ԵՐԿՈԻ
ԱՆԱ Խ Ո ՐԺ ՈԻՑ Ա Վ ԱԼԻ
ՄԻՋ Ա Դ Ե Պ
Անիի գեղեցիկ շենքերից թափված քանդակազարդ բեկորները՝ քարեր,
սյուներ, խոյակներ, արձանագրված քարեր, կարնիզներ և այլն, որ կարելի
էր տեսնել ամեն քայլափոխում, անխնամ վիճակում, մեծ մտահոգություն էին
պատճառում պրոֆ. Մաոին։ Այդ թափթփված բեկորները այնքան շատ էին,
որ հնադարանը անկարող էր իր մեջ պատսպարել դրանց գոնե մի չնչին
մասը։
Մայրաքաղաքի ամենախոշոր կանգուն շենքը Մայր տաճարն էր և ահա
որոշեցին այն վերածել քարեդարանի, որտեղ կարող էր ամփոփվել մի քանի
հարյուր բեկոր։
Մի օր Հովսեփ Օրբելին Մաոի անունից դիմեց հայր-Միքայելին և պա­
հանջեց Մայր տաճարի բանալին։ Այդ անսպասելի հայտարարությունը մի
ծանր հարված էր հայր-Միքայելին։ Նա գունատվեց, հուզմունքից սկսեցին
շուրթերը դողդողալ։
—
Պահանջեցեք տիրոջից,— վրդովմունքը հազիվ զսպելով ասաց հայր–
Միբայելը և ապա շարունակեց,— Մայր տաճարի բանալին պատկանում է
հայ ժողովրդին։ Ու հենվելով իր գավազանին՝ համրաքայլ հեռացավ դեպի
իր խուցը։ Հայր-Միբայելը այդ օրը դուրս չեկավ իր բնակարանից... Երբեք
այդ աստիճան վշտացած չէի տեսել նրան, բանալին տալ՝ նշանակում է
շենքը հանձնել։
Այստեղից էլ սկսվեց մի մեծ անախորժություն... Բորբոքվեցին ազգային
կրքերը և Թիֆլիսի հայ պարբերական մամուլում լույս տեսան հարձակողա­
կան ու պախարակիչ հոդվածներ մեծարգո գիտնականի հասցեին։
Պրոֆ. Մառը ստիպված եղավ Թիֆլիսի նույն օրաթերթում պատասխան
հոդվածով հրապարակ գալ։
Ի վերջո ստացվեց այն, որ Մայր տաճարի բանալին մնաց հայր –Միքա­
յելի ձեոքին, իսկ ստվար քանակությամբ ճարտարապետական արժեքա­
վոր բեկորներ, որոնց մի մասը պատկանում էին հենց իրեն՝ Մայր տաճարին,
մնացին բ ա ց երկնքի տակ աոանց պատսպարանի։
Սակայն խնամող ձեռքը չդադարեց մտահոգվելուց, հետագայում Մառը
կառուցեց մի նոր շենք, որը կոչվեց Քարեդարան և որտեղ զետեղվեցին մեծ
41
Fonds A.R.A.M