Դ.
|
I
ք Ա Լ Ո հ Ւ քԱՐՐԱՌՕ
Փան ի մը օտար, անծանօթ
ու խժալուր
բառեր
Հաւաքելով՝
իբրեւ գաւառի
մր բարբառը՝
Հանրութեան
ներկայացնելը*
անի*
մաստ
ու. աննպատակ
աշխատութիւն
մը կատարել
պիտի Համար՛­
ուէր. ընգՀակառակն,
Հարկ
գայն Տանչնալ
ամբաԱութեամբ
ու
ծանօթ ացնել իր բոլոր
ձեւերով, իր բոլոր
նրրութիւններով՝
ընդ՛
Հանուր
լեզուին յարաբերմամբ
իր նմանութեանց
ու
աննմանու–
թիւններու
բոլոր այլազանութիւններովր.
որքան ալ անոնք*
մեզի,
ծանօթ
կամ աննշան
թուին։
Այս կերպով
է որ կարելի
կ՚ըլլայ
գիտնալ
թէ՝
ցեղին
այս կամ
այն գաւառական
Հատուածը
իր
բարբառով
ի՛նչ Համեմատութեամբ
մաս կազմած
է այն ոստանիկ
ամբողջութեան
>
որ, մշակոյթի
մէջ առաջաւոր
դիրք մը գրաւած
էր երէկ, եւ կամ, նոր լեզուին
մէջ ընդելոլզուելու
Համար,
որքան
արժէքաւ որ տարրեր կը բովանդակէ;
Ի Հարկէ, կարելի
չէ ժխտել
թէ՝ մեր Հին
մատենագրական
լեզուն, մէկ բիւրեղացած
մասն է միայն
ժողովրդային
լեզուին, եւ
ո՛չ թէ ամբողջ
լեզուն,
իսկ գաւառական
լեզուները
կամ բար­
բառները,
կը կազմէին
ռմբողղութիւն
մը, աւելի
ճոխ, ու
այսօր
իսկ գեռ այգ ամրողջութենէն
շատ մը գոՀարներ կը Հասցնեն մե՛­
զի, թէեւ
այլափոխելս լ, կամ մերթ
նոյնիսկ անխառն
վիճակի
մէջ։
Գաւառացի
ժողովուրդը,
ուրեսՂւ, եղած
է այն անգիր
մաաեանը,
որ գրաւ որին առընթեր,
կուտայ
լեզուական
ճոխ
մթերք մը քա­
ռերու, ոեերու, ասացուածներու,
որոնք
միւսին
մէջ
գոյութիւն
չունին, եւ ունին սակայն գերազանց
արժէք մը՝ իրենց կարճ, կոկ
ու քաղցրալուր
կերտուածքովը,
իմաստի
անուզգական
ճոխու–
թեամբը,
Հանգիտութիւններու
կամ
ղու ղորդութեանց
անթերի
պատկերացուսՂւեբուքն
ու քերականական
երբին
այլաձեւ ո՛
թիւննե–
բովը։
Ասոնք
ոչ միայն
թանկագին
են բանասիրութեան
ու լեղ*
ուաբանութեան
,
այլ
նոյնքան
արժէքաւոր
գոՀարներ*
նոբ
լեզուին
ճոխացման
ու գեղեցկացումին
Համար։
Ո՛ր
Հայագէտը
պիտի
չզմայլէր*
ոՏ, կորի, բոթ, բութակ, նազուկ , բանտ, գորտ,
սողնակ, կրունկ, <<օփ, ցոլ, ցուլսւլ,
սյել , սլա ոլտալ,
բ ո ւ նք նալ,
նոննւլիլ
եւ այլն բառերու գաւառական
կիրառութեանց
վրայ, եւ
ով պիտի մեբժէբ՝ ոստանիկ
լեզուին մէջ նախապատիւ
տեղը
ա–
Fonds A.R.A.M