Այս
մահալումն
էր գտնվում
և ձախափնյա
կամ
Վերին
Աիսիանր,
որտեղ
էին
Հաջի֊Աղալար-բեկի
կալվածքները՝
Շուքարր,
Անդեղակոթր,
Ղարաքի֊
լիսան,
ապա
Աիսավանր
(
ներկայումս
Աիսիան),
Շ աքին։
նրան
այստեղ
պատ­
կանող
17
բնակավայրերից
7֊
ր
դյուղեր
էին, մնացած
10֊
ը
ձ մ ե ռ ա ն ո ց ն ե ր :
Այս­
տեղ
բնակվող
432
ծ խ ի ց
միայն
32
~ր
հայ էին, մնացած
400-
ր՝
թուրք։
Սիսիանի
մահալին
պատկանող
բնակավայրեր
պիտի
համարել
և
պորու­
չիկ
Սաֆար-Ալիբեկի
16
բնակավայրերր—
Վաղուդի,
Տոգորս,
Աղքենղ,
Թա֊
զակերտ,
և այլն,
Որոտնա
գետի
և նրա
Այրիլայ
ու Աիսիան
օժանդակների
հո­
վիտներում
զետեղվածներր։
նրանցից
5-
ր
հայաբնակ
էին, 11 ֊ր՝
թրքաբնակ.
վերջիններից
4-
ր
ձմեռանոցներ
էին։
Այս բեկի
հողերի
վրա
ապրող
233
ծ խ ի ց
66-
ը
հայ էին և 167-ր՝
թուրք։
Մահալր
հարևան
մ տհալներից
ավելի
էր կորցրած
իր նախկին
հին
բնակ–
չությոլնր։
Տ ա թ և փ մ ա ո ա լ.
մելիքր
նստում
էր Տաթևոլմ.
այդ
ժամանակ
լ ք ի ն ք ա ջ ի
մելիք
Պողոսն
էր, Օրբելյանների
տոհմից։
Մահալի
սահմանների
մեջ էր
գրեթե
ամբողջ
այժմյան
Գորիսի
վարչական
շրջանր
Շինոլհայր
(
Շնհեր),
Խոտ,
Հա֊
լիձոր,
Լոր, Տանձատափ,
Քարլսհոլնջ,
Գորիս,
Կյորոլ,
Խնձորեսկ,
Ալիղուլիշեն
և
այլն,
Ամբ ողջապես
հայաբնակ
մահալ
էր։ Այստեղի
698
ծ խ ի ց ,
որոնք
զե­
տեղված
էին 13 դյուղերում,
միայն
25-
ր
թուրք
էին, մնացած
673֊
ր՝
հայ։
Այս
մահալումն
էին գտնվում
Հաջի֊Աղալար–բեկի
եղբայր
Հաջի-Բեգլար֊
բեկի
2
գյուղերը
և 2 ձմեռանոցները
150
ծ ո ւ խ
թուրք
բնակիչներով,
նաև
եր­
րորդ
եղբոր՝
կապիտան
Ռուստամ՚֊բեկի
և նրա
մոր
6
գյոլղերր,
որոնց
մե^՝
Կոռնիձոր,
Յերիշեն
(
Գեդիշա)
և 9
ձմեռանոցներր
447
ծ խ ե ր ո վ —
1 3 7 ֊
ը
հա(
ե 310-ը
թուրք,
գտնվում
էին և Ռուստամ֊
բեկի
որդու,
Ասատ֊բեկի
3
գյուղե­
րը՝
Տեղ,
Խնածախ
Տ
,
Ղզրէ֊Ղրլաղլի
և 5
ձմեռանոցներր
390
ծ խ ե ր ո վ ,
149
հայ
և 241
թուրք,
վերջիններն
ապրում
էին բոլորն
էլ
ձմեռանոցներում։
Կ յ ո ս ս ա ր ա յ ի մ ա ո ա լ. կ ա ռ ա վ ա ր ի չ ը ՝
մ ի ն բ ա ջ ի
մելիք
Փարսադանը
նըս֊
տում
էր Ագարակ
գյուղում։
Մահալի
մեջն
էին նաև
9
ափնի,
Սևաքար,
Արծ֊
վանիկ
(
Երիցվանիկ),
Խդրանց
(
Սիրքաթաս),
Ըրկենանց
((
Մյուլկաչան),
և այլ,
րնդամենր
6
գյուղերր,
բոլորն
էլ հայաբնակ
56
ծ խ ո վ ։
Ա ս ա ն ա ն.
մահալ
թուրք,
կառավարում
էր Առաջաձորում
նստող
մելիք
Ստեփանը՝
մելիք
Հուսեյն֊Ղուլիի
«
տ ե ս չ ո ւ թ յ ա ն
ներքո,
որր նրանից
ավաց.
էր»
6
։
Մահալը
րնղգրկում
էր նաև
Խալաջ,
նորաշենիկ,
Խոտանան,
Դովրուս,
Խլաթաղ
(
Ախտախանա)
հայաբնակ
և Կարատղա,
Չոբանլոլ
և Օխտար
թրքա­
բնակ
գյուղերր
և
ուներ
այս
9
բնակավայրերում
45
ծ ո ւ խ
հայ և 22
ծ ո ւ խ
թուրք,
րնդամենր
67
ծ ո ւ խ
բնակիչ։
Ր ՚ ա ր ց ո ւ ջ ա տ ի մ ա հ ա լ ր
տարածվում
էր Աճանան֊Ողջի
գետի
ձախակողմ֊
յան
օժանդակ
գետի
ստորին
հոսանքից
մինչև
Բազարչայի,
այստեղ
Բար–
գուշատ
կոչվող
գետի,
Բայդաղ
գյուղից
մինչև
Խոջագյան,
իր նախկին
բնակ–
5
Տտտճյա.
6
«
Ո օ « աօ1՝բ6ւատւս
ա - ա ա
կ շ շ ֊ ա - ֊ Լ յ ա ,
ւա<
«
յ տ օ
«
շւՅթաա».
Ա վ ա գ
բառը
պետք
է հասկանալ
ոչ
այն
ի մ ա ս տ ո վ ,
որ
Հուս
ե յ ի ն ֊Ղուլին
ընտանիքի
ա վ ա գ ա դ ո լ յ ն
ա ն դ ա մ
էր,
այ,
ավադ
էր
իր
լիազորություններով։
Մելիք֊
Ստ
ե փ ան
յ անների
ծ ա գ մ ա ն
մասին
գ ա վ ա ռ ո ւ մ
պ ա հ ­
պանված
ավանդություններն
ասում
են,
որ
այդ
մելիքական
տունը
նոր
է ծագել։
Ս տ ե փ ա ն ը
մե­
լիքություն
է ս տ ա ց ե լ
Ղարաբաղի
խանից
ո ր պ ե ս
շնորհ
իր
ցույց
տված
հավատարմության
և
առանձին
ծառայության
համար։
.–
շ
Fonds A.R.A.M