կերպիչը իյրիմհանի եւ Փորթուգալեանի տարածած գաղափարներու
եւ հիմնադիրը Արմենական Կուսակցութեան»
3 7
։
Տետա դային,
^Օ—ական թուականներուն,
Արմենական
կուսակ­
ցութիւնը
Վասպո լրականի
մէջ կր ձեռնարկէր
մինչ
ա
յ դ
չաեսնուաձ՜
տեոորներու
եւ սպաննութիւններու
,
սանձահարելու
Համար
Հայ ժո­
ղովուրդի
Հարստահարիչ
քիւրտ
գազաններր
:
կուսակցութեան
տեռորի
առածին
փորձր կ /*//այ
Լյորդուղի
բռնակալ
Շաքիրի դէմ ՚ Փանս ս Թերլէմէզեանր
իր հետ առնելով
Չ ա–
թոն,
Հքերոն,
Յովհաննէսր
եւ ուրիշներ,
ճամբայ կ ելլէ
սպաննելու
համար
քիւրտ
Շ աքիր
րէ կը
։
*
հժբախ տարար
Շաքիրի
ծ՜առաները
միայն կը սպաննուին,
ի
ս
կ խորամանկ
րէկը կազատի
է
Այո առածին
փորձը թէպէտեւ
չի յ
ա
^
ո
ղիր
1
սակայն խոր ազդե–
ցութիւն կը գործէ
քիւրտերուն
վրտյ
։
ինչպէ
Բ
ս կ //// ա յ որ
«
քոսոտ
ֆլայ»
հ
ա
յ մը, կը համարձակի
քիւրտ
թոռուն
(
ազնուական)
մր
սպաննելը իր մտքէն
անցնել*.
Թշնամի
աշիրէթին
հասարակ
քի՛՜րտը
նոյնիսկ
իրաւունք
չունէր
հակառակորդ
թոռուն
մը սպաննել։
Եթէ
սպաննէր, կըպատմուէր
մահուամբ:
Միայն
թոռուն
մը կրնար
իր
թշնամի
թոռունը
սպաննել
։
Ինչ որ արմենական
խիզախ
երիտա­
սարդները
կը փորձէին
ընել,
աննախընթաց
էր* թերեւս
դարերէ
ի
վեր չտեսնուած
-
կամ Հազուադէպօրէն
տեսնուած
-
բան էր եղածը
։
Ասիկա մեծ յանդգնութիւն
էր այն ժամանակներսւ
համար , «եւ այս
տեսակէտէն
տեռորի
վերոյիշեալ
փորձը
արժէքաւոր
էր* ան
ըմբոս­
տութեան
եւ խիզախութեան
դուռը բաց կ՝ընէր՝»^
:
Թէպէտ
Ար մենականն
եր ո լ քաղաքական
ծրագիրն էր
«
Տեղափո­
խութեամբ
հայ ժողովուրդի
Համար
իրաւունք
ձեռք
բերել՝»,
սակայն,
տարիներու
ընթացքին
այս ռազմավարութիւնը
փոփոխու­
թեան
ենթարկուեցաւ
եւ կուսակցութեան
ղեկավարները
դարձան
աւելի գործնական
եւ դաաողապաշտ:
էտմոն
Կոտալազեան
(
ծ *
Ազատ եան)
լաւագոյնս
կը
սահմանէ
այս զգուշաւոր
քաղաքականութեան
էութիւնը*-
«
Արմենական
կուսակցութեան
յեղափոխական
գործուն
էութիւ­
նը յատկանշուեցաւ
բացառիկ
շրջահայեցութեամբ
եւ
ժողովրդային
բազկերակի
անվրիպելի
զննումով։
ԼրֆախոՀ
ընթացքը
Արմենա–
կաններու մօտ չէր բխեր յեղափոխական
նպատակներու
պահպանո­
ղական
բնոյթէ
մը կամ խիզախութեան
պակասէն։
Անոնք
ամէնէն
յանդուգն
ծրագիրները
վճռած
էին գործադրել*
սակայն
ատիկա
37
Նոյն, էջ ՀՕ։
38
Նոյն, էջ 81։
-
74
-
Fonds A.R.A.M