ընդգրկվում
են ոչ Հատկապես
միայն
Սևաքարից
(
Ղարադաղից),
այլև
ընդ­
հանրապես
Պարսկաստանի
այլ գավառներից
ներգաղթածները։
նոր
բնակիչ­
ներ
են եկել
Թավրիզի
մոտակայքից
(
Անգեղակոթ,
Ուղ), Սալմաստից,
Մա֊
րաղայից,
հոյից
(
Շաղաթ,
Բալաք,
Մազրա,
Թազագյոլղ,
Ալելու,
Սիսիան
(
Ղարաքիլիսա),
Կալաջըղ,
Լծեն)։
Սրանք
Արաքսը
անցնելուց
հետո
փոխադրր–
վել են Արարատյան
դաշտով՝
իրենց
հետ քաշելով
ընտանիքներ
նաև
Նախի­
ջևանից
(
Տոլորս,
Գեաաթաղ)։
Ղարագաղից
գաղթողները
զետեղվել
են
Շիկա֊
հողում,
Ծավում,
Եղվարդում
և Բասուտի
ու Ողջի
գետի
(
Օխչիչայի)
գետա֊
հովիտների
գյուղերում,
որտեղից
մասնակի
հեռացել
էին թոլրքերր՝
օգտվելով
ն ո ւ յ ն
Թ ո ւ ր ք մ ե ն շ ա յ ի դ ա շ ն ա գ ր ո ւ թ յ ա ն
այն հոդվածով,
որով նաև
թ ո ւ յ լ էր տրր–
վում
ռուսական
կառավարության
ձեռքի
տակ
ապրել
չցանկացող
բնակիչնհ֊
րին
հեռանալ
ռուսական
սահմաններից։
Տաթևի
մելիք
Մանոլչարն
ահագին
ջանք
թ՚յյփեց
պարսիկների
հանկար֊
ծակի
հարձակման
ժամանակ
ավերված
գյուղերի
վերականգնման
համար
և
ամենայն
աջակցություն
էր ց
ո
֊
յ ց տալիս
կառավարության
միջոցառումներին։
նա
կրկին
վերաբնակեցրեց
իր տան
սեփականություն
կազմող
Սվարանց
գյուղը
այնտեղից
փախած
բնակիչներին
և բերավ
նաև նոր
ընտանիքներ;
Ներգաղթածները
չկարողացան
այնուհետև
նոր բնակավայրերում
անա֊
ղարտ
պահել
իրենց
հայրենիքից
բերած
սովորություններր,
մանավանդ,
որ
եկել էին ոչ թե ամբողջական
համայնքներով,
այլ առանձին
րնտանիքներով
կամ
ընտանիքների
խմբերով,
որոնք
հաճախակի
տարբեր
գյուղերից
լինե­
լով
իրարից
տարբերվում
էին նիստ
ու կացով
և բարբառով։
Շատ
կարճ
ժամ
ան ակ
անցած
սկսեց
նկատվել
տեղական
շենքերի
ձևերի,
ղգեստի,
տնային
իրերի
ազդեցությունը
նրանց
վրա,
մանավանդ
այնպիսի
վայ­
րերում,
ինչպես
Սիսավան
(
Ղ արաքիլիսա),
Ուզ, որտեղ
նրանք
տեղավորվել
էին
բուն
ս յ ո ւ ն ա կ ա ն
ծագում
ունեցող
բնակիչների
բազմամարդ
գյուղերի՝
Բըռ–
նակոթ,
Ախլաթյան,
Շենաթաղ
(
այժմ
(
Լեռնաշեն),
կողքին
և որտեղ
նրանց
և
այդ
բնակիչների
մեջ արագ
հաստատվեցին
հաճախակի
խնամիական
կապեր։
Մերձեցմանն
այստեղ
էլ, ինչպես
և այլ հայկական
գավառներում
նման
դեպ­
քերում,
շատ էր նպաստում
այն, որ
նորեկները
ներգրավվեցին
տեղական
սրբավայրերի
պաշտամունքի
մեջ՝
տեղական
սուրբ
ծառերր,
աղբյոլրներր,
ա
1
Ր^ՐԸ>
լեռնագագաթները,
նահատակների
գերեզմանները,
եկեղեցական
սրբությունները
և այլն
դարձան
և իրենց
համար
ուխտագնացության
առար­
կաներ։
Սակայն
մինչև
այսօր
էլ թե բարբառների
և թե սովորությունների
մեք
նկատվում
է պարզորոշ
տարբերություն։
Դա
օգնում
է ա զ գ ա գ ր ա գ ե տ ի ն
տե­
ղում
ձևավորված
կենցաղային
երևույթը
դրսից
մտածից
զանազանելու;
Վե­
րաբնակվածների
բերած
մի քանի
հատկանշական
իրերն
արդեն
կարողացել
են
ներթափանցել
տեղացի
ընտանիքները,
այսպես
օրինակ՝
Ուզ
գյուղում
բուրդ
գզելու
աղեղը
կամ խորհրդավոր
զարդերով՝
կանանց
կամ
տղամարդ­
կանց
սեռանդամներով
նախշած
աղամ
անները։
^
ա
ց ի
՚ –
ա
յ գաղթականներով
գավառը
բազմամարդացնելուց,
որ
համա­
պատասխանում
էր այն ժամանակ
Անդրկովկասում
վարած
ռուսական
քաղա­
քական
ոլթյանր,
մելիքական
տները
ձեռնպահ
չմնացին
ռուսական
տիրապե–
աոլթյան
հաստատման
և սահմանների
ընդարձակման
համար
մղվող
պա­
տերազմական
գործողություններից։
Այսպես՝
Տաթևի
մելիք
Մանոլչարի
եղ–
•
Բ
ա
1
ԲԸ՝
Ռուստամ֊բեկ
Օրբելյանը
իր հավաքած
կամավորներով
միացավ
ռու–
67
Fonds A.R.A.M