ԱՆԱՀԻՏ
3 9
թեամբ
մր լսած էի գիւղ իս
ուսուցիչ՛նե­
րէ՛ն եւ հոն այցելող
սաներէն։
Աակայն ա–
նոնց
ւոեղ ինծի
հնար եղաւ
ն չմարել
շալ -
ժուած
գմբէթ
ւ/՚ր գլխիվար
չրՀուած
խաչով։
Մտածեցի
թ՜է անսլատ՜ճառ
եկեղե–
ղիի ,Րր գագաթն
րլլալու
էր, Բայց
չկրցայ
երկրորգ
անգամ՝
նայիլ
անոր՝
հակառակ
բուռն
ցանկութեանս,
վասն ղի մեր ՜ճամ­
բան արեւելեան
զառիթափին
գարձաւ։
Հոգիս կր մռմռար՝
որսլէս թէ արեան
՜
ճապաղիքներու
մ ԷՀ թաւալէր։
էրեւակա–
յութիւ/ա
երբեք չէր բաժնուեր
ցնցուած
գմբէթէն
եւ կործանուած
խաչէն։ կրյի–
շէի տեղեր, անուէքէւեր, երափւեր,
թռիչքներ,
որոնց թարմ
յիչատա1լ1,երր
կր պայծառա–
նային, և սակայն այգ բոլորն ալ
միեւնոյն
գմբէթով
ու խաչով կր բարձրանար։
Ներ­
քին կեանք
մր կր մղմղար, խօսուէ,
բնաղգ
մր ծայր
կուտար։
Ներսիգիս
/.՛
ուր ճաղե­
րով կր ծակծկուէր,
անողոք
նախազղա–
ցումր կր զօրանար։
կ՛ուզեմ գէմ
կենալ,
զօրութիւն,
չուէ։իմ, սիրտս Է լլէւկհր,
փլեր։
կ՛աղա չեմ, կր պաղատիմ,
գթութի՛ւն
մը.
աչքերս կր գարձնեմ,
ականթներս կր փա­
կեմ
։
Էլ սակա
յն բոլոր իմ տեսած ե լսած
բարբարոսութեանցս
մանրամասն
պատկեր–
ներր
ներկա յտցնող
ուրուական
ր չի կսր–
սուիր
երբեք
եւ .չի կտրեր իր արձագան–
գր՛ «.Գեռ բաւական չէ ա յգ
ամենր։ Գեռ
պիտի տեսնես ու պիսւի լսես շատ սարսա­
փելի
պատմ՚ութիւններ։
Գեռ պիտի
լսես
թէ
ի՚նչպէս
նահատակս։
եցտն
թլկատին–
ցին, Փրօֆ. Պու՜ճիգանեան,
Փրօֆ. Գաղան–
՜
ճեան, իրենց
րնկերներուէւ
հետ։ Գեռ օր
մր պիտի գաս, ա յգ իա։ Տ՛Ա ու գմբէթր
բո­
լորովին ՀախՀախուած՝
իր առՀեւ
մխացող
թլկատինի
վարժարանին
աւերակներուն,
մ ԷՀ ինկած
տեսնելու։՝»
—
Եւ֊ ի՜նչ սեւ ճակատագիր։
Նոյէ, օր­
ուան
յաՀորգող
գիշերին ես աւելի
գրժ–
բ՚ախտ
կ՚րլլայի
մտիկ
րէւելու
անոնց նա­
հատակութեանց
ահաւոր
տանջանքներու
պա ամ ութիւնր։
է լ երկու տարի վերՀ, բո­
պիկ ոտքերով, մաշուած
աչքերով
քաղաք
կ՚երթայի,
Ա. Յակոբայ
թաղր
կ՚անցնէի
ու հոն, նեղ անցքի
մ՚տռՀեւ,
աւերակաց
պա ա երան տակ, քանի մր ծունկ
յիշատակի
աղօթք
կ՚րնէի։
* * *
Մեր զառիթափի
՜
ճամբան
անկիւն
մ ր–
րաւ,
ուրկէ
կ՚երեւէին
փէշերր
գիւղաքա­
ղաքի
մր, որ կր տարածուէր
աւատական
՜
ճորտերու
յիչատաէլէւերր
պահող
մ՛աս մր
կալուածներու
ետեւ։
Տասնապետն էր նորէն
որ ցու ցուց
զայն՝
զայրոյթ
մ՚արձակելով
իր չար չտրուած ա չ–
քերուն
մէՀէն։
թերեւս
մէկր
խօսէր,
բայց ան չսպասեց եւ շարունակեց պատ–
մութիւն
մր, որ կր գունաւորուէր
իր տր–
գէա ու անգութ
զգաց ո լաւերուն
մ ԷՀ.
— «
Այգ
գիւղաքաղաքր
ծանօթ
Հիւ­
սէ յնիէլն է, ուր բնակող
Հայերէն
մէկր
Ընկեր կարօ կր կոչուէր։
Ընկեր կարօ յե­
ղափոխական
մարգ
մրն էր եւ պարա­
գլուխն էր ահաւոր
փլան մր
կազմակեր­
պող
գահի՜ճներուէւ։
«
Օր մր, երբ ես Մեղրէի
կեգրոնական
պահականոցի
գրասենեակիս
մ ԷՀ
զբաղ–
ուած էի Հայոց
Հարգի
իյնգիրներով,
տե­
սայ որ պատուհանիս
առՀեւ
Տ ա ւ ՚ շ ս ւ Յ ) / / ^
ծածկուած
կին մր սենեակիս կր նայէր և
կր ցուցնէր թէ շատ կարեւոր գաղտնիք
մր
ունէր
Ասելիք։
Պասաւհանր
բանալս
գիտ­
ցայ, տեսայ որ ձեռքի
շարժումներով
կր
հասկ ցնէր թէ չէի
սխալած։
((
ԱնմիՀապէս
երկու
ուրիշ տասնապետ–
նելաւ եւ պատրաստ
եղող
խումբ
մր
ղին–
ուորներու հետ գուրս նետուեցանք
ու հե–
տեւեցանք
իրեն։
կինր
մեզ առաՀնորդ
եց
քաղաքին
հարաւ - արեւմ՛տեան
բաժնին
պատկանող թաղ մր, եւ անկիւէւէ
մր գի–
մացի տուէւերէն
մէկր
ցուցնելով
յայանեց
թէ հոն զէնքեր կան
պահուած։
(.(
Շքեղ տուն մրէ, էր մատնանշածր,
որու
բնակիչներուն,
մ ԷՀ այր մարգ
չկար։
«
Անոնք
ժամ տնակին
արգէն
ձերբա­
կալուած եւ Հարգուած
էին։
Մնացեալէւե–
րուն
մ՚ԷՀ
նոր սոսկում՝
մր ծա
յր
տուաւ,
Fonds A.R.A.M