Page 47 - ARM_19-1945_04
P. 47
ւն ո ա ս ա ո օս՚ օւաւտո ձոա&ուըիյ ռ ա ս տ ԻԱՌՆ ԳԱՀԼԻՃ
Լք \ ի Թ \ Ղ՝Ր՛է-ք քՕՈձ* 6Ո 1 9 2 » ԵՐԵ* աՄԵԾւԵՐՈՀ
Օ^շէօա-Բւօթոտա™ : ւԱԼՏՏձ&ա՝*
17, &ո« Օ&ասա* ֊ ֊ Բ ձ Տ է Տ ( 1 3 ՛ ) Վերջին տեղեկութեանց Համ աձա յն , գետինը
ա : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բ&ոտ 1678-63 ՀետղՀեաէ կը Հարթուի , կազմելու Համար խառն
Ր՚ԱԺՆհԳԻն Տար. 150, 6աս"ս. 400, 3«սւ1՝ս. 2 0 0 ֆ ր ա հ ք ։ Գ՚՚՚Հլիճ մը , մասնակցու թ՜եամբ երեք յաղթական
Հովւանքնեբուն , ընկերվարական , Համ ա յնավաբ
\ք6Ո(1ք8ճւ 26 ՕշէօԽօ 1945 Ուրբաթ– 26 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր եւ ժ ո զ ո վր գա կան - Հանրապետական : Այս. վե բ -
Հինյւ » որ կբ ներկա յա ցնէ կաթոլիկներու նոր կազ
* է ՚ Տ Ա Ր Ի - 17՛ ձ ո ո 6 « ք»° 4541-'եոր շրջան թ ի է 170 Խմբագիր՛ օ – ՄԻՍԱ^ԵԱ՜Ն ԳԻ՜ե՛ 3 Ֆր մակերպութիւնը , Հաղորդեց զօր* աը ^°յփ $՝է
ընկերվաըականնեըուն
պատրաստ է գործակցելու
եւ Համ-այնավաբնեբուն Հետ , կազմելու Համար
ՄԵՐ ԽՕՍՔՐ նոր կառավարութիւնը ; ք1ր նախագաՀը , Մ՛ոռիս
Ջ ւ ս ք Ա ե դ պիտի չ Ա ա բ ի Ա ա❁ Հյիւման զօրավարին ներկայանայով բացատրեց
թէ ո / ֊ բ ի չ ելք ձկ-ա յ » Հաստատուն մեծամասն ու -
ՆՈՐ ՕՐ, ՆՈՐ ՇՈԻՆԶ թ իւն մը ապւսՀ ովե լու եւ ե բկի բ ր վա ր ե լո ւ Համ աը
Անցեալ կիրակի , 2 1 Հ ո կա * մաՀուան տսւս - մինչեւ եօթը ամ իս Լմինչեւ որ պատրաստուի նոր
ներ ո րգ տարելիցն էր Հայ ե բաժ շտ ութ ե ան մե ծ ա– ԱաՀմանադբութիւնը) ։ Պ* Շիւման երկու պայ -
Պատերազմ ո սարսեց , արթնցուց բուոբ ժոգո– ղո յն դէմ քին՝ կոմիտաս վարդապետի ; Այ ս առ - մ աններ գրած էէ 1. Ջ<*ը * ՚" ր Կօլ պէաք է մնայ
վուրգնեբբ, իր ահռելի ցնցումներով։ Ամէն տեղ թի*– Հանդիսաւոր պ աա ա բ ա գ եւ Հ ոդեՀ անգի սա կառավարութեան նա իւագաՀ , այգ եօթը ամ սուտն
աԼ » երիտասարդութիւնը արիւն եւ լեղի քամեց։ տեգի ունեցաւ եկեղեցւոյ մէջ, ուր սակայն ցան - Ընթացքին ։ 2. կառավարութեան ուղեգիծը
ԱչիսաըՀասասան սսլանղը Հազիւ դադբած , ց ա ււ թիւ մը կը կազմէին մ տա ւ.ո բականնե ը ը։ պէտք է Հիմնուի ՛հիմա գրութեան Ազգ* \$ոբՀուբ–
մարզիկ սկսան իսո կալ։ ՎեբադնաՀաաել երէկն ու Նո յն օրը ՀՀ,Տ*սռաջյչ մ՛ասնաւոր թի՛– մը նուի - դի ծրագրին վյւայ , ոբ բխսւծ է բոլոր Հոսանքնե -
այսօր։ Հին ու նոր արժէքները։ բած էբ վարդապետ ին անմ ո ո ան ա լի յ ի շա տ ա կին , բէն եւ շատ մը բարեփոխումներու կարգին ՝ կը
Այսպէս նաեւ Ֆբանսայի մէ^։ եւ, ֊գեղեցիկ խմբագրական մը՝ արուեստի իսկա տրամագրէ –Հտնտեսական ժողովրդապետութիւն՝^ ,
Ապացոյց՝ Հ ո կա . 21/՛ ընտ բո ւթ իւննե ը ը , ո - կան բարեկամ յաՐգելի խմ ըագրա սլե տ ին կողմէ, .ազգայնացնելով արտագրութեան ել Հարստոլ -
րոնք առաւելապէս Հ ետեւանք են պատերազմ ական « ^ ա յ է ւ ե ր ը Լլյշ ւքարիէւ» վերնագրով։ թեան կարգ մբ աղբիլբնեբ , • ածուխ ել ուրիշ
սերունդին վե ր ան ո ր ո դի շ գիտակցութեան : կոմիաաս վաբգա֊պետր ամէնէն աւելի յար - վառելանիւթեր , եչեկտրականութիւն , ապաՀովա–
Այղ ընտրութեանց մէջ, յաղթական Հանդի - գո զներ բ եւ սիբողնեբբ –անոնք ֊են որ փոխանակ գբութիւն, սեղանաւորական Հ աստատութ իւննե բ ;
սա ցան ո է մ իա յն ձա էսա կողմ եան , յեղափո իսական իր կորուստին Համար ողբ ու կոծ արձակելու , իր Զ°բ * ա Ր ս է Ի ա Ի Ի"1՝րՀՐԳա^13է բնկեբվաբա–
Հոսանքները , ընկերվարական ել Համայնավար , գործին տարածման Համար անդուլ ճիգ կբ թա - կան , Համայնավար եւ ուրիշ կուսակցութեանց
այլ եւ աջակողմեան կաթոլիկ Հ շարժումդ մը որ փեն գագութէ գաղութ , երգիչ թէ զեկավար ։ Հետ , Ա աՀ ման ա դ ի բ ժողովին բացում էն առաջ ,
հետաշրջական կը Համարուէր։ քյնղիրն այն է ո ր , *ինաՀատելով այս աշխատանքը ել անոր Հան– մ իանգամ բնգ մի շա իմ ան ա լո լ Համ ար անոնց տե
ա յս Հո սանքն ալ հնաւ պատերազմ էն , • ե ր կր ին ղ Հ պ ցո յց տրուած նուազ խ բ ա իս ո ւս ի չ դ՚ի՚բքբ զ 111 զ ~ սակէտները ։ Ընկե ր վարական կուսակցութեան
գրաւումէն եւ ՛դիմադրական Զակատի պայքարէն։ թաՀայութեան , խմբագրականբ 1լբ վերջանար Հե Տնօրէն 1ԱորՀուըդը առջի օր ժողով գումարելով ,
Ա յգ ճակատին ամ էն էն զօր աւո ր .թեւերէն մ էկն է տեւեալ տողերով* քննեց կացութիւնը եւ ղեկո յց մ ր Հ բսւտա րակե ց ,
այս ժողովրդական -• Հանրապետական վարժումը։ — « Երբ այնքան, գուրգուրանքււ՚վ կր նորոգ– ոբ կ ըսէ թէ պատրաստ են գործակցելու Հբոլոբ
Ա իւս կողմէ , նոյն դղրդագին ցնցումներուն ո ւ ի ն շ ո ւ ր ջ ա ռ ն ե ր ն ո ւ վ ա ր ա գ ո յ ր ն ե ր ը ե ւ գանագսսՂ Հանրւսպետտկաննեբուն Հետ% ։ կբ նշանակէ թէ ըն
Հետեւանքով, ձախակողմեան Հոսանքներն ալ վե– սուրբերու, պ ա տ կ ե ր ն ե ր ը 7 ինչ-ո՞ւ. կ ը լքոսնան ո ր կե ը ւէա ր ա կանն ե ըն ալ Համ աձա յն են խառն դա Հ լի
րագնաՀ ատումներ կատարեցին ; ե ր գ ն ո ւ ե ր գ չ ա խ ո լ լ ւ ՚ բ ն ալ ն ի ւ թ ա կ ա ն ս ն ո ւ ն դ ի կ ը ճի մ ր , ԻսԼսլէԱ Կ*ա ջարկ<էր Լէո՚ե Պլում , Լարք
Երեւութապէս անփոփոխ կը մնան անոնց կ ա ր օ տ ի ն » ; մը խմբագբականնեբով ։ Հարցին վերջնական Լու
Հիմնական ծբագի րներ ը ։ /* ա յց , իրականին մէջ , Այսպէս , քսան տաբիէ ի վեր Ֆրանսայի մէջ զո ծում բ կախում ունի Համա յնավա բնե բէն , ո -
շատ րան ըարեվտոխուած է, իըրել ուղեգիծ։ յս ւթ իւն ունեցող ե բգչա խո ւմ բե բ ը ձդուեցան ի - րոնք յա յան ա պէս վերա պաՀ են Ժողովրդական -
Ամէնէն աո աջ , Հ ամ ա յնավա ր կո ւս ա կց ո ւթ ի ւ– բենց բախտին ; Անոնք իրենց գոյութիւնը կրցան Հանրապետական Շարժումին Հանդէպ եւ զայն կր
նըն էր որ Հլկլոբցուց՝^ շատ մը սուր ազդանշաններ։ պաՀ պանել ղեկավարներու մ անաւ ւս նռ Հիմնւ Համարին յե ա ա շ ր ջւս կան խմբակցութիւն մը ։ կարգ
Ակսաւ գործածել րառեր եւ բա ցատբ ո ւթի ւննե բ ո– ղիբ եւ անձնաղոՀ որոշ թիւով երգիչներու յամառ մբ իրււղութիւննեը կը Հաստատեն թէ ի ՚իերջոյ ա–
րոնք ուղղակի կը խօս ին ժողովուրդի ս րտին , - • աշխատանքին շնորՀիւ ։ սոնք ալ պիտ ի Համ աձա յ ս ի ն խառն ղաՀ լիճի ^ ծրա
Հայրենիք, ազգ, միութիւն, Մ ա ր ս Է յ յ Է գ : Մինչեւ մ արմ ի՚,ն մ բ որ պւ ւ պ յ յն ե. ւնգ– գրին ։ Այսպէս , վերջին օրերս մեղմացած է իրենց
անգամ Եկեղեցին , որ աչքի փուշ էր , դարձաւ ա՛ նէբ այսպիսի ազգօգուտ ձեռնաբկնեբոլ , գոնէ սլայքարր Ժողովրդական Շարժումին գէմ ։ Տե -
ռանցք մը՝ ժողովրդականութիւն շաՀելու : Լինչ - Համերգներու կազմակերպութեան Հոզբ թեթեւ - աո յ , կ՝ըմըււնեն որ ընկերվարականները պիաի
պէս Խ * Միութեան , ուստի եւ Հայաստանի մէջ^ : ցնե լու Համար , եթէ չէր ^լՐԱաՐ յ է էա ա ա ս օգնել ։ չՀամաձայնին , եթէ առաջարկուի դուրս ձգել ժո
1քը թուի իԺԷ ըո լո ըն ալ Հ ամ ո զո ւե ցան որ ինչ լՀակատազիբր եթէ սւնսզոք եղաւ Վյսրգապե - ղովրդական Շաըժռւմը։ Պ* Լէ"ն Պլում առջի օր
քան շա տ Համրանք եւ ձա րն ունենան , այնքան տին Համար, եւ ինչ որ անՀ ո ւն սուգի եւ. ընդվզու ո՛ւան խմ բա գբ ա կան ին մ՛ էջ կը պա չա պան է ը ա յս
դիւրաւ կր յաջողին իրենց առաջադրութեանց մի մէջ ձգեց մեղ բոլորս, մխիթարական բան մ ըն նոր Հոսանքը, փարատելով կարգ մը կանխակալ
մէջ։ Աանաւանգ որ, ժողովրդապետութիւնը խոր է որ գոնէ բախտբ ունեցաւ մեր ազգբ ոբ Վ^աբպե– կարծիքներ ։ Պ ՚ Մ ոռիս Շինման ալ կր գրէր թէ
արմատներ ձգած է Ֆբանսայի մէջ։ Ղ*իմ ագրո ւթե ան ^ակատին ծրագիրը ոչ քժէ յան
ժեր ա բ երեւան գա յ 191 0 1 9 1 3 ին , երբ Պոլսա - դուգն , այլ երկչոտ է իր կուսակցութեան
Այս ազատասէր ժողովուրդը չի Հանգուր Հայութիւնը կ՚ապրէր իր ւսմէնէն ծաղկաւէտ Հբր– Համար։
ո ր եւ է բռնութեան կամ դիկտատուրա յի ; իՒէել ջ*Անը : Պատերազմ բ եւ տ ե ղ ա Հ ան ո ւթ ի ւն բ զ եռ ան ՈՒՐԻՇ ՏԵ՚ԼԵԿՈԻԹԻՒՆՆԵՐ
վառարան մը աբիւնալի յեղափոխութեանց ,Ֆբան– ծանօթ էին Հայուն։ Ե*– Պոլիսը եղաւ օրրանը Համ ա յնավա ր Կեղր • կռմիտէն երէկ իր Հեր
սան կբ մնայ միշտ այն երկիրը ուր վերջին իսօսքբ Վ^աըգապետին , ուր , ՚լՀա լաթիս յ , ք*եբայի եւ Ակիւ– թական ժողաիր գումարեց, քննելու Համար կա -
կ՚իյնայ տրամ՛աբանութեան եւ արդարութեան։ յրի վարժ ար, ււննե ւ ու է-ադալլղ.արէ . աւելի աշակեբ - ցութիւնը։ Այս առթիւ թերեւս պիտի նշանակէ
տո ւթ իւնբ բալ էբ իրեն Համար ուզած իսում բը
Այսպէս նաեւ ա յս անգամ , • աշխարՀ ագզ որդ այն նախարաբութիլններր զոր կ՛՛ուղէ ստանձնել Հ
պատերազմի մը փոթորիկներէն վերջը։ Հ. պատրաստելու, գեռ չՀաշուելով բարեկեցիկ շատ ՚Իիմագրութեան Աղգ • ե)որՀուրդն ալ ժողով պիտի
Շատեր կը վաիւնային թէ Համատարած գառ մբ ընտանիքներու ւՒաքուբ երիտասարդութիւնը ո– գումարէ այսօր՛։ Ուրեմն իրարու պիտի Հանդիպին
նութիւնը եւ յեղափոխական յոր&ա՚եքը կրնան ա - բուն Հ ամ ար բացառիկ Հաճո յք մ բն էբ ե բ զ ի վլոր քաղաքական գլխաւոր Հոսանքներու վարիչները։
,բիւնալի ալեկոծութեան մբ մատնել երկիրը ։ Բայց ձի ե ր իմա լբ : Արղ էն ո լ րի շ ղրօսանվ* ալ չկար իրեն Ա՝ ինչ ա յս մ ինչ ա յն , ղրո յցներ կբ շրֆփն նա -
սւ Հ ա տեսանք որ ժողովրդապետութեան տարրա Համար : Ե՛– այգ միջավայրին մէջ է որ Վարդապե խարաբական փոփո էսութեանց մասին։ Այսպէս,
կան կանոնը , քու էն վւարատեց ա յ դ մ ւոավ աիսու - տին աոջեւ բաց է ին նաեւ ազզ սւ քին շէնքե բու մ եծ կ՝ըսուի թէ արտաքին նախարար Գիտոյի պիտի
թիւնները ։ սբաՀներբ ։ յաջորդէ Վէնսան Օրիօլ (բնկերվարական) , ներ -
Անշուշտ ամէն բան վերջացած չէ Հո կա , 2\ ի քին նախարար թ՚իքսիէի՝ Տեղեկատու նախարարը
կազմ ա կե ր պա կան սւ յս ան բաղդ աւոե չի զ իւրու Աոլսթէլ
բնտբութ իւննե րով եւ անակնկալներ միշտ ալ Հա (երկուքն ալ ընկերվարական) , դատա -
թեանց մէջ Վ^աբղաււլե՜ւո ը կատարեց իր մեծ ղոր– կան նախարար
ւանական են է պիտի ըլլայ Պ– Տէփրէօ , Աոյի քա–
արդէն ծը ։ Հա յ Երդը օղտուեցաւ ա յս Հ անղամանքներ էն գաքապեար
•Եւ սակայն , Հանրաքուէն կբ ցուցնէ Լ ըն կեր վա բ ական) , ճարտարագործա -
ել եր իւոասաըգութ իւն ր մկրտուեցաւ անով ։ ՊաՀ կան արտադրութեան՝
այն ճամբան զոր պիտի բոնեն երկրին Հ գլխաւոր Պ֊ ՚Րռոլազա ԼՀ ամայնա -
մը կբ իւորՀիմ թէ ի^ոչ մեծ կորուստ պիտի ունե վար) , երկրագործական՝
Հոսանքները, վարձելու Համար վերածնունդը ։ Վալտէք քհօշա (նոյն -
նա յինք , եթէ 1Լաբղաււլետին յա յան ո ւթ ի ւն բ կա -
Օբեբբ փսխուեցան , մարզիկն ալ։ Ն որ շուն$ պէս), Տեղեկատու՝ Մոռիս Շիւման ((իոգովրդա–
մ բն է ոբ կր, սաւառնի մթնոլորտին մէջ՛, Պ ե /// ա - տա բուէ բ 1 9 1 4 ^ 5 ՛ վերջ , աՀ ու սարսափի շրջանին ։ կան) , Հանրօգուտ
քինութեանց՝ Ժիւլ Մօք (ըն
կան կաղմբ, նա խա ըա ր ո ւթ ի ւնն ե բէն մինչեւ յե - Այս մէջբերումբ բբի, ոբովՀետեւ ( ( ^ ա / ւ ա ^ կերվարական) եւն.։ Անշուշտ այս բո լո ր ր ենթա -
տին վար չութ ի ւնն եր բ անցած են երի տաս արդ նո յն թիլին մէջ յօդո ւած ագի ր մ ր գրած էր Փա - դրաթիւններ են, քանի որ ԱաՀմանագիր ժոգովբ
բու ձեռքր; Երիտասարդ՝ ոչ միայն տարիքով, Բ իգի ե բ գ չա խ ո ւմ բե բ ո ւն անկանոն վւոր ձեր ան . եւ պիտի բացա ի նոյեմբեր (ձին եւ կ աո ա վ ար ո ւ թի լ՛եր
այլեւ ըմբռնումներով : Ամէնէն ո՛քն ալ Համոզ - իսօսե լով 1Լարդաւղետի խում րին կա րգապաՀ ու - այն ատեն միայն պիտի ներկայացնէ իր Հրաժա -
ուած Է թէ չի կրնար ղեր կատարել մաշած , տասն թեան վ բայ , կ՝ աւելցնէր թէ ան* կՏ արտաքսէր բականը : Նոր դաՀլիճին կաղմութիւնր կաբելի չէ
անգամ փորձուած գիտելիքներով : փորձէն բացակա յոգ կամ անկաբզ աշակերտ մը ։ ճշղել այժմէն, մինչեւ որ գո րծո լնէ ո ւթեան ու -
Ալս տեսակէտէն , ո ՛ ր քան իւօսունյ է արմատական հոկ մենք, կուլ տալով այղ. գառնութեան ղեդիծբ պատրաստուի :
Հոսանքին ԼւսխԳախումբ՝ Հոկտեմբեր 21 ի բնտրու– բաժակբ, ոչ միա/ն անկարող ենք ար է աքս ելու
թեանց մէջ–. Այ» քարացած ու՛եր, որ տիրաբար մոլորեալ ոչխար մբ, այլ է ր խ ն դ ր ե ն ք իրլքէ Բազմաթիւ ներկարարներ եւ զարդանկարիչ -
կր վարէր երկրին ճակատագիրը, 1918^5՛ ի վեր, Հաճի յսՎորղ անդամ ներկւոյ Հ ՛ Հ / " ՛ / • * *։ ներ կբ նորոգեն երեսփ . ժողովին սրաՀները (<իա–
Հաղիւ քսան ներկայացուցիչներ կր Համրէ նոր - /՚ ս կա կան զոՀո զո ւթիւն ր Հ անդէպ Հ ա յ երդին լկ Պո։ ո պոն) , ԱաՀմանագիր ժողովին բացման
րնտիբ ԱաՀմանագիր ժողովեին մէԳ : ա յսօրուան ւս շխատ ա ւո բնե բ ո ւնն է . երր սավ՚րիչր ք Համար : Որոշուած է ընտբուած պատգամաւոր -
Անգլիոյ Աշիւատանքի կուսակցութեան Լախ - կարուՀ ին ե ւ բանուոբբ իրենց քունբ եւ ժամ տնա ներր կոչել «ներկայացուցիչ» , փոխան երեսփոխա
Լախի չ յաղթանակէն վերԼ, անբնական պիտի բլ - կը կը կորսնցնեն , ո րպէ սղի ձայներ բ չմարին . . . ; նի : Առա Լին նիստին պիտի նախագաՀԷ երիցագոյն
լար, եթէՖրանսան րնկրկէր վերանորոգման ճամ– Նոր երիտասաբգոլթիւնբ , Հակառակ կարծուա անգամը, ՝Բիւթօլի , որ 84 տարեկան է ։
րուն վրայ; Որքան ալ տարրեր րլլայ երկու երկիր ծին՝ այնքան այլասերուած չ է ։ ճիշգ է որ շատե - Կ՚ըսուի թէ զօր. ար Կօլ Համաձայն է որ գոնէ
ներուն րնտրութեանց ելքր , Հոսանքներու տեսա - բուն Համար Հայ Երգին բառեր ր պէտք է ֆըանսե–
կէտով, նոյնն է րնգՀանուր ձգտում ր, նոր րէն Կրով գրուած րլլան , բայց Հակառակ Վարդապետին մաՀուան վրայ ողբալու տեղ,
շունչ, նոր ուժեր : Աանաւանգ րնկե բային - տրն–
տեսական գետն ի վրայ՛. տոր՝ կր սիրէ Հայ Երգր, եւ եթէ կազմակեր երաժիշտ , երգիչ, մամուլ, Հրապարակադիր ել
սլա ած աշխատանք րլլար , շարժում ր կարելի էր տմբողԼ Ժողովուրդը ձեռք ձեռքի տուած՝ թոդ
Այս վերանորոգիչ յորձանքին առԼեւ , այլեւս տարածել : աշխատին որ իր գործբ շաբունակուի ել ինչպէս
դժուար կբ դիմանան Հին կարգերր , սեղանաւո - Վերջապէս , սիրելի «ձ՚աոա^)) , ձայները պիտի ձեր խմբագրականին մէԼ ելըսէք՝ ե ր դ ա ֊ մ յ ա ն ո ւ ն
րական ամենակարող Հաստատութիւններ , վիթ - չմարին։ ԱՀա ձեզի ապացոյց՝ Լ"՚–ր մր։ կոմիտասի , որպէսգի ձայ նհրը չմարին :
խարի մենաշնորՀներ , այսպէս կոչուած «թրրսա՝»– Եթէ չեմ սիսալիր , յառաշ^իկայ դեկտեմբերին Չէ՞ք կարծեր որ երջանկայիշատակ Վարպետն
ներ եւ ուրիշ դրամատիրական իշխանապետու - երեք Համերգներ տեղի պիտի ունենան , երեքն ա/ ալ ասկէ աւելի մեծ երախտագիտութիւն մր պիտի
թիլններ , որոնք ժողովուրդներու արիւեր կր քա– նուիրուած Հայ Երգին : չո՚֊ղէր սպասել իր ժողովուրդէն :
մ են անխնա 1 % , –Շ՛ Ա– ՊԱՐԹԵՒԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
Լք \ ի Թ \ Ղ՝Ր՛է-ք քՕՈձ* 6Ո 1 9 2 » ԵՐԵ* աՄԵԾւԵՐՈՀ
Օ^շէօա-Բւօթոտա™ : ւԱԼՏՏձ&ա՝*
17, &ո« Օ&ասա* ֊ ֊ Բ ձ Տ է Տ ( 1 3 ՛ ) Վերջին տեղեկութեանց Համ աձա յն , գետինը
ա : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բ&ոտ 1678-63 ՀետղՀեաէ կը Հարթուի , կազմելու Համար խառն
Ր՚ԱԺՆհԳԻն Տար. 150, 6աս"ս. 400, 3«սւ1՝ս. 2 0 0 ֆ ր ա հ ք ։ Գ՚՚՚Հլիճ մը , մասնակցու թ՜եամբ երեք յաղթական
Հովւանքնեբուն , ընկերվարական , Համ ա յնավաբ
\ք6Ո(1ք8ճւ 26 ՕշէօԽօ 1945 Ուրբաթ– 26 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր եւ ժ ո զ ո վր գա կան - Հանրապետական : Այս. վե բ -
Հինյւ » որ կբ ներկա յա ցնէ կաթոլիկներու նոր կազ
* է ՚ Տ Ա Ր Ի - 17՛ ձ ո ո 6 « ք»° 4541-'եոր շրջան թ ի է 170 Խմբագիր՛ օ – ՄԻՍԱ^ԵԱ՜Ն ԳԻ՜ե՛ 3 Ֆր մակերպութիւնը , Հաղորդեց զօր* աը ^°յփ $՝է
ընկերվաըականնեըուն
պատրաստ է գործակցելու
եւ Համ-այնավաբնեբուն Հետ , կազմելու Համար
ՄԵՐ ԽՕՍՔՐ նոր կառավարութիւնը ; ք1ր նախագաՀը , Մ՛ոռիս
Ջ ւ ս ք Ա ե դ պիտի չ Ա ա բ ի Ա ա❁ Հյիւման զօրավարին ներկայանայով բացատրեց
թէ ո / ֊ բ ի չ ելք ձկ-ա յ » Հաստատուն մեծամասն ու -
ՆՈՐ ՕՐ, ՆՈՐ ՇՈԻՆԶ թ իւն մը ապւսՀ ովե լու եւ ե բկի բ ր վա ր ե լո ւ Համ աը
Անցեալ կիրակի , 2 1 Հ ո կա * մաՀուան տսւս - մինչեւ եօթը ամ իս Լմինչեւ որ պատրաստուի նոր
ներ ո րգ տարելիցն էր Հայ ե բաժ շտ ութ ե ան մե ծ ա– ԱաՀմանադբութիւնը) ։ Պ* Շիւման երկու պայ -
Պատերազմ ո սարսեց , արթնցուց բուոբ ժոգո– ղո յն դէմ քին՝ կոմիտաս վարդապետի ; Այ ս առ - մ աններ գրած էէ 1. Ջ<*ը * ՚" ր Կօլ պէաք է մնայ
վուրգնեբբ, իր ահռելի ցնցումներով։ Ամէն տեղ թի*– Հանդիսաւոր պ աա ա բ ա գ եւ Հ ոդեՀ անգի սա կառավարութեան նա իւագաՀ , այգ եօթը ամ սուտն
աԼ » երիտասարդութիւնը արիւն եւ լեղի քամեց։ տեգի ունեցաւ եկեղեցւոյ մէջ, ուր սակայն ցան - Ընթացքին ։ 2. կառավարութեան ուղեգիծը
ԱչիսաըՀասասան սսլանղը Հազիւ դադբած , ց ա ււ թիւ մը կը կազմէին մ տա ւ.ո բականնե ը ը։ պէտք է Հիմնուի ՛հիմա գրութեան Ազգ* \$ոբՀուբ–
մարզիկ սկսան իսո կալ։ ՎեբադնաՀաաել երէկն ու Նո յն օրը ՀՀ,Տ*սռաջյչ մ՛ասնաւոր թի՛– մը նուի - դի ծրագրին վյւայ , ոբ բխսւծ է բոլոր Հոսանքնե -
այսօր։ Հին ու նոր արժէքները։ բած էբ վարդապետ ին անմ ո ո ան ա լի յ ի շա տ ա կին , բէն եւ շատ մը բարեփոխումներու կարգին ՝ կը
Այսպէս նաեւ Ֆբանսայի մէ^։ եւ, ֊գեղեցիկ խմբագրական մը՝ արուեստի իսկա տրամագրէ –Հտնտեսական ժողովրդապետութիւն՝^ ,
Ապացոյց՝ Հ ո կա . 21/՛ ընտ բո ւթ իւննե ը ը , ո - կան բարեկամ յաՐգելի խմ ըագրա սլե տ ին կողմէ, .ազգայնացնելով արտագրութեան ել Հարստոլ -
րոնք առաւելապէս Հ ետեւանք են պատերազմ ական « ^ ա յ է ւ ե ր ը Լլյշ ւքարիէւ» վերնագրով։ թեան կարգ մբ աղբիլբնեբ , • ածուխ ել ուրիշ
սերունդին վե ր ան ո ր ո դի շ գիտակցութեան : կոմիաաս վաբգա֊պետր ամէնէն աւելի յար - վառելանիւթեր , եչեկտրականութիւն , ապաՀովա–
Այղ ընտրութեանց մէջ, յաղթական Հանդի - գո զներ բ եւ սիբողնեբբ –անոնք ֊են որ փոխանակ գբութիւն, սեղանաւորական Հ աստատութ իւննե բ ;
սա ցան ո է մ իա յն ձա էսա կողմ եան , յեղափո իսական իր կորուստին Համար ողբ ու կոծ արձակելու , իր Զ°բ * ա Ր ս է Ի ա Ի Ի"1՝րՀՐԳա^13է բնկեբվաբա–
Հոսանքները , ընկերվարական ել Համայնավար , գործին տարածման Համար անդուլ ճիգ կբ թա - կան , Համայնավար եւ ուրիշ կուսակցութեանց
այլ եւ աջակողմեան կաթոլիկ Հ շարժումդ մը որ փեն գագութէ գաղութ , երգիչ թէ զեկավար ։ Հետ , Ա աՀ ման ա դ ի բ ժողովին բացում էն առաջ ,
հետաշրջական կը Համարուէր։ քյնղիրն այն է ո ր , *ինաՀատելով այս աշխատանքը ել անոր Հան– մ իանգամ բնգ մի շա իմ ան ա լո լ Համ ար անոնց տե
ա յս Հո սանքն ալ հնաւ պատերազմ էն , • ե ր կր ին ղ Հ պ ցո յց տրուած նուազ խ բ ա իս ո ւս ի չ դ՚ի՚բքբ զ 111 զ ~ սակէտները ։ Ընկե ր վարական կուսակցութեան
գրաւումէն եւ ՛դիմադրական Զակատի պայքարէն։ թաՀայութեան , խմբագրականբ 1լբ վերջանար Հե Տնօրէն 1ԱորՀուըդը առջի օր ժողով գումարելով ,
Ա յգ ճակատին ամ էն էն զօր աւո ր .թեւերէն մ էկն է տեւեալ տողերով* քննեց կացութիւնը եւ ղեկո յց մ ր Հ բսւտա րակե ց ,
այս ժողովրդական -• Հանրապետական վարժումը։ — « Երբ այնքան, գուրգուրանքււ՚վ կր նորոգ– ոբ կ ըսէ թէ պատրաստ են գործակցելու Հբոլոբ
Ա իւս կողմէ , նոյն դղրդագին ցնցումներուն ո ւ ի ն շ ո ւ ր ջ ա ռ ն ե ր ն ո ւ վ ա ր ա գ ո յ ր ն ե ր ը ե ւ գանագսսՂ Հանրւսպետտկաննեբուն Հետ% ։ կբ նշանակէ թէ ըն
Հետեւանքով, ձախակողմեան Հոսանքներն ալ վե– սուրբերու, պ ա տ կ ե ր ն ե ր ը 7 ինչ-ո՞ւ. կ ը լքոսնան ո ր կե ը ւէա ր ա կանն ե ըն ալ Համ աձա յն են խառն դա Հ լի
րագնաՀ ատումներ կատարեցին ; ե ր գ ն ո ւ ե ր գ չ ա խ ո լ լ ւ ՚ բ ն ալ ն ի ւ թ ա կ ա ն ս ն ո ւ ն դ ի կ ը ճի մ ր , ԻսԼսլէԱ Կ*ա ջարկ<էր Լէո՚ե Պլում , Լարք
Երեւութապէս անփոփոխ կը մնան անոնց կ ա ր օ տ ի ն » ; մը խմբագբականնեբով ։ Հարցին վերջնական Լու
Հիմնական ծբագի րներ ը ։ /* ա յց , իրականին մէջ , Այսպէս , քսան տաբիէ ի վեր Ֆրանսայի մէջ զո ծում բ կախում ունի Համա յնավա բնե բէն , ո -
շատ րան ըարեվտոխուած է, իըրել ուղեգիծ։ յս ւթ իւն ունեցող ե բգչա խո ւմ բե բ ը ձդուեցան ի - րոնք յա յան ա պէս վերա պաՀ են Ժողովրդական -
Ամէնէն աո աջ , Հ ամ ա յնավա ր կո ւս ա կց ո ւթ ի ւ– բենց բախտին ; Անոնք իրենց գոյութիւնը կրցան Հանրապետական Շարժումին Հանդէպ եւ զայն կր
նըն էր որ Հլկլոբցուց՝^ շատ մը սուր ազդանշաններ։ պաՀ պանել ղեկավարներու մ անաւ ւս նռ Հիմնւ Համարին յե ա ա շ ր ջւս կան խմբակցութիւն մը ։ կարգ
Ակսաւ գործածել րառեր եւ բա ցատբ ո ւթի ւննե բ ո– ղիբ եւ անձնաղոՀ որոշ թիւով երգիչներու յամառ մբ իրււղութիւննեը կը Հաստատեն թէ ի ՚իերջոյ ա–
րոնք ուղղակի կը խօս ին ժողովուրդի ս րտին , - • աշխատանքին շնորՀիւ ։ սոնք ալ պիտ ի Համ աձա յ ս ի ն խառն ղաՀ լիճի ^ ծրա
Հայրենիք, ազգ, միութիւն, Մ ա ր ս Է յ յ Է գ : Մինչեւ մ արմ ի՚,ն մ բ որ պւ ւ պ յ յն ե. ւնգ– գրին ։ Այսպէս , վերջին օրերս մեղմացած է իրենց
անգամ Եկեղեցին , որ աչքի փուշ էր , դարձաւ ա՛ նէբ այսպիսի ազգօգուտ ձեռնաբկնեբոլ , գոնէ սլայքարր Ժողովրդական Շարժումին գէմ ։ Տե -
ռանցք մը՝ ժողովրդականութիւն շաՀելու : Լինչ - Համերգներու կազմակերպութեան Հոզբ թեթեւ - աո յ , կ՝ըմըււնեն որ ընկերվարականները պիաի
պէս Խ * Միութեան , ուստի եւ Հայաստանի մէջ^ : ցնե լու Համար , եթէ չէր ^լՐԱաՐ յ է էա ա ա ս օգնել ։ չՀամաձայնին , եթէ առաջարկուի դուրս ձգել ժո
1քը թուի իԺԷ ըո լո ըն ալ Հ ամ ո զո ւե ցան որ ինչ լՀակատազիբր եթէ սւնսզոք եղաւ Վյսրգապե - ղովրդական Շաըժռւմը։ Պ* Լէ"ն Պլում առջի օր
քան շա տ Համրանք եւ ձա րն ունենան , այնքան տին Համար, եւ ինչ որ անՀ ո ւն սուգի եւ. ընդվզու ո՛ւան խմ բա գբ ա կան ին մ՛ էջ կը պա չա պան է ը ա յս
դիւրաւ կր յաջողին իրենց առաջադրութեանց մի մէջ ձգեց մեղ բոլորս, մխիթարական բան մ ըն նոր Հոսանքը, փարատելով կարգ մը կանխակալ
մէջ։ Աանաւանգ որ, ժողովրդապետութիւնը խոր է որ գոնէ բախտբ ունեցաւ մեր ազգբ ոբ Վ^աբպե– կարծիքներ ։ Պ ՚ Մ ոռիս Շինման ալ կր գրէր թէ
արմատներ ձգած է Ֆբանսայի մէջ։ Ղ*իմ ագրո ւթե ան ^ակատին ծրագիրը ոչ քժէ յան
ժեր ա բ երեւան գա յ 191 0 1 9 1 3 ին , երբ Պոլսա - դուգն , այլ երկչոտ է իր կուսակցութեան
Այս ազատասէր ժողովուրդը չի Հանգուր Հայութիւնը կ՚ապրէր իր ւսմէնէն ծաղկաւէտ Հբր– Համար։
ո ր եւ է բռնութեան կամ դիկտատուրա յի ; իՒէել ջ*Անը : Պատերազմ բ եւ տ ե ղ ա Հ ան ո ւթ ի ւն բ զ եռ ան ՈՒՐԻՇ ՏԵ՚ԼԵԿՈԻԹԻՒՆՆԵՐ
վառարան մը աբիւնալի յեղափոխութեանց ,Ֆբան– ծանօթ էին Հայուն։ Ե*– Պոլիսը եղաւ օրրանը Համ ա յնավա ր Կեղր • կռմիտէն երէկ իր Հեր
սան կբ մնայ միշտ այն երկիրը ուր վերջին իսօսքբ Վ^աըգապետին , ուր , ՚լՀա լաթիս յ , ք*եբայի եւ Ակիւ– թական ժողաիր գումարեց, քննելու Համար կա -
կ՚իյնայ տրամ՛աբանութեան եւ արդարութեան։ յրի վարժ ար, ււննե ւ ու է-ադալլղ.արէ . աւելի աշակեբ - ցութիւնը։ Այս առթիւ թերեւս պիտի նշանակէ
տո ւթ իւնբ բալ էբ իրեն Համար ուզած իսում բը
Այսպէս նաեւ ա յս անգամ , • աշխարՀ ագզ որդ այն նախարաբութիլններր զոր կ՛՛ուղէ ստանձնել Հ
պատերազմի մը փոթորիկներէն վերջը։ Հ. պատրաստելու, գեռ չՀաշուելով բարեկեցիկ շատ ՚Իիմագրութեան Աղգ • ե)որՀուրդն ալ ժողով պիտի
Շատեր կը վաիւնային թէ Համատարած գառ մբ ընտանիքներու ւՒաքուբ երիտասարդութիւնը ո– գումարէ այսօր՛։ Ուրեմն իրարու պիտի Հանդիպին
նութիւնը եւ յեղափոխական յոր&ա՚եքը կրնան ա - բուն Հ ամ ար բացառիկ Հաճո յք մ բն էբ ե բ զ ի վլոր քաղաքական գլխաւոր Հոսանքներու վարիչները։
,բիւնալի ալեկոծութեան մբ մատնել երկիրը ։ Բայց ձի ե ր իմա լբ : Արղ էն ո լ րի շ ղրօսանվ* ալ չկար իրեն Ա՝ ինչ ա յս մ ինչ ա յն , ղրո յցներ կբ շրֆփն նա -
սւ Հ ա տեսանք որ ժողովրդապետութեան տարրա Համար : Ե՛– այգ միջավայրին մէջ է որ Վարդապե խարաբական փոփո էսութեանց մասին։ Այսպէս,
կան կանոնը , քու էն վւարատեց ա յ դ մ ւոավ աիսու - տին աոջեւ բաց է ին նաեւ ազզ սւ քին շէնքե բու մ եծ կ՝ըսուի թէ արտաքին նախարար Գիտոյի պիտի
թիւնները ։ սբաՀներբ ։ յաջորդէ Վէնսան Օրիօլ (բնկերվարական) , ներ -
Անշուշտ ամէն բան վերջացած չէ Հո կա , 2\ ի քին նախարար թ՚իքսիէի՝ Տեղեկատու նախարարը
կազմ ա կե ր պա կան սւ յս ան բաղդ աւոե չի զ իւրու Աոլսթէլ
բնտբութ իւննե րով եւ անակնկալներ միշտ ալ Հա (երկուքն ալ ընկերվարական) , դատա -
թեանց մէջ Վ^աբղաււլե՜ւո ը կատարեց իր մեծ ղոր– կան նախարար
ւանական են է պիտի ըլլայ Պ– Տէփրէօ , Աոյի քա–
արդէն ծը ։ Հա յ Երդը օղտուեցաւ ա յս Հ անղամանքներ էն գաքապեար
•Եւ սակայն , Հանրաքուէն կբ ցուցնէ Լ ըն կեր վա բ ական) , ճարտարագործա -
ել եր իւոասաըգութ իւն ր մկրտուեցաւ անով ։ ՊաՀ կան արտադրութեան՝
այն ճամբան զոր պիտի բոնեն երկրին Հ գլխաւոր Պ֊ ՚Րռոլազա ԼՀ ամայնա -
մը կբ իւորՀիմ թէ ի^ոչ մեծ կորուստ պիտի ունե վար) , երկրագործական՝
Հոսանքները, վարձելու Համար վերածնունդը ։ Վալտէք քհօշա (նոյն -
նա յինք , եթէ 1Լաբղաււլետին յա յան ո ւթ ի ւն բ կա -
Օբեբբ փսխուեցան , մարզիկն ալ։ Ն որ շուն$ պէս), Տեղեկատու՝ Մոռիս Շիւման ((իոգովրդա–
մ բն է ոբ կր, սաւառնի մթնոլորտին մէջ՛, Պ ե /// ա - տա բուէ բ 1 9 1 4 ^ 5 ՛ վերջ , աՀ ու սարսափի շրջանին ։ կան) , Հանրօգուտ
քինութեանց՝ Ժիւլ Մօք (ըն
կան կաղմբ, նա խա ըա ր ո ւթ ի ւնն ե բէն մինչեւ յե - Այս մէջբերումբ բբի, ոբովՀետեւ ( ( ^ ա / ւ ա ^ կերվարական) եւն.։ Անշուշտ այս բո լո ր ր ենթա -
տին վար չութ ի ւնն եր բ անցած են երի տաս արդ նո յն թիլին մէջ յօդո ւած ագի ր մ ր գրած էր Փա - դրաթիւններ են, քանի որ ԱաՀմանագիր ժոգովբ
բու ձեռքր; Երիտասարդ՝ ոչ միայն տարիքով, Բ իգի ե բ գ չա խ ո ւմ բե բ ո ւն անկանոն վւոր ձեր ան . եւ պիտի բացա ի նոյեմբեր (ձին եւ կ աո ա վ ար ո ւ թի լ՛եր
այլեւ ըմբռնումներով : Ամէնէն ո՛քն ալ Համոզ - իսօսե լով 1Լարդաւղետի խում րին կա րգապաՀ ու - այն ատեն միայն պիտի ներկայացնէ իր Հրաժա -
ուած Է թէ չի կրնար ղեր կատարել մաշած , տասն թեան վ բայ , կ՝ աւելցնէր թէ ան* կՏ արտաքսէր բականը : Նոր դաՀլիճին կաղմութիւնր կաբելի չէ
անգամ փորձուած գիտելիքներով : փորձէն բացակա յոգ կամ անկաբզ աշակերտ մը ։ ճշղել այժմէն, մինչեւ որ գո րծո լնէ ո ւթեան ու -
Ալս տեսակէտէն , ո ՛ ր քան իւօսունյ է արմատական հոկ մենք, կուլ տալով այղ. գառնութեան ղեդիծբ պատրաստուի :
Հոսանքին ԼւսխԳախումբ՝ Հոկտեմբեր 21 ի բնտրու– բաժակբ, ոչ միա/ն անկարող ենք ար է աքս ելու
թեանց մէջ–. Այ» քարացած ու՛եր, որ տիրաբար մոլորեալ ոչխար մբ, այլ է ր խ ն դ ր ե ն ք իրլքէ Բազմաթիւ ներկարարներ եւ զարդանկարիչ -
կր վարէր երկրին ճակատագիրը, 1918^5՛ ի վեր, Հաճի յսՎորղ անդամ ներկւոյ Հ ՛ Հ / " ՛ / • * *։ ներ կբ նորոգեն երեսփ . ժողովին սրաՀները (<իա–
Հաղիւ քսան ներկայացուցիչներ կր Համրէ նոր - /՚ ս կա կան զոՀո զո ւթիւն ր Հ անդէպ Հ ա յ երդին լկ Պո։ ո պոն) , ԱաՀմանագիր ժողովին բացման
րնտիբ ԱաՀմանագիր ժողովեին մէԳ : ա յսօրուան ւս շխատ ա ւո բնե բ ո ւնն է . երր սավ՚րիչր ք Համար : Որոշուած է ընտբուած պատգամաւոր -
Անգլիոյ Աշիւատանքի կուսակցութեան Լախ - կարուՀ ին ե ւ բանուոբբ իրենց քունբ եւ ժամ տնա ներր կոչել «ներկայացուցիչ» , փոխան երեսփոխա
Լախի չ յաղթանակէն վերԼ, անբնական պիտի բլ - կը կը կորսնցնեն , ո րպէ սղի ձայներ բ չմարին . . . ; նի : Առա Լին նիստին պիտի նախագաՀԷ երիցագոյն
լար, եթէՖրանսան րնկրկէր վերանորոգման ճամ– Նոր երիտասաբգոլթիւնբ , Հակառակ կարծուա անգամը, ՝Բիւթօլի , որ 84 տարեկան է ։
րուն վրայ; Որքան ալ տարրեր րլլայ երկու երկիր ծին՝ այնքան այլասերուած չ է ։ ճիշգ է որ շատե - Կ՚ըսուի թէ զօր. ար Կօլ Համաձայն է որ գոնէ
ներուն րնտրութեանց ելքր , Հոսանքներու տեսա - բուն Համար Հայ Երգին բառեր ր պէտք է ֆըանսե–
կէտով, նոյնն է րնգՀանուր ձգտում ր, նոր րէն Կրով գրուած րլլան , բայց Հակառակ Վարդապետին մաՀուան վրայ ողբալու տեղ,
շունչ, նոր ուժեր : Աանաւանգ րնկե բային - տրն–
տեսական գետն ի վրայ՛. տոր՝ կր սիրէ Հայ Երգր, եւ եթէ կազմակեր երաժիշտ , երգիչ, մամուլ, Հրապարակադիր ել
սլա ած աշխատանք րլլար , շարժում ր կարելի էր տմբողԼ Ժողովուրդը ձեռք ձեռքի տուած՝ թոդ
Այս վերանորոգիչ յորձանքին առԼեւ , այլեւս տարածել : աշխատին որ իր գործբ շաբունակուի ել ինչպէս
դժուար կբ դիմանան Հին կարգերր , սեղանաւո - Վերջապէս , սիրելի «ձ՚աոա^)) , ձայները պիտի ձեր խմբագրականին մէԼ ելըսէք՝ ե ր դ ա ֊ մ յ ա ն ո ւ ն
րական ամենակարող Հաստատութիւններ , վիթ - չմարին։ ԱՀա ձեզի ապացոյց՝ Լ"՚–ր մր։ կոմիտասի , որպէսգի ձայ նհրը չմարին :
խարի մենաշնորՀներ , այսպէս կոչուած «թրրսա՝»– Եթէ չեմ սիսալիր , յառաշ^իկայ դեկտեմբերին Չէ՞ք կարծեր որ երջանկայիշատակ Վարպետն
ներ եւ ուրիշ դրամատիրական իշխանապետու - երեք Համերգներ տեղի պիտի ունենան , երեքն ա/ ալ ասկէ աւելի մեծ երախտագիտութիւն մր պիտի
թիլններ , որոնք ժողովուրդներու արիւեր կր քա– նուիրուած Հայ Երգին : չո՚֊ղէր սպասել իր ժողովուրդէն :
մ են անխնա 1 % , –Շ՛ Ա– ՊԱՐԹԵՒԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
