ծումներ
կ՚ընենք
արմտիքներու
դէզերը
կ՚այրենք
գիւղեր ո ւ բնակիչ՛­
ները կը վանեն եւ Հո ղերն ու արտեր ր կիւրացնեն»
:
1875
Յա֊նուար
3
թուակիր
ուրիշ
բողոքագիրով
մը.
Ներսէս
Վար ժապետեան
ք՝ * րրան կըներկայացնէր
Հայ կական
գիւղերու
Հո­
ղային յափշտակութեանց
ցանկը։
Ան իր ցանկին
մէՀ կը յիշէ
234
գիւղերու
Հայապատկան
Հողե­
րուն յափշտակումը^:
կու տանք ցանկին
վր
ա
յի
առա
Հին
4
գիւղե­
րուն
անունները
միայն
•
«
Աս տ ո ւա ծա ծին անուն
գիւղին
արտերը
՝
քր դաց էթիվէ ցեղէն Ս ա–
րօնք
օղչու
Հաճի Սուսթաֆա
եւ Տուփէսլի
դ՝ափիլ գրաւած
են,
ճանիկ
գիւղի
Կէօլէր ըսուած
Հողերն
ու Հո՚֊ր եւ Տէրէպէկ
գիւ՜ղի
Հողերն ու մար դերը՝
Տէրէպէկցի
ԱաՀմուտը
գրաւած է,
Դաչաճօիտ
գի
Լ
զի
Հողերը
1
քրդաց
ճիվէ
ցեղին
պէյերր
գրաւած
են,
Կէպէտիկ
գի
լ
զի
արտերը ՝ Թօփճու դատէ Աէէիմ աղան
գրաւած
է»
64
,
եւ այսպէս
մինչեւ
234
գի՚֊ղեր
ու Հայապատկան
Հողերուն յա–
փըշտակումը
:
ԹրքաՀայ
ութիւնը
տնտեսապէս
քայքայելու
Համար
գաւառնե­
րու մէՀ Հայ գեղՀուկին
Հ
ո
զ ը բռնի կերպով
ձեռքէն կր խլէին,
է
ս
Կ
քաղաքներու
եւ աւաններու
մէՀ, անոնց թաղերն
ու շուկաները
Հրդե–
Հելր սովորական
բան դարձած
էր :
1876
թ* րեկտ
•
3—
ին կը պատաՀէր
Վանի
ՀրդեՀը,
«
յատկապէս
պատրաստուած
կառավարութեան
կողմէ»^,
տնտեսապէս
քայքայե­
լու Համար
Հայ առեւտրական
եւ ունեւոր
դասակարգը
եւ
յագուրդ
տալու
թուրքերու
եւ քիւրտերու
աւարառութեան
մարմաքին:
Հըր՜
դեհր
Հր ոյ ճարակ
ըրած էր ամբողՀ
քաղաքի
շուկան եւ կարելի չէր
եղած փրկել
Հայ առեւտրական
դասակարգի
Հնչուն
Հարստութիւնը
,
որ այդ ժամանակները
կը պաՀուէր
խանութներու
արկղներուն
մէՀ։
Հայերը
իրենց
ձեռքին
մէՀ ունէին
ամբողՀ
Թո ւրքի ո յ
առեւտու­
րին առ նուաղն
80
տոկոսը ^, է
ս
Կ Վանի
վիէ
ա
յէթի
վաճառականու­
թեան
98
տոկոսը*
1
Հ
62
&.
Աենեօպօ,
Համաււօտ Պատմութիւն Քաղաքակրթութեան, Հայկական
իւնդրին Լուծումը,
Թիֆլիս,
1909,
էջ
65։
<* Նոյն, էջ
73-87։
**
Նոյն, էջ
73-74։
6 5
Ցուշեռ Արմհնակ Եկարեանէ,
Խմբագրեց Լ» Աճէմեան, Գահիրէ,
1947, # 2 ։
66
Աւետիս Եափուճեան,
Մեծ Եղհոնը Օտար Մտաւորականութհան Գնահա­
տումով,
ԳաՀիրէ,
1980,
էջ
90
(
քաղուած
Լեփսիւսի
Գաղտնի Տ եղե կ ա գ իր է ) ։
6 7
Հայկական Հարցը խաղաղութեան ժողո վին Աոջհւ,
Պոսթոն, էջ
24։
- 30 -
Fonds A.R.A.M