սոնց վերապահելու
ասոնց
բոլոր
Հոմանիշներուն
՛
լարքին, եթէ
•
սակայն
գոյ ու թիւն
ունին այգ Հո մանիշները։ Ո՛վ պիտի
կրնար
մերժել
կիրառութիւնը
չաթ, չութ, չթել, չարւքայ, չաթւքայել, չո–
ղան, չոկանակ, լական
եւ դեռ շատ մը բառերու
կենդանի
լեզ–
ուին մէջ զանոնք
ենթ ա դրա պէս
միայն օտար նկատելով։ Արտա­
քին պայմաններէ
բոլորովին մեկուսացած
ժողովուրդի
բարբառին
այս բառերուն
ապրումը, շատ սովորական
ձեւով, ապացոյց է ի
Հարկէ թէ ասոնք, Հին ժամանակներու
մէջ Հայացած կամ Հայե­
րէն բառեր եղած են. սխալ է ենթադրել թէ
լական
բառը՝
թուր­
քերէն
լեյէն բառէն ծնած է,ընդՀակառակն
ճիշդ պիտի
ըլլար ը–
Ա
ել թէ դհիճ»ին
մայրը
լական
բառն է, որ Հայ է իր բոլոր
միւս
կիրառիկ արմատովս ու սւծանցուՄսերովը,
ամէնն ալ սովորական
դարձած
Բալուի
բարբառին
մէջ.ինչպէս՝
լակ, լական, լկել, լկա­
ւքան
եւն։
Այս խոնարՀ գԱաՀաաութիւններով,
այն
եզրակացութեան
եկած եմ թէ
%
գաւառի մր բարբառը գրի առնելու պարագա–
յին, ան Հրաժեշտ է զայն առներ
իր ծանօթ ու անծանօթ վի­
ճակներովը,
առանց
զանց ընելու
անոր
նշանախեցն իսկ, ու­
նայն ա մտ օրէն
աննշան,
անկարեւոր կամ անպէտ
Համարելով
զայն։ Այս նկատ սղութիւնն եր ով, ուշադրութեամբ
Հետեւեցայ բար–
բառին, եւ, Հակառակ որ զրաւ որ ոչինչ ունէի աչքի առջեւ, պար­
զապէս
յիշողութեանս
շեորՀիւ, յաջողեցայ իմի Հաւաքել
շուրջ
4000
բառեր, ոճեր, ասացուածներ ու առածներ,
անցնող
չորս
տարիներու
ընթացքին, եւ ասոնք կը ներկայացնեն այդ ափ մը
ժողովուրդին
խօսած
լեզուին
մեծագոյն
կոտորակը։
Ասոնցմէ
դուրս կը սնան դեռ բուսական,
կենդանական,
արՀեստական, առարկայական
անուններ
ներկայացնող
մերձաւո–
րապէս
չորս Հարիւր բառեր,
նաեւ
վերջին
ժամանակներու
ըն­
թացքին
լեզուին
վրայ աւելցուած
թուրքերէն
2-300
եւ վերջապէս
ընդՀանուր
լեզուին գեռ շատ մր բառերը, որոնք Հնչումով ու նը~
շանակութեամբ
նոյն կիրառութիւնը
կը պա Հեն։ Այս կերպով, այս
փոքրիկ գաւառը, բաղկացած
շուրջ 40 մեծ ու փոքր
գիւղերէ,
մինչեւ վերջին ժամանակները
տէրն ու աւաեղապակ
Մսացած է,
զմայքելի
բարբառի
մը, որ վեց Հազար բառերու, ոճերու, ասաց­
ուածներ ու պատկառելի ու պատկերալից
մթերքի
մը
անմոռանալի
գանձարանը
եղած է ։
Սա ալյիշատակելի
ճշմարտութիւն
մըն է թէ
%
մինչեւ 1670
թուականը,
գոյութիւն
ունեցող Հայ գիւղերը, ինչպէս, սովորական
պեղուՄհերով
երեւան
եկող
9
պատեր, Հիմեր, թոնիրներու, կարա­
սիներու, ամաններու բեկորներ, շինութեանց քարեր, գործիքներ, եւ
Fonds A.R.A.M