րութեամբ
Մկրտիչ
Արք*
Խրիմեանի
(
Հայոց
Հայրիկ)։
Պատուիրա­
կութեան
միւս
անդամներն
էին՝
Խսրէն
Արք*
Նար֊Պէյ
.
Մին
աս Զե­
րազ եւ Ստեփան
Փափա
զեան
։
Հակառակ
որ հայ ազգը չէր հրաւիրուած
մասնակցելու
վեհա­
ժողովին,
հայ պատուիրակութիւնը
գնաց
Պերլին,
բայց
թ ո յ լ չէր
տրուած որ ան մասնակցի
նիստերուն:
Անգլիոյ
գլխաւորութեամբ
(
հուսիսյ
դէմ դիրք
բռնած
եւրոպա­
կան
ազգերը
փոխեցին
Սան Աթեֆանոյի
դաշնագրին
բոլոր
տրա­
մադրութիւնն
ե ր ր , իսկ հայանպաստ
\
$–րդ
յօդուածը
գլխիվայր
շ ը ր ֊
ւ^ելով՝
զայն
վերածեցին
§1–րդ
յօդուածի։
Ըստ Տ\–րդ
յօդուածին,
Դուռը
յանձն
կ՛առնէ
անյապաղ
գոր­
ծադրել
հայաբնակ
նահանգաց
մ ՝ տեղական
պէաքերուն
պահան­
ջած
բարւոքումներն
ու բարենորոգումները,
նաեւ
երաշխաւորել
Հայոց
ապահովութիւնը
կուրտերու
եւ Չէրքէզներու
դէմ։ Այս նպա­
տակին
համար
ձեռք
առնուած
միջոցները
Ր • բուռը
պարբերաբար
պիտի
ծանօթացնէ
պետութեանց՝
որոնք
պիտի
հսկեն
անոնց
գոր­
ծադրութեան
վրայ»*
5
:
Եւ այսպէս,
Հայկական
Հարցը
(
հուսիս
յ
խնամակալութենէն
առնուելով՝
վեց
տէրութիւններու
հսկողութեան
տակ գրուեցաւ,
եւ
անոր
գործադրութիւնն
ալ վստահուեցաւ
Թուրքիս
յ
խոստումնե­
րուն • • • :
Պար տուած
Թուրքիա
յ էն Անգլիա
ստացաւ
Կիպրոսը,
Գերմա­
նիա՝
Պ եր լին– Պաղտ ատ
երկաթուղիի
մենաշնորհը,
Ֆրան սա
%
Թուր­
քի
ո
յ ելեւմուտքն
ու
ֆէւ նանս^/
ղեկավարելու
անձնատուութեան
դա­
շինքը , Աւստրիան
*
Պ ո սնիա—Հեր
ս եքո վինան
իրեն
միացնելու
իրա­
ւունքը,
Րտալիա՝
Թրիփոլին
վերագրաւելու
խոստումը^,
իսկ
թուր­
քերու
ճիւաղային
վայրագութեանց
տակ
տուայտող
հայերը
տըր–
ւեցան
մոռացութեան
• •
•8
Խրիմեան
Հայրիկ
ձեռնունայն,
սրտաբեկ
ու գլխիկոր
վերա­
դարձաւ
իր ծննդավայրը
Վան, ուարտասանեց
իր հռչակաւոր
հարի–
ս
ա
յ ի քարոզը,
ըսելով՝
«
Մենք
չկրցանք
Պերլինի
մէֆ եփուած
հերի–
ս
ա
յ ի կաթսայէն
բան մը խլել,
որովհետեւ
մեր ունեցած
շերեփը
թուղթէ
էր»* • • :
Րսկ Մինաս
Զերազ
Պ եր
լ ի ն
էն վերադարձին
յայտարարեց
թէ հա–
95
Սմբատ Բիւրաա,
Արեւելեան խնդիր եւ Հայկական Հարց,
կ. Պպիս,
1919,
# 2 5 ։
6
Արշալիր Պ* Քադցրունի
,
Ըլլանք Երախտապարտ
(
Տես «Լրաբեր»
շաբաթա­
թերթ, Լոս Անճեչըս, Դեկա.
13, 1980, # 6 ) ։
- 40 -
Fonds A.R.A.M