Page 80 - ARM_19-1945_04
P. 80
8 ԱՌԱՋ
ՎԵՐՅԻՇՈԻՄՆԵՐ ՄԵՐՈՒԺԱՆ ՊԱՐՍԱՄ– ՄԱՆՈԻՀ ԱՍԼԱՆԵԱՆ
(Մահուան տարելիցին ւաւրփւ) ԵԱՆ ծ ն ա ծ է 1883ին , Ակ– Տարին լրացաւ արդէն։ Մենք իր մահուան
ԽԱԲ.— Ա յ ս գ լ ա ւ ր ի ւ ն ր , ն ո լ ի ր ո ւ ա ծ ո ղ բ ա ց . նայ Ապոլչեխ գխղր :
1897ի(1 մ հ կ ս ա ձ է Պոլիս ղ ո ր/ր ստացանք շատ աշ3 երր յարաբերութիւն -
՚էւերր քիշ շատ վերոկստն Աարիոյ ՝>/.//#։
հայ բանաստեղծ Մեշաւժան *ք|արսամեանի յիշա - ե ւ յ ե տ ո յ Արմաշ , ո ւ ր մե՛ Զգուահ Պ՚՚լս՚՚յ լլ՚""1ր՛" իք եան ապազգայինդ
տակին , ստացած ենք հոկտեմբերին։ (Մահր տեղի
ունեցաւ 1944 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր 16ին) : Վերջին կիրակի նացած է չորս տարի : Գը– ԱլրճոլաՆ մթնոլորտէն , Լիբանան էր հաստատ -
ները բացւաւիկ ր իւերու քւոլիրուած ըլլալով , այ - բական գործունէոլթիւնր
սօր մ ի ա յ ն սուիլ> կ՛ունենանք հ ր ա տ ա ր ա կ ե լ ո ւ ։ Կո «Կ՛՛Ի 1903ին։ Հ ա յ ե - ա ահ պատ է։ բազմէն առաչ,
րէն բանաստեղծէս րիւն -
)93Տին։ Պէյրութի
^ ա * ա //ւ սւ ձ չեմ եր չ՛եք յի շա ա ա կ ն եր զ լւ ե լ ո ւ մէջ իբրեւ խմբագիր «Ազղակ^ի , ապա իը սեփա
պա րւոադրութեւսն Հեա ։ Հակառակ զրչի եղյբայ - կան թերթին՝ «Ազդարարեի մէջ իր սիրսւհ գործին
բա կիցն եր ու. եւ. րա րեկամնե բու. թե լա՛լ րութ եան , ն ե ր է ն ղատ , ղ ր ա ծ է նաև ւլլոէ խն Էր , եւ Հոն ալ մեռաւ զմրախաարար ,
թուղթին ՛յան ձնե ֊չու Հաւք ար քանի մր յու շեր , —- շարք մ բ Փլւանսերէն հա տակաւին հ ե ր ո է իք ե ան դուռը չՀասած։
տորներ : Խ մ բ ա գ ի ր Շանթ
ո ր ոն ր մեր կեանքին տարինեբր չ՛էթայի մր օղակ գրական հանդէսին : Ա՚անուկ Ասլանեան զինքը ճանշցոզ երկու Հան–
ներուն պէս իրարու կբ միացնեն եւ աաուի իսկ ար րալին շրջանակ Է ունեցած, ն ա իւ իր ուսուցչական
ժէք մբ կբ գառն ան , մա ւս ւիո իա ւթ ի ւնն ունեցեր ասպարէզին աոիթով եւ յետոյ իբրեւ Հր ապա բա -
եմ մաիկ ընելու այգ ազնիւ ու անվերասլաՀ թ ե լա– կ՝ապրկ բ իբ չտւագո քն շրշՀտնր : Գպբեվտնքին մէէն կագիր : կու տա /
Հայ Ասոնցմէ ո ըն է որ միւսը մոռցնել
զբու թիւններուն ։ ^ԱորՀած եմ, ել ալսօր ալ կր էր ուրեմն որ Ա հրամանին Հոգին կր թբթոաբ թէեւ զնա–
մեզի։ Աս գոնէ երկուքն ալ կր յիշեմ,
իւռբՀիմ , որ յիշաաակներոլ դրականս ւթ իւն ր սեռ գ րսյկտնոլթ ետոն Համար*.
Հատման կշիոբ պիտի Հակի ղէպի ՚իեբջինբ , մա–
մըն է , որուն ամէն մարգ մօտենալու չէ : ճիշդ է , Շ ՛աո յատկանշական են իր ինքնակենսաւլրոլ.
մուլր ։ Հոն էր ոբ աւելի մօտ էն ճւսնչցայ զ/՚նքր ,
ամէն մարգ կրնայ եւ իրաւունք ունի յիշաաակա թետն հետեւեալ քանի մբ տողերր*
մեր առօրեայ աշխատանքի շրջանին ։ Հոն էր որ
րան մը կամ յոլշատետր մբ.բռնելու, ինչպէս մենք Հ-Ա/նքան ազդու ահ՜ Լ ի էաբղին տեսաբան -
ԿՐ"այ գնաՀատել իր յարատեւութիւնը։ Հոն էր որ
ալ ըրած ենք դպրոցական դրա ս եղաններ ո լ ՛իր այ , ներէն որ , անպատմելի տիսբաիժիւն մբ Համակաս՜
պիտի տեսնէի իր Համեստ երեւոյթին տակ թաղ–
թուղթին յան ձնե լով յաճախ աննշան մ ան լւ ա մ աս– էր հոգիս։ ^ ն ւ լ ա լ ո լ ե բ էան կո լ թ ի ւն բ չճանչցա/
նուած տոկուն նկարագիր մր , օրուան Հ ո սանքն ե–
նութ իւննե ր , առօրեայ կեանքին կապուած ՚/՚՚՚քրիկ բնաւ։ Ըմբոստութիւն մբ հետզհետէ արմատ բուն զէմ ամուր կեցուածքով
մբ։
միջադէպեր , բն թ ե րց ո ւ մն ե ր է բնգօ րին ակութ իւն - կաււէւէբ մէէս։ Հալ ազգային եւ սրբագան պատ -
Երր «ճակատամարտեր լուծարքի ենթարկե
ներ՛. Բայց գրողներուն եւ ա րո ւե ստտղէ անե բուն մա քւի ւ՚էւն ե ր էն զատ ուրիշ ոբ եւ է դաս չէր հետա– (1922), մողվե -
ցինք քանի մը յետամնացներս
֊, սւ մար մաքի այդ մաբ ղ անքբ ււ ո ղ ո ր ա կ ա ն բ ա ն մը քրքրեր զ/՚ս : II աԳւալա՚եգ կ՚ատէի թուրքերէն լե -
ցինք ին չ որ մնացած էր մ եր գ ե զե ց ի կ իսմրազրա՛
նկատելու չէ ; ղու֊ն : իախտէս , իքո ւր ք1ւ ր ԷԳւի ուսուցիչս, Ատեվւան
աու նէն եւ ՛ր՛՛ք/ ինք ապասաանե ցանք "Լալաթիա ,
Այն ինչ ոը Հոս թուդ թին վրայ ւգիտի փորձեմ (Ժ՚ապաքետն , տարօրինակ կերպով, ֆիգիքապէս ,
Պիէ1°ր *Ի"Դոց ՚՝ Լու սուլ որ վերնա յարկ մ բն էր մեր
արձանագրել , իմ անձիս վերաըել՛ող լիչատակնհ լւ դժբտխա հայրս կբ յիշեցնէր։ Օր մր գիս սլատժ ե՜
ա շիսաւոանո ց ր , երեք մասի բաժնուած ^ ուր կր
չեն , լ ե ալ եւլրօ ը ս մա ն կա կան ե ւ պու ա ա տ– լու Համար ՚իսլբե վաԳւքին մատեԳէադաբանբ բան - բարձրանա
նեկան լինք նե զ ե լ զ ից սան էլ ու զ՛՛՛ի մբ , ոը
տարիներուն կապա ահ քանի մ ր յուչե ր են , աաբկտհ՜ Էին։ Ընկերներէս մէկուն ի,յոգ մբ բբահ՜
էի, նախաճաշի թիւր քա Մկաաննոլկիմնինարկէ նեոտրր էլնկերբույնիշեցնէգուռր Կերւ ամ է ն ր •
որոնցմով բովանդակութիւն տալ կր փորձեմ անոր ատեն, իբ պանիր բ ոճաոի կաորի կ կր «՚ԼերԷին Լուր»ի
ԶԷ՞ որ մեր ոտքեր
նկարագրին եւ ա՜նգիտակից մանկ ու թեան իմաստէ մր Հետ վախահ՜ բ/լալով : ՛ք՛անի մր ժամ ձանձ - իւ մ՛բազ ր աւո ո ւնր :
զուրկ ապրումներուն ;կ ր գգամ թէ պարտականու բոյթս ո աքեր ուս տակ ճզմելէ յետոյ, մատենադա Տոկուն աշխատող մր, առտուն կան ո լ իս Էն կբ
թեանս մ էէ թերացեր եմ, երբ մահուան տարելի - րանի մաքուր ղարակներուն մ էէ քով քովի դասա լսէ ինք իր ռւոնաձսւլնր որ վալրկեան մբ կանդ
ցին առթիւ միայն կ՛ոգեկոչեմ իր յիշատակր, "՛յ"՞ ւորուած գիրքերր աչքէ սկսայ անց բնե լ։ ք)՝ղթա - կ՚առնէր վարի քաբկբ 1 ՛Ապարանը , վիճե՜լով գրա
պէս Հրապարակով տեղի Արվւիարի , Շահնագարի Հ այ րենիք ո : էլ. շարներուն Հետ ՝. (Բբ խմբագիրն է ՛որ վէճ ՛չունի
Հադիւ պատանի տարիքի մր սաՀմ անն ե բ ո ւն այգ օրէն իմ մէէս սկսաւ գրականութեան յանկար– իր անբաժան րն կե ր ո ջ , զրւս շա ր ին Հետ, մէկ միւ
հ՜ական սէր մր » :
մօտեցաք էինք, երր մեր Հայրր սոր ՚յննլ. ԳԸ ՜ սին ծառայ , մէկը միւսին բախտակից , բարեկամ —
տանք գիւղին եզերքէն Հոսող ձորի մբ մ էէ; (Այ" X թ շն սւ ւ)՛ի , միշտ իրարու տարակարծիք , բա յց ի
Մերս ւ մ ան Պ ո՛րսամ եան ի բանա սա եղծ ո ւթե ան
ահաւոր գէպքր , որ մեր պատանիի իմացականու - վերջոյ Հ աշտ ո ւ աօ մ արմ "՛րէ սեղան ին առջեւ :
թեան եւ զգացումներուն վրայ ներգործող մ եհ եւ մէջ զգալի է մ՛եզ շր^սպատող նիւթական ւսշխսւր– Մանուկը բացառութիւն չկազմեց։ *Իբեթէ նոր
անմոռանալի դէպքբ պիտի մնար, տարիներ վեր9 Հին ներկայութիւնը։ Նի՚֊իմը , առարկան, նոյնիսկ մտած է ը (1922ին) «ճակատամարտկի մէջ ։ (Աս
նիւիժր պիտի դաոնար Ա՝եբուժ անին մէկ գրուահ - աննշաս\ կապուած են մեր կեանքին, մեզի Հետ պարէ զին Հ ամ ար ն ււ ր մ ր չէր)՛՛ 0 զնա կան ով մ ր
քին, Ա ր ի ւ ն ո տ Յ ո ւ շ ա տ ե տ ր ր խորագրով, քանի որ կ՚ապրին, մեզ կ՝ոգհԼոբեն:., մեղ կը խան գա վառեն , էլ աշխատէր ձեոագիր Հասցնել ձե. քոր ւ
մեր տարաբախտ Հօրր գրպանէն գտած՜ էինք անոր մեզ կը փոխադրեն Հեռաւոր անցեալին ՚էԻւ՚Կւ1՝> որոնք արագ եւ շարժուն, անվերէ կ՚երթեւեկէին
յուչատետրբ , արիւնով բհաԼոբոլահ՜ ե՜ւ անճանա– յիշատակներ կ՚ալւթնցնեն , բարեկամութիւներ իսորշէ խորշ Հայկական Ա– Բ– Գ .ին : Հանգիստ եւ
է՚ձ&գս՚Հ՚էր՛ ,. ., «/ ( կ\ա եկս *//// , ւյ սան ա ի//.ան եւ լաճ ախ զոււսբթու - • •՚՚^՚սարթեյյ Այւ ս1ւմաւո րէր Հ՛՛սկէ Հոնկէ փոբՀէէ
թե ա՜հ սլաաՀճսա 1լը զահնահ : (եյս հր ւ լժ ա զահ աշ -
Հարցումներ՛, «ճակատամարտկի նոր խմբւսգրու -
Հիւրասէր։ Այգ թուականէն սկսեալ, ան դարձաւ իւ ար Հ ի ն նե րգո րծութե ա ն տ ա կ տ պ ր ե ցաւ. ա ն , շ ր ր–
թիւնր եւ վարչութիւնը բնաւ կապ չունին Հինին
աւերակ, մերկ եւ անՀիւըընկտլ ՚. Առօրեայ կեան ջ ա սլա ա ո ւ ած • յ ի շատ ա կներո վ :
Հետ» :
քին գմուաբոլթիւնները եւ րառմանղ ամ ընտանի Անոր դու րգ ւււ քունքին առարկա լ զարձան (՚ն–
քի մ ը բոլո՛՛ր Հ "դերը ծանրացան դմըախաո մօր մը տւււնեկան Հնօրեայ /իշատակներ, զեզնած Ի^Ոէդի^Ի Թուրք լրաբեր մբ ունէինք , Օսման, որ Հքւսպը
ուսեբուն , մայր մը, որուն տառապանքը ուղիղ կր կտորի ւ) բ վրւս լ դ ր ո ւ ած քանի մ ր ւււ ո զե բ տարա - Ալիի Լո՚բերը կը –բերէր մեզի ամէն օր։ Օր ՜մ-բն ալ
Համ եմ ատէ ր իր զգացած պարտ ական ո ւթե ան զի - րախա ՀէՕբ մբ կոզմէ , թաշկինակ մր, որուն մէջ աո աջարկեց Մ ան ու կին ոը զինքր Լչնկիւր ի՜ *էբկե\
տակցոլթեան Հետ։ Բայց ապրիլ պէտք էր։ Պէտք մ այրական աըցու նք ի շիթ եր ր կր պա տ մ է ին ասլ ա– տայ, ոբպէսռի ՛հա շնակցո Լ թ իւնբ եւ Միլլի նոր
էր շարունակել վառ սլաՀել Հայրենի օճախը : Հււվաըտր զաոնութեան եւ. տառապանքի պաՀերբ, կազմակերպութիւնը իրարու մ օտեցնելու Համ ար
Պէաք էր մանաւանդ մտածել իրեններուն Հոգեկան ւլւսւկի մր ըազակայութ իւն ր ողբացող ; Տակաւին անՀ բաժ ե շա աշխատ անքբ տանի ։ Մանուկ Ասլան
սնունդին մասին ; նամակնե՛՜ ր , նամակնե^ բ ղ րուած գբչի եղբայբա - եան անխռով պտատաս խախնաե՜ց *—֊– Բ լ յ՚յ ես թնչ
Այգ սաոյղ , ախուր եւ լքուած տարիները կիցներւււ եո ղմկ , գուրգուրանքով ու Հոգածու - Հանգամանք ունիմ այդ բանին Համար * Փարիզ,Ա–
Հզօր կնիք մը դրին Մերում անին նկարագրին վը - թեամբ պաՀ ուած : Լուսանկարներու կասլոցներ , Հւսբոնեանին գրէ ՚՛
բայ։ Անիկա, Հակառակ իր երբեմնի զուարթ որոնք ատ ր ին անգ ամ մ ր ի ր ոլշազ րո ւթ իւն ր կբ է/ատ Հեոու գացիր, ՀՀաւաբշր աւելի մօտ
տրամադրութիւներու ն ., ի""լ՛քին մէջ կը մնար ՜գրաւէին , եւ ո լւոնցմ է յաճախ կր ստիպու էր ր ա մ - Է , Աոֆիա , գբէ՛ գուն անոր ել ան կր կարգադրէ :
ախո՛ւր, մելամաղձոտ , կասկածոտ մարդոց ել ե~ նա իլ , սւնՀալ ատարիմ բարեկամ ու թիւնԳւե բ Հաս - ՚Ր-եգմէ էլր լսեմ Շ"" արշին Աոֆիա րլլալբ :
ըեւո յթներուն Հանդէպ : կր դաոնար սիրո յ երզիչ , տատած / ՚ / Հ " ՛ / " ՛ ախբութեամբ։ Այս էր պա աճա - Ա ենք Լոգան ղրկեցինք զինքր . եթէ գուն գ իտես ,
Բայս տիւ րութեամ բ Հ ամ ա կո ւած անո ր բանաս - որ, որ իր ատե լութ իւննե բուն մէջ անտեղիտալի չգրէ ս :
աեւլծ ութիւն բ կը դրոշմ ուէր Հոգեկան ա յ դ կլիմա էր , ինչպէս իր ճշմարիտ ու ւսնիւարղտխ բաբե - Ե*– կատարեալ Հ անգարտութեամ ը ձեռքը կ* եր
յին ազգնցսւթեամը ։ Այդ անյոյս ել տ իա օ ր ե -• կամ ութիւ ննելաւն մէջ Հաւ ատարիմ ։ կե ան քին կարէր ցբուիչին , որ նոյն օրուան ծրտբբ կր յանձ
լաւն մա յ ք՛ ս լսած էր , որ րնտանիքի մր Հայրը Հ ամար բարեկամ ութի։ .ններն անՀ րամ ե շւո կ ը նկա– նէ ր իրեն , Աոֆիայէն զրկուած ամենօրեայ խըմ -
ս սլ ա ն ն ո զ նե ր ր իրենց սեւ Հողի ի ն դ տոն ու թ իւն ը տէր , ինչպէս գեղեցկութեան զզտյութիւնր, որուն բազրականներով ԼՀյ • ) ;
/այտնած էին, տեսնելով նոյն աւերակ տան մէջ ն ուիր ե ց ան երկար ւո տ ր ինե ր իր բանաս ա եղծ ա. - Շարթուան մէջ քանի մը ան ւլա մ շսլնչը կ՚առ
մարզ կային էակներու նոր բողբոջները, ինչպէս թիւններուն տյլւսզան ւիունՓր : նէր զրասեզանիս առջեւ եւ կ՚աշխատէր Համոզել
առ9եւ
կա յծակնաՀաը սլաբաէ զի մը մէկ ան կ ի ւն ր ըո դրո X զիս որ քանի մը ոսկի տամ սա վարի դրան
շի է սկսող բուսականութեան մը Հրաշքը , որ արե Կ՝բսէի որ զ առն ու մեզանձոտ պատտնեկու - ս լկտա ցող ո ս տ ի կան ին • Մ եղք է , ՛ի եց Հ ողի են
ւուն զէ մ քացուիլ ու փթթիլ կը "կ՛՛ի՛. Մէկ Ղ"Հի թիւն մը ունեցաւ , որուն ներղ ործութիւնր կրեց եղեր, զոքանչը գլուիլը կը տանի իսեղճ մարդուն
զ է մ վ ե զ մաս անղոբդնե ր , շարունակելու Համար ան մինչեւ, իր կեանքին վերջին աարինեբր % որ երթայ փնտռէ գտնէ ձեռքէն փախցուցած «էր՜
զ երդաստանին ղոյութիւնը • ••: Աիրե^ց ան բնութիւնը։ Տուա՚^ւ անոր իր տուր մէնի քօմ իթէճինկ ոբ իր պա շա օն ան կութ ե ան ը
// այրս , Հեռատես կին > անմիջական եւ անյե*՛ քը : Երգե՞ց անոր բազմազան երեւոյթները։ րն– պատճառ եղաւ եւ վերստանա յ ոստիկանական Հա–
տաձգելի զաղափարն ունեցած էր իր գուրգուրան չե^ց անոր ծոցին մէջ; *Բննոլ թիւն մ բ անՀ րա - գո ւս լո ր :
քէն Հեռացնե լու գէթ երկուքը ։ *հաղավւա ր ր ի րա– ժեշւո է, զանելու Համար այգ գիծբ : Արզ իւ –նքը Պատմութիւն ր վերի իս մ բագ բու տան ՀբգեՀի
կան ո ւթե ան կբ վ երւսծուէ ր ։ Եղբայրս , մեր երէ - ինչ որ ալ ըլլայ , անո ր մ ելա մաղձ ոտ Հ ո զիին կեն արկածէն կբ սկսէր; Երբ պայուսակը ձեռքը, մէչն
ցը , կը մեկնէր Պոլիս , եւ այս տոզերր աո որս; - դանի մէկ վկայութիւնն է քննութեան վերն աղը ով ալ աղ ուռը «տասնոց մ հ/» սլա Ո կած մեր բն կե րն ե -
գրողն ալ , դէպի թարբերդ , կեդրոնական վւսրժա– Հետեւեալ քեըթուտծբ, զ՛՛լ՛ կր ներկայացնեմ ւս - րէն մէկր խնզալէն խաղալէն զուրս կ՚ելլէր շէն -
սա նին երկ ու տարի աշակերտելէ վ , զ է՛՛լի Կա ո անց մեկնութեան : քէն , իբրեւ գող կբ ձերբակալուի եւ կը յանձն ուի՛
րին , ՛Ա ան ա ո ա ր I, էսն վարժարանին աշակերտելու սւ յգ ՛ոստիկանին ո ր կա լաթ ա Ա ե բայի . ճամ բուն՛
Համար։ ի*նչո0լ շատ տեսնե՜լ Հայ մտլրերսւ ւսրզար ՚ քՈէՈԻԹԵԱ՚ս վրայ ձեռքէն կբ թռցնէ թռչունը Հ
Չեմ սիրած ք ե զ , նոյնիսկ ատած երբեմն ալ,
իրաւունքը ել Հպարտութիւնր կազմող այզ զզ՚" * ՛Գո՛ւն որ կեանքիս հ ե զ ն ո լ թ ի ւ նն ես միշտ շեշտած , Աւ մարզը իբրեւ պւսՀտկ «ճակատամարտկի
Վերածնունդիդ կանանչներր բիւրածալ ,
ցումէն ունեցած իբ ալ բամ ին ր , մ ա յրեր որոնք Տխրութեանըս մօրուաներնէն ըսաուհրած : խմբագրատան դուռը ելլող - մտնողին զէ մ քին վը՛՜
Երեւոյթներդ ա՜յնքան տարբեր իրարմէ,
զրկանքներու գնով , իրենց սրտին թելերը կտրա (1բոնք դ ի ւ թ ա ծ են րնկհբներս ի մ բոլոր, բան Հետք մը, նմանութիւն մը կը փնտռէր ,Եգիպ–
8արափուիոիյ .պատկերներու– տ ո ղ ա ն ց ք ն է,
տելով, .կարօտի .զղա դումբ յաճախ խեղդելով ի- ք|ր հ ո գ ի ի ս ոչի՛նչ կ ՚ ր ս է դեււ ա յ ս օ ր : ւոոս ապաստանած Մտրւոիրոսին :
.Հհոացած ե մ ք ո ւ սահմանէդ ա ն դ բ ա գ ի ծ ,
րենց մէջ,, կբ տոկան սլան էլ իւ ա ո լ թ ե ան սրամտաւ–– Եւ անառակ որդիին պէս մ ո ռ ց ա ծ քեղ, Մանուկ անպատճառ բան մր կը փրցնէր , այգ
Չր խորհելով որ թհւերովրդ հոզալից ,
քին ... : վ ե ր ջ ի ն ա ն գ ա մ մ ա ր մ ի ն ս պ ի տ ի դ ո ւ ն գ ր կ ե ս • •-• : յուսաՀ ատ անօթ ի մարդուն տալու.. Համար , երբ
Գիւղական դպրոցէն վեբէ ուրեմն , ՚Արմաչբ կբ առտու մըն ՚ ա՛լ՝ ի ը –գրաշար ատ՜ոլն այցելութ՛իւնը
դաոնար իր մտքին եւ տրամադրութիւներուն ա– գունաթափ ըրաւ զինքը։ Մեր խելօքիկ գործա -
ոաէին Հանգրուանը։ Մտավորական այգ Հնոցին ւո ըներ էն մ է կ՜ը , նո ր ամ ուսնացած , .ո ր տ պա ը ան էն
մէէ, կէս մ՛ր աշխարհական , կէս մբ ֊կրօնաչունչ ,. դուրս չէր ելած եւ երբեք «ճակատամարտկի շէն -
աււաէին անգամն էր որ իր մ էէ կ՚արթննար հա( քը ոտք չէր դրած, օձիքը ձեռք կուտայ վարի սլա՛՛
դրականութեան ֊օէրր։ Արմաշր Ն ղի չէ Գուրեան եւ Հակին ։ Այս անդամ քանի մը ոսկիին գլուխը չէր
թոբղոմ Գա շակեան եպիսկոպոսներուն օրով ՄԿՐՏԻՉ ՊԱՐՍԱՄԵԱՆ գոբե՚Ը ւ ա է տ Ք էր աղան աղատել Թուրքին վյւԷԺԷն է
Fonds A.R.A.M
ՎԵՐՅԻՇՈԻՄՆԵՐ ՄԵՐՈՒԺԱՆ ՊԱՐՍԱՄ– ՄԱՆՈԻՀ ԱՍԼԱՆԵԱՆ
(Մահուան տարելիցին ւաւրփւ) ԵԱՆ ծ ն ա ծ է 1883ին , Ակ– Տարին լրացաւ արդէն։ Մենք իր մահուան
ԽԱԲ.— Ա յ ս գ լ ա ւ ր ի ւ ն ր , ն ո լ ի ր ո ւ ա ծ ո ղ բ ա ց . նայ Ապոլչեխ գխղր :
1897ի(1 մ հ կ ս ա ձ է Պոլիս ղ ո ր/ր ստացանք շատ աշ3 երր յարաբերութիւն -
՚էւերր քիշ շատ վերոկստն Աարիոյ ՝>/.//#։
հայ բանաստեղծ Մեշաւժան *ք|արսամեանի յիշա - ե ւ յ ե տ ո յ Արմաշ , ո ւ ր մե՛ Զգուահ Պ՚՚լս՚՚յ լլ՚""1ր՛" իք եան ապազգայինդ
տակին , ստացած ենք հոկտեմբերին։ (Մահր տեղի
ունեցաւ 1944 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր 16ին) : Վերջին կիրակի նացած է չորս տարի : Գը– ԱլրճոլաՆ մթնոլորտէն , Լիբանան էր հաստատ -
ները բացւաւիկ ր իւերու քւոլիրուած ըլլալով , այ - բական գործունէոլթիւնր
սօր մ ի ա յ ն սուիլ> կ՛ունենանք հ ր ա տ ա ր ա կ ե լ ո ւ ։ Կո «Կ՛՛Ի 1903ին։ Հ ա յ ե - ա ահ պատ է։ բազմէն առաչ,
րէն բանաստեղծէս րիւն -
)93Տին։ Պէյրութի
^ ա * ա //ւ սւ ձ չեմ եր չ՛եք յի շա ա ա կ ն եր զ լւ ե լ ո ւ մէջ իբրեւ խմբագիր «Ազղակ^ի , ապա իը սեփա
պա րւոադրութեւսն Հեա ։ Հակառակ զրչի եղյբայ - կան թերթին՝ «Ազդարարեի մէջ իր սիրսւհ գործին
բա կիցն եր ու. եւ. րա րեկամնե բու. թե լա՛լ րութ եան , ն ե ր է ն ղատ , ղ ր ա ծ է նաև ւլլոէ խն Էր , եւ Հոն ալ մեռաւ զմրախաարար ,
թուղթին ՛յան ձնե ֊չու Հաւք ար քանի մր յու շեր , —- շարք մ բ Փլւանսերէն հա տակաւին հ ե ր ո է իք ե ան դուռը չՀասած։
տորներ : Խ մ բ ա գ ի ր Շանթ
ո ր ոն ր մեր կեանքին տարինեբր չ՛էթայի մր օղակ գրական հանդէսին : Ա՚անուկ Ասլանեան զինքը ճանշցոզ երկու Հան–
ներուն պէս իրարու կբ միացնեն եւ աաուի իսկ ար րալին շրջանակ Է ունեցած, ն ա իւ իր ուսուցչական
ժէք մբ կբ գառն ան , մա ւս ւիո իա ւթ ի ւնն ունեցեր ասպարէզին աոիթով եւ յետոյ իբրեւ Հր ապա բա -
եմ մաիկ ընելու այգ ազնիւ ու անվերասլաՀ թ ե լա– կ՝ապրկ բ իբ չտւագո քն շրշՀտնր : Գպբեվտնքին մէէն կագիր : կու տա /
Հայ Ասոնցմէ ո ըն է որ միւսը մոռցնել
զբու թիւններուն ։ ^ԱորՀած եմ, ել ալսօր ալ կր էր ուրեմն որ Ա հրամանին Հոգին կր թբթոաբ թէեւ զնա–
մեզի։ Աս գոնէ երկուքն ալ կր յիշեմ,
իւռբՀիմ , որ յիշաաակներոլ դրականս ւթ իւն ր սեռ գ րսյկտնոլթ ետոն Համար*.
Հատման կշիոբ պիտի Հակի ղէպի ՚իեբջինբ , մա–
մըն է , որուն ամէն մարգ մօտենալու չէ : ճիշդ է , Շ ՛աո յատկանշական են իր ինքնակենսաւլրոլ.
մուլր ։ Հոն էր ոբ աւելի մօտ էն ճւսնչցայ զ/՚նքր ,
ամէն մարգ կրնայ եւ իրաւունք ունի յիշաաակա թետն հետեւեալ քանի մբ տողերր*
մեր առօրեայ աշխատանքի շրջանին ։ Հոն էր որ
րան մը կամ յոլշատետր մբ.բռնելու, ինչպէս մենք Հ-Ա/նքան ազդու ահ՜ Լ ի էաբղին տեսաբան -
ԿՐ"այ գնաՀատել իր յարատեւութիւնը։ Հոն էր որ
ալ ըրած ենք դպրոցական դրա ս եղաններ ո լ ՛իր այ , ներէն որ , անպատմելի տիսբաիժիւն մբ Համակաս՜
պիտի տեսնէի իր Համեստ երեւոյթին տակ թաղ–
թուղթին յան ձնե լով յաճախ աննշան մ ան լւ ա մ աս– էր հոգիս։ ^ ն ւ լ ա լ ո լ ե բ էան կո լ թ ի ւն բ չճանչցա/
նուած տոկուն նկարագիր մր , օրուան Հ ո սանքն ե–
նութ իւննե ր , առօրեայ կեանքին կապուած ՚/՚՚՚քրիկ բնաւ։ Ըմբոստութիւն մբ հետզհետէ արմատ բուն զէմ ամուր կեցուածքով
մբ։
միջադէպեր , բն թ ե րց ո ւ մն ե ր է բնգօ րին ակութ իւն - կաււէւէբ մէէս։ Հալ ազգային եւ սրբագան պատ -
Երր «ճակատամարտեր լուծարքի ենթարկե
ներ՛. Բայց գրողներուն եւ ա րո ւե ստտղէ անե բուն մա քւի ւ՚էւն ե ր էն զատ ուրիշ ոբ եւ է դաս չէր հետա– (1922), մողվե -
ցինք քանի մը յետամնացներս
֊, սւ մար մաքի այդ մաբ ղ անքբ ււ ո ղ ո ր ա կ ա ն բ ա ն մը քրքրեր զ/՚ս : II աԳւալա՚եգ կ՚ատէի թուրքերէն լե -
ցինք ին չ որ մնացած էր մ եր գ ե զե ց ի կ իսմրազրա՛
նկատելու չէ ; ղու֊ն : իախտէս , իքո ւր ք1ւ ր ԷԳւի ուսուցիչս, Ատեվւան
աու նէն եւ ՛ր՛՛ք/ ինք ապասաանե ցանք "Լալաթիա ,
Այն ինչ ոը Հոս թուդ թին վրայ ւգիտի փորձեմ (Ժ՚ապաքետն , տարօրինակ կերպով, ֆիգիքապէս ,
Պիէ1°ր *Ի"Դոց ՚՝ Լու սուլ որ վերնա յարկ մ բն էր մեր
արձանագրել , իմ անձիս վերաըել՛ող լիչատակնհ լւ դժբտխա հայրս կբ յիշեցնէր։ Օր մր գիս սլատժ ե՜
ա շիսաւոանո ց ր , երեք մասի բաժնուած ^ ուր կր
չեն , լ ե ալ եւլրօ ը ս մա ն կա կան ե ւ պու ա ա տ– լու Համար ՚իսլբե վաԳւքին մատեԳէադաբանբ բան - բարձրանա
նեկան լինք նե զ ե լ զ ից սան էլ ու զ՛՛՛ի մբ , ոը
տարիներուն կապա ահ քանի մ ր յուչե ր են , աաբկտհ՜ Էին։ Ընկերներէս մէկուն ի,յոգ մբ բբահ՜
էի, նախաճաշի թիւր քա Մկաաննոլկիմնինարկէ նեոտրր էլնկերբույնիշեցնէգուռր Կերւ ամ է ն ր •
որոնցմով բովանդակութիւն տալ կր փորձեմ անոր ատեն, իբ պանիր բ ոճաոի կաորի կ կր «՚ԼերԷին Լուր»ի
ԶԷ՞ որ մեր ոտքեր
նկարագրին եւ ա՜նգիտակից մանկ ու թեան իմաստէ մր Հետ վախահ՜ բ/լալով : ՛ք՛անի մր ժամ ձանձ - իւ մ՛բազ ր աւո ո ւնր :
զուրկ ապրումներուն ;կ ր գգամ թէ պարտականու բոյթս ո աքեր ուս տակ ճզմելէ յետոյ, մատենադա Տոկուն աշխատող մր, առտուն կան ո լ իս Էն կբ
թեանս մ էէ թերացեր եմ, երբ մահուան տարելի - րանի մաքուր ղարակներուն մ էէ քով քովի դասա լսէ ինք իր ռւոնաձսւլնր որ վալրկեան մբ կանդ
ցին առթիւ միայն կ՛ոգեկոչեմ իր յիշատակր, "՛յ"՞ ւորուած գիրքերր աչքէ սկսայ անց բնե լ։ ք)՝ղթա - կ՚առնէր վարի քաբկբ 1 ՛Ապարանը , վիճե՜լով գրա
պէս Հրապարակով տեղի Արվւիարի , Շահնագարի Հ այ րենիք ո : էլ. շարներուն Հետ ՝. (Բբ խմբագիրն է ՛որ վէճ ՛չունի
Հադիւ պատանի տարիքի մր սաՀմ անն ե բ ո ւն այգ օրէն իմ մէէս սկսաւ գրականութեան յանկար– իր անբաժան րն կե ր ո ջ , զրւս շա ր ին Հետ, մէկ միւ
հ՜ական սէր մր » :
մօտեցաք էինք, երր մեր Հայրր սոր ՚յննլ. ԳԸ ՜ սին ծառայ , մէկը միւսին բախտակից , բարեկամ —
տանք գիւղին եզերքէն Հոսող ձորի մբ մ էէ; (Այ" X թ շն սւ ւ)՛ի , միշտ իրարու տարակարծիք , բա յց ի
Մերս ւ մ ան Պ ո՛րսամ եան ի բանա սա եղծ ո ւթե ան
ահաւոր գէպքր , որ մեր պատանիի իմացականու - վերջոյ Հ աշտ ո ւ աօ մ արմ "՛րէ սեղան ին առջեւ :
թեան եւ զգացումներուն վրայ ներգործող մ եհ եւ մէջ զգալի է մ՛եզ շր^սպատող նիւթական ւսշխսւր– Մանուկը բացառութիւն չկազմեց։ *Իբեթէ նոր
անմոռանալի դէպքբ պիտի մնար, տարիներ վեր9 Հին ներկայութիւնը։ Նի՚֊իմը , առարկան, նոյնիսկ մտած է ը (1922ին) «ճակատամարտկի մէջ ։ (Աս
նիւիժր պիտի դաոնար Ա՝եբուժ անին մէկ գրուահ - աննշաս\ կապուած են մեր կեանքին, մեզի Հետ պարէ զին Հ ամ ար ն ււ ր մ ր չէր)՛՛ 0 զնա կան ով մ ր
քին, Ա ր ի ւ ն ո տ Յ ո ւ շ ա տ ե տ ր ր խորագրով, քանի որ կ՚ապրին, մեզ կ՝ոգհԼոբեն:., մեղ կը խան գա վառեն , էլ աշխատէր ձեոագիր Հասցնել ձե. քոր ւ
մեր տարաբախտ Հօրր գրպանէն գտած՜ էինք անոր մեզ կը փոխադրեն Հեռաւոր անցեալին ՚էԻւ՚Կւ1՝> որոնք արագ եւ շարժուն, անվերէ կ՚երթեւեկէին
յուչատետրբ , արիւնով բհաԼոբոլահ՜ ե՜ւ անճանա– յիշատակներ կ՚ալւթնցնեն , բարեկամութիւներ իսորշէ խորշ Հայկական Ա– Բ– Գ .ին : Հանգիստ եւ
է՚ձ&գս՚Հ՚էր՛ ,. ., «/ ( կ\ա եկս *//// , ւյ սան ա ի//.ան եւ լաճ ախ զոււսբթու - • •՚՚^՚սարթեյյ Այւ ս1ւմաւո րէր Հ՛՛սկէ Հոնկէ փոբՀէէ
թե ա՜հ սլաաՀճսա 1լը զահնահ : (եյս հր ւ լժ ա զահ աշ -
Հարցումներ՛, «ճակատամարտկի նոր խմբւսգրու -
Հիւրասէր։ Այգ թուականէն սկսեալ, ան դարձաւ իւ ար Հ ի ն նե րգո րծութե ա ն տ ա կ տ պ ր ե ցաւ. ա ն , շ ր ր–
թիւնր եւ վարչութիւնը բնաւ կապ չունին Հինին
աւերակ, մերկ եւ անՀիւըընկտլ ՚. Առօրեայ կեան ջ ա սլա ա ո ւ ած • յ ի շատ ա կներո վ :
Հետ» :
քին գմուաբոլթիւնները եւ րառմանղ ամ ընտանի Անոր դու րգ ւււ քունքին առարկա լ զարձան (՚ն–
քի մ ը բոլո՛՛ր Հ "դերը ծանրացան դմըախաո մօր մը տւււնեկան Հնօրեայ /իշատակներ, զեզնած Ի^Ոէդի^Ի Թուրք լրաբեր մբ ունէինք , Օսման, որ Հքւսպը
ուսեբուն , մայր մը, որուն տառապանքը ուղիղ կր կտորի ւ) բ վրւս լ դ ր ո ւ ած քանի մ ր ւււ ո զե բ տարա - Ալիի Լո՚բերը կը –բերէր մեզի ամէն օր։ Օր ՜մ-բն ալ
Համ եմ ատէ ր իր զգացած պարտ ական ո ւթե ան զի - րախա ՀէՕբ մբ կոզմէ , թաշկինակ մր, որուն մէջ աո աջարկեց Մ ան ու կին ոը զինքր Լչնկիւր ի՜ *էբկե\
տակցոլթեան Հետ։ Բայց ապրիլ պէտք էր։ Պէտք մ այրական աըցու նք ի շիթ եր ր կր պա տ մ է ին ասլ ա– տայ, ոբպէսռի ՛հա շնակցո Լ թ իւնբ եւ Միլլի նոր
էր շարունակել վառ սլաՀել Հայրենի օճախը : Հււվաըտր զաոնութեան եւ. տառապանքի պաՀերբ, կազմակերպութիւնը իրարու մ օտեցնելու Համ ար
Պէաք էր մանաւանդ մտածել իրեններուն Հոգեկան ւլւսւկի մր ըազակայութ իւն ր ողբացող ; Տակաւին անՀ բաժ ե շա աշխատ անքբ տանի ։ Մանուկ Ասլան
սնունդին մասին ; նամակնե՛՜ ր , նամակնե^ բ ղ րուած գբչի եղբայբա - եան անխռով պտատաս խախնաե՜ց *—֊– Բ լ յ՚յ ես թնչ
Այգ սաոյղ , ախուր եւ լքուած տարիները կիցներւււ եո ղմկ , գուրգուրանքով ու Հոգածու - Հանգամանք ունիմ այդ բանին Համար * Փարիզ,Ա–
Հզօր կնիք մը դրին Մերում անին նկարագրին վը - թեամբ պաՀ ուած : Լուսանկարներու կասլոցներ , Հւսբոնեանին գրէ ՚՛
բայ։ Անիկա, Հակառակ իր երբեմնի զուարթ որոնք ատ ր ին անգ ամ մ ր ի ր ոլշազ րո ւթ իւն ր կբ է/ատ Հեոու գացիր, ՀՀաւաբշր աւելի մօտ
տրամադրութիւներու ն ., ի""լ՛քին մէջ կը մնար ՜գրաւէին , եւ ո լւոնցմ է յաճախ կր ստիպու էր ր ա մ - Է , Աոֆիա , գբէ՛ գուն անոր ել ան կր կարգադրէ :
ախո՛ւր, մելամաղձոտ , կասկածոտ մարդոց ել ե~ նա իլ , սւնՀալ ատարիմ բարեկամ ու թիւնԳւե բ Հաս - ՚Ր-եգմէ էլր լսեմ Շ"" արշին Աոֆիա րլլալբ :
ըեւո յթներուն Հանդէպ : կր դաոնար սիրո յ երզիչ , տատած / ՚ / Հ " ՛ / " ՛ ախբութեամբ։ Այս էր պա աճա - Ա ենք Լոգան ղրկեցինք զինքր . եթէ գուն գ իտես ,
Բայս տիւ րութեամ բ Հ ամ ա կո ւած անո ր բանաս - որ, որ իր ատե լութ իւննե բուն մէջ անտեղիտալի չգրէ ս :
աեւլծ ութիւն բ կը դրոշմ ուէր Հոգեկան ա յ դ կլիմա էր , ինչպէս իր ճշմարիտ ու ւսնիւարղտխ բաբե - Ե*– կատարեալ Հ անգարտութեամ ը ձեռքը կ* եր
յին ազգնցսւթեամը ։ Այդ անյոյս ել տ իա օ ր ե -• կամ ութիւ ննելաւն մէջ Հաւ ատարիմ ։ կե ան քին կարէր ցբուիչին , որ նոյն օրուան ծրտբբ կր յանձ
լաւն մա յ ք՛ ս լսած էր , որ րնտանիքի մր Հայրը Հ ամար բարեկամ ութի։ .ններն անՀ րամ ե շւո կ ը նկա– նէ ր իրեն , Աոֆիայէն զրկուած ամենօրեայ խըմ -
ս սլ ա ն ն ո զ նե ր ր իրենց սեւ Հողի ի ն դ տոն ու թ իւն ը տէր , ինչպէս գեղեցկութեան զզտյութիւնր, որուն բազրականներով ԼՀյ • ) ;
/այտնած էին, տեսնելով նոյն աւերակ տան մէջ ն ուիր ե ց ան երկար ւո տ ր ինե ր իր բանաս ա եղծ ա. - Շարթուան մէջ քանի մը ան ւլա մ շսլնչը կ՚առ
մարզ կային էակներու նոր բողբոջները, ինչպէս թիւններուն տյլւսզան ւիունՓր : նէր զրասեզանիս առջեւ եւ կ՚աշխատէր Համոզել
առ9եւ
կա յծակնաՀաը սլաբաէ զի մը մէկ ան կ ի ւն ր ըո դրո X զիս որ քանի մը ոսկի տամ սա վարի դրան
շի է սկսող բուսականութեան մը Հրաշքը , որ արե Կ՝բսէի որ զ առն ու մեզանձոտ պատտնեկու - ս լկտա ցող ո ս տ ի կան ին • Մ եղք է , ՛ի եց Հ ողի են
ւուն զէ մ քացուիլ ու փթթիլ կը "կ՛՛ի՛. Մէկ Ղ"Հի թիւն մը ունեցաւ , որուն ներղ ործութիւնր կրեց եղեր, զոքանչը գլուիլը կը տանի իսեղճ մարդուն
զ է մ վ ե զ մաս անղոբդնե ր , շարունակելու Համար ան մինչեւ, իր կեանքին վերջին աարինեբր % որ երթայ փնտռէ գտնէ ձեռքէն փախցուցած «էր՜
զ երդաստանին ղոյութիւնը • ••: Աիրե^ց ան բնութիւնը։ Տուա՚^ւ անոր իր տուր մէնի քօմ իթէճինկ ոբ իր պա շա օն ան կութ ե ան ը
// այրս , Հեռատես կին > անմիջական եւ անյե*՛ քը : Երգե՞ց անոր բազմազան երեւոյթները։ րն– պատճառ եղաւ եւ վերստանա յ ոստիկանական Հա–
տաձգելի զաղափարն ունեցած էր իր գուրգուրան չե^ց անոր ծոցին մէջ; *Բննոլ թիւն մ բ անՀ րա - գո ւս լո ր :
քէն Հեռացնե լու գէթ երկուքը ։ *հաղավւա ր ր ի րա– ժեշւո է, զանելու Համար այգ գիծբ : Արզ իւ –նքը Պատմութիւն ր վերի իս մ բագ բու տան ՀբգեՀի
կան ո ւթե ան կբ վ երւսծուէ ր ։ Եղբայրս , մեր երէ - ինչ որ ալ ըլլայ , անո ր մ ելա մաղձ ոտ Հ ո զիին կեն արկածէն կբ սկսէր; Երբ պայուսակը ձեռքը, մէչն
ցը , կը մեկնէր Պոլիս , եւ այս տոզերր աո որս; - դանի մէկ վկայութիւնն է քննութեան վերն աղը ով ալ աղ ուռը «տասնոց մ հ/» սլա Ո կած մեր բն կե րն ե -
գրողն ալ , դէպի թարբերդ , կեդրոնական վւսրժա– Հետեւեալ քեըթուտծբ, զ՛՛լ՛ կր ներկայացնեմ ւս - րէն մէկր խնզալէն խաղալէն զուրս կ՚ելլէր շէն -
սա նին երկ ու տարի աշակերտելէ վ , զ է՛՛լի Կա ո անց մեկնութեան : քէն , իբրեւ գող կբ ձերբակալուի եւ կը յանձն ուի՛
րին , ՛Ա ան ա ո ա ր I, էսն վարժարանին աշակերտելու սւ յգ ՛ոստիկանին ո ր կա լաթ ա Ա ե բայի . ճամ բուն՛
Համար։ ի*նչո0լ շատ տեսնե՜լ Հայ մտլրերսւ ւսրզար ՚ քՈէՈԻԹԵԱ՚ս վրայ ձեռքէն կբ թռցնէ թռչունը Հ
Չեմ սիրած ք ե զ , նոյնիսկ ատած երբեմն ալ,
իրաւունքը ել Հպարտութիւնր կազմող այզ զզ՚" * ՛Գո՛ւն որ կեանքիս հ ե զ ն ո լ թ ի ւ նն ես միշտ շեշտած , Աւ մարզը իբրեւ պւսՀտկ «ճակատամարտկի
Վերածնունդիդ կանանչներր բիւրածալ ,
ցումէն ունեցած իբ ալ բամ ին ր , մ ա յրեր որոնք Տխրութեանըս մօրուաներնէն ըսաուհրած : խմբագրատան դուռը ելլող - մտնողին զէ մ քին վը՛՜
Երեւոյթներդ ա՜յնքան տարբեր իրարմէ,
զրկանքներու գնով , իրենց սրտին թելերը կտրա (1բոնք դ ի ւ թ ա ծ են րնկհբներս ի մ բոլոր, բան Հետք մը, նմանութիւն մը կը փնտռէր ,Եգիպ–
8արափուիոիյ .պատկերներու– տ ո ղ ա ն ց ք ն է,
տելով, .կարօտի .զղա դումբ յաճախ խեղդելով ի- ք|ր հ ո գ ի ի ս ոչի՛նչ կ ՚ ր ս է դեււ ա յ ս օ ր : ւոոս ապաստանած Մտրւոիրոսին :
.Հհոացած ե մ ք ո ւ սահմանէդ ա ն դ բ ա գ ի ծ ,
րենց մէջ,, կբ տոկան սլան էլ իւ ա ո լ թ ե ան սրամտաւ–– Եւ անառակ որդիին պէս մ ո ռ ց ա ծ քեղ, Մանուկ անպատճառ բան մր կը փրցնէր , այգ
Չր խորհելով որ թհւերովրդ հոզալից ,
քին ... : վ ե ր ջ ի ն ա ն գ ա մ մ ա ր մ ի ն ս պ ի տ ի դ ո ւ ն գ ր կ ե ս • •-• : յուսաՀ ատ անօթ ի մարդուն տալու.. Համար , երբ
Գիւղական դպրոցէն վեբէ ուրեմն , ՚Արմաչբ կբ առտու մըն ՚ ա՛լ՝ ի ը –գրաշար ատ՜ոլն այցելութ՛իւնը
դաոնար իր մտքին եւ տրամադրութիւներուն ա– գունաթափ ըրաւ զինքը։ Մեր խելօքիկ գործա -
ոաէին Հանգրուանը։ Մտավորական այգ Հնոցին ւո ըներ էն մ է կ՜ը , նո ր ամ ուսնացած , .ո ր տ պա ը ան էն
մէէ, կէս մ՛ր աշխարհական , կէս մբ ֊կրօնաչունչ ,. դուրս չէր ելած եւ երբեք «ճակատամարտկի շէն -
աււաէին անգամն էր որ իր մ էէ կ՚արթննար հա( քը ոտք չէր դրած, օձիքը ձեռք կուտայ վարի սլա՛՛
դրականութեան ֊օէրր։ Արմաշր Ն ղի չէ Գուրեան եւ Հակին ։ Այս անդամ քանի մը ոսկիին գլուխը չէր
թոբղոմ Գա շակեան եպիսկոպոսներուն օրով ՄԿՐՏԻՉ ՊԱՐՍԱՄԵԱՆ գոբե՚Ը ւ ա է տ Ք էր աղան աղատել Թուրքին վյւԷԺԷն է
Fonds A.R.A.M
