բարդվելով մեկը մյուսի վրա,
կազմել է գեղակերտ, փոքրիկ մի մարմին՝
պարզության մեջ պարարված։
Յուրաքանչյուր այցելուին զարմանք է պատճաոամ հուշարձանի ներ­
քին կաոուցվածքը։ Վեց որմնասյուներ բարձրանալով աղեղվում են Ա կենտ­
րոնում միանալով իրար, կազմում են մի խուրձ և կանթեղի ձևով կախվում
փոքրիկ մատուոի կենտրոնում։
Մեզ ծանոթ լինելով Թորամանյանի հոդվածը Հովվի եկեղեցու մա­
սին, տպված «Գեղունի»֊ում—«Կաթիլ մը հայ գեղարվեստի ծովեն» խո­
րագրով, որտեղ գիտնական ճարտարապետը հանգամանորեն նկարագրում
ու բարձր գնահատական է տալիս այդ փոքրիկ եկեղեցուն (կարելի է ասել
մատաո), որպես բացաոիկ մի գոհար պատմական հայ ճարտարապետու­
թյան։ Եվ ահա այդ գողտրիկ կոթողը, որպես մի հսկա, իր ամբողջ մեծու­
թյամբ կանգնում է մեր աոջև և համակում մեզ դեպ իրեն երկյուղածություն
ու հարգանք։
Ժողովրդական ավանդության է հյուսվել այս գեղակերտի շուրջը և ան­
վանել նրան Հովվի եկեղեցի, որը սերնդե-սերունդ հասել է մեզ։
Չնայած Ժամանակը սուղ էր, բայց մի՞թե Միքայելը կարող էր ան­
տարբեր անցնել մարդուս զարմանք ա հիացմունք պատճաոող այդ դյու­
թիչ կերտվածքի մոտից, որն իր աստղաձև հատակագծով ու նազելի մարմ­
նով, որպես խոշտանգված, թախծոտ մի կույս, կանգնած է բաց դաշտի ամա­
յության մեջ և կաշկանդում է մեզ իր մասերի հմայիչ ներդաշնակությամբ։
Միքայելը ձեոքն առավ թուղթն ու մատիտը և ավարտելով իր գործը,
շարունակեցինք մեր ճանապարհը։
Քայլում էինք ոգևորված դեպ Հոոոմոս
(
Խոշավանք)։
Անցնում ենք «Աղվեսի» ձորակը, որը դեպ Հոոոմոս ձգվող ճանապար­
հի կեսն է։ (Անիից Հոոոմոս մոտ 7—8 կիլոմետր է ) ։ Մի փոքր էլ քայլե­
լուց հետո հեովում երևամ են Խոշերը։ Դա ենթադրյալ հաղթական մի կա­
մար է՝ կաոուցված Անի—Հոոոմոս ճանապարհին։ Այստեղ ես բաբի երթ
մաղթելով ընկերոջս՝ վերադաոնում եմ Անի։
Միքայելը 1սոշավանքամ մնաց երկա-երեք օր, վերադարձավ Անի, բե­
րելով իր հետ անջնջելի մի դրոշմ զարմանքի ու հիացմունքի։
Եվ մեր հանճարեղ նախնիների ստեղծագործ մտքի հրաշք գործերը, որ­
պես աննախընթաց արվեստի
ինքնուրույն արտահայտություններ,
իրենց
ազդու և հմայիչ տաք շնչով դյութում, կոում էին ապագա Միքայել ճար­
տարապետի հոգին բարձր ճաշակի ու ազնիվ արվեստի մեծ գաղափար­
ներով։
Եկավ հրաժեշտի ժամը։
Fonds A.R.A.M