տես, որի՞ն տաս առաջնությունը։ Մեկը
մյուսից գեղեցիկ, մեկը մյուսից
Դիւթիչ։
.
Ահա այնտեղ, ոտ Գլիձորը ոըոշ բարձրության վրա հատվում է Ախուր­
յանի ձորով, խմբվել են պարիսպներն ու բուրգերը։ Ահա քառանկյունի
խրոխտ բուրգի փեշերին կուչ է եկել մի փոքրիկ մատք, դա « Տ ի գ ր ա նի »
դուռն է ։ Իսկ այնտեղ, բուրգերից ու պարիսպներից վեր, մի կանաչազարդ
բարձրավանդակի վրա, ձորի շուրթին, թառել է Տիգրան Հոնենցի գեղատե­
սիլ եկեղեցին, դեպի երկինք ձգվող իր գմբեթով։
Իսկ այնտեղ, խոր ձո­
րում, Ախուրյանը, քերելով ուղղաձիգ ապառաժները՝ խլամրմունջ առաջ է
ընթանամ։
Մենք կ անգ ա ռ անք ա լառ նայում ե նք այդ գեղանկար պատկերին։
Բնության ու մարդու հանճարի այդ կերտվածքների առաջ ոգեշնչվեց
ընկերս, նա իր ձախ ձեռքը դնելով ուսիս և աջը պարզելով առաջ, արտա­
սանեց մե ծ բանաստեղծի խոսքերը՝
«—
էս տախտի վրա աղոթում մի վանք,
էն ժայոի գլխին հըսկում է մի բերդ,
Մութ աշտարակից, ինչաես զարհուրանք,
Բուի կոինչն է տարածվում մերթ-մերթ,
Իսկ քարի գլխին, լուո, մարդու նման,
Նայում է ձորին մի հին խաչարձան...»
Մի պահ քարացած, լուռ դիտում ե նք այդ հմայիչ պատկերն իր բազմե­
ր ան գ գունավորումներով, ուր պատմական հուշարձանները
միաձուլվելով
բնության հետ, կազմել ե ն մի գեղեցիկ
ներդաշնակության։
Լցվում է հոգիս բերկրանքով, սիրտս թ ա ն դ է առնում։ Քաղցր, շատ
քաղցր, անպատմելի մի զգացմունք համակամ է ինձ։ Ինչո՞ւ է ձգում դե­
պի իրեն, ինչո՞ւ է գերել իմ հոգին Ավերակների այդ սրբազան քաղաքը։
Ամեն անգամ հեռանում եմ՝ ցավելով և վերադառնամ՝ պապակ կարոտը
սրտիս... Ինձ թվում է, որ ես մի բեկոր եմ, սրբատաշ մի քար, անբաժանելի
մի հյուլե հավիտենական մի վշտի, հառաչանքների, խոշտանգումների, ան­
պատմելի արհավիրքների ու լ ա ռ տառապանքների մեջ հևող այդ սգավոր
քաղաքի, որը դ ե ռ պահպանում է իր ծվատված մարմնի մեջ գեղակերտ
իրանը։
Շարժվում ե ն ք առաջ, մտնում «Տիգրան»–ի դոնով, որը առաջնորդում
է մ ե զ քառանկյունի բուրգի ներսը։ Մեր քայլերը արձագանքում են ամա­
յացած բուրգի տարածության
մեջ։
Թողնում ե ն ք մեր թիկունքում
քառանկյունի բուրգն ու « Տ ի գ ր ա նի »
Fonds A.R.A.M