ՍԱՆ ՍԹԵՖԱՆՈ8Ի
ԵՒ ՊԵՐԼԻՆԻ
ԳԱՇՆԱԳԻՐՆԵՐԸ
Ռուսեւթուրք
պատերազմը
վերկացած
էր թուրքերու,
պարտու­
թեամբ։
Արեւելքի
մէ2 ռուսական
բանակները
Հասած էին
կարին
Լէրզրում)
,
իսկ արեւմուտքի
մէջ Պոլս ո յ արուարձանները,
զուսպ
ոգեւորութեան
մէջ պահելսվ
Հայութիւնը։
Արեւմուտքի
մէջ ռուսական
բանակին
ընդՀ • հրամանատարը Նի–
կողայոս
Դուքսը, իֆած էր Սան Աթեֆանօ
(
Պոլս էն քանի մը մղոն
դէպի արեւմուտք
գիւղաքաղաք
մը) Առաքել պէյ Տատեանի
բնակա­
րանը
9
*։
Պոլս ո յ Հայոց պատրիարք
Ներսէս
Արք* Վարժապետեան
տե­
սակցութիւն
մը խնդրած էր Մեծ Դուքսէն
:
Այցելութեան
ընթացքին
Պատրիարք
Հայրը
տեղեկացուցած
էր հայոց դժբախտ
կացութիւնը
եւ խնդրած՝
որ Սան Աթեֆանոյի
վերահաս
ռուսեւթուրք
դաշնագ­
րին մէջ ի նպաստ
Հայոց
յիշատակսւթիւն
մը գնել տայ։ Մեծ Դուք­
սը սիրով ընդառաջած
էր եւ Հակառակ
Համիտի
ընդդիմութեան՝
1878
Մարտ Տ—ին ստորագրուած
դաշնագրին
մէջ գնել տուած էր Հըռ–
չակաւոր \%–րդ յօդուածը
:
Ըստ ւՏ—րդ յօդուածին,
ռուսերը
Հայաստանի
գրաւած
Հողերուն
վրայ պիտի
մնային,
մինչեւ
բարենորոգմանց
գործադրութիւնը,
ինչ որ իրաւամբ
ոգեւորած
էր
Հայերը։
Անգլիոյ
Թորի
կ առա վարութեան
վարչապետ
Պեն ճ ամին
Տիզ–
րայ
էլին մարտանաւեր
մ ուծանա
ծ էր Մարմարայ
ի ծովը եւ արգելք
Հանդիսացած՝
ռուսերու
Պո լիսը
գրաւելուն։
Անգլիա
բուռն
կերպով
ընդդիմացած
էր յաղթական
(
հուսի ո յ
ի նպաստ Ման Աթեֆանոյի
դաշնագրին
,
եւ Դերմանիոյ
,
Ֆրան սայի
,
Աւս տրի ո յ եւ իտալիոյ կառա վար ութի լեներն ալ իրենց Հետ միաց­
նելով, պարտագրած
էր ռուս եր ո ւն որ նոր վեՀա ժողովի
մը մաս­
նակցի
իրենց Հետ, քննելու
Համար Աան Աթեֆանոյի
դաշնագիրը։
Նոր
վեՀաժողովը
պիտի գումարուէր
Պ եր լինի մէջ,
Դերմանիոյ
վարչապետ
Պիզմարքի
նախագահութեամբ,
նոյն
տարուան
3
ու–
նիս 1-ին
:
յ
ք
Աան
Աթեֆանոյի
մէջ Հայոց
շաՀածները
չկորսնցնելու
մտահո­
գս ւթե ամբ
,
Ներսէս
Պատրիարք
գիշեր
ցերեկ աշխատեցաւ
եւպատ­
րաստեց
տեղեկագիրներ
Հայ ժոզովուրգի
դժբախտ
կացութեան
մասին,
ներկայացնելու
Համար
Պերլինի
վեհաժողովին:
Պատրիարք
Հայրը
քորս Հոգինոց
պատուիրակութիւն
մըն ալ կազմեց
գլխաւո–
94
Արշ
աւ
Իր Պ» ՝Բաղցրունի,
Ըլլանք Երախտապարտ
(
Տես «Լրաբեր»
Շ արա
թաթերթ, Լոս Անճելըս, Դեկա*
6, 1980,
էջ
6 ) ։
- 39 -
Fonds A.R.A.M