Ցար
Նիկոդայ ոս Ա •
1
որ գաՀ բարձրացած՛
էր %եկտ
• 26
ւ 1825–
իս)
Թուրքիան
կոչած էր « Ե ՚ ֊ ր ոպայի
Հիւանդ
մարդը»։
Սուլթան
Մահ
մ ուա Ո* լաւ գիտէր որ իր երկիրը
«
Հիւանդ»
է, փտտած ու ապա­
կանած
*,
եւզայն
առողջացնելու
նպատակով
ուզեց
Թուրքիան
ար­
դի ականացն
ել , բարենորոգումներ
մտցնելով
վարչակարգէն
ներս*.
Ան ֆար դել տուաւ
Ենիչերիները
Հերֆ դնելով
անոնց
սանձարձակ
կամա
յ ական ո ւթե անց :
ՄաՀմուտ
չյաֆողեցաւ
իր բարենորոգչական
Գրագիրներուն
մէֆ)
յունական
ապստամբութեան
եւռուս—թրքական
պատերազմին
Հետ եւանքով։
Ւրորդին)
սուլթան
Ապտիւլ
Մեճիա)
1839–/՛
^
գաՀ
բարձրանալով
Հռչակեց
«
ԹանզիէքԱ1թ–»Հ1
(
բարենորոգումներ)
< որով
իր Հպատակներուն
կը խոստանար
օրէնքի
առֆեւ
Հաւասարութիւն
առանց
կրօնական
ու ցեղային
խտրութեան,
կեանքի եւ ինչքի ապա–
Հովութիւն
,
տուրքերու
արդար
բաշխումդ
եւ ա յ լ ն ։
Սուլթան
ՄաՀԺ ուտ
Ր*–ի եւ իր որղւոյն
ճ
Ապտիւլ
Մեճիտի բա–
ր եկա
մեց սղութիւնն
երր
բարենորոգումներ
գործ՜ադրելու
երկրին
մէ^ ձախողած
Էին մոլեռանդ
մոլլաներ
ու եւ յ ետագի մական
փաշա՛՛
ներ ո ւ Հակառակութեանց
եւ խափանարար
ո ւթեանց
Հետեւանքս վ:
Յաջորդ
Սուլթանը՝
Ապտիւլ
Ազիզ
(
Ապաիւլ
Համի տ
ի • – ի
Հօրեղբայրը)
իր Հարէմի
1300
2
**
կիներով ու Հարճերով
զբաղելով
Հանդերձ*,
դարձեալ
պիտի
զբ
ա
դէր
բարենորոգս
ու
Հարցով)
սակայն անալ պիտի
ձախողէր
վերոյիշեալ
պատճառներով։
Վերջին
Սուլթանը
^ որ պիտի
Հետաքրքրուէր
բարենորոգումնե­
րով)
պիտի
ըլլար
Սուլթան
Մուրատ՝
Ապտիւլ
Հա միտ ի մեծ
եղբայ­
րը ^ որ գաՀ կըբարձրանար
1876
Մայիս
20—
ին:
93
օր վերֆ
դաՀընկեց
պիտի ր11
ա
Ր ^Հիւանդութեանդ
պատճառով
եւ իրեն պիտի
յա^որգէր
Սուլթան
Համիտ
ք՝ • , որպիտի
դառնար
փորձանք
Հայոց
գլխուն։
Իբրեւ վայրագ
բռնակալ,
Սուլթան
Համիտ
•
պիտի
յէչեցնէր
իր
նախաՀայ
ր եր էն Սուլթան
Սելի մ ԵաՎոՆղը
(
արիւնարբու)
1
որ կը գա–
Հակալէր
1
Ց12-1520
թուականներուն։
«
ԹանզիւքաթՕ»Հ7
թէպէտեւ
չէր յաջողած)
սակայն
Հայոց
տուած
էր Ազգային
ԱաՀմանադրութիւնը)
1860–/
^
I
Վերածաղկած
էր Հայ
մշակութային
գործուն
էութիւնը)
յատկապէս
մայրաքաղաքին
մէֆ)
իսկ գաւառ
ներ
ու Հայ կեանքը կը մնար
նոյնքան
դժոխային
1
որքան
«
Թանզխքաթ»^1#
առաջ՛.
*
Ենիչերիները
թրքական
վայրագ ու գազանաբարոյ
զինուորներ
էին) կազ­
մուած
բո֊նի իսլամացած
քրիստոնեայ
պատանիներ է, որոնք մատ դա լ
տարիքին
կը Խլուէին
իրենց
ծնողներէն եւ կը մարզուէին
ռազմական
գործի
Համար։
28
Գեր սաս
ԷԼտ ար ո նեան)
Մեծ Երազի ճամբուն Վրայ,
ԷՀ
25։
Fonds A.R.A.M