տահմամբ հանդիպում էր Արամ Վրայրին։ Չէր ուզում հաշտվել այն մտքի
հետ, թե՝ «Անբեխ, անմորուս մարդը մի՛թե կարող է տղամարդկանց դասին
հաշվվել»։ Եվ մտածում էր, աոանց կարողանալու լուծել այն խնդիրը, թե՝ ին­
չո՛ւ նա, աոանց ամաչելու, խուսափում է իր բեղերից, քանի որ տղամարդու
պատիվը բ ե ղ ու մորուսի մեջ է։ Գոնե օրինակ վերցնի աղայից (պրոֆեսոր
Մաոին գյուղացիները « աղա » էին կոչում), հայր Միքայելից կամթե ճար­
տարապետի փառահեղ բեղերից.— «Թու, այդպիսի մարդու նամուսին ու ղ ե յ ­
րաթին»։ Իսկ մյուս կողմից էլ մտածում էր. «Գուցե Վրույրը ֆրանգ է » Ա շատ
տարօրինակ էրթվում, որ այդ «ֆրանգը» լուսավորչական սուրբ եկեղեցու
մեջ տիրացուի պարտականություն է կատարել և հայր սուրբը
ինչպե՞ս է
հանդուրժել այդ։ Ահա անլուծելի խոհեր, որոնք պտտվում էին փոստատարի
ուղեղում։
Երկար ու բարակ մտածելուց հետո նա դատում էր այսպես՝ եթե ուղղա­
փառ
եկեղեցուն պատկանող աղան (Ն. Մառ) կարող է լուսավորչական եկե­
ղեցու դավանանքին պատկանող Եսայիի աղջկա քավորը լինել, ապա
ինչո՞ւ
«
ֆր ա ն գ Վրույրը» չի կարող տիրացու լինել, չէ՞ որ այդ բոլորը կատարվել է
հայր սուրբի թույլտվությամբ։ Ածելիի անողոք հարվածներին ենթարկված
Ա. Վրույրի բեղն ու մորուսը զբաղեցնում էին փոստատար Տիգոյի միտքն ու
ուղեղը։
1
սարկով գյուղացի Մուքայելը, որը պեղող բանվորների մեջ համարվում
էր լավագույններից մեկը, պատմում էր, որ Կոլոտ Տիգոն երազում տեսնում
է այդ անիծյալ «ֆրանգին», որը խիստ Ա հանդիմանական հայացքով նայում
է իրեն և ձեռքին բռնած մի մեծ մկրատ՝ հարձակվում է Կոլոտ Տիգոյի վրա՝
նրա փառահեղ մորուքը կտրելու։ Փոստատար Տիգոն ահաբեկված չոքում է
այդ «դաժան ֆրանգի» աոջև և սոսկումով աղերսում՝ «հանուն սրբերի, հա­
նուն սուրբ խաչի ու ավետարանի խնայիր ինձ»։ Այդ դաժան մարդը անողո­
քաբար առնելով նրա մորուսը իր ափի մեջ՝ ասում է. «Փաշտալյոն Տիգո,
պե տ ք է կտրեմ քո այդ անիծյալ մորուսը»։ Տիգոն դողդոջուն և սարսափա­
հար
նայում է բերանը բացված այդ անգութ մկրատին։ Եվ երբ «ֆրան­
գը» մոտեցնում է ահռելի մկրատը գունաթափ փոստատարի մորուսին՝ այդ
սոսկալի պատկերից մի ուժեղ ճիչ է արձակում և արթնանում...
Կապարի ծանրությամբ այդ ճնշող, մղձավանջային երազը փոստատարի
քանը փախցնում է ։ Սոսկումով նստած անկողնում իրեն թվամ է, որ տանիքի
անցքից, որտեղից թափանցում էին լիալասնի պ աղ շողերը, կախված էր
սարսուռ ազդող մի մեծ, փայլուն մկրատ, որը մերթ ընդ մերթ բացվում ւ»ւ
փակվում էր...
19
Fonds A.R.A.M