Մ Ա Ն Կ ՈԻԹՅ Ա Ն
ՕՐԵՐ
Անիի սակավաթիվ բնակիչները խաղաղ ա համերաշխ կյանք էին վա­
րում։ Ամեն ո ք լծված էր իր աոօրյա աշխատանքին, սկսած մեծ գիտնականից
մինչև Իգաձորի այրերի բնակիչները։ Միայն փոքրահասակների մեջ մենք՝
Վոլողյա, Վահրին, Արա և Արտաշես թափառում էինք Անիի ավերակներու՛մ,
ձորերում ու այրերում՝ զբաղմունք ընտրելով զանազան մանկական խաղեր։
Երբեմն խաղում էինք հնարված մի խաղ, որ իբր թե «պեղում» ենք կատա­
րում։ Վոլոդյան «պեղման» ղեկավարն էր լինում, իսկ մենք երեքս—բանվոր­
ները։ Վոլողյան իր հորից թույլտվություն էր խնդրում և նա նշում էր, թե Անիի
որ վայրում կարող ենք զբաղվել «պեղումով»։ Մենք սկսում էինք թափված
քարերից մաքրել այդ վայրը և երբ գտնում էինք քանդակազարդ որևէ բեկոր
կամ կարնիզի կտոր, անմիջապես ցույց էին տալիս «փոքրիկ գիտնականին»,
որն իր հերթին որևէ «եզրակացություն կամ դիտողություն» անելուց հետո՝
կարգադրում էր զգուշությամբ տեղավորել մի ապահով տեղ, թղթի կտորի
վրա նշելով այդ քարը։ Երբեմն վրդովվում էր և նկատողություն անում ան­
զգույշ «բանվորին»։
Հաճախ կազմակերպում էինք շրջագայություններ՝ Ծաղկոցաձոր, Հոնեն–
ցի տոհմային դամբարան-այրերը, Միջնաբերդ, Գլիձոր, Ախուրյանի ձորը,
Հովվի եկեղեցին, նույնիսկ ստորերկրյա Անին (գեդան-գյալմազ),
Աղվեսի
ձորը, որը Անի–1սոշավանք տանող ճանապարհի վրա էր և որտեղ կանգնած
էր մի փոքրիկ խաչքար։
Միշտ չէ, որ Վոլոդյան մեզ ընկերանում էր, սակայն մենք երեքս միշտ
անբաժան էինք։
Կային վայրեր, որտեղ լինում էինք երբեմն և ոմանց
տեղանունները
մենք էինք հնարել։ Օրինակի համար. Ծաղկոցաձորում գտնվում է մի փոք­
րիկ քարայր, որտեղից դանդաղ դուրս էր հոսում հանքային ջուր։ Քարայրի
պատերից կաթիլ-կաթիլ հոսող ջուրը լցրել էր քարայրի ամբողջ հատակը,
արևի շողերը բազմերանգ ցոլքերով խաղում էին հայելու փայլ ստացած ջրի
հարթ մակերեսի վրա։ Նմանապես քարայրի հատակից փոքրիկ պղպջակնե­
րով ցայտում էր հանքային ջուրը և լցվում հավաքված ջրի մեջ։ Այդ բնական
քարայրի առաստաղը բավական ցածր է ։Նա կազմված է լերկ քարից և
բնավ նման չէ Անիի ձորերում պեմզայի զանգվածների մեջ փորված հարյա–
22
Fonds A.R.A.M