բողջ պատմական
Սյունիքը։
1823
թվին
նա ներկայացված
էր
մ ի ն ր ա շ ի
մելիք–
Պողոսով
19
։
Բռնակոթում
նստող
մահալական
մելիքները
նույնպիսի
հնությամբ
սրբագործված
իրավ
ունքի
վրա էին հիմնում
իրենց
ժառանգական
իշխանական
արտոնությունները։
Մելիք
Թանգյանները
իրենց
տան
հիմնադիր
համարում
էին
Անիում
զորավարություն
արած
ոմն մելիք
Ստեփանի,
որը
տեղափոխ­
վելով
այս
կողմերը,
ստացել
է Սարդար
տիտղոսը
20
։
Համենայն
դ ե պ ս պատկառելի
հնություն
կարող
էին վերագրել
իրենց
տա­
նը և մելիք
Սաֆրազյաններր,
որոնք
1699
թ. իրենց
մոտ էին հավաքել
Զ
ա
ն~
գեզուրի
մելիքներին
Իսրայել
Օրոլ
ծրագրին
ծանոթանալու
համար;
Թեև
նրանւյ
տան
ներկայացուցիչը
չի հիշվում
Մոգիլևսկու
և
Երմոլով
2 ֊
ի
մահալական
մելիքների
ցուցակի
մեչ, սակայն
Անգեղակոթի
երբեմնի
այս
կառավարիչնե֊
րը պետք
է որ արդեն
XIX դ. առաջ
փոխադրված
լինեին
Սիսիան
(
Սիսավան֊
Ղարաքիլիսա)
որպես
տեղական,
մասնավոր
մելիքներ,
քանի
որ
այնուհետև
նրանց
այդտեղ
ենք գտնում՝
բավական
ճաշակով
շինած
տան
մեջ
նստած
1
՛–
Այդ
ց
ՈԼ
Յ
ա
հՒ
մեջ Հիշատակված
ոչ մահալական,
այլ առանձին
գյուղերի
կամ
դյուղախմ՛բերի
մելիքները
երկրորդական
դեր էին խաղում
մահալական
կազմակերպության
մեջ։
Նրանք
իրենց
ծագումր
կապում
էին ոչ թե հին ծ ա ֊
ռանգական
իրավունքի,
այլ խանի
բարյացակամության
և շնորհքի
հետ։
Այս­
պես՝
Տաթևի
մահալի
Գորիս
գյուղում
կառավարող
մելիք
Հարությունը
Հուսե–
յինյանների
ցեղից
էր, որը րստ
րնղհանրական
ավանդության
առաջացել
Լ
խ ո ջ ա
(
առևտրական)
Լ ա լ ա յ ի ց ։
Այս Լալայի
թոռին՝
Օհանին
գորիսեցիք
Ղա֊
րաբաղի
Փանահ-խանի
համաձայնությամբ
նստեցրել
էին իրենց
և
հարևան
գյուղերում
մ ե լ ի ք
2 2
։
նույնպիսի
նորագույն
ծագում
Է վերագրվում
ն ո ւ յ ն
մա­
հալի
Խնձորեսկ
գյուղում
1823
թ. կառավարող
մելիք
Հոլսեյին֊Ալիին։
Այս
կարգի
մելիքներից
կային
և թուրքերի
մեջ։
Օրինակ՝
Գեղի
գյուղում
նստած
Էր
"
ելիք
Ալլահ-Ղուլին,
որն իր
գյուղացիների
հետ
1823
թ. նոր Էր
%
արադա֊
ղի
Աբոլլ֊Ֆե
տ ֊ խան
ի մոտից
փոխադրվել
Չ ա վն դուր գետի
ձախ ափր
և
բնա­
կություն
հաստատել
Բազաբյուըտ
մահալոլմ։
Թուրքական
բնակչության
մեջ
մելիքական
պաշտոնի
առաջ
գալը
կարող
Է նկատվել
որպես
մեկն
այն
երևալթ–
ներից,
որոնք
ցույց
են տալիս
հ ա ր և ա ն հ ա յ ե ր ի և ա ո հ ա ս ա ր ա կ տ ե ղ ա կ ա ն հ ի ն
կ ո ւ լ տ ո ւ ր ա կ ա ն է թ ն ի կ շ ե ր տ ի ա ր դ ե ն
լ ա յ ն ծ ա վ ա լ ս տ ա ց ա ծ
ա զ դ ե ց ո ւ թ յ ո ւ ն ն
ա ս ի ա կ ա ն մ ի ջ ն ա շ խ ա ր հ ի ց շ ա տ
ո ւ շ ն ե ր թ ա փ ա ն ց ա ծ ն ո ր է թ ն ի կ շ ե ր տ ի վ ր ա ։
Էնդեմիկ
և նորամուտ
Էթնիկ
տարրերի
վեցդարյան
համակեցությունը
խոշոր
փոփոխություններ
Էր առաջացրել
թե մեկի
և թե
մյուսի
և՛ տնտես
ա ֊
1 9
Այս
տ ա ն
վերջին
ներ կ ա յ ա ց
ււլց իչ
հյ ււլգա
բաշխ
ի ֊ բե կին մեր
1931
թ. գ ի տ ա ր շ ա վ ը
գտավ՜
Տաթևում
արդեն
մերձիմահ
վիճակի
մեչ։
նա
ծնվել
Է 1819
թ. ուրեմն
արդեն
112
տ ա ր ե կ ա ն
Է ր ։
Կա
մելիք
Մանոլչարի
որդին
Է ր ։ Մելիք
Մանոլչարր
հաջորդել
Էր իր
հայր
մելիք
Օսեվէին,
որին
իշխանությունն
անցել
Էր իր
հայր
Մուսայից,
ա ն ժ ա ռ ա ն գ
մեռած
մելիք
Պողոսի
եղբորից
(
կեն­
դանի
Էր Մոգիլևսկու
և
Երմոլով
2֊
րղի
այցելության
ժամանակ)։
հուդա
բաշխի֊
բեկի
ասելով՛
Մանոլչարը
գրելիս
Է եղել
իր ժամանակի
Տաթևի
անց
ու դարձը
և պահում
Էր իր մոտ
Գավ/լթ–
բևկի
մ ասին
մի ձեռագիր
պատմություն
է
՛՛
րը
Խուդա
բաշխի֊
բե կի
մոտից
խուզարկության
մ
իշո–
Տիս
աարել
Է ք՚ախշի
Ղ,ա ր ա ղշլա ղե
ցիս՛
2 0
Լալայեան Ե.,
Սիսիան,
Էջ
16—19։
1
Այս
տոհմից
Զիլֆիղար֊բեկր
Արշակ֊բեկ
մելիք֊Թանգյանի
հետ
1905
թ.
սպանվել
Է
եռաբլուր
(
Ոլչթափալարի)
դաշտում
թուրքերի
ձեռքով,
որոնք
պ ա տ ա հ ե լ ո վ
նրանց՝
վրեժ
խնդիր
Հ ի ն
եղել
իրենց
մոտից
բոնակոթցի
հայ
գյուղացիների
քշած
ոչխարների
համար։
2 2
՚ .
ա
1
ա յ հ ա ն Ե.,
Զանգեզոլր,
Էջ
8—14։
5&՝
Fonds A.R.A.M