քան հմտութեամբ եւ ա՛յնքան
ժողովրդական - Տարօնական
նկարագեղ
ոճով, շատ յաճախ Մշեցնակ բառերով,
բացատրութիւներով
ու ասաց–
լած քներով համեմելով
զանոնք.,.;
Յետոյ, կըշարունակէ Ներկայացնեք
Օսմանեան
Սահմանադրութեան
շրջանը՝ 1908 ֊ 1914ին , Տարօնի հայութեան
վերազարթումը, այդ վեց կար­
ճատեւ տարիներու կրթական աննախընթաց յառաջդիմութ
իլնը եւ տնտե­
սական բարգաւաճ
ումը։
Ապա, մանրամասնօրէն
կը ներկայացնէ
Առաջին
Ընղհանուր Պատե­
րազմի սկզբնական
շրջանին,
թուրք կառավարութեան
պաշտօնական
բըռ–
նազրաւուՏները,
կեղեքումները,
հայ ժողովուրդի
ենթարկուած
աննախըն­
թաց տառապանքները, եւ աւելի ետք, 1915 չարաղէտ թուականին,
տեղի
ունեցած
հայկական
զարհուրելի կոտորածները,
Մ ուշ քաղաքի
մղած եռօր­
եայ զերազանցօրէն
անհաւասար գոյամարտը,
որուն
կազմակերպողներէն
ու ղեկավարներէն
մին եղած է ինք՝ Լաճի Յակոբ կոտոյեանի հետ միասին։
Այս բո/որ դէպքերու
մանրամասն Նկարագրութեամբ,
Միսակ
Բդէեան
կը ներկայացնէ իր ականատեսի
|ււ*ա1|աԱ
6
օւք<սւ*|ւսւ 1ւլ ււււ–<|ա(ււս1ււսւ «ւսւ
պատմութիւնը,
որ իր յոլշեբու
ամենէն արժէքաւոր ու կենսական
մասը
կը կազմէ,
լեցուն՝
Տարօնի
հայրենասէր
հայութեան
անէացումի
խիստ
տխրազղոլ
ղրուազներով.. . տ
Յետոյ, կը շարունայէ տալ իր լսածները՝
Սասունի
ամենավերջին
որբերզական
ձախողանքին
մասին, եւմանաւանդ՝
՛
Բանայ ել Հաւատորի–
կի ւեռներուն մէջ ապաստան զտած 20 - 25,000 թշուառ
փախստականնե­
րու կեանքի ու ապրելակերպի
մասին՝ իր ականատեսի
վկայութիւնները։
Սաբզիս Բդէեան, որ 1894 էն ի վեր, հաստատուած էր Պպիս, մեռած
է 1930ին, իսկ Միսակ Բդէեան ալ, որ 1915 ի Օգոստոս 2 ին,
Տարօնէն
փախած էր Կովկաս, իր Յնայուն
բնակութիւնը
հաստատած էր
Թիֆւիսի
մէջ եւ հոն
ա/
մեռած՝
1958
Մարտ
13
ին\ իննսուն տարեկան
ծերունա­
զարդ հասակին մէջ, որով ծնած
կ՚ըլլայ 1868ին, իսկ իր անդրանիկ եղ­
բայրը, Սարդիս ա(, հաւանաբար՝
1867
ին։
Հարկ համարեցինք
Բդէեան
եղբայրներու
յուշերուն
միացնել
նաեւ
Գասպար Բդէեանի եւ Մուշեղ Գուռնեանի
ականատեսի
վկայոլթիւններն
ալ՛ Տարօնի
եղեռնի
մասին, այդ պատմութիւնը
ամբողջական եւ կատար֊
եալ դարձնելու
կանխամտածումով։
Գասպար Բդէեան երկրորդ որդին էր Միսակ Բդէեանի,
հազիւ 12
տարեկան, եւ կը գանուէր Բդէեաններու
հայրենի
խասզիւղը՝
Տարօնի կո–
Fonds A.R.A.M