Page 197 - ARM_19-1947_04
P. 197
ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ Պ ատա րաւլ ի եւ Հ*1 ղե Հանգստեան ա ր ա զո ւթ ե -
՛էէն վեյ-՚^Հ օրուան աո թ իւ խօսք ա ռ ա ւ տեզիս^գբպ–
ԱՐՏԱ ՄԱՆՏԻԿԵԱՆ ՄՇԱԿՈՅԹԻ ՕՐԸ ԻՐԱՆԻ ՄԷՋ վոցի աւագ ուսուցէչ Աղամ Գրիգոբեաէ1\ր։ : Բսձ֊ա–
Ահա նո՛ր, երգչուհի մը ոբ ԱթէնքէԽւ
կոլգայ խօսր Հ անգամ անօբէտ՚ւ եւ մա^բամաս՚-֊օրէն ի վեր
մեր մօտ՝ լրբութեա՛ն , թտփանցկսւթեան եւ. էափէ Հանեց Հինգերորգ գարու րոէոր քաղաքական ու
օժտուած֊ :
էէիջերկք ականեաւ յատկոլթիււխսերով Թէ Հրան է՝ և կք Հաղորդողի , Հասաբակակա\\ պ ա ա մակ ա - պա յմ՚ան>հե ր բ , ո.ր՝ո*ք
Ջայէւի ուժգնութեան ել ա ար ած ո ւթեա՛ն տե - Համաձայ՛ն Ի բանա Հա յ եկեղեցակսՀե ^Ա1*֊" էու՜~ -> ան ճարեղ Հոգեւորական Ա * Մ եսրոպ Մ աշտոցբ ,
սակէաով պղտիկ են իր մ իչ^ոցները , բայց ինք թեան՝ ւնախօրօք յայտարարութեան , Արաքի I/* յաղթաՀաբելով բո լո Հ. գժսւարութ իւենե րբ Տ ձեւա
փո1^՝ ^ԲԲ ա՝՝լ՝ գէաէ րստ այնմ ը՛նտրել իր ե ր գ ա ֊ Մ եսրոպ եկեղեցիին մէ^ մ ատ ո լցո լե ցաւ պատա կերպեց մեր Այբուբէնբ :
ցանկր ել իսկական երաժ՛իշտի խառնոլան քո՚մ րագ եւ Հ ո գե Հ ան գիս տ ի յիշատակ Հա ք տառե բու Պ* *հրիգո բեան իր խօսքբ– եղրավւակե ց Հետեւ
զղալ ու փոխանցել Հին՛ դասականներէն մթւչեւ եսրոպ Մ ա շտոց ի եւ <ձՍ,րբոց թ՛արգմանչաց եալ կերպով .
արդիական Հեզի։1. ակն երու ին՛քնատիպ մէսաժ– մերոց ^* « Պէաք է զարկ արուի Հանդային ինյ^եագի
Աեբշ։ Մեր գաղո լթր մ իշտ ալ գեղեց իկ ս ո վս՚բ ո լթի աակցոլթեա\՛ : Մատաղ սերոլե՚գին^ սլէտք է ճանչ -
Երբեմն կբ գտն՛ուինք մ եհ՝ սրաՀւևերոլ մէչ^, Հ ^ – է ոմհեցահ֊ Հայ մշակոյթի մեհ՛ տօնբ պատշաճօրէն ցբնել պատմութիւնն– ու ղրակա\Լութիւնր՛ : Իսկ այգ
՚րաւիրուան մեհ՜ ազգերով, մեն արուեստագէտ՛ի տօ-ձեշոլ • բո լո բի՚Լ հանօթանալոլ Համար անՀբամեշտ է Հաւ
ինքնալո բակումնե ր ու առ^եւ։ ( ՝ ա յ ո շոլտոէԼ յոլ^ Տարին մէկ անգամ առիթ եւ ՀԱ֊արաւոբութիւն լեզու, ՚, Լեզուն է այն աէ1–Հրաէեեշտ միՓոցր ^ որ կբ
սա խաբ կ՛բ լ/անք եր բ կբ տեսն՛ենք արուեստի այ\ն– կբ տ բ ուի մեգի ( երթալ եկե ղեց ի , Հաւատքով եւ միացնէ բոլորս ւիր ար՛ու Հետ 1 կազմելով ամ բո զ–
տիրա եր ախտագի
քա\–՛ զգալի բացակայութիւն՝ անտեղիօրէն տա կան իւ ո ր ղիտակց ո լթեամբ ^ մեր ^ոլթիււն մրx Մեր լեզուի միջոցով է, որ կարելի
կան եւ ինքնավստահ արտաքիւ՚ի մբ ետեպր։ յարգանքի ու պաշտամոէ\.քի խօսքբ բսել Հ ս ՛ յ Հան է տեսնել ան ցահ։ , անցնող եւ ներկադ սերուձևգնե–
Օր– Մա՝ևտիկեա\ էքօլ Նօռմալ տր Ա՝իւզիքի ճարեղ սուրբերուն , ի փառս Հայ մ շակո յ թ ի Հ իմ- րոլ գորհերբx Ձկայ ազգ՝առա՝\Լ ց լեգո ւ ի ել լեղոլ
կոկիկ սրահը ընտրան էր իր 24 նոյեմբերի առա Հ%ագ ի ր է*, ե բ՛ուն գ ո բո\Լ ք Գաւք՛ հբոլ խաւար ակ ո ւռ առա՛ւ ց ազգոլթեսյն ^:
ծի՛ն եբդաՀաւդէսիս Համար։ Ան շուտովդ ստեղնէս թանձրութիւնէն ու մՀ/՚՚֊չը ճ՝ եղքելո՛վ 1 սեր ո էձն գ1ւեբ բ
մտերիմ, Համակրելի մթնոլորտ մր մանաւանդ իր Հազորգակից վ\յւ ին աւնմ աՀ ո ւթեան լո յ ո ի ն X
ոճովը, որ կ արտայայտուի ՛ն՛րբին՛ Համեմատու— Ղ*երազսձ\՛։– ցապէս այգ մեհ՜ գիւտին ^ն-որՀիլ յ աւՐԱ ՀՈՎԵՐԷՆ
իք իւ ՚1.՛։. եր ոփ , կը խորշի կեղն ա ւժ ակաՏքութեՀն՛էն ,ա-նոնց ստեալՆահ ու Համագրահ՜ շո ւս ա բ ձա կի֊ն
շատ շեշտուան քնար ական ութ են էն , ել այդպէսով անսգիւտ ճառագայթումներու շն՚ՈւրՀիւ֊, տասնբ–
կր դառնայ աւելի թելագր՚իչ եւ տպաւորիչ։ Հինգ գաբեր շար ո ւ\Լ՚ա կ գ (եողովոլրգր իր մ շակո յ– Հայկական առան՜ մ ր կ^բսէ թէ Հարուստի քբ~
Աչոլչտ կա՛հ դ ե ռ թէք՝1իքի թերթեր, օրինակ թբ հ՜աղկեցուց իբ բոլոր ճիւղեբով : սակր՝ աղքատին կզակր կբ յոգնեցնէ X ճիշգ է ոԲ
շատ մեղմ նօթերու մէչ1 ձայնի զետեղման անորո եեեո՚Լց Հանճարեղ մտքին ու գրչին Հրաշակերտ չքաւոր մարգի կ ՛իր ե՝֊ ց չունեցան Հարստութեան՝
շութիւներ՛–, զ՛որս կար՛ելի է սրբադբել ՛լի– ու Հոյակապ գորհ՜ն է <Հ$՝ագուՀի թարգմա\նոլ– մ ասին խօսեչով , ժամ ա\1ակ կբ վատնեն : ք* ա յո
քան եր՛ք տա սարդ է ա\՜հ * կարեւորը աբդէ\ն\ տիրա թե ան ցյչ Ասաուահ՜աշուն չի առա^ի՜եւ թարգմ անու֊ Հ ետաքրքրական բան պիաի ի Աա ր գիտնա լ թէ ո® վ
ցան ԲԱալհ է ճիշգ ճաշակի մբ , ի՚ԼքնատուՀբ ձիրքն թիմը : Ո բքա\ս գրամ կբ շա Հ ի Հպատե Հ ո ւթեա\ն ց եր կրին՝^ ,
է երգելուն ներքին յուղումը վերապրելու եւ ուն ՛Հայ Լ-ո ւս աւո բ չա կան եկեզեց,ի՚ի սեմէն՛ Ա երս յ որ Մ * ՆտՀա\Լգհերոլ մէ^գ ուր ինչպէս 1լ բսէ ԱաՀմա–
կէ ՚. գիր^՜հ բ բ իրեն՛՛ Հաղորդակից բնելոլ : քա՛ն պատ շահ՜ ե՚Ն ել իմաստալից՝ Ա * Մ ես րոպ 5 աղ բութիւն բ , ազատ են՛ « եր^ա) ՚ կո * ֊ թ ի *–ն բ Հ ալտ -
Հաճելէ երեկոյթ մբ վերջապէս X Երաժշտա -- Մ։սԼ"1 ոԼք՝ է Ս * ԱաՀակ եւ 1ԼռամշապուՀ , անմաՀա– նե,ո ւ» ^ զայն բռՀեեն կամ ոչ X
ս է րներտ լԱ\ շերմ ապէս կր՝ յանձնարարեմ չկոր սլ/ն ֊ ց ահ այս երեք ան ո ձեն՛ եր յէ ֊, մ եր եկեղեցիին խն կա Յանկին՝ դլուխբ կոլդայ Փարամ՝ուձ։ թ շաբժ՜ա՝–
բ:
ռ՝Ղել ղինքբ լսելու ապագայ առիթներ րո յր՛ ու ֆաՀավառ կամ արՀե ե ր ո ւձե տակ : ն կաբային բնկեբութեա՚ն՝ ա՝ն օր՛էն բ * ք)՝ ոմ աս Լիոմք
Ոբքան մեհ՜ Հաճոյք Է՝ զգալ եւ երկիւղահ՜ Հա ՝յ^ար՚քւ ^ որ ա\ ցեալ տարի շ ա Հ ան է մէկ միլի"ն ,
ւատքովդ հ՜յ՚բագբել ու ազօթել^ իրռ^1° ստեղհահ՝ I 13 Հազար տոլար X
֊՚–՛ ^•«^•>^*֊^>^ Լուի Մ է յ բ բ , Մ էթր Օ Կոլտոլիս Մ էյք բի ՝ն ա–
ու մշակահ– գիր ՛ու բառով , աբեւշող ու ոսկեղիսիկ
՝թեռի , եկուր սա մէկ սունկր տես։ ք^ուխ, խոշոր, լեղուով : խագաՀբ շաՀան է 908 Հազար տ՛ոլար :
կարծեր; Տ"ւշան սունկ շ ի Հաւաքեր ։ Ան կր նախա– ԱՀա մեր գիմաց ձախ ս իւ՝ ին ,վ բա յ ամրացահ՜ Է Ջտբլզ Ա թբապ , Լո ս Անճելոսի ձ ի ա ր շա լա ք ա–
սիրէ զարնել Հայկի ձեռքին՛ \Ոլ սուձՆ կեր բ ^արդոլ^ Ա * Մ եսրոպ աշտոցի մեհ՜ագիր նկարբ^ սրբատե նի փոխ ւնախագաՀբ՝ շաՀան է 6-46 Հազար տոլար X
վ*շո*֊Ր թափել, եթէ Հայկբ աւերի ճարպիկ չրլլայ Հ սիհ, աղօթող եւ վերամբարձ աչքեբոՎ : Ա^ սիձ.\ին Ջարլզ Ա քուրաս , պա տկեր ա ս բաՀ^երո ւ նտնօթ
յոյն տէրր 393 Հազար տոլար :
անկէ •յ՛^ զա՛ն; *իկբ ւն Հ ետացնեք ու Ա– Ս • Ա աՀ ակ Պարթեւի պատկառելի նկարբ% Հ ա յ Հո^
չի զա աո լիր ան է Ոչ կբ՛ վ ԱՀ իք
ա ո բ Համար Հայկէն գելորակաՀեի ու մեհ՜ոլթեան տիպար վեՀ՚ութիձն Ղ՝երասան Ֆբէտ Մ աք՛ Ա՛ո ւրէյճ 391 Հազար առլ * :
է՛֊՛ այ , ո շ խօսք մտիկ կ*րձ~՚՚Է ՝• մը՛; Րէյ Միլանտ^ շաբմա\Նկար ի գեբասան՛^ 242 Հա՛
Անգամ մ էն ալ , քեռի , ու ալ ձայ՝ս բ ձի դ ագ ինչ Հոգեպարար՛ զգացում մբ եւ ինչ անճառելի զար տոլար :
րի ք՛ • Կամ եզնիկ տես ահ՜ է կամ աբ^ : ՝$եռի , Հոս Հաճո յ ք Է րսելոլ Հ ամ ար * Ով անմ աՀ ո ւթիւնբ ՝^արմէ\1՝ Ա*իրանտա գ շարժ-աՀեկարի գերասա -
եկուր : &ատ Հետաքրքիր բան՝ մ բ՛ կայ որկբկանչէ X կեր տող եւ յա լ ի տ են ա կա\՚.ո ւթ ի ւեՀն ու յաբատե սու - \ն՚ուՀին 201 Հազար տոլաբ :
Ս՚ացառնեբյյ կբ տրորին՝ լեբաՏն կօշիկներուս տակ , թիւՏհ՚ր կռող աստուահ՜ատիպ քուրմեր ^աՀա ^տօ^՚ա– Պք՚նկ ՚Բրոսպի , եբգիչ դերասան , 192 Հազար
ու արդէն Հայկին քով եմ : Ի ^ ն չ է , Հայկս , բն$ կան այս մեհ՜ ու Հանգքէսաւոր (/՜ամոլն՝ %եկեր՝ է$–ք ^ տոլաբ :
ուՏնփս % ձեր յիշատակին ո ւմ եհ՜ ո լթե սՀն\ առ^չե֊ խ՝ոնա րՀե լու % Փոլէթ կոտար , ւ յ ե ր ասան ու հի, 187 Կաղար
ա ոլա ր՝ \
սա Տու֊չտնբ բան մբ կ^բսէ , չեմ աղօթելու զոՀա\՚՚.ալՈլ^ փառաբանելու ձեզ–, ^^.ր
Հասկնար : անմ ա Հ ա ո ո ւ ց ահ սուրբ բարբառով , Հա յկազեա^ն Տ ո րոթՀփ Լամ՚ոլբ ^ դե\ր աս ան ո լ
Տ՚ււշան՝ Հայկհն առ^եւ կեցեր է , ա՛փ բ լեցուն Հիասքանչ լեղոլոՎ , ո ւ խնկաբոյր շարականներով հի, 167 կաղար
Հ ո ո ՛ Աս է^^ձ կը՝ նշանակէ : ազօթ ե ւ ո ւ ձեզ : Զեր Հանճարեղ գիւտ յէ եղաւ Հաս տոլար I \ք
Տ ուշա՝% իկս , իԹԱչ 1լ բսես ո բ Հայկբ շ ի Հաս - տատուին Հ֊ՐԴԲ ՛ւ՚ոքերոլ տակ եւ մենք* գարերու էբՐռ1 Ֆլ1&։ • դերասան ^ 104 կաղար՛ տոլաբ X
կրՀեար * խօլաՀ եւ անցքերէն եւ ց՚՚նցումներէ\ն> չտարուբերուե Ե*– սակալ11՝ պետական տուրքն ալ իբ բաժ,ին\ր
Ու §ոլՀԱ$ն\գ ափին նայելով , շուտ շուտ եւ Հբ– ցանք ^ չսայթաքեցանք գէպէ անէաց՛ում ել ուհ՜ա– ունի այս շաՀ եր էն :
պաբ՚տոլթեամբ կր խօսի » ց ում X Ջեր վտ ռահ՜ կանթեղին լո յ ս ո վ սեբուձտգնեբ
Աա իմ Հայրենի Հոգս է, սա իմ Հայրենի անվթար առա^՚ն որգուեցա\ն\ գ է պ ի նոր՝ փառքեր ու ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ 0՝ՈԻ%ԹԻ\, մէկ է^ին վ թ պ զթ),.
Հողս է . . • փհբ ե լ ք ի գ ա գ ա թ ն ե ր Հ յօդուած ել թզթակցււլյՅ-իլն ։ |ք սւԸաւաՕդ րւքյթեո.–
Ախ , Տուշան ձե զ Հ եւ յաւերժ
, այս վէրքը խոցելու չէիր գուն X փ ա ռ ք ու պատիլ Հա ք նելի (յիյավ՝ ի մ բ ա գ բ ի ն եւ գբաշարիՏ աշխաաանքռ
ԵՐ* ՛ԲՈ ԶԵ՛ԱՆ Մ շտկո յ թ ի բազմ ավա՚ստակ մշակներո ւձ%\ X դիսբացքւէլււՆ համար :
«ՑԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ սեռայթն կատակն՛երու ու կիներդ չեն կրնար սեփական Հոտերով, ճարպերու փայլով, աղ -
^յխսգաէ տ գտան իգութիւննին քանի մր <Հբուտ– տ՚ով ու մաղերով , միսերռլ գէզ դէգ կոյահրով
ր ր » Հարուաննե րո\վ ու կր պա տ բ ա ս տ ո լ ի ն գի ԳԻԳՈԼՀԷՐ մորթին վրայ ,կ՝բլլաբ անորակելի
ՄԱՐԴՈ5 ԿԵԱՆՔԷՆ շեր ա յին կե ա՚նքէւՆ գ աԿւ՛ կբ Հ եռան ա ր գո բնաբա Համ մբ լեզուին վրայ, կբ խեղգէր զգա յա ֊
նէն է անձա յն , մ ան բ քա յ լեր ով կբ խառնուէ ր •լանք երբՀ Ու երբ գար շան քր գրկէր զֆքՐ
ժողովուրդին Հ ո ւՐ է վէի ւպլի ք գուբս նետուէ բ , ա յն ատեն վայ
ԱէՏւԱաաՇ։ Հազարաւոր գ՚որնաւորնեբու րագ ատելութիւն մբ կբ սկսէր քայլ նետեք
մութ գոյն ամ բո էս բ դանդաղօրէՀն– կբ սուղուի
Հետբ Հանդէպ մարդոց, կիներու, ապրող
իր
Գրկ՝ Վ. ՕԾԱԿԱՆ մեթրոյի կոկարդն Փ Վաո •> ԻնՔն աԼ ևԴ&է ։ մեռան բոշոր էակն ե բու ել իվեր^ո յ ինքն թուէրէ
^֊֊որնարաՏևի աղմկոտ֊, իւղոտ օղէն վերք մեթ– գէմ * Ալ իր մարմինն էր որ Հնողկալի կբ ԿՐսաՐ
Իր ներկայի մասին աւելի քիչ էբ գիտցուանր րոյէ յաւի ա են ա կան՝օ րէ՚ն՛ ճաՀիճ Հ ո աո զ շու\ն–. իբ գ ո յոլթե ան զգացումն է ր ովւ չէր
ո^,վ ՛ունէր յ ո՚^՚-ւբ՛ էէ ա ա Տ ՝ է \ ո է իսչ*ղէ" 1լապ - չյբ՛ Մէթ֊րօ\ն միշտ ապրում եղան էր՛ Առտու– Տ աւգ՚ո ւր
բէր X Կբ Հարցնէին ու յաճախ կր դիտէին ա֊նոբ իրիկոլն գ գէպի ղորն ու գորնէն սենեակ Ու չտեսնելու Հ ամար մ արգոց դէմ քե ր բ ֊,
մարմիեր անշարժացան մեքենային առ^ին , ն ո յ ն պատկեր բ սեղմուի հ1 բսձետուիլ մա ր - ժպիտներր, գէոլխբ կախ կբ քալէր X
պիրկ ու տափակ) դեղին մորթբ գէ^քի^ 1 մին)Ներ\Ոլ կուտակումին՛՝ մէ^^ օտար աննանօթ Կէս գիշեբուա՚Լ՝ մօտ ապրում բ կբ տարբե՜
Հաստ ս րո ւ1նքն ՛ե րբ : ՝$ի չ կրէ խօս Էր՛ ու ա\՚–թա– մ արմիններու եւ նա յ՛ո լա նվքե ե ր ո ւ ճշում բ զ գ ա ՚ վ-էր • Աէ դոբնաԼոր չկար մէիոեզբՀ Այլ վա
փա\Հ՝ցելի , գրեթէ կենդանային՝ լռութեամբ կբ մորթէն իսկ ներս ւԱնօթի գ քնատ բազմութիւն տուժ , Հ ե շտ ան քէն Հ իւն ահ ամ բո խբ ս թե էմա
խհղդէբ՛ Բոք որ Հետաքրքրութիւննեբբ, նաղր\ր՝ X մր անիմաստ դէմքե^է ու մեռան դէմ քե ր ու1 ո– նե բու ֊, կապե լան ե բ ո լ : Անոնց դէմ ատե լութ իւ
Միայն օր մբ երբ թոքախտաւոր աղ^իկ մբ շիք րոնց տակէն 1լ ե բե ր ա յ զա՛՛՛ գ ո լան բ լաթե յ ՛ո ւ , Աբ աւելի ուժգին՛ էր՚, աւելի թունաւոր,: Որ կբ
ակնարկութիւն բբան էր մօբր՝ անզսպելի կա– կրէ քսուի մորթին Հ կբ ճզմէ միսեբբ։ Եբկ՜ լե ցուէբ Հնեբսէն ուր որ զո յգ մ բ °ր°–Ր " ՚ - հ լ է ^ 1
տաղոլթեամբ վրան՛ նետ՚ոլան էբ , ղարկան , ւվայբկեան մր գինի Հտտոզ շունչբ կարմրան , Համ բուվ. ոլէին , չին ե լո վ իբ մէ^ պան գ ո կին
զար կան * . * : Տ ե աո յ , ս ան արան մ ազեբր սառն միսերէն կախ դէմքի մ բ՝ կր լեց– էՀր կոկորդբ, տեսարանր Հայ՛ելիով սենեակբx Տետ՚ոյ կբ դի
միօրինակութեամբ X Աճեցան գոբնին : Մա յ– Կ՝այբէ1՛ Տետոյ՚> Կը խչմարէր որ փական էր տէր "ւրիշ *Լոյդհր նստարաններուն՛ վրա ւ
բբ ։ Ո^վ էր • • • : Ու գաղտնիքբ մենցան էր » պատթ^ ու կռն՛ակի մա մի^եւx Ու աէրր աՀնգի– փլան , գլուխ գլխի յձետցան կամ իրարու նայ–
Հ ետ ր խառն ահ՜ >ոմ անց գոլթբ ^ շաաեբոօն ա ր֊ մ ա դ ր ե լիօբէհ՝ 1լ՝ երթար նոն\րակին Հում , ուանք խմող, Հ ամբօր էն , լուռ , անթարթ :
Հ ամաբանքբ \ իւղոտ միսի կտորբx Ուր **(ԳաքԻԿ մազեր ու Գիտէր թէ ս ա զոյգերր կ՚ապրէին ալ վեբՀ՜
Երեկոյ X Պիտի վերֆսձնայ գորնբ աք^ մէշէն տաք, աղի կաթիլներ բ կբ փայլէին , կր բնթեր Հաճոյքներբ անկողիններ ո լ սլա ամ ու ֊
պաՀուն երբ յ ալ յոգնան ձայ(ն\երու ու մ թ՛ ՛ո - ԴէորհԻս դ է ՚ Դ ՚ ի կեղտոտ օձիքբ : Օտարական թեան ու կբ զդա յ ի ն ա յդքա\ն՝ դիւր ո լթեամ բ
լորտին։ մ ԷՓ մ արգոց մ կաններ բ ու նայուանք֊ մ արմն ի մբ ա յն. քսձ՚Լ մ տերւիմ , անձնականն՝ մէկ այն՛ ամէնբ որ դուարս էր էր միսերէն , ո ր ար–
ներբ աւելի կր յոգն էն՛ ^ ա յ(Լ\ պաՀոճև՝ երբ խո մասբ, այնքան մօաէն ֊, իրեն դպչելու էաՓ գիլուան էբ իրեն,. :
նաւ յ օթեկ շուքերուն մէ^ գորնարանին այՐ մօտէն զգալբ զզուա\ե՝ք կուտար իրեն : Ու ժո–
մարդիկ կբ սիրեն խաղայ թաց պատկերներ ո վր ղովու֊ՐԴբ կր՝ մերկանար , ամէն մարմին իբ (7)
Fonds A.R.A.M
՛էէն վեյ-՚^Հ օրուան աո թ իւ խօսք ա ռ ա ւ տեզիս^գբպ–
ԱՐՏԱ ՄԱՆՏԻԿԵԱՆ ՄՇԱԿՈՅԹԻ ՕՐԸ ԻՐԱՆԻ ՄԷՋ վոցի աւագ ուսուցէչ Աղամ Գրիգոբեաէ1\ր։ : Բսձ֊ա–
Ահա նո՛ր, երգչուհի մը ոբ ԱթէնքէԽւ
կոլգայ խօսր Հ անգամ անօբէտ՚ւ եւ մա^բամաս՚-֊օրէն ի վեր
մեր մօտ՝ լրբութեա՛ն , թտփանցկսւթեան եւ. էափէ Հանեց Հինգերորգ գարու րոէոր քաղաքական ու
օժտուած֊ :
էէիջերկք ականեաւ յատկոլթիււխսերով Թէ Հրան է՝ և կք Հաղորդողի , Հասաբակակա\\ պ ա ա մակ ա - պա յմ՚ան>հե ր բ , ո.ր՝ո*ք
Ջայէւի ուժգնութեան ել ա ար ած ո ւթեա՛ն տե - Համաձայ՛ն Ի բանա Հա յ եկեղեցակսՀե ^Ա1*֊" էու՜~ -> ան ճարեղ Հոգեւորական Ա * Մ եսրոպ Մ աշտոցբ ,
սակէաով պղտիկ են իր մ իչ^ոցները , բայց ինք թեան՝ ւնախօրօք յայտարարութեան , Արաքի I/* յաղթաՀաբելով բո լո Հ. գժսւարութ իւենե րբ Տ ձեւա
փո1^՝ ^ԲԲ ա՝՝լ՝ գէաէ րստ այնմ ը՛նտրել իր ե ր գ ա ֊ Մ եսրոպ եկեղեցիին մէ^ մ ատ ո լցո լե ցաւ պատա կերպեց մեր Այբուբէնբ :
ցանկր ել իսկական երաժ՛իշտի խառնոլան քո՚մ րագ եւ Հ ո գե Հ ան գիս տ ի յիշատակ Հա ք տառե բու Պ* *հրիգո բեան իր խօսքբ– եղրավւակե ց Հետեւ
զղալ ու փոխանցել Հին՛ դասականներէն մթւչեւ եսրոպ Մ ա շտոց ի եւ <ձՍ,րբոց թ՛արգմանչաց եալ կերպով .
արդիական Հեզի։1. ակն երու ին՛քնատիպ մէսաժ– մերոց ^* « Պէաք է զարկ արուի Հանդային ինյ^եագի
Աեբշ։ Մեր գաղո լթր մ իշտ ալ գեղեց իկ ս ո վս՚բ ո լթի աակցոլթեա\՛ : Մատաղ սերոլե՚գին^ սլէտք է ճանչ -
Երբեմն կբ գտն՛ուինք մ եհ՝ սրաՀւևերոլ մէչ^, Հ ^ – է ոմհեցահ֊ Հայ մշակոյթի մեհ՛ տօնբ պատշաճօրէն ցբնել պատմութիւնն– ու ղրակա\Լութիւնր՛ : Իսկ այգ
՚րաւիրուան մեհ՜ ազգերով, մեն արուեստագէտ՛ի տօ-ձեշոլ • բո լո բի՚Լ հանօթանալոլ Համար անՀբամեշտ է Հաւ
ինքնալո բակումնե ր ու առ^եւ։ ( ՝ ա յ ո շոլտոէԼ յոլ^ Տարին մէկ անգամ առիթ եւ ՀԱ֊արաւոբութիւն լեզու, ՚, Լեզուն է այն աէ1–Հրաէեեշտ միՓոցր ^ որ կբ
սա խաբ կ՛բ լ/անք եր բ կբ տեսն՛ենք արուեստի այ\ն– կբ տ բ ուի մեգի ( երթալ եկե ղեց ի , Հաւատքով եւ միացնէ բոլորս ւիր ար՛ու Հետ 1 կազմելով ամ բո զ–
տիրա եր ախտագի
քա\–՛ զգալի բացակայութիւն՝ անտեղիօրէն տա կան իւ ո ր ղիտակց ո լթեամբ ^ մեր ^ոլթիււն մրx Մեր լեզուի միջոցով է, որ կարելի
կան եւ ինքնավստահ արտաքիւ՚ի մբ ետեպր։ յարգանքի ու պաշտամոէ\.քի խօսքբ բսել Հ ս ՛ յ Հան է տեսնել ան ցահ։ , անցնող եւ ներկադ սերուձևգնե–
Օր– Մա՝ևտիկեա\ էքօլ Նօռմալ տր Ա՝իւզիքի ճարեղ սուրբերուն , ի փառս Հայ մ շակո յ թ ի Հ իմ- րոլ գորհերբx Ձկայ ազգ՝առա՝\Լ ց լեգո ւ ի ել լեղոլ
կոկիկ սրահը ընտրան էր իր 24 նոյեմբերի առա Հ%ագ ի ր է*, ե բ՛ուն գ ո բո\Լ ք Գաւք՛ հբոլ խաւար ակ ո ւռ առա՛ւ ց ազգոլթեսյն ^:
ծի՛ն եբդաՀաւդէսիս Համար։ Ան շուտովդ ստեղնէս թանձրութիւնէն ու մՀ/՚՚֊չը ճ՝ եղքելո՛վ 1 սեր ո էձն գ1ւեբ բ
մտերիմ, Համակրելի մթնոլորտ մր մանաւանդ իր Հազորգակից վ\յւ ին աւնմ աՀ ո ւթեան լո յ ո ի ն X
ոճովը, որ կ արտայայտուի ՛ն՛րբին՛ Համեմատու— Ղ*երազսձ\՛։– ցապէս այգ մեհ՜ գիւտին ^ն-որՀիլ յ աւՐԱ ՀՈՎԵՐԷՆ
իք իւ ՚1.՛։. եր ոփ , կը խորշի կեղն ա ւժ ակաՏքութեՀն՛էն ,ա-նոնց ստեալՆահ ու Համագրահ՜ շո ւս ա բ ձա կի֊ն
շատ շեշտուան քնար ական ութ են էն , ել այդպէսով անսգիւտ ճառագայթումներու շն՚ՈւրՀիւ֊, տասնբ–
կր դառնայ աւելի թելագր՚իչ եւ տպաւորիչ։ Հինգ գաբեր շար ո ւ\Լ՚ա կ գ (եողովոլրգր իր մ շակո յ– Հայկական առան՜ մ ր կ^բսէ թէ Հարուստի քբ~
Աչոլչտ կա՛հ դ ե ռ թէք՝1իքի թերթեր, օրինակ թբ հ՜աղկեցուց իբ բոլոր ճիւղեբով : սակր՝ աղքատին կզակր կբ յոգնեցնէ X ճիշգ է ոԲ
շատ մեղմ նօթերու մէչ1 ձայնի զետեղման անորո եեեո՚Լց Հանճարեղ մտքին ու գրչին Հրաշակերտ չքաւոր մարգի կ ՛իր ե՝֊ ց չունեցան Հարստութեան՝
շութիւներ՛–, զ՛որս կար՛ելի է սրբադբել ՛լի– ու Հոյակապ գորհ՜ն է <Հ$՝ագուՀի թարգմա\նոլ– մ ասին խօսեչով , ժամ ա\1ակ կբ վատնեն : ք* ա յո
քան եր՛ք տա սարդ է ա\՜հ * կարեւորը աբդէ\ն\ տիրա թե ան ցյչ Ասաուահ՜աշուն չի առա^ի՜եւ թարգմ անու֊ Հ ետաքրքրական բան պիաի ի Աա ր գիտնա լ թէ ո® վ
ցան ԲԱալհ է ճիշգ ճաշակի մբ , ի՚ԼքնատուՀբ ձիրքն թիմը : Ո բքա\ս գրամ կբ շա Հ ի Հպատե Հ ո ւթեա\ն ց եր կրին՝^ ,
է երգելուն ներքին յուղումը վերապրելու եւ ուն ՛Հայ Լ-ո ւս աւո բ չա կան եկեզեց,ի՚ի սեմէն՛ Ա երս յ որ Մ * ՆտՀա\Լգհերոլ մէ^գ ուր ինչպէս 1լ բսէ ԱաՀմա–
կէ ՚. գիր^՜հ բ բ իրեն՛՛ Հաղորդակից բնելոլ : քա՛ն պատ շահ՜ ե՚Ն ել իմաստալից՝ Ա * Մ ես րոպ 5 աղ բութիւն բ , ազատ են՛ « եր^ա) ՚ կո * ֊ թ ի *–ն բ Հ ալտ -
Հաճելէ երեկոյթ մբ վերջապէս X Երաժշտա -- Մ։սԼ"1 ոԼք՝ է Ս * ԱաՀակ եւ 1ԼռամշապուՀ , անմաՀա– նե,ո ւ» ^ զայն բռՀեեն կամ ոչ X
ս է րներտ լԱ\ շերմ ապէս կր՝ յանձնարարեմ չկոր սլ/ն ֊ ց ահ այս երեք ան ո ձեն՛ եր յէ ֊, մ եր եկեղեցիին խն կա Յանկին՝ դլուխբ կոլդայ Փարամ՝ուձ։ թ շաբժ՜ա՝–
բ:
ռ՝Ղել ղինքբ լսելու ապագայ առիթներ րո յր՛ ու ֆաՀավառ կամ արՀե ե ր ո ւձե տակ : ն կաբային բնկեբութեա՚ն՝ ա՝ն օր՛էն բ * ք)՝ ոմ աս Լիոմք
Ոբքան մեհ՜ Հաճոյք Է՝ զգալ եւ երկիւղահ՜ Հա ՝յ^ար՚քւ ^ որ ա\ ցեալ տարի շ ա Հ ան է մէկ միլի"ն ,
ւատքովդ հ՜յ՚բագբել ու ազօթել^ իրռ^1° ստեղհահ՝ I 13 Հազար տոլար X
֊՚–՛ ^•«^•>^*֊^>^ Լուի Մ է յ բ բ , Մ էթր Օ Կոլտոլիս Մ էյք բի ՝ն ա–
ու մշակահ– գիր ՛ու բառով , աբեւշող ու ոսկեղիսիկ
՝թեռի , եկուր սա մէկ սունկր տես։ ք^ուխ, խոշոր, լեղուով : խագաՀբ շաՀան է 908 Հազար տ՛ոլար :
կարծեր; Տ"ւշան սունկ շ ի Հաւաքեր ։ Ան կր նախա– ԱՀա մեր գիմաց ձախ ս իւ՝ ին ,վ բա յ ամրացահ՜ Է Ջտբլզ Ա թբապ , Լո ս Անճելոսի ձ ի ա ր շա լա ք ա–
սիրէ զարնել Հայկի ձեռքին՛ \Ոլ սուձՆ կեր բ ^արդոլ^ Ա * Մ եսրոպ աշտոցի մեհ՜ագիր նկարբ^ սրբատե նի փոխ ւնախագաՀբ՝ շաՀան է 6-46 Հազար տոլար X
վ*շո*֊Ր թափել, եթէ Հայկբ աւերի ճարպիկ չրլլայ Հ սիհ, աղօթող եւ վերամբարձ աչքեբոՎ : Ա^ սիձ.\ին Ջարլզ Ա քուրաս , պա տկեր ա ս բաՀ^երո ւ նտնօթ
յոյն տէրր 393 Հազար տոլար :
անկէ •յ՛^ զա՛ն; *իկբ ւն Հ ետացնեք ու Ա– Ս • Ա աՀ ակ Պարթեւի պատկառելի նկարբ% Հ ա յ Հո^
չի զա աո լիր ան է Ոչ կբ՛ վ ԱՀ իք
ա ո բ Համար Հայկէն գելորակաՀեի ու մեհ՜ոլթեան տիպար վեՀ՚ութիձն Ղ՝երասան Ֆբէտ Մ աք՛ Ա՛ո ւրէյճ 391 Հազար առլ * :
է՛֊՛ այ , ո շ խօսք մտիկ կ*րձ~՚՚Է ՝• մը՛; Րէյ Միլանտ^ շաբմա\Նկար ի գեբասան՛^ 242 Հա՛
Անգամ մ էն ալ , քեռի , ու ալ ձայ՝ս բ ձի դ ագ ինչ Հոգեպարար՛ զգացում մբ եւ ինչ անճառելի զար տոլար :
րի ք՛ • Կամ եզնիկ տես ահ՜ է կամ աբ^ : ՝$եռի , Հոս Հաճո յ ք Է րսելոլ Հ ամ ար * Ով անմ աՀ ո ւթիւնբ ՝^արմէ\1՝ Ա*իրանտա գ շարժ-աՀեկարի գերասա -
եկուր : &ատ Հետաքրքիր բան՝ մ բ՛ կայ որկբկանչէ X կեր տող եւ յա լ ի տ են ա կա\՚.ո ւթ ի ւեՀն ու յաբատե սու - \ն՚ուՀին 201 Հազար տոլաբ :
Ս՚ացառնեբյյ կբ տրորին՝ լեբաՏն կօշիկներուս տակ , թիւՏհ՚ր կռող աստուահ՜ատիպ քուրմեր ^աՀա ^տօ^՚ա– Պք՚նկ ՚Բրոսպի , եբգիչ դերասան , 192 Հազար
ու արդէն Հայկին քով եմ : Ի ^ ն չ է , Հայկս , բն$ կան այս մեհ՜ ու Հանգքէսաւոր (/՜ամոլն՝ %եկեր՝ է$–ք ^ տոլաբ :
ուՏնփս % ձեր յիշատակին ո ւմ եհ՜ ո լթե սՀն\ առ^չե֊ խ՝ոնա րՀե լու % Փոլէթ կոտար , ւ յ ե ր ասան ու հի, 187 Կաղար
ա ոլա ր՝ \
սա Տու֊չտնբ բան մբ կ^բսէ , չեմ աղօթելու զոՀա\՚՚.ալՈլ^ փառաբանելու ձեզ–, ^^.ր
Հասկնար : անմ ա Հ ա ո ո ւ ց ահ սուրբ բարբառով , Հա յկազեա^ն Տ ո րոթՀփ Լամ՚ոլբ ^ դե\ր աս ան ո լ
Տ՚ււշան՝ Հայկհն առ^եւ կեցեր է , ա՛փ բ լեցուն Հիասքանչ լեղոլոՎ , ո ւ խնկաբոյր շարականներով հի, 167 կաղար
Հ ո ո ՛ Աս է^^ձ կը՝ նշանակէ : ազօթ ե ւ ո ւ ձեզ : Զեր Հանճարեղ գիւտ յէ եղաւ Հաս տոլար I \ք
Տ ուշա՝% իկս , իԹԱչ 1լ բսես ո բ Հայկբ շ ի Հաս - տատուին Հ֊ՐԴԲ ՛ւ՚ոքերոլ տակ եւ մենք* գարերու էբՐռ1 Ֆլ1&։ • դերասան ^ 104 կաղար՛ տոլաբ X
կրՀեար * խօլաՀ եւ անցքերէն եւ ց՚՚նցումներէ\ն> չտարուբերուե Ե*– սակալ11՝ պետական տուրքն ալ իբ բաժ,ին\ր
Ու §ոլՀԱ$ն\գ ափին նայելով , շուտ շուտ եւ Հբ– ցանք ^ չսայթաքեցանք գէպէ անէաց՛ում ել ուհ՜ա– ունի այս շաՀ եր էն :
պաբ՚տոլթեամբ կր խօսի » ց ում X Ջեր վտ ռահ՜ կանթեղին լո յ ս ո վ սեբուձտգնեբ
Աա իմ Հայրենի Հոգս է, սա իմ Հայրենի անվթար առա^՚ն որգուեցա\ն\ գ է պ ի նոր՝ փառքեր ու ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ 0՝ՈԻ%ԹԻ\, մէկ է^ին վ թ պ զթ),.
Հողս է . . • փհբ ե լ ք ի գ ա գ ա թ ն ե ր Հ յօդուած ել թզթակցււլյՅ-իլն ։ |ք սւԸաւաՕդ րւքյթեո.–
Ախ , Տուշան ձե զ Հ եւ յաւերժ
, այս վէրքը խոցելու չէիր գուն X փ ա ռ ք ու պատիլ Հա ք նելի (յիյավ՝ ի մ բ ա գ բ ի ն եւ գբաշարիՏ աշխաաանքռ
ԵՐ* ՛ԲՈ ԶԵ՛ԱՆ Մ շտկո յ թ ի բազմ ավա՚ստակ մշակներո ւձ%\ X դիսբացքւէլււՆ համար :
«ՑԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ սեռայթն կատակն՛երու ու կիներդ չեն կրնար սեփական Հոտերով, ճարպերու փայլով, աղ -
^յխսգաէ տ գտան իգութիւննին քանի մր <Հբուտ– տ՚ով ու մաղերով , միսերռլ գէզ դէգ կոյահրով
ր ր » Հարուաննե րո\վ ու կր պա տ բ ա ս տ ո լ ի ն գի ԳԻԳՈԼՀԷՐ մորթին վրայ ,կ՝բլլաբ անորակելի
ՄԱՐԴՈ5 ԿԵԱՆՔԷՆ շեր ա յին կե ա՚նքէւՆ գ աԿւ՛ կբ Հ եռան ա ր գո բնաբա Համ մբ լեզուին վրայ, կբ խեղգէր զգա յա ֊
նէն է անձա յն , մ ան բ քա յ լեր ով կբ խառնուէ ր •լանք երբՀ Ու երբ գար շան քր գրկէր զֆքՐ
ժողովուրդին Հ ո ւՐ է վէի ւպլի ք գուբս նետուէ բ , ա յն ատեն վայ
ԱէՏւԱաաՇ։ Հազարաւոր գ՚որնաւորնեբու րագ ատելութիւն մբ կբ սկսէր քայլ նետեք
մութ գոյն ամ բո էս բ դանդաղօրէՀն– կբ սուղուի
Հետբ Հանդէպ մարդոց, կիներու, ապրող
իր
Գրկ՝ Վ. ՕԾԱԿԱՆ մեթրոյի կոկարդն Փ Վաո •> ԻնՔն աԼ ևԴ&է ։ մեռան բոշոր էակն ե բու ել իվեր^ո յ ինքն թուէրէ
^֊֊որնարաՏևի աղմկոտ֊, իւղոտ օղէն վերք մեթ– գէմ * Ալ իր մարմինն էր որ Հնողկալի կբ ԿՐսաՐ
Իր ներկայի մասին աւելի քիչ էբ գիտցուանր րոյէ յաւի ա են ա կան՝օ րէ՚ն՛ ճաՀիճ Հ ո աո զ շու\ն–. իբ գ ո յոլթե ան զգացումն է ր ովւ չէր
ո^,վ ՛ունէր յ ո՚^՚-ւբ՛ էէ ա ա Տ ՝ է \ ո է իսչ*ղէ" 1լապ - չյբ՛ Մէթ֊րօ\ն միշտ ապրում եղան էր՛ Առտու– Տ աւգ՚ո ւր
բէր X Կբ Հարցնէին ու յաճախ կր դիտէին ա֊նոբ իրիկոլն գ գէպի ղորն ու գորնէն սենեակ Ու չտեսնելու Հ ամար մ արգոց դէմ քե ր բ ֊,
մարմիեր անշարժացան մեքենային առ^ին , ն ո յ ն պատկեր բ սեղմուի հ1 բսձետուիլ մա ր - ժպիտներր, գէոլխբ կախ կբ քալէր X
պիրկ ու տափակ) դեղին մորթբ գէ^քի^ 1 մին)Ներ\Ոլ կուտակումին՛՝ մէ^^ օտար աննանօթ Կէս գիշեբուա՚Լ՝ մօտ ապրում բ կբ տարբե՜
Հաստ ս րո ւ1նքն ՛ե րբ : ՝$ի չ կրէ խօս Էր՛ ու ա\՚–թա– մ արմիններու եւ նա յ՛ո լա նվքե ե ր ո ւ ճշում բ զ գ ա ՚ վ-էր • Աէ դոբնաԼոր չկար մէիոեզբՀ Այլ վա
փա\Հ՝ցելի , գրեթէ կենդանային՝ լռութեամբ կբ մորթէն իսկ ներս ւԱնօթի գ քնատ բազմութիւն տուժ , Հ ե շտ ան քէն Հ իւն ահ ամ բո խբ ս թե էմա
խհղդէբ՛ Բոք որ Հետաքրքրութիւննեբբ, նաղր\ր՝ X մր անիմաստ դէմքե^է ու մեռան դէմ քե ր ու1 ո– նե բու ֊, կապե լան ե բ ո լ : Անոնց դէմ ատե լութ իւ
Միայն օր մբ երբ թոքախտաւոր աղ^իկ մբ շիք րոնց տակէն 1լ ե բե ր ա յ զա՛՛՛ գ ո լան բ լաթե յ ՛ո ւ , Աբ աւելի ուժգին՛ էր՚, աւելի թունաւոր,: Որ կբ
ակնարկութիւն բբան էր մօբր՝ անզսպելի կա– կրէ քսուի մորթին Հ կբ ճզմէ միսեբբ։ Եբկ՜ լե ցուէբ Հնեբսէն ուր որ զո յգ մ բ °ր°–Ր " ՚ - հ լ է ^ 1
տաղոլթեամբ վրան՛ նետ՚ոլան էբ , ղարկան , ւվայբկեան մր գինի Հտտոզ շունչբ կարմրան , Համ բուվ. ոլէին , չին ե լո վ իբ մէ^ պան գ ո կին
զար կան * . * : Տ ե աո յ , ս ան արան մ ազեբր սառն միսերէն կախ դէմքի մ բ՝ կր լեց– էՀր կոկորդբ, տեսարանր Հայ՛ելիով սենեակբx Տետ՚ոյ կբ դի
միօրինակութեամբ X Աճեցան գոբնին : Մա յ– Կ՝այբէ1՛ Տետոյ՚> Կը խչմարէր որ փական էր տէր "ւրիշ *Լոյդհր նստարաններուն՛ վրա ւ
բբ ։ Ո^վ էր • • • : Ու գաղտնիքբ մենցան էր » պատթ^ ու կռն՛ակի մա մի^եւx Ու աէրր աՀնգի– փլան , գլուխ գլխի յձետցան կամ իրարու նայ–
Հ ետ ր խառն ահ՜ >ոմ անց գոլթբ ^ շաաեբոօն ա ր֊ մ ա դ ր ե լիօբէհ՝ 1լ՝ երթար նոն\րակին Հում , ուանք խմող, Հ ամբօր էն , լուռ , անթարթ :
Հ ամաբանքբ \ իւղոտ միսի կտորբx Ուր **(ԳաքԻԿ մազեր ու Գիտէր թէ ս ա զոյգերր կ՚ապրէին ալ վեբՀ՜
Երեկոյ X Պիտի վերֆսձնայ գորնբ աք^ մէշէն տաք, աղի կաթիլներ բ կբ փայլէին , կր բնթեր Հաճոյքներբ անկողիններ ո լ սլա ամ ու ֊
պաՀուն երբ յ ալ յոգնան ձայ(ն\երու ու մ թ՛ ՛ո - ԴէորհԻս դ է ՚ Դ ՚ ի կեղտոտ օձիքբ : Օտարական թեան ու կբ զդա յ ի ն ա յդքա\ն՝ դիւր ո լթեամ բ
լորտին։ մ ԷՓ մ արգոց մ կաններ բ ու նայուանք֊ մ արմն ի մբ ա յն. քսձ՚Լ մ տերւիմ , անձնականն՝ մէկ այն՛ ամէնբ որ դուարս էր էր միսերէն , ո ր ար–
ներբ աւելի կր յոգն էն՛ ^ ա յ(Լ\ պաՀոճև՝ երբ խո մասբ, այնքան մօաէն ֊, իրեն դպչելու էաՓ գիլուան էբ իրեն,. :
նաւ յ օթեկ շուքերուն մէ^ գորնարանին այՐ մօտէն զգալբ զզուա\ե՝ք կուտար իրեն : Ու ժո–
մարդիկ կբ սիրեն խաղայ թաց պատկերներ ո վր ղովու֊ՐԴբ կր՝ մերկանար , ամէն մարմին իբ (7)
Fonds A.R.A.M
