ր ո ւթեան
յառաջադրած
ազգային—ազատագրական
պայքարը
ուղդ՛՜
լած էր թրքակա՛ն
բռնակալութեան
դէմ եւ ոչ թէ ռուսական
:
1872–
^&,
Վանի
մէջ
հիմնուեցաւ.
«
Միութիւն
ի
Փրկութիւն»
գա
ղան է ընկերութիւնը*.
Այս խմբակցութեան
նպաաակն
էր
պայքար
մղել
թուրք
ու քիւրտ
Հարստահարիչներուն
եւ անոնս
ամէն
տեսակ
կամ ա յ ա կանո ւթեան ռ դէմ:
Ընկերութիւնը
Թեւաւոր ուած
էր Մկրաի
չ
Խրիմեանի
ԼՀայոռ
Հայրիկի
եւ անոր
գլխաւոր
օգնական
՝
Ղ՚արեդին
Ար ո ւանձտ եանցի
գաղափարներու
ազդեց
ո ւթեան
տակ^:
«
Միութիւն
ի Փրկութիւն»
ընկերութեան
1872
թ՝ Մ արա
3-
ի կո­
չին մէշ գրուած
էր • «Գնաց
մեր պատիւը
,
պդծուեցան
մեր եկեղեցիք
,
առեւանգեցին
մեր Հարսունքն
ու երիտասարդունք
1
յայտնապէս
կը
խլեն
մեր իրաւունքը
մեր ձեռքէն
եւ ի սպառ սպուռ
մեր ազգո
ւթե
աս
սերունդը
Հնձելու
կը ճգնին
:
Վասնորո
կամ պէաք է մեռնիլ
եւ չտես–
նել այս սարսափելի
վիճակը
եւ կամ վերա
կեն դան ութիւն
ստանալ
ի
ծոց
Հայրենեացն®:
Վասպուրականի
Անգղ^
Հորոաենց
եւ այլ գիւղերու
բնակիչնե­
րը^ տեղեկանալով
Վանի
«
Միութիւն
ի Փրկութիւն»
գաղտնի
կազմա­
կերպութեան
մասին
,
գիմում
կը կատարեն
միանալու
անոնց
շար­
քերուն
եւ միացեալ
ուժերով
պայքարելու
«
անկրելի
լուծին
դարման
մը գտնելու»
Համար
:
Գիւղացիները
իրենց
խնդրագիրին
մէջ կ ըսեն*
«
Պատրաստ
ենք արեան
եւ մահու
չափ
ձեզ Հետ քալելու,
ուր որ ալ
մեր
փրկութեան
յ ո յ ս ը մեզ տանի*
թէ ռուսանալ
Հարկ
է,
ռուսա­
նանք
,
թէ գաղթել
*
գաղթենք
,
թէ վերջապէս
մեռնիլ
մեռնինք
,
ր
ա
յց
փրկուինք»*
1
՝.
Պոլս ո յ Հայոց պատրիարք
Մկրտիչ
Արք*
Խրիմեանի
չորս տար–
լան
փ
ո
թ
ո
րկ***լից
պաշտօնավարսւթենէ
մը ետք
, 1874-/
^1/ ,
«
ներքին
եւ արտաքին
ցաւերով
ու պատրանքներով
բեռնաւորուած»
կը թո­
ղուր Պատրիարքական
գահը
եւ իր յաջորդին
կը ձգէր
«
Հայկական
Ղ*ատ»ը :
Նորընտիր
Պատրիարք
Ներսէս
Արք* Վարժապետեան,
Բ*
րրան
ներկայացուցած
իր առածին
բողոքագիրին
մէֆ կ ըսէր
*
«
դՀիւրտ
աէյերը
կը չարչարեն
ու կը ՀարստաՀարեն
Հայ
ժողո­
վուրդը
եւ անկէ տուրք
կը գանձեն
,
եկեղեցիներ
կր քանդեն
,
ա
ըղ–
58
Նոյն, էջ
147։
59
վ՛ Ա* ՊարսամեաՆ,
Շ* #. Տար ո ւթի ւն եան,
Հայժողո վ ուրդի Պատմու­
թիւն, # 242։
60
Նոյն, էջ
243։
61
Նոյն,
# 2 4 3 ։
-
29
-
Fonds A.R.A.M