ԶԱՆԳԵԶՈԻՐԻ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԾԱԳՈՒՄԸ
Պրոֆ. Արա րա տ ՛Հարիր յանի առաջարկած
մեկնաբանոլթ
յա մբ՝
ուրեմն
.՛
ք՛ան դե զո ւրի
բնակչությունը
խառնուրդ է երկու աղգագրական
տարրերի–
.
Սրո նք են այդ տարբերը, ո ըն Է հնա գույն ր, ինչպե՞ս Է երևան եկել երկրորդ
տարրը և որտեղի՛՝ց
Է ներս թափանցել։
Շեշտելի Է այստեղ այն, որ Ստեփաննոս
՚
Օրբելյանր
միշտ իրարից առանձնացնում
Է տեղական իշխանական
դասի մեջ
Սիսակից և Հայկից ծագած տներր և չի համարում, հակառակ
Խորենացոլն,
•
Սիսակին
Հայկի տոհմից՝ Գեղամից առաջացած։
Արդյո ք հիմք կա այսպիսի
հակադրության
համար։
Ի՞նչ Էթնիկ խմբին
Էին պատկանում
հնագույն
բնակիչները։
Անշուշտ նրա
մարդաբանական
առանձնահատկոլթյուններր
պիտի պահպանված
լինեն և
ներկա բնակչության
մեջ։
Ինչ նոր տարրեր
Էլ ներթափանցած
լինեն ավելի ուշ,
երբեք չի կարելի այն կարծիքը պաշտպանել, իբր թե նորեկներր իսպառ
ոչրն֊
Հացրել են նախկին
բնակչությանը կամ բոլորովին
դուրս ենմղել նրան նրա
բուն հայրենիքից։
Աան դե դուրում
Էլ տեղի պիտի ունեցած
լինի
տեղացիների
և եկվորների
օրգանիկ
միաձուլման
պրոցեսը։ Սովորաբար
այդպիսի
միա­
խառնման
միջոցին ավելի
ուժեղ են հանդես գալիս տեղական
շերտին պատ­
կանող հատկանիշներր,
որպես տեղական աշխարհագրական
պայմաններին
դարերի ընթացքում ավելի հարմարվածներ։ Կատարված
պեղումների
ժամանակ
անհրաժեշտ
զգուշությամբ
չեն հանվել քարե և բրոնզե դարերի և ավելի ուշ ժա­
մանակաշրջանների
կմախքներն ումասնավորապես
գանգերր և մինչև
այժմ
բնականաբար
անհնարին Է եղել
նրանց
մարդաչափական
հետազոտության
ենթարկել և ապա համեմատել
կենդանի մարդկանց
վրայից վերցրած
մար–
ասչափական
տվյալների
հետ։
Զանգեղոլրում
առաջին մարգաչափական
աշխատանքներր
կատարել /
Մերձավոր
արևելքի
ժողովոլրդների
մարդաբանական
տիպերի
հետազոտու­
թյամբ առանձնապես պարապած
ֆրանսիացի
գիտնական
Էրնեստ Շանտրր,
որը իր կնոջ ուղեկցությամբ
1890
թվի մայիսի վերջերին և հունիսի
սկզբնե֊
.
րին այցելել է Զանգեղոլր և այդտեղ չափումներ կատարել։
Սակայն
առհա­
սարակ հայաբնակ
գավառներում նրա չափագրած 249 (39 կին և 210 այր
մարդ) անհատներից
ո՞րքանն են Աանգեզուրի երեք գավառակներում
ապրողնե­
րը, ի՛նչ
միջին ցուցանիշներ է նա հանել նրանց նկատմամբ,
արդյո՛ք տար­
բերություններ կան Սիսիանի, Զանգեղոլրի,
Գորիսի և Կապանի հնուց տե՛ղացի
21
Fonds A.R.A.M