վաղնջական
գործ ածութիւն
մը ունին բարբառին
մէջ, ինչպէս՝
գոռ, չաթ, չաթմայ, չաթմայեչ, որոնցմէ առաջինը՝ պարսկերէն է,
իսկ երկրորդը սեմական
ըլլալ կր
թուի։
Զ՛— Այն պարզ, բարդ, ածանց, բնաձայն ու կրկնաձայն
բառերը, զորոնք, մեծ մասամբ, գիւղացին ինք կերտած է եւ ո՛­
րոնցմով
1
լ ապացուցուի թէ՝ իր ստեղծագործ
ող ժիտքը
դարերու
ընթացրին օտար
ազդեցութիւ
ննհրէ անկախ ապրած է՝
լեզուի
տեսակէտով;
Ինչպէս*
(
ասել, հարել, ցաւ՛ել, հոսելի, երկումատն ի,
ւաւ՚կշւյուր, սուսու, վզուկ, պս տայիր, սյուտիռոն
եւն։
է»— Զտնց րրած չեմնաեւ տեղական
յատուկ
անուններէն
մաս մը, իբրեւ
նմոյշ, որոնք, կառավարական
արձանագրութիւն"
ներով ալ յաւէրժացած
են. ինչպէս՝ Ակնիկ = ջրառատ ՛ճախ՛ճա­
խուտ տեղեր, Օձիկ, Օձկընի, Լարեր, Բարա կլար
՝
Բոսազբիր, Խո­
ռոչեի, Վարղաղրրիկ, Չու թքար, Աւզրնոց, Շ ամիրան,
Աիզուտնի։
Ը. — Այս աշխատութեան
մէջ կը պակսին թուրքերէն
շուրջ
2–
300
բառեր, րրոնք վերջին ժամանակներս;
ընթացրին՝ բարբա­
ռին մէջ տեղափոխել փորձած են, պան գխ ՛ո ութենէ
դարձող այ­
րեր, բայց տեղւոյն վրայ ժողովւ
ւ րղը
միշտ անոնց
Հո֊ մանիշները
գործածած
Է, ինչպէս նաեւ դուրս կը սՂւան պաշտօնական բա­
ռեր, որոնք այսպէս կամ այնպէս
տեղաւորուած
են
բարբառին
մէջ։ Առաջին կարգին օրինակներ են՝ տասթարա=սղոց,
քեասար
–
ուբագ,
տօլաււլ֊ պատիՀոն* զանց առնուած են նաեւ
այնպիսի"
ներ ալ, որոնցմէ շատերուն գաւառական
Հո մանիշները
մոռցուած
են. ինչպէս՝ Հաբիմ = բժիշկ, պառպառ = սափրիչ, խավուրմայ =
խարկուած
միս, խախայ=ագռաւ
եւն։ Եւ այս՝ պարզապէս տը–
պագրական ծախքերը կրճատելու նպատակաւ է որ րրած եմ։
Թ.— Կը պակսին րնդՀանուր
լեզուին
ծանօթ
բառերը, ո–
րոնք նոյնութեամբ գործածուած
են սովորական
յարաբերութեանդ
պաշտօնական
ու անՀատական
թղթակցութեանց
,
ժողոէքսե֊
րու, որոշումներու մէջ, ասոնք ալ կր կազմեն ստուար թիւ մը.
ինչպէս՝ ախոռ, քար, ծառ, ուտել, պառկիլ, խմել, նստիլ
եւն։
ժ.— Ջեմ մոռցած
մատնանշելու
նաեւ, իրենց կարգին, այն
կիրառութիւնները.
որոնք կը տարբերին
Վերի Գիւղերու եւ Աշ­
մուշատի կամ Ձախափնեայ
բարբառներսւն
սէջ, եւ կամ՝
մէկուն
կամ միւսին լատուկ են.ինչպէս տամր=տարմ, Հըպըք
եւն։
Բալուի Հայ բարբառին
ու սովորութիւններուն
առընթեր
պէտք էր որ նոյն մանրամասնութեամբ
գրի առնուէին
նաեւ
Վերի Գիւղերու
շրջանր
ամբողջացնող
քուրդերու
բարբառն ու
սովորութիւնները։
Ասիկա անշուշտ շաՀեկան
պիտի
ըլլար, երե­
ւան
Հանելու թէ ասոնք Հեռաւոր
արենակցութիւն
մը ունեցած
Fonds A.R.A.M