Լ28
//.
Ն Ա Հ Ի Տ
այն պարագան
,
որ \ • հհ՛ ր են ա ցո /
Պատմու­
թեան
ձեռագրե
րից
ոմանց
մ էջ նա՝
էրրեւ
վերֆարան
,
իսպառ
պակասում
կ
• 2 •
որ ան–
կաէսօրկ
ն Տայ՚՚մաւուրքների
մէջ է
գանւում
առանց
շեշտեչու
թէ Խորենացու
Պաամու–
թիւնից կ առնուած՛
դ ինչպէս
ս ո ւէո ր ա րա ր ա յգ–
պիսի
գէպքերում
է գրւում
,
ա
յէ
միայն
թէ
«
Ասացեալ
մեծ՜ին Ա՝ ով սիս ի քերթողի»
:
Ո գբի կցում
։
ր Պաս։ մ ո ւթեան
Հ եա
Հաւանօ–
րէն կտա ա ր ա ահ է Ը • գա ր ո ւմ : //* եր սլաա—
մ իչներից
աոաջին ր , որ Խ որենացու
Պատմ
ու–
թեան
ծանօթ է, Աեբէոս
եպիսկ՚ն
Է Լ * ) ։
Թէեւ,
սա
ոճական
էի ո Էսա ո ո ւթիւններ
Խ
որենացու
Պատմ ութ իւն ից ունի - «Զիմն
ասեմ առասպելս
,
վիպասանութիւն
դ շարադրելով
ասացից»
եւլն * ,
բայց
Ողբի
մասին որ ել
Է
ակնարկ
չունի։
Բա յց Ը . գարի
վերքեր ր
- 790
թուերին
Դեւոնգ
երէցն
է Հրապարակ
գալիս
^
զգուշաւոր
-
մեզմ դ Խորենացոլց
տարբեր
խառնուածքով
անձնաւորութիւն
,
որ ինչպէս
&
գ1՚Հէլ
ք
ՂՐՐ՜
ուածքից
է ոճական
փո էսա ռութ իւննե ր կատա­
րում , նո յնսլէս
նաեւ
Խ որենացու
Ողբից
ո
*
~
Պտամութ
իւն ից , եւ այս նմանո ւթիւններր
Հ •
Ակին ե ան ի մի է Հաւաքած
։
Ապա
790
թո լա­
կանից առաջ է կա տա ր ուած
Խ որենացու
Ո"թի
ու Պատմ ութ եան
մ իացում ր , եւ բանաքաղ
ր
ոչ թէ ե) ո րենաո էւն , ա յլ Ղ^եւոնդ երէցն է Հան­
դիսանում
։
Ողբի
րնղՀանոլր
սքեմ ան Գր • ՝(յաւլէւանղա–
ցու «/* Մ ե քէւտոսֆ
ողբէ։
կերպով է
Հ ասա ատ–
ուած , որի Հետ է լ բաւական
շատ
նմ ահու–
թիլններ
ունի : ՝\յաղիանզացու
գո րծե ր ի
,
Տ
ա–
յացում բ
է
ինչպէս
«
Կնէւք Հաւատս
յ»
ժողովա­
ծուից
կաբել
էէ
Է •
Հ
»
աւաստուել
դ Զ* գարու
վեր­
ջերն Է կաւ ո ա րո ւ Լ ւ եւ կանխենք
ասելու
-
որ
ինչպէս
(
յազէւանզացոլ
,
նոյնպէս
ել Փիէ
Ոս
՝
ի
,
՝\
յիւսացոլ
եւ » • > Հռովմի
եպիսկոպոսի
զ որ­
ծեր էւ թարգմանիչը
ուրիշ
մէկը էէ) ^է^է
ո
է.
Խորենացին
>
որ կտտա րե լ
Է
տակաւին
Աղեք–
սանդըիայի
մէջ^ ինչպէս եւ Հռովմ
ում
գուցէ
իր րնկերակիցների
դ մասնաւորապէս
Հ*
Ղ
Է
Հ
Է
1՛
մասնակցութեամբ
:
Բառերի
դասաւորութեան
ու
Համ աձայնութեան
,
ն ա խ ա գա ս ո ւթ էււնն ե րի
կազմ ութեան
ա կն բա խ
նմ ան ո ւթ էււնն ե րն ա յս
( * )
Այս պատմիչի ընտիր գործը դժբախ­
տաբար երեք անգամ էլ չաւիսպանց սխալա­
շատ է տպադրուած
Տ
թերթ երի ու հատուած^
ների տեղափոխութեամբ նա շատ շատ է ա–
դաւաւլուած , լեդուական սխալներ խիստ շատ •
կարօտ է նոր , խնամուած հրատարակութեան :
կարծիքն
աներկբայ
են կացուցանում
:
Աւ սա­
նս զա է/եան
ժամանակ
նա թարգմ
անել է
նաել
՝\,
ազիանզացու
գրսւածների
Հետ սերտ
կա–
պակցոլէժիւն
ունեցոզ մի
– " ֊ / ՚ / ՚
Հ
աշէսատոլ–
թիւն , այն է՝ \,ոննոսի
«
Մեկնութիւն
Առաս­
պելեաց»
դիրքը
,
"
ՐԻՕ Է՛Ր Պաամ ութեան
մ էջ
մեծապէս
օղ տա ած է;
565
թուականից
յետոյ
,
երբ պէաք էր թեմ կառավարել
եւ վերակէ ծա­
գած
խռովութ
իւննե րի ժամանակ
,
Խորենացին
դժուար
թէ ժամանակ
ունենար
այսպիսի
թարգմ անուէժ իւննե րով պարապելու
,
որի Հա­
մա ր կեանքի
էսաղաղութիւն
կ
ր
Աէկ
աք ,
ինչպէս
Պիտոյից
Ղ՚րքի մէջ ասում
է ։
Ա յսսլիսի
անՀ րաժեշտ
շեղումներից
յե­
աոյ՝
անցնենք
Ողբէ՛ բովանդակութեան
,
բա յց
դարձեալ
մ ի քանի
էսօսք : Ողրի մէջ Հ *Ն *Ա–~
կինեանբ
Ը . գարի արաբական
էսժդմ ութ ի լենե­
րի - նրանց
ծանր
Հ ա ր կա պա Հան քո ւթ ե ան
ն կա­
բա ղ էւրն է ուղում
տեսնել եւ Ողբի
դրութեան
ժամ տնակը
տանում
Հասցնում
է
Հա րուն է լ
(
հաշիտի
օրերր
, 790
թուականներ
։
Աո՛ւր աշ­
խատանք եւ մ իա յն կանխակալ
կա րծիքի ար–
գասիք։
ինչո՚^ւ
չտես նե, այսսւեղ
քաղկեդոնիկ
Ա
1
աւր իկիոս ի կաաա րահ
սոսկալէ
չարիքներր
Հայ
քրիստոնեայ
մողովյրդի
գլխին , եւ այն
յանուն քաղկեդոնականության։
Ոդրր Հայ մռ­
ղով բդի
կեանքի
թշուառութեան
նկարագիրն
է
օ90
թուականիս
յետոյ
,
ինչպէս
այմմ կր տես–
հենք :
հյ ո րխոռունե
աց
ԱուԼսԷս
եսլիս կոսլոս ր , ո—
րին ի վաղուց
անտի
սիրելի
էր իր
Հայրենի–
քի պատմութիլնր
(
Ա.ա.), որ դիտէր իր Հայ­
րենիքի
քաշՀ ու արգասաւոր
կեանքր
,
նրա փա­
ռապանծ
ու քաջանուն
նախարաբութիւնր
,
որ
ճանաչում
էր Հայի անկախ
կեանքն ու
Հոյա–
կապ
թագաւսրներր՝
Տֆգրաններ
,
Արաաչէս–
ներ , Լուսաւորչի
տոՀմի
փառաւոր
քաՀանա–
յութիւնր
եւ Հայրենի
գրական
կեանքի
րա ր–
զաւաճումր,
Զ՛ Ղ
ա
Ս1՛
դմոխային
անցքերի
տակ այգ րոլորր
յիչելով՝
բարձրաձայն
Աղ­
ք՛" մ է. «Ողբամ
ղքեղ , Հայոց
աչխարՀ
,
ող­
բամ
ղքեղ
Հանու րց
Հիւսիսականաց
վեՀա–
Գ
ո
յ ն 1 ղի բարձաւ
թագաւոր
ել քաՀանա
յ 1
խո րՀ րգա կան ել ուսուցող՛»
(
Մովսէս
կաթո­
ղիկոսի
մաՀուամբ)
:
է լ խօսքր
դարձնելով
Զ՛
Գ
Ա
1
՚ 1 ՛
՚
Լ^ԲւԼ^ՐԸ.
կ՚ս՚ոսւ ր" լա
ծ
գ է պ ք ե րին՝ չա–
բունակում
է. «Վրդով/, ցաւ
խաղաղութիւն,
արմատացաւ
ա՛նկարգութիւն,
դրդուեցաւ
ուղղաէիաււութ՛իւն
,
կայկայեցալ
աղ քաւու­
թեամբ
չարավ,առոլթիւս%
;
Էլ արդարեւ.՝
Յու­
նաց ու Պարսից
միչ\եւ ծազած
պատերազմների
Fonds A.R.A.M