տերիտորիաներն
ամբողջովին։
Ստվեղծվեց
ամբողջական
Չավնդոլրի
մահալր,
որի մեջ մտավ
նաև Աճանան֊Թուրքի
մի մասր։
Տաթևի
րնդարձակ
մահալից
նրա
արևելյան
հատվածը
Գորիս
կենտրոնով
առանձնացվեց
որպես
<Լանդե֊
զուրի
մ ահ
ալ։
Երկրի
պաշտպանության
պարտականությունը
վերցված
էր
մահալական
մելիքների
վրայից։
Դա
վաղուց
անցած
էր պետական
կանոնավոր
զորքին։
Հասկանալի
է, թե ինչու
մելիքներն
արդեն
նախկին
եռանդով
չէին
զբաղվում՜
որսորդությամբ
և այդ միջոցով
իրենց
ռազմական
վարժությունը
կրթում
և.
բարձրացնում։
Հենց այդ էր պատճառը,
թե ինչու,
օրինակ՝
Մելիք֊Թանգի
Բ ֊ ն
«
սովորաբար
որսի չէր գնում))
և ոչ թե, ինչպես
բացատրում
է Ե,
Լալայանր՜,
որովհետև
«
որսորդության
համար
հարմար
տեղեր
չկային))։
Մելիքական
իշ­
խանությունը
ստացել
էր զուտ
քաղաքացիական
բ ն ո ւ յ թ ։
Բեռնաթափվելով
ռազմական
պարտականություններից՝
մահալական
մելիքները
կարողանում
էին
ավելի
էֆեկտիվ
կերպով
հանգես
գալ երկրռւմ
խաղաղության
պահպանո­
ղի, պետական
եկամուտներ
բաշխողի
և հավաքողի,
հողային
և
անհատա­
կան
վեճերի
դատավորի
դերում,
ավելի
օգտագործելով
և իրենց
պա աժ
ական
հնարավորությոլններր։
Այդ ֆունկցիաները
կատարելու
համար
նրանց
վերա­
պահված
էին նախկին
եկամուտներից
շատերը։
Այդ եկամուտների
տեսակների
և չափերի
մասին
հետաքրքրական
տեղեկություններ
կարողացել
էր իր ժա­
մանակ
հավաքել
ծերոլնիներից
Խնձորեսկի
երկդասյան
դպրոցի
ուսուցիչ
Ն.
Շիրակոլնին
3
։
Մելիքները
ստանում
էին՝
1.
Տասանորդ
հացահատիկից
և
խոտից։
2.
Ամեն
ծ ո լ խ ի ց
մ ի ֊ մ ի բանվոր
մելիքի
արտերը
և
խ օ տ հ ա ր ք ր
հնձելու
և խոտը
հավաքելու
համար։
3.
Մի֊մի
բեռ փայտ,
որը պետք է բերվեր
սեփական
ձիով և
ջորիով։
4.
Ամեն
երեք
ընտանիքից՝
մի գութան
մելիքի
հողերից
մի օրավար
վա­
րելու
համար։
5.
Գյուղական
հասարակությունից՝
մեկ տարով
վարձած
ձիապան,
խո­
հարար,
ծառա
և
աղախին։
6.
Կանայք
պիտի
գնային
մելիքի
բոլրդր
լվանալու,
գզելու
և՛
մանելու,
ինչպես
և նրա այգիներից
միրգը
հավաքելու։
7.
նավասարդին՝
նոր տաբուն
ամեն
տան
մեծը մի խնձորի
մեջ
արծաթ,
երբեմն
էլ ոսկի
դրամ
ցցած
շնորհավորում
էր մելիքի
տոնը,
բերելով
և մի
կ ո ւ լ ա
գինի
և մի շիշ օ ղ ի ։
8.
Հարսանիքի
նախօրյակին
նորափեսայի
հայրը
ք ա վ օ ր ի
հետ տանում
էր
մի
կուժ
գինի, մի շիշ օղի, եզան
սուկին
և պլոճիկները
մելիքից
հարսանիքի
թոլյլտվոլթյոլնր
ստանալու
համար՛
1
։
2
Լալայեան Ե.,
Սիսիան,
էջ 2 2 ։
3
« 3 3 «
Ր 6 3
^ Բ 0
« «
Տ
X» Շ Ւ ^ Օ ա ա ,
8
հ1Ո. X X X I V ,
I,
էշ
203։
Այս
Հ ատվածից
չեչին
Փոփոխություններով
օ գ տ վ ե լ է Ե. Լալայեանր
ա ր ա ն ց
ա
ղ բ յ ո ՚ ր ը
նշելու,
Սիսիան,
էջ 22։
4
Նման
բնույթի
նվերներ
մինչև
վերջին
ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ս
ստանում
էին նաև
գյուղի
քօխվա -
նէւ՝ը։
Ը ս տ
Շ իրակունա
վկայության,
Խնձորեսկ
գյուղի
տանուտէրը
նոր տարվա
առիթով
նվեր
հ ա վ ա ք ե ց մոտ
10
փութ
խնձոր
և նուռ,
123
ռ. ա ր ծ ա թ
փող և յոթ
դ ո ֊ յ լ
դէնի
և
օ ղ ի ։
64
Fonds A.R.A.M