ԶԱՏ
82
ԶԱ Տ
նկար և ազգի ազգի դունովք և նկարուք»։ Այս
կտորը դրուած է իբրև մեկնութիւն
Աղ. խդ.
14
համարի (Ամենայն վւառք դստեր
թագա֊
ւորի ի ներքոյ, ի վերջաւորս ոսկեհուռս
զար֊
դարեալ և պաճուճեալ),
ուր
զաոք աշ
անշուշտ
գրուած է
ոսկեհուռն
բառի համար։
Բառիս
մի նոր վկայութիւնը
գտնում եմ Այրիվ՛ 8 ա.
«
Զառքաշ
խիլայ վերն յարկի, բեհեզ
հաչաղ
պարփակի»
։
= Պրս.
յ * – ) )
231
՚1
<ՅՏ
«
ոսկեթելով
հիւ­
սուած կերպաս կամ զգեստ», որից վախտ–
ռեալ է նաև վրաց. %ձ&ձ֊–՚Տօ
զւսրքաշի
«
ոս֊
կէ կամ արծաթէ
թել.
ոսկեհուռն
կերպաս
մետաքսեայ»։
Պարսիկ բառը
կազմուած
է
23
Ր
«
ոսկի» և
1
<ՅՏ–
«
քաշած»
բառերից։ —
Հիւբշ. 150,
Որովհետև բառը հայցական
հոլով է,
ուստի ՆՀԲ գնում է
զառքաշ
կամ
աո–
քաշ.
իբր թէ
աո.
նախդիրով
կազմուած՝
քաշել
բայից,
յիշում է նաև պրս.
26
Ր
«
ոսկի»։
Բայց
հանդերճ
գոյականր
ա–
ռաջ ղրուելուց
յայտնի է որ զ նախդիր
չէ. բացի սրանից, պրս, և վրաց. ձևերր
կասկած
չէն թողնում, որ բառի
բուն
ձևն է
դաոքաշ,
որի մօտ դրուած
«
առ
ստորոտովք, ի վերջաւորս»
բառերն էլ
այնպես լալ յարմ՛արում են յիշեալ
«
ա֊
սեղնագործ»
իմաստին։
Ուղիղ
մեկնու­
թիւնր վերի ձևով տուաւ Հիւբշ.
2 0 1
^ 0 ,
35(1881),
658։
ԶԱՏ
տե՛ս Հատ։
–
Կազմուած
է ղ նախդիրով՝
հատ
արմա­
տից։
Ուղիղ մեկնեց նախ
նՀԲ։ Հիւնք.
զօդ
բառից է հանում։ Թիրեաքեան,
Կարնա֊
մակ, ծան. 31 պհլ.
ջատթար
«
անջատ»
ձևից, իսկ Արիահայ բռ. 158 պրս.
Ա
»
Տ
յ Ա ժ Յ
«
զատ»
բառից, վերջապէս՝
անդ,
էջ 233
հատանել
բայից։
ԳԻՌ.–Ալմ. Վն.
զատ
«
հեռու», Ոզմ.
զատ
«
հեռու»,
զատիլ
«
զատել», Մկ.
զատն
«
հե­
ռու», Մրզ.
զա տ է լ ,
Պլ. Ռ. Աեբ.
զադ, զադէլ,
Խրբ. Տիգ.
զ ա դ ,
Ասլ.
զադ, դա*, զադէ
՝
լ,
Զթ՛
իզօդ, իզոդ, իդադիլ,
Հճ.
զօդ, իզօդ։
նոր բա֊
ոեր են՝
դաաանց, զատամանց, զատոլ, զա -
տաց, զատանալ, զատացնել, աոտնեզատ,
զատուիլ, զատտուն։ —
Բառս
շատերի
մօտ
կորած է՝ փոխարէն գործածոլելով
ջոկ
(
Երև.
Ախց՚),
դուրս
(
Աչ՛)։
ԶԱՏԻԿ, ի-ա
հլ. «զենումն,
զոհ» Ոսկ. ե֊
փես. 701, որից զարգանալով՝
«
Հրէից
պա֊
սեքը. 2. Քրիստոնէից
Յարութեան
տօնր»
ՍԳր. Կոչ.280 (յգ. սեռ.
զատկաց^.
Եզն. լայ­
նաբար՝ «տօն,
հանդէս» Փարպ. Մանդ,
«
մահմետականների
տօնր» Յայսմ. յնվ. 30,
որից՝
զա տ կաշաբաթ
Զքր՛
կթ՚ւ
զատկատո­
մար
Մարթին.,
զատկանալ
Մարթին. Հեթում
ոտ.,
կրկնազատիկ
Տօնակ,,
զատկական
(
նոր
բառ)
ևն։
Հներից Անան, Շիրակացի
(
հրար.
Պատկանեան, էջ 22) մեկնում է. «Ա֊
նուանի զատիկ Տեառն,
այսինքն
զա–
աուցեալ
յամենայն
հեթանոսականաց
և
հրէականաց
տօնից»։
ճառրնտիրն
ունի.
«
Զատիկն ըստ
եբրայեցւոցն
(
սլասեք)
անցարան, իսկ րստ Հայոց լեզուիս՝
ա–
ղաաութիւն ի չարչարանաց»։
Այսպէս և
Տաթև, ձմ. ճխբ. «Զատիկն
ազատու­
թիւն թարգմանի», Բրս. մրկ.348 «Զա­
տիկն թարգմանի
անցք»։ Ըստ այսմ ՀՀԲ
զատումն
բառից. Աւետիքեան, Մեկն.
Թղ. Պօղ. Գ. 288 «Ի զատանելոյ
առեալ,
բացատրի
զատումն
և ելումն
իսրայէ–
լացւոց յԵգիպտոսէ»։
նՀԲ
զատումն
կամ
ազատութիւն,
որ և վրաց.
զատիկի։
Տէրվ. նախալ. 80
գանել, զենուլ,
պրս.
2 3
ՃՅ Ո ,
հպրս.
յ Յ Ո ,
սանս.
ՈՅՈ
ձևերի
հետ՝ հնխ.
§ՈՅ, § ՈՅՈ
«
զարնել, վիրա­
ւորեր) արմատից, րստ
այսմ
զատիկ
բուն նշանակում է «զենումն»։
Հիւնք,
պրս.
2
Յ Ճ Յ § 1 , 2 3 ճ ւ Տ
«
զենումն, հարուած,
սատակումն»։
Ալիշան, Հին հաւ. էջ 315
վրաց.
զադեն,
եգիպտ.
Սադի,
հնդ.
Սա–
դի
աստուածների
և յն.
Զեթէս,
հյ՛
Սա–
թենիկ
անունների հետ. յիշում է նաև
Զատիկ
«
չաստուած
արդարութեան
յԱ–
րևելս»։ Կուրտիկեան,
Մ ասիս, թ. 130
սանս,
սքատ
«
ուտել», արաբ,
դատ
«
պա­
շար» բառերի
հետ։
Քննասէր, Օրաց.
Հիւանդանոցի,
1905,
էջ 340 հին հեթա­
նոսական մի տօն է համարում, որ գի­
շերահաւասարին,
ա յն է
եղանակների
Fonds A.R.A.M