ՍԻՐԱՆՈԻՅՇԸ
1904
թվականին Անիին այցի եկավ հայ բեմի ոգին՝ տիկին Սիրա­
նույշը։
Նա եկավ զվաբթ 1ւ վերադարձավ դաոնացած։ Թե ինչո՞ւ էր դաոնացած,
չգիտեի, ես այն ժամանակ յոթ տարեկան էի միայն։
Իմ մանկական հոգու վրա նա թողեց մի անջնջելի հետք, ես լսեցի նրա
սրտաճմլիկ ձայնը, որը հորդում էր նրա զգայուն սրտի խորքից, նա խոսում
էր մորս հետ և տեսա մի զայգ արտասուքի դաոը կաթիլ՝ քամված նրա բո­
ցաշունչ աչքերից։
Տարիներ հետո, երբ ես հաճախ նայում էի Սիրանույշի նկարին, մտա­
խոհ ու թախծոտ նստած, որպես սգակիր մի մայր, Անիի Աոաքելոց եկեղե­
ցու գավթի աոջև (լուսանկարված 1904 թ.), իմ աոջև, ինչպես մի տատանա­
գիր, միշտ արձանանամ էին մեծ գիտնականի հետևյալ տողերը։
«
Արձանագրության վիճակը ցույց է տալիս ոչ միայն այն, թ ե ինչաես
շենքի փլուզման հետևանքով փշրված ա այլանդակված են արձանագրու­
թյունները՝ ....մշակութային կյանքի թանկարժեք փաստերը, նմանապես և
այն, թե ինչպես կործանիչ ուժերի շնորհիվ փշրված ա այլանդակված է Հին
Հայաստանի պատմական իրականությանը»։
...
Նա հրաժեշտ տվեց սգավոր քաղաքին տխուր ու վշտակիր...
ՊԵԴՈԻՄՆԵՐ
Անիի արևելքը շաոագունեց։
Վանահոր աքաղաղը իր երրորդ զիլ կանչով ողջունեց արթնացող բնու­
թյանը։
Արշալույսի վաո գույների տակ, մեկը մյուսի ետևից սկսեցին ուրվագծվել
մեր պատմական մշակույթի լուո վկաները։
Մոտակա գյուղերից՝ Անի, Արագ, ճայա, ն շ ա վ ա ն ք , Խարկով, Անի քա–
24
Fonds A.R.A.M