ԱՆԱՀԻՏ
0 3
Ս էնայի
բարձունքէն
բերուած
աստուածային
սլա ա ուիր աններ
ու ա ա խ ա ա կին , ա յլ ե Հա յոալ
աշխարՀին^
զոր «երանելիդ
ցանկալիդ
անպայ­
ման
սքանչելի))
կր Հռչակէդ
Մ աշթոցի
գիւ֊
աով
կ
ա
րելի
դաոնալով
օժաել
գա
յն Հա յա բա ր–
բաո
Ս. Գիրք
ո
վ
։
Խորենացի
յօժար
չ*երեւիր
այս պատեՀով
ղրուաաիք
ընծայել^
եւ որ ա՛­
ւելի
գա ր մ՛ան ա լի
է
է
օտարաղդի,
մ ան
աւանդ
յոյն
եպիսկոպոսներէ
լ օրինակ,
Մելիաինէի
Ակակիոս
եպիսկոպոսէ
I Մ ա շթոց ի
ընդունած
պա ա իւն ու գովեստն
ալ գանց կ ընէ
յ ի ^ ե լ ։
ք*ա յց ա յս գանց առութիւնր
թերեւս
դիտում­
նաւոր է֊ զի Խորենացի
Հաստատ
մ իաքը
դրած է պատմ
ել թէ
յո յն
վերակացուներ
/
Յունաց
բաժնէն
մէ^\1 պատուով
էեն ընդու­
ներ Ս ա Հա կը - «այնքան
ատեցեալ
գմ եզ
մին–
չեւ
զն շան ա գի ր ս ան գա մ ոչ ընկա լան
զորս
եբեր
նոյն այր գոր առաքեցի
առ Ջեր Բա­
րերարութիւնդ))
Iինչպէս
կր գանգատի
Ս ա–
Հակ իր կարծեցեալ
նամակին
մէ^ առ
ԷԺէո–
ղռսի
Նշանակելի
է Ա աՀակի
այս
թեթեւ,
պատշաճից
դէմև դոյզն
Լ\Ք
ա
դիր
ակնարկու­
թիւնը
Մ աշթոցի
զոր կ՚րնէ
օտարազգիի
մը
եւ մեծ ինքնակալի
մը գրած
նա մակին մէ^
է
իբրեւ թէ Հասարակ
սոսկական
մը ըլլար
«
այն
կ ո ր ի ւ ն
Յայնժամ
վաղվաղակի
հրաման
առեալ
(
Ս՚աշթոց)՝ի
թա­
գաւորէն
սկիզբն աո.Թե լ ո յ
զխուժադուժ
կողմանս
Ս՛ա բաց
(
Ատ ր սլա տա կան
ի) որք ոչ միայն
վասն
դիւական
սատա­
նայակիր
բարուցն
ճիւաղութեան,
այլ ե վասն
խեցբեկա­
գոյն
եւ խոշորագոյն
լեզուին՝
դժուարամատոյցք
էին,
առ ՛ի յարգարե
լ եւ զնոսա
Հարանց
ամ անցն
ծնունդս.
առեալ
պարզախօսս՝
Հռետորաբանս
,
կրթեաչս
աստուա­
ծատուր
իմաստութեանն
ծանօթ
ս կացուցանէին
%
Ե֊–
1
ի ձեռն
առեալ
ա յնուՀետել
աստուածագործ
մ շակոլթեամ
ր զաւետարանական
արուեստն
՛
ի
թարգ–
մ անե՜լ, ՛ի գրել ել յ ուսուցանել
* (
բաղում
յօժարութիւն
՛
ի վարգապեաոլթենէն
էր գտեա
լ)
(
Խ ո ւ ժ ա դ ո ւ ժ
Աարաց.–*–
խեցբեկագոյն.
եւ
խոշո­
րագոյն
լեզուին»
գրած է կորիւն,
րայց
Մարաց
լեզուին
Համար–
մինչ
ի/որենացի
կը գործածէ
այս բառերը
աւե–
լարանութեամր
Գարգարացլոց
կամ
Աղուանից
լեզուին
Համար)
մարդը
զոր ղրկեցի
Զեր Բարերարութեան
որ
բերեր էր նշանագրեր))։
թշնամանք
մը Համա­
րելէ է մեծ աՀոգէ
Ս աՀա կին վերադրել
այս­
պիսի
անշնորՀ
ակնարկութիւն
Հայ
ղրերը
խորՀողին
ու զտողին, որ եթէ ստոյդ
րլլ
ա
ր,
ստոր նախանձէ
ա գգուած
/
Րի այն կրնար
ր Ա–
ուէլ։
Խ ո ր են ա ց է
Հ արեւանց
ի ՝ ամ ենա կարճ եւ
ամենապարդ
բառերով
կը յէշէ Մ ա շթոց է պատ­
մական
մեծաՀանղէս
մուտքը
Հայաստան՝
նո­
րագիւտ
ղրերը իձեռին,
«
ընդ ա յն
ժամանակս
եկեալ
Մ եսրոպա
յ եւ բերեալ
զնշանագիրս
մերոյ
լեզուիս»
միայն
կ՚րսէ
Խորենացի
ու
կ անցնի
պատմելու
անոր ուսուցչական,
առա­
քելական
/
ա ւ Տ Տ ա Ո ՈՁւ ւ ՚Շ / ՛ ,
աւետարանողական
գործ ունէ ութիւն
ր։ Ս ա կա
յն
ք
ասոր
մ ԷՀ^ է որ
պիտի
տեսնենք թէ ո՛րքան
թերի,
խանգար­
ուածդ խառնակ
է այս պատմու ածքը^
որ.Կո­
րէւնէ
բանաքազել
ուն Հակառակ
,
շնորՀիւ իր
«
կամամտածական»
(
իր բառով)
այլավախու֊
.
թեանց՝
այնքան
պղտոր. անկարգ,
աւելաբանդ
անբնական
է որքան
Կորիւնի
պատմուածքը
յստակդ
բնականդ
Հետեւականդ
ուրեսՂւ եւ
արժանա
Հ աւատ։
Խորենացի
էլ. Հրամանաւ
ՎռամշապՀոյ
եւ մեծին
ԱաՀակայ
(
միշտ
ԱաՀակր
չի մոռնար
խառնել
գործին)
ժոզովեալ
ման–
կոլնս–՛՛
եւ գսլրոցս
կարգեաց
յամենայն
գաւառս,
եւ
ուսոյց
ղրնաւ
կողմանս
բաժնոյն
Պարսից
բայց ՛ի
Յու­
նաց
մասէն
,
որք Ը^Գ ձեռնագր
ո ւթե անն
տոլգանեցան՝
վիճակես։
լ
յա թոռն
կեսարու
վաբե
լ յունական
գար ո լ –
թեամբ
եւ ոչ ասորւով։
(
Ուրկէ
կը Հետեւի
թէ
Հայք՝
մեծն
Ներսէսէ
ետքը,
կեսարիայէն
եկեղեցականօրկն
անկախ
Հռչակելով
ինքղինքնին
,
Յունաց
բաժնին
մէչ
գան ո
ԼԱ
զ Հա յերը
դա տա սլա ր տ ո լեց ան
յ ո յն գրեր
գործսւ–
ծել, եւ ոչ
ասռրի,
ինչսլէս
առա՚չ,
րայց ասի ի՞նչ
գործ
ունի
հ ա յ
գրեր ո լ գործածութեան
Հեա) : կորիւն
չի գի­
տեր
բնաւ
արգելք
Հայ գբերոլ
գործածութեան
դէմ
Յ՛՛լ–
ն..,ց –.աժնին մէի
իսկ
Ա՚եսբոսլայ
երթեալ
յա շխարՀն
Վրաց
առնէ ել
նոցա
նշանագիրս՝
ա ո ւ ե ց ե լ ո վ ն ՛ի վ ե ր ո ւ ս տ շնոբճաւն
(
կորիւնի
«
ըստ
շնորՀեցելոյ
նմա ՛ի Տեառնէ^ին
Հոմա–
նիշներով
ձեւափոխութիւնը)
ելն :
Ե՛– ինքն
յԱղուանս
իքեալ առ Աբսովաղէն
թագաւոր
նոցա եւ առ եպիսկոպոսապետն
Երեմ իա,
որոց
կամաւ
յ ա ն ձ ն աււհալ զ վ ա ր դ ա պ ե տ ո ւ թի ւ ն
նորա,
եաուն
ման–
կոլնս
ընտիրս՛
. • •
որով
ստեղծ
էլնշանագիրս
կոկորդա­
խօս
աղխալուր
խժ ա կ ա ն խ ե ց բ ե կ ա գ ո ւ նին
այնորիկ
Գար–
գաբացլոց
լեզուին :
Եւ վերակացու
թողեալ
զաշակերտ
իւր
գՅովնաթան,
միանգամայն
եւ քաՀանայս
կացուց–
եալ
դրանն
արքունի,
ինքն
դառնայ
՛
ի Հայս, եւ գտանէ
Fonds A.R.A.M