մինչև հոկտեմբերի
11
~ը հազիվ երեք ամիս անց՝ Զանզեզոլր֊Օրդուբաղի
երկ՛
րաշարժից հետո։ նրա նպատակն
կր հավաքել թանգարանային
ցուցադրության
համար անհրաժեշտ
կենցաղային
առարկաներ,
միաժամանակ
ստուգել
և
լրացնել
մինչ այդ հրատարակված
ազգագրական
նկարագրություններր։
Գի­
տական արշավր իր աշխատանքների
համար որպես կենտրոնական
վայր ընտ­
րեց Սիսավանը
Տ
,
այն ժամանակվա
՚
Հարաքիլիսան,
որտեղից
այցելեց Անգե–
ղակոթ և Բռնակոթ, ապա
անցավ Գորիս, այնտեղից՝
Խնձորեսկ, կրկին՝
Գո–
րիս և Քարահունջ ու Հալիձոր գյուղերով հասավ Տաթև, որտեղից
ուղևորվեց
Դարբաս (Դարաբաս)
—
Լծեն — //րոտնա վանք—Վաղուդի—Աղուդի
ճանապար­
հով՝ Սիսավան (Ղ
ա
րաքիլիսա)
1
ւ Նախիջևանով
վերադարձավ
Երևան։
Աղ֊
զազրական
իրերի հետ բոլոր այցելած
վայրերում
հավաքվում
էին նաև հնա­
գիտական կարևոր իրեր (բրոնզե դարից մնացած
զենքեր և զարդեր, երկրա–
շարժից ավերված
Տաթևի վանքի երկու դռներր. «սրբությունները»՝
հռչակա­
վոր խաչափայտր,
ս. Հակոբի
«
մասունքները»,
ձեռագիրներ
և
այլն)։
Հաջորդ տարին
նույն նպատակով
Աանգեզուր
գո րծո ւղվե ց
Պ ետ ական
պատմական
թանգարանի
Ազգագրական
բաժնի
երկրորդ գիտարշավր։
Այյ
անգամ նա պիտի իր աշխատանքներր փոխադրեր Կապանի վարչական
շրջանը,
որր նախորդ տարին անհնարին
էր եղել այցելել։ Գիտարշավը
նույն անձնա­
կազմով, միայն հրավիրված
նոր լոլսանկարչով
(
Պողոս Գրիգոր յան
յ
սկսեց
էքսպոնատների
հավաքում ր և ազգագրական
նյութերի դրան ցում ր Մեղրուց և
ուղղվելով դեպի հյուսիս՝ Տաշտոլնիի
(
Դիբագլուի)
լեռնանցքով
տեղափոխվես
Կապան։
Մարշրուտր հետևյալն
էր. Ողջի ձոր (Օխչի ձոր) — Կապան հանքեր — Արծ֊
վանիկ — Վաչագան — Բեխ—Հալիձորի
բերդ—Գեղանուշ
(
Գյուտկում)
—
կրկին,
հանքեր — Պ առավա թումբ– Բա ղաբերղ—Գեղի
—
Ք յուրուտ, Բարդուշատի
(
Բեր֊
գոլշետիյ
լեռնաբազուկի
վրա յով՝ Ախլաթյան֊Ս
իսիան
(
Ա՛ի ս ավան ֊Ղ,ա րաքի–
լիսա) — Նախիջևան։ Գիտարշավր մեկնեց Երևանից հունիսի
16֊
ին
և վերադար­
ձավ օգոստոսի
9֊
ին։
Երկու գիտարշավների
միջոցով թանգարանի Ազգագրական
բաժինը
ձեռք
բերեց ազգագրական
առարկաների բավական
հարուստ ժողովածու՝
290
իրե֊
րից բաղկացած։
Այդ ֆոնդի հիման վրա կազմակերպվեց
նախ հաշվետու
ցու­
ցահանդես
և ապա
մշտական
ցուցադրություն,
որտեղ Զանգեգոլրի
և Մեղրու
ան
ՑՏ
ա
լ՝
«
մահացող»
կենցաղային
երևույթներին
կից տրված
էր մի պատկեր
այն արմատական
փոփոխությունների,
որոնք տեղի են ունենում այդ գավառ­
ների նիստուկացի
բոլոր ճյուղերի
մեջ սովետական
կարգերի
հաստատումից
հե
Ներկա աշխատության
մեջ ամփոփում ենք թե՛ մեր և թե՛ ուրիշների գրանց­
ման ղիտողություններր՝
առանձնապես կանգ առնելով
մեր
գիտարշավների
հավաքած
կենցաղային
իրերի նկարագրության
և ուսումնասիրության
վրա։
Տալիս ենք միայն նախասովետական
ժամանակի
ՀԼանգեզոլրի
ազգագրական
պատկերը, գլխավորապես
հայ բնակչության,
համեմատաբար
ավելի քիչ շո­
շափելով ադրբեջանական
կենցաղի
երևույթն ե րր, որոնց գրանցման
միջոցին
դրսից եկած այցելու հետազոտողներս
հանդիպում
էինք դժվար
հաղթահարելի
անվստահության։
Անհրաժեշտ
ենք համարել
պահ պան ե լ խիստ
զգուշություն
Ա
8
Այժմ
կոչվում
է Ս իսիան
(
Ծան.
խմբ.)։
10
Fonds A.R.A.M