5 4
ԱՆԱՀԻՏ
էր բանա սա եղծութեան.
արու եստաղէտն
երու
քանի մր սերունդներու
շնորՀիւ,
որոնց
մ էք
Վիրգիւի""
մեծաղոյն
եւ անղուզական
վար­
պետի
տեղը կը բռնէ
ք
ի՚շխ՛ելա֊,
տիրապեաե֊
լու Համար կ ա ո ուրու ա ծ լեղուն
մրցումի
՚
քը–
աաւ
%
բանաստեղծութեան
ոստանին
՛՛՛
ԷՀ»
լաղա
յի փաւիու կ բարբառին
Հետ։
ՎԻՐԳԻԼԻՈՍԻ
ԱԶԳԵՑՈՒքԺԻԻՆԸ.
֊ ֊
Վիր–
ղի լի ո ս ա Հագին աղ դեցութիւն
դործ եց իր ժ ա–
մանակակիցնեբուն
վրայ, այղ
ազգեցութիւնն
եղաւ ղրա կան~գեղաբուեստ
ա կանի Էափ եւ ըն­
կերական
9
քանի
որ անոր
մտա
յին արտա–
դրութիւնները
ո < միայն
բանաստեղծական
եւ արուեստագիտական
նոր եւ լա յն
Հորիզոն­
ներ
բացին
(
այլ եւ մեծապէս
սատարեցին
ներքին
քաղաքական
անց ուդա րձեր էն գերա­
գրգռուած
ոգիներու
խաղաղումին։
ՎիրգԻւի
ո
~
սի մա Հէն յետ ո յ եկող
բոլոր
գրողները
(
փի­
լիսոփա
յ, պատմագիր
դ
բնագէտ^
բանաստեղծէ
թատերագիր)
Է
ո վո լ ա կ ս/ս
ն երու
9
\
քշ
ա կ ա կ ս/Լւ ֊
ներու եւ
էնէակա*Ա/ք
անմիջական
շուքին
տակ
ծնան,
զարդուց ան ու արտադրեցին՝
մ ին չեւ
երգիծաբան
Յսւվենալիս
/
ՅսոԽտ
մ1Ո՚61ա1ւտ)
որ ծնաւ
՛
ք՛բ ի ս տ ո ս ի 00 թուականին
եւ
մեռաւ
յ
*27
էն
յետոյ
լմաՀուան
թուականը
յայտնի
չ էյ եւ լատին մեծ բանաստեղծներու
վ^րքինը
եղաւ։
՚
Բրիստոսի
երկրորդ
գարէն
սկսած
լատին
Հ եթ ան ո ս գրականութիւնը
անկման
Հրք
ա
նը
մտնելով^
յունական
ոգին
դարձեալ
կր թա­
ւի անց է լատին
Դ
ա
Ր
ոլ
֊1
^
ե ան "՛՛էք,
Վի՚րգի՛լիսս
միայն
ընտըանիին
նախապատիւ
Հեղինակը
կը
էքեայ։
Երրորդ
գարու
ընթացքին
(
մինչ
կա
յ ս ֊
բութիւնը
ճգնաժա
մա յին
վիճակի
մ Էք տա–
պըլակելով
է
Հեթանոս
գրականութիւնը
ամ­
լութեան
կը դատապարտուէր^
քրիստոնէա­
կան
դրականութիւն
մը կը սկսի
^լատիներէ­
նովն ուր ՎիրգԻւԻ"՛՛/*
բարձը
արուեստին
ա ղ ֊
ղեցութիւնը
նկատելի
է
ա
փրիկեցի
Տ ե րա ու­
ղի ան ո սի
(
Տ շ թ է ւ ա ա տ Ո օ ւ ՚ € ս տ ն՝6Րէս11ւ»ոստ),
Կիպրիանոսի
ւ Շ ծ ©0 1 1 1 ա Տ 0 յ թ ք 1 3 Ո Ա Տ )
եւ Լակ֊
աանաիոսի
( 0 »
© Ա Ա Տ Ւ11՚Ո1աՈԱՏ I .ՅՇէծՈէատ)
գրութիւններան
մէք
։
Չորրորդ
գարուն
Վիրգի֊
լիսս ի ղպրսցին
պա ականող
Հեղինակներն
են՝
ՍՈԼ մմաքսս
(
ձ ս ռ Ա Ա Տ Տ ^ Ո ա ւ Ա ՕհԱ Տ ) ՛
Հեթա­
նոս Հռետոր,
Աւսոնիոս
(
ծսՏՕՈատ)՝
՚-
ոհաոր
բանաստեղծ,
եւ Հիլարիոս,
Ամբրոսիս,
Երո֊
միոս եւ մանաւանդ
Օգոսւոինոս
եպիսկոպոս­
ները։
Հինգերորդ
գարու
սկիզբը
/ 4
ք 0 /
Հոոմ
Բարբարոսներու
ձեռքը
կ՛անցնի՝
Ալարիկի
ղեկավարութեամբ,
արեւմտեան
Գոթերու
( \ \
^ Տ 1 Տ Օ է հ |
այս սարսափելի
թագաւորը
թա­
լանի տալով
մինչեւ
այն ժամանակ
աշ/սաբ–
Հի մայրաքաղաք
ճանչցուած
Հոոմը, քար ու
քանդ
ըրաւ
զայն։
Վիրգիլի՚՚ս,
ռւ
–
անոր Հետ
լատին
դասական
դրականութիւնը,
մէկ կող–
մէն
բարբարոսներու
Հարուածներուն
տակ,
միւս
կողմէն
ն ո բ ա Հ ա
ս
ա ա ա
քրիստոնէական
կրօնքին
նախանձա
յուզութեան,
աններողա­
կանութեան
եւ անիրաւաէսոՀու
թե ան
շնոր–
Հիւ, գրեթէ
մոռացութեան
արուեցաւ
տա­
սը դար, շրշեան որ պատ
մութե ան մէ^
ծանօթ
է
II րշփն ՚ Ւ
ս ,
Ր
յորԼորԼումով։
Այս
դարերու
րնթացքին
լատիներէնը
Արեւմուտքի
իմէ ե–
կեղեցական
եւ աստուածաբանական
լեզուն
էր եւ թէ՝ գիտուններու
Հաղորդակցութեան
միջոցը։
1
ո յն դարերու
րնթ ացքին,
նախկին
Հռոմ էա կան կա յսրութ՛եւսն
բեկորներէն
կազ­
մուեցան
նոր, ինքնագլուխ
ազգեր,
որոն՛ցմէ
շատերը
ոսււքիկ լատիներէնէ
սերած
բարբառ­
ներ կը գործածէին,
եւ ա Հ ա այսպէս
կամաց
կամաց
զարգացան
եւ, լատիներէնի
ձեւ ար
սլ­
նա թեն
էն բոլորովին
Հեռանալով,
երեւան
ե–
կան
Ո|՚Լ/՛
լեզուն կամ
|)վսս1ահյւէ1ւ
ճ
7,
ք|
կի լե­
զուն կամ
պոովանսւպ/ք, ի տ ա լ ե ր է ն / » , խ ա լ ի ն
(1
<1(1ւո6՛
լեզուն,
ԱւզաներէնՀ», <1)ււրւոու(ւելւէնք,
||.ՈԼւ1՚Ա|ն1ւրէ1ւ/».–
Տասնըմէկ,
տասերկու
եւ
տասներեքերորդ
դարերր
Հին ֆրանսերէնի
ու
պրովանսալի
ոսկե ղ արերն
եղան, այղ ժամա­
նակամիջոցին
ծաղկեցաւ
բոլորովին
ինքնա­
տիպ
ղրականութիւն
մը, քնարերգական
շր–
նորՀալի
եւ փայլուն
բանաստեղծութիւն
մը,
որուն կատարելագոյն
օրինակն
է
||.ոլւււ՚1ւի 1;|>–
գ լ ւ ։
Գերմանիա,
/
>
տալիս/
(
Ս
պ ա Գ ւ ի ա
իւ
ր
ա
ղ ու–
ցին
Ֆրանսայի
զրական ա րտ տ զբութ
իւննե րր՝
զանոնք
թարգմանելով
եւ կամ անոնց
նմա­
նելով։ Այս գարերու
մ էէ զասական
լատինե­
րէնի ստեղծագործական
աղդեցուիԺ
իւնը,
կա­
րելի է ըսել,
ոչինչ է, որովՀեւոե,
Կիկեըոնեան
եւ Օգոստոսեան
շրքաններոլ
խոշոր
գրողները,
իրենց
Հեթանոսի
հանգամանքով,
ան գոսնր–
ւսւծ , ղաաալպարաո. ահ ել արգիլուած
էին այդ
Fonds A.R.A.M