Page 127 - ARM_19-1947_02

աՕՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ փնտռեց Հայուն նկարագիրը, քաջութիւնը , ըմ - խումբը ընդդէմ Հ ՛Մ-Ը-Մ ՛ի Մարսէյլի մասնա -

բոստ ոգին ,նկարագրի մաքրո ւթիւնը, ընտանեկան ճի՚֊զի անպարտելի պատանի (ժքիլնիոռ) խում բին

ԼՒՈՆԻ ՈՒՍՈՒՄՆ– ԽՈՐՀՈՒՐԳԸ սրբութիւնը, վեՀանձնութիւնր եւ այլն ել այլն : գէմ։

Մէջբերումեր եւ օրինակներ բերաւ մեր պատմու­ ժ ա մ ը 4ի& Լիոն - Տէսին Հ. Մ– Ը– Մ-ի Ա՛

Լ Ի Ո \ , 4 Մ ա յ ի * (Ցաււա^).— Շաբաթ իրիկուն, թեան՝ զանազան շրջաններէն , եւ զանոնք Համեմա­ խումբն ընդդէմ Հ.Մ-Ը-Մ-Ի Մարսէ յլի Ա. խում–
նկարագրին
տ՛ութեան դրաւ IIասոլնցի Գաւիթի բին դէմ : Այս առթիւ Պ– Լելոն Անացականեան
Գգուած,
3 Մ " ՛ յ / " ՛ , էթէէն Տօլէէ սրահին մէջ տեղի ունե - Հետ։ Վերջացնելէ առաջ ըսաւ թէ, ց"՚ՐԳ խտաբար տրամագրաց, է գեղեցիկ բամ ա կ մը յաղթական

ցաւ. Լի՛նի Ուսումն, էքորՀուրդի բացման Հանդէ­ մշակուած «Սասոլնցի Գաւիթ»նեբ ղմ բա իւ ումբին :

սը •• Փոքր բացատրութիւն մր այս առթիւ : Ազգա­ ւնկատ՝ար են - ՚ումանեան , Զիթունի ե- ՄաբսիլաՀայ մարդասէր Հասարակութիւնր

յին Միութեան ներկայ վարչութիւնը , րնտրու - գին եպիսկ. Ար ուանձտեանս ե եւ ե զրա– բախտը պիտի ունենա յ 1947 տարեշրջանին ակա -

թիւններէն անմի՚էաաէս վե ր\յր կրթական գործը կացուց , Եթէ օր մը Հւ յ գրող մը կւ ւենւ մե­ նատես րլլալոլ բոլոր Հ .Ա-Ը-Մ –ի եւ քոյր մար -

լաւագոյնս վարելու Համար «Կրթ-սւկան Աարմին» ղի լման, սլկաք եղան՜ին պէս «Աասունցի Գաւիթ» զական Միութեանց խաղարկութեան ,այսպէս ն՛ախ

մր ստեղծեց : Ս՛ոյն կրթական մարմնին նպատակր 0բ տալ, այն ատեն կրնանք անվարան յայտարա՝— Լիոն-Տէսին ,յետոյ Վիէն,Վալանս եւ Նիս եւվեբջր

պիտի րԱար զանազան տեգեր բացուած դպրոցնե– րելթէ մենք Հայերս աշխաբՀի լաւագոյն ղիւռաղ– ՀՄԸՄի Փարիզի զօրաւոր մասնաճիւղեբբ ի–

րր կազմակերպել, անոնց պիտոյքները Հոգալ եւն։ նավէպը ունինք : րենց կարգին ցոյց պիտի տան մարսիլաՀայութեան

կրթական Մ արմ ինը իր նախապատրաստական ա շ– Մէչ էքսդ մէչ եղան երգեր, արտասանութիւն– ի բ ենց գնդախաղի ճարպ ի կ խաղաբ կութ ի ւնը ել

խտտանքներ ր կատարելէ վերշ՛ , ուզեց աւելի ընդ­ .ներ ել նուագ նորահասներու կողմէ։ Ղ՝ ժ ր՛՛է էս ա ու­ մարզական բարձր >ոգին ։

լայնել իր շրջապատը։ Հրաւէր եղաւ յարանուա - րար սպասուած բազմութիւնը չկար : (I®՝ ւր էին այգ Լիոն - Տէսին ի եւ Ա՝ աբսէ յէի այս նշանաւո բ

նութեանց որոնք սիրով պատասխանեցին , ել չարք իրիկուն Լ՛ուսաւորչականները , կաթոլիկները , Բո­ Հանդիպումին առթիւ 1լ իմանանք թէ Լիոն - Տ է—

մը խորՀրգակցութիւններէ վերշ՝ կատարեալ Հա - ղոքականները • ւր էին ա յ ն մ իւսները , անոնք ս ի՛ն ի խումբին պիտի ընկերանան բազմաթիւ Հ*Մ *

մաձա յնութեամբ Հիմը գրուեցաւ Ուսումնական որ օրն ի բո ւն ծ բագ ի բ կը մշակ են , Հ֊փրկո ւթեան Ը ՛Մ *ի սիրաՀարները որով այժմէն իսկ կը նա —

Ի/որՀուրգի մը : գոբծ»էն կր ճառեն , ամէն տեղ եւ ամէն ինչի տէր իւ ա ա ե ս են ք խուռներամ բազմութիւն մը ւ

ԱՀա այդ Ուսումն. ԻյորՀու^րդն էր որ կը ներ­ տիրական կյուղեն գաւ ւնա լ : Վահան Շամլեան

կայանար մեզի իր անդրանիկ ձեռնարկով։ Այտ՛ » կլՀ Հասկնանք : . Օդը խոնաւ , անձրեւոտ

Հանդէսին պատուական՝ նախագաՀր՝ Հայր Գր . էր Հասկնալի է* Ապա մի -— ինչպէս կ՚ըսեն կով– ԳԱղՈԻԹԷ ԳԱղՈՒԹ
կասի մէչ
Պապեան ,բացատրեց Միութեան առաշ\սդրութիմե– տպա մի (յասլւէւոին Հօճա կամ <ձՀ2այ–

ները : Ըսաւ թէ իւրաքանչիւր ձեռնարկի յաջողու­ ճի պաշի»ն՛ բեմագրեոէք, այն ատեն ո՛չ անձրեւը, 500.000

թիւնը որքան կախում ունի կազմակերպողներէն , ո ՛չ իսկ ձիւնն ու կարկո ւաը ար գելք կ1ըլլան ս ր ա– ԱԹԷՆ-ԲԻ Ա Զ Գ – Կ Ե Գ Ր – վարչութիւնը

նոյնքան եւ ժողովուրդէն: Անոր գուրգուրանքը եւ Հր լեցնելու։ ար ախ մի տրամ աղբած է 0՝՚ո ւն ա ս տ ան ի պատեբազ–

քաջալերանքն է որ սատար պիտի Հանդիսանաք ԵՐ • ՏԷՐ ԱՆԴՐԷԱՍԵԱ՚եԻ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ մ ի որբերուն սնտուկին , Եո րկիոս թագա ւո ր էն

մեր գործին յ՛աջողութեան։ Ն"ք՛ սերունդի փրկու­ Կիրակի, Մայիս 4, Լիոն ի Ազգ. Միութիւնր մաՀուան առթիւ Հ

թեան գործը միասին կատարելու մեծ եւ ծանր Հանգուցեալ Երուտնգ ՏէրԱնգրէասեաԳւ՚ի՝ մաՀ\ոլան՝ % ԱՄԵՆԱ՛ՅՆ ՀԱՅՈՑ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԸ նամակով

պարտականութիւնը ոլնինք , գիտակցինք այ՚ք– Բ* տ՛արելիցին առթիւ առտուն ՀոգեՀանգիսա * կէ~ մը կ բ տեղե կ ացնէ Ե գի պա ո սի առա^ւ՝ո\ր գին , թէ

պար տ ա կան ո ւթ եան : •Հ՛օրէ վ եր չ մամը Յին ալ ա յց մ ը կազմակեր պահ՜ Հձեմարանր բացուած է եւ երկրորդ տարին կը բո­

Ուսումն՝. հյ՚որՀոլրդի ծրագրին եւ նպատ՛ակ - էր I Տ՝ամը Յին իր Հարազատները , բարեկամԳւերոկ լորէ արդէն։ Առա չին տարին բացուած է ա ո ս/Փին

ներուն չուրջ աւելի լայնօրէն՝ արտայայտուեցաւ եւ ծանօթներու խում բ մը ի"ձ"1էս նաեւ Լիոնի դասարանը, իսկ ներկա լ դպրոցական տաըեսկիզ–

Պ* Յակոբ 1Լարմապետեան : կարդաց այն ուգեգի— Ագգ * Մ իութեան ներկայացուցի չներբ Հաւաքուե - րին աչ բացուած է երկրորդ դասարանը Հ 1Լ^եմարա–

հ՜ը Որ գծուած է ընթացիկ եւ յետագայ աշխա - ցան ղերեզմանատունը Հ Ազգ* Միու՜թեան կողմէ նը պիտի աւնենայ եօթը տարուան շրչան մը, չորս
Պ* Ա* Կիւլսլէնկեան թարմ դասարան՝ ճեմ ա բ ան ա կան եւ երեք դաստ բան աք
տանքներաւն Համար։ Յիշեց թէ, շատ ուրախալի զեէո\վ Հողակոյտին վրայ, ծաղկեփունչ մը զետե– լսարանի ընտրութեան
բաժին : կաթողիկոսական
պա բզեց Հ անգո լց ե ա լին
էր այսպէս բոլոր յաս րանուանութիւննե ր ը եւ Հոս
արժանիքները ՝. ՀՏառաիի կողմէ ընկ * քնագլորՀ ա մա՛ ր տեղի ունեցած Համ աղում արին մ է չ , բա -
Այվազեան
ու Հոն եզան՝ դպրոցները ի մի բերել եւ բոլորը Մ * Միբգէ եւ ԶափաՀաս սերունդի կողմէ ընկեր րերար անդամներ աբձանագրուեցս/ն էՇ^ւրոնք ցարդ
րած գործը,
մէկ ծրագիրի շուրջ Համախմբել : Գեղեցիկ նախա­ ւԼՒՐյէԼ^՚9էս Տարազի կեանքն ոլ կատա*– որեւէ գումար չեն ղրկած է իւրաքանչիւր սանի

ձեռնութիւն մը, գովելի գործ մը որր պէտք է ան՛որ գոլբդոլրանքր ւքս1յբ1յ|ն(իքի Հան­ Համար տարեկան 500տոչարի ծախք մբ նախատես֊՛

կատարուի գեղեցիկ յաղթանակով մը։ դէպ եւ իր այնքան շինիչ «/՚ պէտս զարղացեչոց»– ուած Է ) կաթողիկոսը կը թելադրէ նոր բա րերա բ–

Պատուելի Ի)այիկեան մեզի ներկայացուց «Սա– ները «Յառաիի մէչ՛. նե ր գ ււ/նե լ, որոնք յ սնձն ւնէին ՚ւնեք ,Հե,

սունցի Գաւիթը եւ Հայկական՝ նկարազիրր»։ Յար– Տրտում եւ թաց աչքերով բաժնուեցանք մեծ ՀՀ եմ արանին մէչ վեց տարուան Հ ամ աբ ; Տ՛արեկան
Հայկաբանին
գելի փրօֆեսէոաը շատ պարզ եւ Հասկնալի լե - Հողակոյտէն . .. : 500 տոլարէն՝ 3000 տոլաբ ծախք աիտի ը լ լ ա յ իւ­

ղուով պատմեց աւանգավէպբ , յետոյ անոր մէջ ՊԱՊԼԷ րաքանչիւր սանի Համար ։ Այս առթիւ էլառաչար–

Հ– Մ– Ը– ՄԸ ՄԱՐՍ ԷՅ ԼԻ ՄԷՋ կէ ՛որոշ գումար մը դրամատուն պաՀ ձգել ել ա–

Հ-էքոքէվհյթլՀ»ս՝երու (Հոր փորող մեքենաներ) : նո բ տոկոս ը ամ էն՛ տաբի յատկացնել սանին :

ներգաղթողներու բնակարանային ել այլ պէտքե– ՀԱՆԳՈՒՑԵԱԼ ՆԱՐՈՅԵԱՆ պատրիարքի թո -

բուն դոՀացում տալու Համար : Պէտք եղած աշխա­ ՄԱՐԱԷՅԼ Հ. Մ– Ը. Մի եւ ոք յ ր մարղա֊ գօննեբը, որոնք երեք տա՚րիէ ի վեր կը գտնուէին

տանքները փութով կր կատարուին այս կարեւոր կան Մ իութ իւննե բու միչմ ասնաճիլզա յին մեծ գն՝– ներկայ ՏեղապաՀ Արսչանեան արք *ի մօտ ել եր­

ապսպրանքը գործադրելու Համար։ Հեռադիրր կր դախ-աղի մրցումներ , կազմակերպուած Մ"՚րսէյլի կար դ ատ ավա բութ եան գուոԼ բացած է ին՝ , դատ ա՛­

շեշտէ որ ուզոլած մեքենաները անՀ րամե շտօրէն մասնաճիւղին կողմէ Կիրակի \ 1 ՛Մայիս Հ ՛Մ ՛Ը* կան տ բո չում ով վ ե լ^ա պէս լ անձն ո լեց ան իրաւա -

Հարկաւոր են էջմիածնի եւ Հո կտեմրե ր եան շրջան­ •Մ *ի սեփական դաշտ ին Ճէ1<աէա/ Տէ-Լօսթ/ մէջ–, բար Պ • Վ^աՀրամ կեսարի :

ներու մէջ, ուր պիտի տեղաւՈրուին Հայ ներղաղ– ՄաբսԷյլ Լիոն-Տէսին առաջին միջմասնա - Ա%Ե՝ԲՍԱՆԳՐԻՈՑ մէչ Ապրիլ 4ին յանկարծա–

թոգներ : Բ՝է՝ ՛աշխատանքներուն արդէն ձեռնար­ ճիւզային գնդախաղի՝ մրցումը Հավանաւորու - մաՀ եղած է ՀձԱրաքս» թերթի խմբագիրը, Պ* Ա ֊

կուած է եւ թէ՝ մեքենաներում փութացումը մեծ թեամբ շհտէՈՇէ բ^ՕV^Ո^^/' նախագաՀ րամ Ատեփանեան , որ Զատկի առթիւ ք)րուսազէմ

օմանդակութիւն մը պիտի րլլայ : ժ ա մ ը 2.30ի& Լիոն - Տէսին Հ -Մ Ը Մ –ի խառն դաց ած էր ընտանիքով ;

Հ6ԱՌՍՀ»Ի Պ Ա Տ Մ Ո Ւ Ա Ե - Բ Ն Ե Ր Ը անիսո Հ եմ ութ իւն ըրաւ եւ զանգին կողմը, մինչեւ ՝Բիւրտերէն ծեծուած էինք։ Ես կրցայ պատմել ա–
Մեք1 Գ ե Վ Ի Ն Վ Ա Ր Ժ Ա Պ Ե Տ Ը
պատուՀանը բարձրացող որթատունկին ստեղծած մէն բան, Հակառակ եղբօրս պատուէրին ։ Մ՛ա՛յրս

թաքստոցին ապաւինելով կը գիտէր դրսի անց ՚սւ շուտով եղբայրս մեբկացուց, ել երբ անոր մար—

դարձը, երբ վարժապետը յանկարծ֊ ներս մտաւ ու նո յն վիճակը տեսաւ, ամպրոպը պայթեցաւ ։

<ձ յանցանքի վրայ» , բռնելով ղա յն . զգետն եց , Մատ—նե—րը դ կո*–տը^ր~տի"ն *••

կարծես դուարը աւարի տանող ՝Բիւրտերէն մին Ես ապուշի պէս ինքս իմ լիրայ դա՛րձայ քանի

Հազիւ քանի մը Հրացանակիրներ ժայռերու ան ըլԼար, ու ս կո տ լ անխնայ ծեծել, ծեծել։ Եզ ~~ մբ անգամ, եւ կարծեցի թէ մեր դրան դիմացի

ետ եւ պաՀ ու. րտ ած՜ կ՚ըլլան, օդին մէչ Հրացաններ բա յրս ընդգիմ ո ւթեան Հո՛վ մը առաւ ։ Լիւրին չէր Հրաբխային խոռոչի երբեմնակի որոտն էր որ կը

արձակելու Համար, մնացեալներ բ, ազչիկ, տղայ* պեխերը մրաՀք֊ տղու մը Համար սեւէ մէկէ մը ծեծ լռուէր։ Լաւ որ գիւղը մարդ չէր մնացեր , ՛այրս -

լակոտներ կենդանիները Հաւաքելով լեռ կբ բարձ­ ուտել * ան ալ տ զչի կնե բու ներկա յո ւթեան ել մ ա– պէս բոլորն՛ ալ ան ո ր աղաղակէն փախչելով քա -

րացնեն , չմոռնալով միասին տանիլ դաւադիր մեր նաւանգ իր պզտիկ եղբօրը աո չեւ : (յո սկասյ բՈ– րայրները ^ապաստանէին , կարծելո՛վ թէ նոր էն

քիւրտ Հովիւներն ու քիւրտ շուները : Մ ենք ի^նչով լո ր ձա յնովս լալ ու պոռալ , եզ բօ բս ծունկերուն չարդ կայ՛. Մայրս մատակ առիւծի մը պէս մեր

՛ենք պակաս * Հաւատացէք քարերով կը սպաննէինք վւաթթուիլ պաշտպանելու Համար : րակբ վազեց , ճանճի մը եաեւէն ցատկռտող գառ­

ղանոնք, եթէ թ ո յ լ տրուէր մեղի լեռ բարձրանալ, -—՚ Հերի՛ք է, վարժապետ , գոռաց եղբայրս իր նուկ մը րղկաեց ու մորթովը եղբօրս կուրծքն ու
կււնակը պատեց I
բա յց վարժապետին բացակա յո ւթեան ւէե րաւսն ր ււյնով -

քյքորէնը կառավարիչ էր : ո րոաասո

Մ ագթաղինացիին պէս ժամուն տակ՝ իր Ա րաՀ ը գերեզմաննոց մ րն էր կա բծես ու բազ– Օրեր ու շաբաթներ անցան: *Ւի*–*ըը տագնապի

անՀ ամա ր մեղքերուն Համ ար անշուշտ լացող ի ր մ աթիլ աչքեր միայն կր շարժէ ին եղբօրս նաՀ ա– մէչ էր; ՝Բիւրտեբու զուլՈլ-մ/ք ոչինչ. այդ ս՚ովորա–

մ օրը պէս Հար ա յս կէս քՍարբեբդցի տղան՝ աւելի ա ա կո ւ թ ե ա ն ականատես ։ Հատ ու կտոր աղիողորմ ան բան էր մեզի Համար , աղաները մեղսակից

անտանե լի էր քան մե ր ուսուցիչը * կապիկներու ճիչեր ալ կը լսուէին ։ ստրկոլթետմբ , մեր Հարսներու զարդոսկին երէն

պէս Հնազանդ վւա կա Հչ֊ էինք մ եր խ շտ եա կնե բ ուն : ^ԲՔ^Բ** ա՝ռ , եքոորով, Հրամայեց եղբայմրսաս մը կաշառք տուին ՝Բիլրտեբուն ել կէս՚ով
Տէր՜
Եգբայբս՝ Պետրոսը նոյնիսկ անոր չար լեզուլն կբ ո լ քանի մը զաւա՛զան ի Հարուածներ ընդունելէ չարդոլած կենդանիները ետ բերին : Արդէն
չունէին:
քՀսշուէր թէեւ մէկ փչելով կրնար բլուրէ բլուր Վերչ դուրս փախանք։ է)ս ամէն բան մոռցած դրան սիմց\ին\ե րը մ եր քոսոտ Հ օտերուն պէտք

նետել զայն ։ Հրա ցան\ա՝ձ գութ իւննե բը աւելի Հ""1՛ շէմքին վրայ ետ դարձա1 յ ել կուշտ փորով Հա յ - Բ՝ազա կան Խ ոբՀ ոլՐ՛ք /՚ ագռաւներու սլ է ս

կը լսուէին Հեռուէն ւՂ–իւղին մենծ աղաները ժողով­ Հոյեցի , Հին ու նոր Հաշիւներս մաքրելու Համար ։ մեր դիմացի ցուիքը թառեր , մտիկ կ՚ընէր Հ°րս

քի նստած էին, երբ յանկարծ մեր պայ մտնա բեր Մ ոռցած չէի կերաՀք ծեծերս ո տ ան ա լո ր գր՛ելուս բարձրաղաղակ ցասմ ան պոռթկումը : Հա յբս եր­

վւաւբժապետբ ՛վերադարձաւ դիւոամէչէնձիիսաղցնե– Հ ամ ար , ծա ղրան կա ր գծելս ալ յանցանք սեպելով, կար ճամբո րդութենէ մը վերադարձին մ օրս Հետ

լովգ բեռնաւորուած լեռնային անթառամ օ^ւկղիկ– ՝ո՚բ մէկը բսեմ , ինչպէս չՀայՀ ո յէ ի : Այգ եղաւ Հ ամա խո բՀ ուրդ գաղթելու կըպատ րաստուէրղէպի

ներ ով : Ղ՚պրոցի աշա կ ե րտն՚ե րն իր ա ր \ա նֆ ան * *իերչին խօսքս ուղղուած֊ մեր գպրոցիգաՀուն եւ ա– Կաբնոյ գիւղերէն մին, Հող գնած ու ռեմոն (կ ան­

ւվատուՀաննեբը թափեց՚անք , Հակառակ կասպյվար­ նոբ ինքնակալին , որուն Հո*՜րչ>ը * վ^՛րը դարակին իւ աւիճ ա ր , արբոնէ տուած էր նոյնիսկ , այնքան որ

չին սպառնալիքին։ Ի՛՛նչ աղուոր էր ձին, ճերմակ \վյյայ զետեղուած կային՜ Հաւատաքննական չ՛ա՛ր - ծանր կուդար իրեն այս դէպքը։ Բայց գիւղ մր

վւբվաւբի մէչ կոր սուտ ծ կբ խաղար , ու մեա վար­ չարանաց , կամ թրքական բանտերու վե բ՛աբեր ետ լ գիւղով խօսքր մէկ բրած , ոչ մեր արտերն ոլ

ժապետին ֆէսի փիւ֊սկիւլ^ անոր շաբժում%երուձւ զարմ ան աղան պատիժներու գո րծիքներ ու իրեր , պարտէզները գնեցին ^ ոչ ալ մեր տո ւնն ու տեղը,

Հետ կ՝օբօրաբ ու կը շօրօըաբ* 1ՈԱԼՕՈՆ| գ1|էււ1նան խճաքարեր ծնրադիր նստելու Համար, ծանրու - ու մենք փականք մնաց ինք գիւղը , եւ դպրոցի

կբ պակսէր Ակոբ ամուենց այս փեսին Հա^մնիքր թիւններ մէկ ոտքի վրայ կենալով եբկոլ ձեռքե­ ճամբան մոռցանք, մինչ վարժապետը կը չարու֊

սկսելու Համար % րով բարձրացնելու Համար ժամերով, եւն եւն։ նակէբ սերունդներ փճացնող գաՀակալութիւնըՀ

Վարժապետը դէպի մեղ նայեցաւ* մեր տեղե­ Վախով տուն մտանք, գեռ Հայրս լեռնէն ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈՒՆԻ

րը փախանք ինչպէս կաքաւկեբր փիսիկ ձիւնին չէր վերադարձած ։ Մայրս իրոզութենէն անտեղ­ (Վհըջ)

մ՚էշ կը մանեն որսորդներէն վախնալով։ Եղբայրս եակ .երբ մեր վի&ակր աեսաւ, կարծեց թէ մ*ենք

Fonds A.R.A.M