԹԻ ԶՈՀԵՐՈՒՆ ԵՒ ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ յոգնաբեկ եւ շեչասպւ Կդ պապւ առնուած է Օմար Իքայամի քառեակ՛– երէն : Ն կա֊ ՝
վաթսուն
ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ ԱԴ.ԷՏԵԱԼՆԵՐՈՒՆ Հակառակ իր խ-ոնքին մօտաւորապէս ե ֊ րիչ Գարվիշ իսկական արեւելքյյի է իր ստեղծա
րեխանէբու բամնեց Համ եղ ծրարիկնեբբ , սրա գործութեամբ : Տիրապետելով մի^ ին գարու
միտ խօսքերով : արեւելքի ոճին , պատկերներու եւ գէպքերու ի–
իք ՄԲ . //լ րախռւթեամբ կր Հրատաբակէնք Բոլորն ալ ուրախ եւ իրենց ձեռքերք լեցուն , մաստասիրական առումով կԼնգա՚ն-ութիւն եւ
Հետեւեալ
Մէքայէլեանի կո չբ "V մեզի գրկուած է ՏՀկթ Օաէթ մէկսէցան * Լարմ-ռւմ մր կբ դնէ ան իր մանրանկարներուն
կոզմէ ( ծագումով ՖբանսուՀի ) : Գպրոցի Հանդէսք տեղի ւնէռ ՛յն ո եւ մէ^։ Գ՚տողր կր տա ի արեւե/եան երեւակայա
Ֆրանսական կա ռա վար ութ իւն ր փա փա քե լով Գե կտեմ բեր 7՚/՛–՛ » մեծ յաքողոլթեամբ՛. Մի քանի կան Հէքեաթ– ե; ու ճոխ եւ կենսալից, կապտա
ա֊միքակամ. օժ ա՛ն գա կութ ի լն մր բնե լ Ֆրա֊ սայի ՀբաՀ բող իւ օ ս քև լ– ուի Հ անդէս ի բացում բ կատարեց լուն մշուշով պատած խորՀրգաւո– ա շ խար Հ հ եր ր :
Արեւե էեան մ ասր գանուող Հ Է^Դ նաՀանգնէ բու Պ՝ Ա* Աարդիսէան որմէ վէրք բեմ ելան մանուկ Նկար ի չ Աեւրոլգեա՛։ ի արեւելեան՝ նկարնեբա
բնակիչներուն (ՄէօրթՀ, եւ Մօգէլ, Մօզէլ^ Պա ներ բ խմ բեբգե լու եւ յա քորդա բար մի առ մի Հ բ ֊ ՚եիւթ է կեանք՝ եւ մաՀո ւա ս առ.եղծ ւ ւ ծ եյ
(հէն , Օթ ֊ Ռէն ել Վօմ) որոնք երկու. պատե– րամցուցին իրենց մէկ տար՚ոլա է Հայերէնի յաքող տքեւելեան պատկերացումք , "էրբ եւ դինին, սո
ր ազմնե ր ո լ միջոցին՛ ամէ\~ էն– աւելի տառապեցան եւ առատ աաշաբբ : Նեբկաներբ տեսնէ լով որ ար– խակն ու վարդր եւ արեւելքցիի միամիտ, բայց
եւ մ եհ՜ վնասներ ու ենթարկուեցան վե բքին Հ եղէգ գէլսՔԲ ի բենց ս պա ս ահ էն աւելի է , սրտաբուխ Հարուստ ե րեւկա յական աշխար Հաճանաչողու -
ներուն , կո՛չ 1լ րնէ Ֆրանսացի ժողով ուր գին ի եւ առատաձեռն օր էն մ ա ս\~ ա կց ե ց ան նուիրատու ու- թիւնր :
նպաստ անո>֊ ց ոք բն ա կարան չունին ա յչեւս : Ես թեան որմ է գո յա ցալ \ 6 Հազար ֆ ր ան ք ւ Այո առ Աէւրոլդեանի Արեւելեան նկարներլՓ ամէնէն
կհուզեմ թարղման Հանդիսանալ Ֆբանսայի բոլոր թիւ֊ չմոռնանք յիշելու որ Վալանսէն՝ Պ • 0* Տէբ շատ կբ գն ա Հ ատ ո լին Ամ եր ի կա ցին եք է :
Հայեր՛ուն մ՛օտ , առանց ղաս ակար գի եւ կուսակ Ա ար գի ս ե ան՝ բնաանէօք ներկա յ գան ո ւե ցաւ՝ մեր Որքան արեւելքցի նո յն քան եւ լաւ Հայրենա
ցական խտրութեան : Գիտեմ թէ գուք ալ մարտի– Հանդէսք քա քալեք ելո Պ * 8 * Տէր Աարգիսեան սէր արուէս տա դէտ է նկաբեչ Ա եւրուգեան : Անոր
ր ՛ւ ս եւ նաՀատակ մողովուրգ մբ Բէէա լ " վ ա ^ է ս է ս մեծ զոՀոզոլթիւն քրսՀծ է նո՛ւիրէլ^վ ղսլլացի ամ– Հա յկական տեսարան; էր ր մ էյ մէկ ստէղծադոր–
աւելի պիտի քմ բռնէք ուր իքերու դմբախտոլթիւ— Բոզք գր ա ս ե ղանԱ-է ր բ , գբէտախտակն ու սեղան՝ մք % ծական դոՀարնե ր են , օրինակ «/^ ւ իս տ ա գն ա ց ո ւ—
՝ Բ ՚ Գո * ֊ ք ալ տ ո ւա ծ ԲլԼալո վ քւա զմ աթի ւ ղո Հ եր Եախքր 19.000 ֆրանք : թիւնր ԱանաՀինի ր ան քում »1 « Արօտավայր »,
եր կւււ պատէ րագմներ ուն , ճ ան չց ահ՜ րլլա լո վ տա– Գպրոցբ բացուելէն ի վեր չէ զլացած ոչ մէկ ^Արաբատեաւ՝.– դաշտ^ , «Վիրաւոր Հա յ զինուորին
բագ՚լ ութիւն բ Փոքր Ասիոյ մէք ինչպէս է լ Տէր է լ օգնութիւն , նիւթական թէ բաբո յա կան : Փոն տուն էն բհ բում » , «Արա յ Գեղեցիկ » 1 «^/ ո յա–
Զօրի կիգիչ աւաղնեբր 1914—1918/^։ տ*0 պ-՚ա յէի Ֆր • Հա լ կապո յտ հ)տ չբ ա յս բաբե կա մարտ՝^ : .
Տ ետոյ , այս վէրքին։ պատերազմի ն շաՀէցաք մին Հրապարակաւ կք յա յանէ իր քերմ շնորՀակա–
՝Բէրչ1՛ ճակատամարտ ր ՛ուր 300.000 Հայեր ՂՒ"~ լոէթիւձւն ե ր բ : քլորին շնորՀակա լութիւննե ր նաեւ ԼՈՆՏՈՆԷՆ կբ գրեն թէ ծանօթ դաշնակահար–
ուոբագր ուե լով 30.000/* իրենց ա բ Լ ան գնով Հերո բոլոր անոնց ո ր առատաձե ռնօր Էն՝ մ ասնակցե ցան Րաֆֆի Պետրոսեան նուագած է ՕՀՕ\\ՇՏԵՅԼ\ 0>ՈՇ61*էՏ
սացա՝..– Հ ն ո լիր ատ ո ւո ւթեան : Գմ բախտ ա բար անուններ բ ՏօճշԵքի կիրակնօր էա յ նուագահանդէսն էրուն՝
ԱմէնէԱ աւելի գոլք քաք աշխատասէր ել խէ– մի առ մի չսլիա՝.ի կարենանք գրել, որսլէսէլի ՀՅա~ մէք Փետրուար I ին եւ %ին , Լոնտոնի ամէնէն բն՛֊,
Լացի մողովոլրդ մբն էք՛. Այո փայլուն յատկու ուաի>ի սուղ սիւնակները չգրաւենք։ ՎերՀաւր՚ելԷ դարձակ սրաՀին Րոյ ԱԼ Ալպէբթ Հօ լին՛ մէք իբրեւ
թիւներուն ա ււլա ց ո յցք տուիք դաշնակիցներուն ա ււ ա Հ Հաճո յքոգ՛ կր յայանեմ որ գաղութիս Հա– մ են ան ո ւա գո ղ I
կողքին\ Հասարակաց ղատին Համար*. Գուք էրկաբ յերլւ անխտիր բոլորն ալ ի բենս երեխաներ բ մեր
տարիներէ ի վէր կբ գտնու իք Ֆ քան սա ՛ո՛ւր բամ– գսլրոսբ կբ ղրկեն :— Ս • Չէքէւքեսւն.
^ եցիք ա՚՚-՚որ տաոապանքբ եւ էր քան կո լթ\իւն բ : էք ս ԳԱ՚ԼՈՒԹԷ ԳԱՂ.ՈՒԹ
լալ կբ ճանչԳւամ ձեր զգացումներ բ , ել ցոյց տա
լու Համ ար– ձե բ՝ Համ ակբանքբ ձեր եբկրո րղ Հա յ֊ ԱՐՈՒԵՍՏԻ ԼՐԱՏՈՒ ՊՈՒԷՆՈՍ ԱՅՐԷՍ «Արմենիա>>ի սրաՀին մէք
ր են իքին , կատար ահ՝ պիտի բլլաք ձեր պարտակա
նութիւնք : Պիտի տաք ձեր լուման ձեր մի քոցնէ– տեգի ունեցած է Գեկտէմբեր \ Յին Հա յ Օգնու
րուն ներած չափով եւ սրտանց :
ԼԻԲԱՆԱՆԻ Գեղարուեստիդ սրաՀին մէշ, թեան Միութեան 9րգ Պ ատդ* մ ո գո վ իւ Հանդիսա
լեցուած ե բամ շտասէբ բազմ ո ւթե ամ բ մ բ , Վյււրու— ւոր բացումք ներկայութեամբ Հան գիսականնեբու
ՀտմՏոգուահ– եմ, սիբելի Հայեր , որ ձեզմէ ի ւ ֊ մլսն , տասնբմ է կամ էա յ մ ան ո ւ կբ տուած է քոլթտ– Բ՚յ–տիր բազմութեան մբ՛. Ամէն՛ շրքաննեբէ պատ
բաքա՝. չ իւ ՚ ր սք տա>1ց պիտ\ի տայ կարելի եղածին կէ իր առաքին երգաՀանգէսբ Հ ո վան ա ւո ր ո ւ—
շավւ շատ աղգա, րիւն Հ ամ ե րա շխո ւթեան\ այս մեծ թեսւմբ Համ ազգայինի % Ցա յաագիրբ բաղկացած գամ աւորուՀիներ փութացած են\ մասնակից բլլա–,
է շատ լուրք եւ բաւականին՛ ղմուար կտորներէ \ լու Հանգի ս՚ո ւթեանց յ Արմ ան թ ին ի Հա յ Օգնա—
գործին–. ֊ Օ ա է թ Միքայէլէա|(ւ Անոր քութակին բնկէ բացած է յայտնի դա շնա- թեա՛ն– Միութիւն– բ ունեցած է անցնող տարւոյն
կաՀաբ Մէչէլ Ջեսնիքօֆ : Ան ինքնավստաՀ եւ֊ ընթացի կ բեղուն գործ ունէ ութ իւն : ԳնաՀատան–
ՋԱ8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ վաքպեաոլթէամբ նուաղած է եւրո՛պական կտոր Ք"լԼ հ.ա՚Ս^* էէ Է յԷձ-^՚Լ ^ո " էք"**ի՛ ածն ա յ ,լՀեմ արանին
ներէ զատ , Ապենգիարեանի կտորնե - Համ ար մ աՀ ճակալնե րու Հ ամ ար անոր կատարած
ՄԱՆՈՒԿՆԵՐՈՒ ՕՐԸ ՓՈՆ Տ՚ՈՊՆԱՑԻ ՄԷՋ Հրապարակային՛ ձեռնարկը ^ուրկէ գո յա ց ած ա ւե լի
ՐԲէ եւ մանաւանդ ՀՀ՚Լայթարման՝$չ : Փոքրիկ Վա– քան 5000 արմանթինեան՝ փէսոն արդէն՝ իսկ յտնձ–
ր ուման ունի Հ բ ա շա լ ի թեքն իք մ ան աւանդ Հյու– նուած է պատուիրակ Ար բազան ին գործած ո ւե լո լ
ին՝չպէս ամէն տեղ՝ մեր գիւղ\ին մէք ալ տօ– պերթի ՀՄ եղուկին մէք^ որ՝ քստ իբ ուսուցչին Համար իր նպատակին : Գն աՀ աա ութ ե ան արմանի
նէցինք Մ ան ւ։ լ կն ե բո լ 0 ր՝բ , գե զա ր ո ւե ս տ ա կան Պ* Օննիկ Աիւրմէլէանի իսկ (եղբայրբ Աաւէն • է րկբորգ գործր պիսձի մնա լ Պ երիս ոյ ի մ էք երեք
փոքր , Բ ա յ ռ Հաճելի , քամին ով մք% Փոքր ոբով– Ա իւբմ է լէ անի ) խո ստովանութեամբ Պէ յ՝Բոլք^է էք
Հետեւ ՛լ ՛՛լք ո ց ի բացմ ան Հանդէսք Հազիւ մէկ Ա5– դտնուոզ ոչ մէկ քու թ ա կաՀ ար ա յս ա ր ագո լ– տարի առաք բացուած ել րնգՀ տտ՚ոլած կիրակնօր՛–,
ՀՕՄ ի
միս առաք կատարուած էր տ թեամբ կրնայ նուագէ/ : Վ^արումանի ագեղր մա եայ դպրոցին վեր՛ա բաց ման՛ եւ աեզեւոյն
նաեւ Վա •
Մանուկներ՛ու Օրբ մենք ալ տօնէցինք, կա քուր եւ վստաՀ է, ճկուն՛ ել ար ադա շար մ են մատ– վերա կազմ ո լթեան՝ ա շիւ ա ա ա՛՛. քբ , ինչպէս
ղանդ պապա յո՝վ , պսպղուն լո յսէ բու մ էք թաղ նէբբ , շատ սուր է լ ճ\իշգ է լսողութիւնք , էս^Լ ^*Լսէ^այե * Լանուս\ի , եւ ՆուԷվօ Բոմբեմայի Հօմի
ուած տօնածառով, պտուղ շաքա՛րով է լ ման՛ուկ փայլուն ո°իտքբ .ոբ կրցած է գ ՚ ՚ ց բնել իբ նուա նոր մասնաճիւղեբու կազմ՛ութեան պարագան Հ
ներու գեզդեղանքներով : Այո վեբքիննեբուն ու,. զած կա ո րնե րբ :
րախո՚ւթիւնբ աննկարագրելի էբ տեսնելով կա.. Օգնած է չՐլ\ա<ե ի աղքատներուն % & ա բա թբ երկու
ՆԿԱՐԻՉ ԱՆԳՐկԱՍ ՍԵՒՐՈՒԳԵԱՆ ,- անգամ անոր ար Հ ե սա ան ո ց ր դարձած է մ ե գո ւա -
զանգի ծառք ,տակբ պատմական մ սուրբ ինքնիքեձւ «Սթութկարտեր Ցայթունկ^ի օրացոյց ը զարգար– քան փեթակ մբ դործոլնէ,ոլթեան՛ է լ շինարար աշ
մարող - վառող լո յ ս եր ո վ : ուած է ամբողջովին մեր Հայբենակիո արուեստա խատանքի*. Օգնած է նաեւ Տ՝ո>ւնա.Հայեքուն յ
ՀՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ քի էր՛ Յարգարեց իր խառնշտկած մազերը, տե– քային՛ : . Բն՛ական էն օմտուած սլառէ^1 մարմինր ք
ող–
ղալորեց քակուած կոճակները ու Հրամեշաի թէ խնամուած տարազի մբ մ է քէն ^ գեղեցկօրէն կաբ–
9ոյնը տալէն, ետք, առաւ, քալեց։ Բայց Հազիւ վբ– տացոլար յ ^*մ՝աձքէ պատուանդանին վրայ կանգ -
ւ՝օ& ԵԻ ա ՛յնի մ ր ք՚"յչ Հե ւացած էք , ք,ոմո նա ծ : Ա"՝եբկիւղ շարմում , ինքնավստաՀ արտա
( ԽՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) կանաչ ցօղուններու
Հաքթին վյյայ տեսնելով յայտութիւն , Հաւատաւոր շեշտ։ Մարգարէ է լ
րայ ճեքմակ քամակներ , դեղնաւուն աչքերով : Առաքեալ ;
Անոնցմէ Հ ա ա մբ փր՚ցուց , Հ՛ոտոտեց , ու դառնա Ան նէաուէցաւ իսկոյն՝, էսայի գրկաբաց թե
Գ. ԳԼՈՒե լով ետին է ձայնէց խան գավառ ; ւերուն՛ մէք։ Հայր եւ որդի՝ խ՛որհրդակից եւ ուխ
Ապունէ . . . նայէ , նայէ • . . Օբհ^ութիւն– տակից , որ՛ոնք մի ասին պիտ ի ցանէին Հաւատքի
նեբ հ՜լեբ , ծաղկեք են , ա յս գիշեր * * • սա՝Սհ.է"՜ սերմ էրը 1 Հարաւի աւազաՀատիկնեբոլն պէս ց ըր
ՄԱՀԻԿ ներ , ճերմակ ն՚արկիզնեբ . •. : ուած , բամ ան , բաման եղած Հողիներուն՝ մէք։
ՏԻԳՐԱ՛Ն ՓԻՐԱՆԷԱՆ
Գքնց՝ Այո , Բբակա , գիշերը շատ յղի էր - - * : Բայց Ալլահ ին խօսքեքք կարո գ են մ իացնել աւա–
՛Բունք կբ կաթէր էոայի քնատ աչքէբէն՛ : ղո բգիներբ ի բա րու եւ Հաւատացեալն երբ 1 էր -
Այգ Հպումը մրջիւնի թելերով, սկսաւ շրջա X կինքին : Համ աաին պար ե ւան դում բ նմ ան է բ լե–
ցուն\, ոսկեՀաա շտեմ արանի մլէ վրայ մ շակի խո
գայիւ կամաց , կամաց , երակներուն մէչՀ , երի Օր ք տասն եւ Հինգերորդ լուսնի։ յանքին
Ա պաս ուած ։
կամունքի ուղիներով։ Ա՝ ութին մէչ* ցցուեցաւ օրն. էր : Համ ատ եկաւ , առանց
յանկարծ , մագաղաթ մր մեծաբաց , .որ կսայի վը– ուղտի : Ո*–զաե ր բ լքեր , ցբսւեր , ուղտապանոլ - էսային մէք կր վերածնէր Աիմէոն՝ ծերունին ,
բան ի&կած, կը մրմնջէր ս/ւ՚ընգՀաա , «կինը՝ Սի թիւնր միանդամ բնգ միշտ փոխանցեր էբ ուրիշ դո Հ ա բան ա կան\ ա չքեր ր էրկինք յառած : ԱՀա ք
րոյ տաճարը մարգուն՝»։ Այ՛ո , ճանչցաւ՛.. իր ձե ներուն : Այն՝ խանձուած , փոշոտ երեսնէբբ , այն իսո ս ամն ալից պար մ անի ն իր թելե բուն մէք , կան–
ռագիրն– էր՛ ան, զոր կարգաց մութին մէշ^, կրակէ կոշկոճած ձեռքերք, ել աղտոտ ոտքերբ լուացեր՝, խաՀասօրէն՛ մեծցած ու իր սրբազան կոչումին
աչքերով։ Մագաղաթը սկսաւ քրտնի լ ջերմախտէ մ աքրեր էր Գամ ասկե ան եօթբ դետեր ւ մ ա քբ ա մա– արբունքին Հասած։ Ապաղաս՝ վաղաՀաս ներկայ (
բոն ո ւած աենգաՀար շունչի մբ տակ : քուբ ա ւա ղան ին մ էք ; Ուղտապան Համ ատն\ էբ ու եւ ներկան՝ յղի ապագայ : ԱՀա մ է կբ , որ իր Հո
Այգ պաՀ՚ոլն, կարծես, աշխարՀի բովանգակ չէ ր՝ երբեք : Հյզարշաղէզ պո ւբն ո լզին ծա լքեր ուն գիին վրայէն կբ վերցնէր երկունքի երկնաքարք ,
գեղեցիկ սեռը իրենւ այցի եկած, միաբերա՛ն– կը մ է քէն, աչքեբբ կք փայլէին, Հորիզոնին վրայ ին Հոգիներու մէք լուսանիւթ սերմանելու Համար է
կարգային բարձրաձայն՛ , իրենց աստուածացոլ - կած բոցան՝շոյ լ ա ս ա ղերուն՝ նման Հ կայծքարք՝ ինք , հրձիգք՝ ուրիշ* Ոչինչ... կարե
մը, երախտայոյզ։ Անոնք երգեցին, կաքաւեցին Գլխի՝ էղերաՀիւս ծոպերով, մե ւո ա ո ս ււ ա յ ւորն՝ ու անՀրաժեչար՝ ինքբ , դործբ։ ՚ Գ ՚ ՚ ր ծ բ ՝ ս»~
Հոլաթել, անղիմագրելի դարպասումներով, յե սպիտակ փաթաթ , ոլորուն , եիկծաւ գօտիով մբ մէն ինչ ու իեք, Հոդ չէ, ոչինչ մբ, ամէն ինչի
տոյ մեկնեցան մպտագէմ , իր ջերմութեան աստի ս ե զմո ւած , որո՛ւն վրայ լուսինբ իբ շո զա կաթ մէք ։
ճանը աւելի եւս բարձրացուցած : սկաւառակն էր տեղաւորեր : իբ փղոսկրեայ ճեր Աբեւր իր ոսկեՀիւս գլուխը քարայրի սեմին
մօտեցուցած
Մնացին– ինքն ու ԲրակաՏո . . . : մակ ու ողորկ վիզէն վեր, կարմբագեզ դէմքն ու , աչքերը թարթեց ժպտագին.։
Գիշերը կ՚երեւի մամ ագրո լած էր^ շուտ փա շԼտրՀալի այտերն կլէ վառէին, ոբպէս թէ ձիւնին
խաւ, առաւօտը նոյնպէս շուտ եկաւ ։Բրտկան ոտ ՚ԼԲ ա յ էս կած բո սո րագեղ ճ առա գայթներ եղած բ լ ֊ (26)
Fonds A.R.A.M
ԿՈԶ ՖՐԱՆՍԱՑԻ ԲՈԼՈՐ ՀԱՅԵՐՈՒՆ Ի ՆՊԱՍՏ Երդերէն եւ աբաասանդւթիւններէն վերք երբ գէտ Անղրէաս Սելրուգեանի ԼԳարվիչ). բազմա
Հանդէսք վէրք պիտի գտնէր , յանկարծ բեմ Հա– գոյն նկարներով։ Նկ։սքներոլ բովան գակութ-ի ւնբ՝
ՊՐկՍԹԻ ԶՈՀԵՐՈՒՆ ԵՒ ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ յոգնաբեկ եւ շեչասպւ Կդ պապւ առնուած է Օմար Իքայամի քառեակ՛– երէն : Ն կա֊ ՝
վաթսուն
ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ ԱԴ.ԷՏԵԱԼՆԵՐՈՒՆ Հակառակ իր խ-ոնքին մօտաւորապէս ե ֊ րիչ Գարվիշ իսկական արեւելքյյի է իր ստեղծա
րեխանէբու բամնեց Համ եղ ծրարիկնեբբ , սրա գործութեամբ : Տիրապետելով մի^ ին գարու
միտ խօսքերով : արեւելքի ոճին , պատկերներու եւ գէպքերու ի–
իք ՄԲ . //լ րախռւթեամբ կր Հրատաբակէնք Բոլորն ալ ուրախ եւ իրենց ձեռքերք լեցուն , մաստասիրական առումով կԼնգա՚ն-ութիւն եւ
Հետեւեալ
Մէքայէլեանի կո չբ "V մեզի գրկուած է ՏՀկթ Օաէթ մէկսէցան * Լարմ-ռւմ մր կբ դնէ ան իր մանրանկարներուն
կոզմէ ( ծագումով ՖբանսուՀի ) : Գպրոցի Հանդէսք տեղի ւնէռ ՛յն ո եւ մէ^։ Գ՚տողր կր տա ի արեւե/եան երեւակայա
Ֆրանսական կա ռա վար ութ իւն ր փա փա քե լով Գե կտեմ բեր 7՚/՛–՛ » մեծ յաքողոլթեամբ՛. Մի քանի կան Հէքեաթ– ե; ու ճոխ եւ կենսալից, կապտա
ա֊միքակամ. օժ ա՛ն գա կութ ի լն մր բնե լ Ֆրա֊ սայի ՀբաՀ բող իւ օ ս քև լ– ուի Հ անդէս ի բացում բ կատարեց լուն մշուշով պատած խորՀրգաւո– ա շ խար Հ հ եր ր :
Արեւե էեան մ ասր գանուող Հ Է^Դ նաՀանգնէ բու Պ՝ Ա* Աարդիսէան որմէ վէրք բեմ ելան մանուկ Նկար ի չ Աեւրոլգեա՛։ ի արեւելեան՝ նկարնեբա
բնակիչներուն (ՄէօրթՀ, եւ Մօգէլ, Մօզէլ^ Պա ներ բ խմ բեբգե լու եւ յա քորդա բար մի առ մի Հ բ ֊ ՚եիւթ է կեանք՝ եւ մաՀո ւա ս առ.եղծ ւ ւ ծ եյ
(հէն , Օթ ֊ Ռէն ել Վօմ) որոնք երկու. պատե– րամցուցին իրենց մէկ տար՚ոլա է Հայերէնի յաքող տքեւելեան պատկերացումք , "էրբ եւ դինին, սո
ր ազմնե ր ո լ միջոցին՛ ամէ\~ էն– աւելի տառապեցան եւ առատ աաշաբբ : Նեբկաներբ տեսնէ լով որ ար– խակն ու վարդր եւ արեւելքցիի միամիտ, բայց
եւ մ եհ՜ վնասներ ու ենթարկուեցան վե բքին Հ եղէգ գէլսՔԲ ի բենց ս պա ս ահ էն աւելի է , սրտաբուխ Հարուստ ե րեւկա յական աշխար Հաճանաչողու -
ներուն , կո՛չ 1լ րնէ Ֆրանսացի ժողով ուր գին ի եւ առատաձեռն օր էն մ ա ս\~ ա կց ե ց ան նուիրատու ու- թիւնր :
նպաստ անո>֊ ց ոք բն ա կարան չունին ա յչեւս : Ես թեան որմ է գո յա ցալ \ 6 Հազար ֆ ր ան ք ւ Այո առ Աէւրոլդեանի Արեւելեան նկարներլՓ ամէնէն
կհուզեմ թարղման Հանդիսանալ Ֆբանսայի բոլոր թիւ֊ չմոռնանք յիշելու որ Վալանսէն՝ Պ • 0* Տէբ շատ կբ գն ա Հ ատ ո լին Ամ եր ի կա ցին եք է :
Հայեր՛ուն մ՛օտ , առանց ղաս ակար գի եւ կուսակ Ա ար գի ս ե ան՝ բնաանէօք ներկա յ գան ո ւե ցաւ՝ մեր Որքան արեւելքցի նո յն քան եւ լաւ Հայրենա
ցական խտրութեան : Գիտեմ թէ գուք ալ մարտի– Հանդէսք քա քալեք ելո Պ * 8 * Տէր Աարգիսեան սէր արուէս տա դէտ է նկաբեչ Ա եւրուգեան : Անոր
ր ՛ւ ս եւ նաՀատակ մողովուրգ մբ Բէէա լ " վ ա ^ է ս է ս մեծ զոՀոզոլթիւն քրսՀծ է նո՛ւիրէլ^վ ղսլլացի ամ– Հա յկական տեսարան; էր ր մ էյ մէկ ստէղծադոր–
աւելի պիտի քմ բռնէք ուր իքերու դմբախտոլթիւ— Բոզք գր ա ս ե ղանԱ-է ր բ , գբէտախտակն ու սեղան՝ մք % ծական դոՀարնե ր են , օրինակ «/^ ւ իս տ ա գն ա ց ո ւ—
՝ Բ ՚ Գո * ֊ ք ալ տ ո ւա ծ ԲլԼալո վ քւա զմ աթի ւ ղո Հ եր Եախքր 19.000 ֆրանք : թիւնր ԱանաՀինի ր ան քում »1 « Արօտավայր »,
եր կւււ պատէ րագմներ ուն , ճ ան չց ահ՜ րլլա լո վ տա– Գպրոցբ բացուելէն ի վեր չէ զլացած ոչ մէկ ^Արաբատեաւ՝.– դաշտ^ , «Վիրաւոր Հա յ զինուորին
բագ՚լ ութիւն բ Փոքր Ասիոյ մէք ինչպէս է լ Տէր է լ օգնութիւն , նիւթական թէ բաբո յա կան : Փոն տուն էն բհ բում » , «Արա յ Գեղեցիկ » 1 «^/ ո յա–
Զօրի կիգիչ աւաղնեբր 1914—1918/^։ տ*0 պ-՚ա յէի Ֆր • Հա լ կապո յտ հ)տ չբ ա յս բաբե կա մարտ՝^ : .
Տ ետոյ , այս վէրքին։ պատերազմի ն շաՀէցաք մին Հրապարակաւ կք յա յանէ իր քերմ շնորՀակա–
՝Բէրչ1՛ ճակատամարտ ր ՛ուր 300.000 Հայեր ՂՒ"~ լոէթիւձւն ե ր բ : քլորին շնորՀակա լութիւննե ր նաեւ ԼՈՆՏՈՆԷՆ կբ գրեն թէ ծանօթ դաշնակահար–
ուոբագր ուե լով 30.000/* իրենց ա բ Լ ան գնով Հերո բոլոր անոնց ո ր առատաձե ռնօր Էն՝ մ ասնակցե ցան Րաֆֆի Պետրոսեան նուագած է ՕՀՕ\\ՇՏԵՅԼ\ 0>ՈՇ61*էՏ
սացա՝..– Հ ն ո լիր ատ ո ւո ւթեան : Գմ բախտ ա բար անուններ բ ՏօճշԵքի կիրակնօր էա յ նուագահանդէսն էրուն՝
ԱմէնէԱ աւելի գոլք քաք աշխատասէր ել խէ– մի առ մի չսլիա՝.ի կարենանք գրել, որսլէսէլի ՀՅա~ մէք Փետրուար I ին եւ %ին , Լոնտոնի ամէնէն բն՛֊,
Լացի մողովոլրդ մբն էք՛. Այո փայլուն յատկու ուաի>ի սուղ սիւնակները չգրաւենք։ ՎերՀաւր՚ելԷ դարձակ սրաՀին Րոյ ԱԼ Ալպէբթ Հօ լին՛ մէք իբրեւ
թիւներուն ա ււլա ց ո յցք տուիք դաշնակիցներուն ա ււ ա Հ Հաճո յքոգ՛ կր յայանեմ որ գաղութիս Հա– մ են ան ո ւա գո ղ I
կողքին\ Հասարակաց ղատին Համար*. Գուք էրկաբ յերլւ անխտիր բոլորն ալ ի բենս երեխաներ բ մեր
տարիներէ ի վէր կբ գտնու իք Ֆ քան սա ՛ո՛ւր բամ– գսլրոսբ կբ ղրկեն :— Ս • Չէքէւքեսւն.
^ եցիք ա՚՚-՚որ տաոապանքբ եւ էր քան կո լթ\իւն բ : էք ս ԳԱ՚ԼՈՒԹԷ ԳԱՂ.ՈՒԹ
լալ կբ ճանչԳւամ ձեր զգացումներ բ , ել ցոյց տա
լու Համ ար– ձե բ՝ Համ ակբանքբ ձեր եբկրո րղ Հա յ֊ ԱՐՈՒԵՍՏԻ ԼՐԱՏՈՒ ՊՈՒԷՆՈՍ ԱՅՐԷՍ «Արմենիա>>ի սրաՀին մէք
ր են իքին , կատար ահ՝ պիտի բլլաք ձեր պարտակա
նութիւնք : Պիտի տաք ձեր լուման ձեր մի քոցնէ– տեգի ունեցած է Գեկտէմբեր \ Յին Հա յ Օգնու
րուն ներած չափով եւ սրտանց :
ԼԻԲԱՆԱՆԻ Գեղարուեստիդ սրաՀին մէշ, թեան Միութեան 9րգ Պ ատդ* մ ո գո վ իւ Հանդիսա
լեցուած ե բամ շտասէբ բազմ ո ւթե ամ բ մ բ , Վյււրու— ւոր բացումք ներկայութեամբ Հան գիսականնեբու
ՀտմՏոգուահ– եմ, սիբելի Հայեր , որ ձեզմէ ի ւ ֊ մլսն , տասնբմ է կամ էա յ մ ան ո ւ կբ տուած է քոլթտ– Բ՚յ–տիր բազմութեան մբ՛. Ամէն՛ շրքաննեբէ պատ
բաքա՝. չ իւ ՚ ր սք տա>1ց պիտ\ի տայ կարելի եղածին կէ իր առաքին երգաՀանգէսբ Հ ո վան ա ւո ր ո ւ—
շավւ շատ աղգա, րիւն Հ ամ ե րա շխո ւթեան\ այս մեծ թեսւմբ Համ ազգայինի % Ցա յաագիրբ բաղկացած գամ աւորուՀիներ փութացած են\ մասնակից բլլա–,
է շատ լուրք եւ բաւականին՛ ղմուար կտորներէ \ լու Հանգի ս՚ո ւթեանց յ Արմ ան թ ին ի Հա յ Օգնա—
գործին–. ֊ Օ ա է թ Միքայէլէա|(ւ Անոր քութակին բնկէ բացած է յայտնի դա շնա- թեա՛ն– Միութիւն– բ ունեցած է անցնող տարւոյն
կաՀաբ Մէչէլ Ջեսնիքօֆ : Ան ինքնավստաՀ եւ֊ ընթացի կ բեղուն գործ ունէ ութ իւն : ԳնաՀատան–
ՋԱ8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ վաքպեաոլթէամբ նուաղած է եւրո՛պական կտոր Ք"լԼ հ.ա՚Ս^* էէ Է յԷձ-^՚Լ ^ո " էք"**ի՛ ածն ա յ ,լՀեմ արանին
ներէ զատ , Ապենգիարեանի կտորնե - Համ ար մ աՀ ճակալնե րու Հ ամ ար անոր կատարած
ՄԱՆՈՒԿՆԵՐՈՒ ՕՐԸ ՓՈՆ Տ՚ՈՊՆԱՑԻ ՄԷՋ Հրապարակային՛ ձեռնարկը ^ուրկէ գո յա ց ած ա ւե լի
ՐԲէ եւ մանաւանդ ՀՀ՚Լայթարման՝$չ : Փոքրիկ Վա– քան 5000 արմանթինեան՝ փէսոն արդէն՝ իսկ յտնձ–
ր ուման ունի Հ բ ա շա լ ի թեքն իք մ ան աւանդ Հյու– նուած է պատուիրակ Ար բազան ին գործած ո ւե լո լ
ին՝չպէս ամէն տեղ՝ մեր գիւղ\ին մէք ալ տօ– պերթի ՀՄ եղուկին մէք^ որ՝ քստ իբ ուսուցչին Համար իր նպատակին : Գն աՀ աա ութ ե ան արմանի
նէցինք Մ ան ւ։ լ կն ե բո լ 0 ր՝բ , գե զա ր ո ւե ս տ ա կան Պ* Օննիկ Աիւրմէլէանի իսկ (եղբայրբ Աաւէն • է րկբորգ գործր պիսձի մնա լ Պ երիս ոյ ի մ էք երեք
փոքր , Բ ա յ ռ Հաճելի , քամին ով մք% Փոքր ոբով– Ա իւբմ է լէ անի ) խո ստովանութեամբ Պէ յ՝Բոլք^է էք
Հետեւ ՛լ ՛՛լք ո ց ի բացմ ան Հանդէսք Հազիւ մէկ Ա5– դտնուոզ ոչ մէկ քու թ ա կաՀ ար ա յս ա ր ագո լ– տարի առաք բացուած ել րնգՀ տտ՚ոլած կիրակնօր՛–,
ՀՕՄ ի
միս առաք կատարուած էր տ թեամբ կրնայ նուագէ/ : Վ^արումանի ագեղր մա եայ դպրոցին վեր՛ա բաց ման՛ եւ աեզեւոյն
նաեւ Վա •
Մանուկներ՛ու Օրբ մենք ալ տօնէցինք, կա քուր եւ վստաՀ է, ճկուն՛ ել ար ադա շար մ են մատ– վերա կազմ ո լթեան՝ ա շիւ ա ա ա՛՛. քբ , ինչպէս
ղանդ պապա յո՝վ , պսպղուն լո յսէ բու մ էք թաղ նէբբ , շատ սուր է լ ճ\իշգ է լսողութիւնք , էս^Լ ^*Լսէ^այե * Լանուս\ի , եւ ՆուԷվօ Բոմբեմայի Հօմի
ուած տօնածառով, պտուղ շաքա՛րով է լ ման՛ուկ փայլուն ո°իտքբ .ոբ կրցած է գ ՚ ՚ ց բնել իբ նուա նոր մասնաճիւղեբու կազմ՛ութեան պարագան Հ
ներու գեզդեղանքներով : Այո վեբքիննեբուն ու,. զած կա ո րնե րբ :
րախո՚ւթիւնբ աննկարագրելի էբ տեսնելով կա.. Օգնած է չՐլ\ա<ե ի աղքատներուն % & ա բա թբ երկու
ՆԿԱՐԻՉ ԱՆԳՐկԱՍ ՍԵՒՐՈՒԳԵԱՆ ,- անգամ անոր ար Հ ե սա ան ո ց ր դարձած է մ ե գո ւա -
զանգի ծառք ,տակբ պատմական մ սուրբ ինքնիքեձւ «Սթութկարտեր Ցայթունկ^ի օրացոյց ը զարգար– քան փեթակ մբ դործոլնէ,ոլթեան՛ է լ շինարար աշ
մարող - վառող լո յ ս եր ո վ : ուած է ամբողջովին մեր Հայբենակիո արուեստա խատանքի*. Օգնած է նաեւ Տ՝ո>ւնա.Հայեքուն յ
ՀՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ քի էր՛ Յարգարեց իր խառնշտկած մազերը, տե– քային՛ : . Բն՛ական էն օմտուած սլառէ^1 մարմինր ք
ող–
ղալորեց քակուած կոճակները ու Հրամեշաի թէ խնամուած տարազի մբ մ է քէն ^ գեղեցկօրէն կաբ–
9ոյնը տալէն, ետք, առաւ, քալեց։ Բայց Հազիւ վբ– տացոլար յ ^*մ՝աձքէ պատուանդանին վրայ կանգ -
ւ՝օ& ԵԻ ա ՛յնի մ ր ք՚"յչ Հե ւացած էք , ք,ոմո նա ծ : Ա"՝եբկիւղ շարմում , ինքնավստաՀ արտա
( ԽՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) կանաչ ցօղուններու
Հաքթին վյյայ տեսնելով յայտութիւն , Հաւատաւոր շեշտ։ Մարգարէ է լ
րայ ճեքմակ քամակներ , դեղնաւուն աչքերով : Առաքեալ ;
Անոնցմէ Հ ա ա մբ փր՚ցուց , Հ՛ոտոտեց , ու դառնա Ան նէաուէցաւ իսկոյն՝, էսայի գրկաբաց թե
Գ. ԳԼՈՒե լով ետին է ձայնէց խան գավառ ; ւերուն՛ մէք։ Հայր եւ որդի՝ խ՛որհրդակից եւ ուխ
Ապունէ . . . նայէ , նայէ • . . Օբհ^ութիւն– տակից , որ՛ոնք մի ասին պիտ ի ցանէին Հաւատքի
նեբ հ՜լեբ , ծաղկեք են , ա յս գիշեր * * • սա՝Սհ.է"՜ սերմ էրը 1 Հարաւի աւազաՀատիկնեբոլն պէս ց ըր
ՄԱՀԻԿ ներ , ճերմակ ն՚արկիզնեբ . •. : ուած , բամ ան , բաման եղած Հողիներուն՝ մէք։
ՏԻԳՐԱ՛Ն ՓԻՐԱՆԷԱՆ
Գքնց՝ Այո , Բբակա , գիշերը շատ յղի էր - - * : Բայց Ալլահ ին խօսքեքք կարո գ են մ իացնել աւա–
՛Բունք կբ կաթէր էոայի քնատ աչքէբէն՛ : ղո բգիներբ ի բա րու եւ Հաւատացեալն երբ 1 էր -
Այգ Հպումը մրջիւնի թելերով, սկսաւ շրջա X կինքին : Համ աաին պար ե ւան դում բ նմ ան է բ լե–
ցուն\, ոսկեՀաա շտեմ արանի մլէ վրայ մ շակի խո
գայիւ կամաց , կամաց , երակներուն մէչՀ , երի Օր ք տասն եւ Հինգերորդ լուսնի։ յանքին
Ա պաս ուած ։
կամունքի ուղիներով։ Ա՝ ութին մէչ* ցցուեցաւ օրն. էր : Համ ատ եկաւ , առանց
յանկարծ , մագաղաթ մր մեծաբաց , .որ կսայի վը– ուղտի : Ո*–զաե ր բ լքեր , ցբսւեր , ուղտապանոլ - էսային մէք կր վերածնէր Աիմէոն՝ ծերունին ,
բան ի&կած, կը մրմնջէր ս/ւ՚ընգՀաա , «կինը՝ Սի թիւնր միանդամ բնգ միշտ փոխանցեր էբ ուրիշ դո Հ ա բան ա կան\ ա չքեր ր էրկինք յառած : ԱՀա ք
րոյ տաճարը մարգուն՝»։ Այ՛ո , ճանչցաւ՛.. իր ձե ներուն : Այն՝ խանձուած , փոշոտ երեսնէբբ , այն իսո ս ամն ալից պար մ անի ն իր թելե բուն մէք , կան–
ռագիրն– էր՛ ան, զոր կարգաց մութին մէշ^, կրակէ կոշկոճած ձեռքերք, ել աղտոտ ոտքերբ լուացեր՝, խաՀասօրէն՛ մեծցած ու իր սրբազան կոչումին
աչքերով։ Մագաղաթը սկսաւ քրտնի լ ջերմախտէ մ աքրեր էր Գամ ասկե ան եօթբ դետեր ւ մ ա քբ ա մա– արբունքին Հասած։ Ապաղաս՝ վաղաՀաս ներկայ (
բոն ո ւած աենգաՀար շունչի մբ տակ : քուբ ա ւա ղան ին մ էք ; Ուղտապան Համ ատն\ էբ ու եւ ներկան՝ յղի ապագայ : ԱՀա մ է կբ , որ իր Հո
Այգ պաՀ՚ոլն, կարծես, աշխարՀի բովանգակ չէ ր՝ երբեք : Հյզարշաղէզ պո ւբն ո լզին ծա լքեր ուն գիին վրայէն կբ վերցնէր երկունքի երկնաքարք ,
գեղեցիկ սեռը իրենւ այցի եկած, միաբերա՛ն– կը մ է քէն, աչքեբբ կք փայլէին, Հորիզոնին վրայ ին Հոգիներու մէք լուսանիւթ սերմանելու Համար է
կարգային բարձրաձայն՛ , իրենց աստուածացոլ - կած բոցան՝շոյ լ ա ս ա ղերուն՝ նման Հ կայծքարք՝ ինք , հրձիգք՝ ուրիշ* Ոչինչ... կարե
մը, երախտայոյզ։ Անոնք երգեցին, կաքաւեցին Գլխի՝ էղերաՀիւս ծոպերով, մե ւո ա ո ս ււ ա յ ւորն՝ ու անՀրաժեչար՝ ինքբ , դործբ։ ՚ Գ ՚ ՚ ր ծ բ ՝ ս»~
Հոլաթել, անղիմագրելի դարպասումներով, յե սպիտակ փաթաթ , ոլորուն , եիկծաւ գօտիով մբ մէն ինչ ու իեք, Հոդ չէ, ոչինչ մբ, ամէն ինչի
տոյ մեկնեցան մպտագէմ , իր ջերմութեան աստի ս ե զմո ւած , որո՛ւն վրայ լուսինբ իբ շո զա կաթ մէք ։
ճանը աւելի եւս բարձրացուցած : սկաւառակն էր տեղաւորեր : իբ փղոսկրեայ ճեր Աբեւր իր ոսկեՀիւս գլուխը քարայրի սեմին
մօտեցուցած
Մնացին– ինքն ու ԲրակաՏո . . . : մակ ու ողորկ վիզէն վեր, կարմբագեզ դէմքն ու , աչքերը թարթեց ժպտագին.։
Գիշերը կ՚երեւի մամ ագրո լած էր^ շուտ փա շԼտրՀալի այտերն կլէ վառէին, ոբպէս թէ ձիւնին
խաւ, առաւօտը նոյնպէս շուտ եկաւ ։Բրտկան ոտ ՚ԼԲ ա յ էս կած բո սո րագեղ ճ առա գայթներ եղած բ լ ֊ (26)
Fonds A.R.A.M