Page 7 - ANAHIT, Tome 3-4

Ա էւ Ա Հ Ի Տ 5
այդ կարեւոր Հարցը։ Սակայն եւ Պ– Զամին– Հեւո կապուած էր, եւ մասնաւորապէս ատոնց
եանի յօդուածէն մէՀ կէտեր կան, որ ինչպէս կ՚ոլղէր մտաւոր աոաքնորդ դաո՛նալ եւ ատոնց
ըսի, Համոզիչ չեն կամ պարզապէս անճիշդ ձեռքով Հայ ազդն եւ Հայաստանը զօրացնել իր
կրնան նկատուիլ։ սիրած իտէալներոլն մէՀ– Խորենացի Բա դրա–
Պ՛ Զամինեան Եդիշէն կր Համարի քԱորե– տուձեաց ել Արծրունեաց Հետ կապուած , Ե–
նացիի աշակերտակից ընկերներէն մին, ու ղի չէ՝ Մամիկոնեանց, ե լ ն . ։ Եզիշէ միմիայն
նոյն ոգլով, նոյն մ տա յնոլթեամ բ գրագէտ մր, Վարդանանց Պատմ ութիւն ր գրած է, եւ Հաս–
«քաջութեան ոգի ել միութեան գաղափար ներ– կանալի է որ միայն Ա՛ամ՚իկոնեաննե ր ր տեսա–
շնչող իրժամանակի իշխաններին , գիտակցա– րանի վրայ դնէր ու պանծացնէ ր(անոնց մեծ Հ ե՜­
կան մաՀ իրենց ազգի, իրենց հայրենիքի Հա– րոս Վարդանին շուրՀ նախարարական տունե–
մար»։ «Առածին անգամ , կր դրէ դարձեալ, Ե— րսւ զինակից դէմ քերն ալ յարգանքով յիշեյով
դիչէի ՚" Խորենացոլ գրչի տակ ազգ, հայրե– /// քարկոծելով միայն Մամ իկոնեանց Հակա–
նիք բառերը լայն իմաստով են գործածւում , ււակորդ Հւ պարսկամէտ Աիւնեաց աունր) ։ Բայց
ելն.»։ Արդ, Խորենացիի ու Եղիշէի մտայնու– Խորենացի որ Հայ ազգի րնդՀանոլր Պատմու­
թիւնն ու ոգին շատ տարրեր են, - ինչպէս ար— թիւնր կր դրէ սկիզրէս մինչեւ իրեն մօտիկ ժա–
գէն իսկ որոչապէս գիտել տուած եմ 1905/՛^՛ մանակներր, ի՞նչպէս , ինքր՝ Հայրենասէր մարդ
Անահիտ/է մէչ՝ երե, ցած կայծ մր յօդուածովս։ կրնար Մուշեղի, Վասակի , Մանուէ լի, Վար–
Եզիշէ «կրօնական Հայրենասիրութեան» , ա– դանի, ՎաՀանի ել ասոնց նման այլ Հոյա–
ւելի ճիշդ՝ քրիստոնէական շ*երմեոանդոլթեան կապ գէմքերու յիշատակութիւնն իսկ Հըսե՜լ։
ել քրիստոսի Համար անձնազոՀ դիւցազնոլ– Պ՛ Զամինեան , որու յօդոլածր կր ձգտի ապա–
թեան երգիչն է , Խորենացի աշխարՀական Հայ– ցուցանել թէ Խորենացի ժամանակակից եդած
րենիքի Հելլեն ըմբռնումին քարոզիչն է ։ Եզիշէ է Վարդան Բ֊ Ա ամ ի կոն Լ անին ապստամ բու–
« ազգ Հայոց» բացատ բութ իւն ր մերթ կր դո բ– թեան(է>72) ,չի բացատրեր բնաւ թէ ինչպէս մեր
ծածէ՝ իբրեւ «ժողովուրդ» , բայց հայրենիք բա– պատմադիրր խօսքն իսկ չ՝բներ իր օրով պա–
ռը՝ երբեք : Տա ր բե բութիւննել, ր գեռ շատ ալ ե– տաՀած այդքան կարեւոր (թէպէտ ձախող ու
լի բազմաթիւ են, ել ատոնց վրայ պիտի ծան– աղէտաւոր վախճան ունեցած) դէպքի մը 1ւ ու­
րանամ յաջորդ յօդուածներուս մէչ՝։ Լեզուն, ՛ սոր Հետեւանքներուն : Մամիկոնեանց մասին
Եղիչէի մէչ*, առանց Եզսիկի զուտ ոսկեգարեան Խորենացիի լռութիւնը բացատրող ուրիշ պատ–
բարբառն ըլլալու, շատ աւելի մօտ է ոսկեդար– ճառներ եղած են անշուշտ։ Ջերմ Հայրենասէր ,
եան լեզուին քան Խորենացիի լեզուն, որ պերճ, դիւցաղնասէր բանաստեղծ է Խորենացի, այլ ել
կուռ, ճկուն, փայլուն է, բայց որ մեսրոպեան կրքոտ , կողմնակալ, «կուսակցական» ոգի ու–
Հայերէնէն տարբեր է, Զ-է– դարերու յունա– սեղող մարդ. Բագրատունեաց ու Արծրունեաց
բան դպրոցին ազղեցոլթիւնը ցոյց կոլտայ, տուներէն է որ ինք կր սպասէ Հայաստանի ան–
թէեւ իր մօտ՝ յունաբանութիւնները չեն խան– կախութեան վերականգնումր (տեսնել իր
գարեր իր լեզուին ու ոճին Հարազատ ու Հզօր Թուղթն առ ԱաՀակ Արծրունի , ուր քաղաքս,–
Հայկականոլթիւնր։ Եղի չէ չէ Ե– գարու մարգ , կան մարգարէի պէս կր գուշակէ թէ անո՛նք
բայց չէ եւ է • գարու, այլ Հաւանօրէն Փարպե– պիտի վերաՀաստատեն Հայկական դաՀր, ինչ–
ցիէն քիչ յետոյ ապրած գրագէտ մը։ ս/է ս ԸՐՐ ս էր°Ք քանի մը գար յետոյ) , ուրեմն
Խորենացիին Մամիկոնեանց Հանդէպ իր ել ատոնց մրցակից կամ Հակառակորդ Մամի–
գործերուն մէչ՝ ց՚՚յց տուած սիստեմ ական ցըր– կոն ե աններն անտեսել եւ Բագրատունեաց ու
տոլթիւնը՝ Պ– Զամինեան կր բացատրէ սա են– Արծրունեաց ւիրոփականտն րնել իր Հ այրենա–
թադրոլթեամբ թէ Խորենացիի խումրէն իւրսլ– սիրական քաղաքականութեան ծրագրին Հա–
քանչիւրր մէկ կամ երկու նախարարութեանց մաձայն կր նկատէ :
Fonds A.R.A.M