Այս ուղղութեամբ,
առաջին
փորձը կարեփ է նկատել Տաբօնի ար
ժաւաւոր զաւակներէն
^Զօրավար Սմբատի 8ուշերը՛», ա՛յնքան
կուռ ո՛ճով
եւ գեղեցկօրէն
գրի առնուած
փարիզահայ
յայտնի գրագէտ
Մկրտիչ Երի–
ցանցի կողմէ եւ հրատարակուած
Փարիզի մէջ
է
1936
ին։
Ա մրա տի ներկայացուցած
Տարօնը
(
ու՞ա կաճ՛ $սս–օ66 է ՝
իր կեղեք՛
ուող ու տառապող հայ ժողովուրդով
է
իր բնիկ Տարօնցի հայրենասէր
եւ
անձնազոհ
հայդուկներով
—
շարքային կամ ղեկավար
ք
իր
ոչ-Տարօնցի
կուսակցական
գործիչներով ու Հպաղոնոներով
9
ասոնց
մղած
ներքին,
խուլ, փառատենչիկ
պայքարներով, գաղտնածածուկ
դաւերով ու դաւադ­
րութիւնն եր ով. ,.:
Այո՛, շատ հետաքրքրական են «Զօրաւոր Սմբատի Տուշերը»,
իբեւ
առաջին վարձ՝ Տարօնի յեղափոխական
շրջանի իսկական ու հարազատ
պատմութեան... *
Ա՛ս տես անկիւնքն դիտեք ով. Սարգիս եւ Միսակ Բդէեան
եղբայրնե­
րու
ներկայ
յուշերը,
որոնք կը պարվւակե1յՀ 1*ւէ»ոս<\ուտ
ո ւ 6©ւքսււ–|ւա
պատմութիւնը,
նորութիւն պիտի թուին շատերուն,
որոնք ծանօթ են այդ
յեղափոխական
օրրանի արկածախնդրական
շարժուններու վիպական նկա­
րագրութեանց
միայն։
Բդէեան
եղբաւրներըՀ–֊
ինչպէս մեր ընթերցողները պիտի տեսնեն —
իրենց ազգային
յուշերով կը ներկայացնեն
Տարօնի Աշխարհը, ինչպէս որ
ան
«
| « յ ա թքււՕ
Ա Լ
Ք Է
Ր
Ա ու/թանա կան րռնա կա էութեան տակ, իր հազարու–
մէկ տառապանքներով,
ենթարկուած
կեզեքուններով,
կրած
հալածանքնե­
րով եւ անիրաւութիւններով,
եւ ինչպէս որ Բդէեան
եղբայրները
Կր
6
կ աոո« | ւ4ւ6 զ ա յ ս "
իրենց ականատեսի
|ււ–սւ«ուսօ«օ յսաւսկէււաէ»սա թՍւսւքր,
առանց գունաւորուէի
,
առանց չափազանցութեան,
առանց
չար ափ ոխու­
թեան եւ առանց
կողմնակալութեան։
Անդրանիկ
եղբայրը - Սարգիս Բդէեան — կուտայ
Տարօնի ՏԼար–
թօնքի սկզբնական
շրջանի պատմութիւնը,
սկսեաչ Իրի Սեան Հայրիկի Ա՛
ռաջնորդութեան եւ Վանահայրութեան
օրերէն, եւ կը հասցնէ մինչեւ 1894
թուականը, շատ գեղեցիկ եւ մանրամասն կերպով ներկայացնելով այդ ժա­
մանակամիջոցի
ալեծուփ
կեանքը,
Հայոց Միացեալ Ընկերութեան
ստեղ­
ծած
մշակութային
շարժունն ու զարթօնքը՝
անոր կրթական եւ յեղափո­
խական ղէմքերով. Սարեան ով, Համբարձում Պոյաճեանով եւ այլ Հասա­
րակական
ղէմքերով։
Երկրորդ եղբայրը - Միսակ Բդէեան - կը շարունակէ եւ շատ յա*
ջող կերպով կուտայ այդ պատմութեան
շարունակութիւնը,
1894
թուա­
կանէն սկսեալ,
մինչեւ
Օսմանեան
խաբուսիկ
Սահմանադրութիւնը։
Կը
ներկայացնէ
Համիտեան
շրջանի Տարօնը,
թուրք բռնակալութիւնը,
հայ
ժողովուրդի
կրած բազմապիսի
անիրաւութիւններն
ու հալածանքները,
զուլումի եւ կեղեքումի
հազարումէկ
կերպերը եւ բանտային
անտանելի
կեանքը
որուն գրեթէ
ննայուն բնակիչը եղած է ինք՝
մինչեւ
Օսմանեան
Սահմանադրութիւնք. Տանչցեր է թրքական դատական
դրութիւնը եւ պաշ­
տօնն աներ ու կաշառակերութիւններըգ
եւ այղ բոլորը կը նկարագրէ
ա՛յն–
Fonds A.R.A.M