9,.
նախդիր՝ որ կցլում է բառասկիգբը
հայցական, պատմ՛ական և պարառական
հո–
լովներր
կազմելու ժամանակ, բայց
մանս։֊
լանդ
դործածւում է իբրև սաստ կա կան և
կամ զօրացուցիչ, հմմտ.
զ ա ն ց ա ն ե լ , զ ե ղ ծ ա ­
նել, զ ա չ ա ց ո ւ
«
կոյր»
(՛
աչք
բառից),
զա կ ա ­
նել
«
լալ
դիտել»
(՛
ակն
բառից),
գ ահի
հա ր կ ա նե լ ,
զ ա հ ա ն դ ի լ ,
զ ա ր հ ո ւ ր ի լ
(
հմմտ.
արհ, ահ, ա ր հ ա ւ ի ր ) , զ ա հ ո մ ի լ
«
պատշաճիլ»
(՛
հոմ
ձևից),
զ ա ղ փ ա ղ փ ո ւ ն , զ ա նխ ո ւ լ , զ*>>–
ո ա ծ իլ
կամ
զ- ա ո - ա ծ - անե լ ,
զ ա ռ ա մ
(
իբր
զ - ա ո - ա մ
) «
տարիքոտ, ծերացած, ցնդած»,
զ ա ռ ա ն ց ե լ , զա ռ ա ջ ա ս ո ւն , զա ռ ա ջ ա ւ ո ր , զ ա ­
ռ ա ջ ե ա յք , զա ռ ա ջ ե ա ւ , զա ռ ա ջ ե լ , զ ա ռ ա ջ ի նն ,
զ ա ռ ի վ ա յ ր , զ ա ռ ի վ ե ր , զ ա ռ ի թ ա փ , զա տ ա ն ե լ ,
զա տ
(
իբր
զ - հ ա տ - ա ն ե լ յ , զա տ չիլ , զա տ ո ւ ց ա –
նել, զ ա ր ա մ ո ւ ր ( < զ յ ա ր ա մ ո ւ ր ) , զա ր գ ա ն ա լ ,
զա ր դ , զա ր դ ա ր ե լ , զ ա ր դ ի ս (արզ, արդ, յ ա ր ՛
դարել, ա ր դ ի ) , զ - ա ր թ ն ո ւ լ , զ ա ր թ մ ն ի , զ ա ր թ ­
խ ո ւ մ ( ա ր թ ո ւ ն ) , զարկ, զ ա ր կ ա ն ե լ ( զհ ա ր կ ա –
ն ե լ ) , զ ա ր մ ա ն ա լ , զ ա ր մ , զ ա ր տ ո ւ ղի ( ա րմ,
ա րմ ա ն ա լ , ա ր տ ո ւ ղի ) ,
զզ ա ծ ե լ
(
հ ա զ ա ծ ե | ,
ա ո ի զ ա ծ ) ,
զզ ե ն ո ւ լ ,
զզ ե ս տ ( ա զ ա ն ե լ , հ ա ­
գ ո ւ ս տ ) , զ գ ե տ ն ե լ , զ գ լ խ ե լ , զ գ ն ա լ , զգալ, ր զ –
գ ա յ ո ւ ն , զ գ ա ց ո ւ մ , ա ն զ գ ա մ զգ ա ս տ ,
զ գ օ ն ,
գ գ ա ց ո լ ց ա ն ե լ (՛գալ
բայից, հմմտ.
զ - ե կ - ո ւ –
ց ա նե լ , զ ե կ ո յ ց , ի ր ա զ ե կ , ի ր ա զ գ ա ծ ) ,
զօդել,
ւյօդուած, զփ ա խ չ ի լ , զ տ ե ղ ե լ , զե տ ե ղ ե լ , զ ա ր ­
գելուլ, զչ ա ր ի լ , ղ ո ւ լ ա մ յ փ լ
«
վզի վրայ
գլորիլ»
(՛
ալն
բառից),
զ ե ղ ծ ա ն ե լ , զ ե ղ ծ , դ ե ղ ո լ լ ( զ –
հ ե ղ ո լ լ ) , զե ռ ա լ ,
զ ե ռ ա ն ,
գ ի ճ չ ՝
«
լին^լպէւո
(՝,
մմտ.
ո ւ մ պ էտ), զի ջ ա նի լ , զ լ ե ռ ն ա յ ն , զկծել,
զ կ ն ի ( կ ի ն ք ) , զհ ե տ (հետ, յ ե տ ) , զ մ է ՞
(
ի ՞ մ ) ,
զմ տ ա ւ ածել, զհ ա ն ա ս լ ա ր հ ա յ ն , զն ս տ ո ւ ց ա –
նել, զով, զ ո վ ա ն ա լ (հո վ , հ ո վ ա ն ա լ )
ևն ևն։ —
Սրա հետ նոյնէ
ս
նախամասնիկը, որ զ֊ի
ստացած
ձևն է՝ խուլ բաղաձայնների
մօտ.
հմմտ.
ս թ ա փ իլ , ս ^ օ ղ ե լ , ս տ ա ծ ել, ս վ ա ե լ
ևն.
տե՛ս նաև
ս»
= Իր շատ ճոխ գործածսւթիւնից
դատելով՝
պէտք է լինի բնիկ
հայ։ Բայց որովհետև
զ
ձայնով
սկսող հայերեն բառերր կա՛մ փո֊
խառութիւն են և կամ դեռ մեկնուած
չեն, ուս֊
տի յայտնի չէ թէ ի՛նչ պիտի լինէր սրա հնխ.
ձևը։ Սակայն որովհետև
հնխ.
^ ՚ հ
երկու ձայ­
նաւորի
միջև տալիս է հայերեն
զ
և բառի
սկզբում տալիս է հյ.
օ,
իսկ ե դառնում է
բաղաձայնի մօտ
զ,
ուստի կարելի է ենթա­
դրել՝ որ
զ
ձևն էլ ծագել է հնխ.
Հ՚հ-ից
(
այս­
պէս դարձած նախ բաղաձայնով
սկսող բա­
ռերի մօտ և յետոյ ընդհանրացած)։
Այս մը–
տածումով
կարելի է մեր բառի հետ համե­
մատութեան
առնել
հսլ.
23
մասնիկը, որի
գործածութեան
եղանակը
մերին շատ է մօ֊
տենում. այսպէս՝
23
Ո
յ Շ =
զ - ի . ^էՕ
\
դ
23
ւ ՚ Յ ՚ Հ Յ
–
կալալ
զձեռանէ նորա.
23
Աէւ՛
՚
Յ =
զա -
ռաւօտու.— հսլ.
23
ս եռա կան ով ցոյց է տալիս
ժամանակ և գործողութեան պատճառը
(
տե՛ս
ա<1օտւշհ, V^^ց1. 0ՐՅ
1
Ո. IV,
էջ 527 ևն),
հայցականով՝
գործողութեան
տևողոլթիւնր
(
անդ, էջ
410
ևն), գործիականով՝
«
ետևը»
(
հմմտ.
հյ.
զ ե ր ի ս աւուրս, զհ ե տ , զ կ ն ի
ևն)։
Թերևս սլաւական
23
բառին
կցելու է նաև
արևե լ. ւիթ.
Ո2Ա,
լեթթ.
Աշ
«
վրայ»,
Յ
. ՚ 2
«
ետևր, պատճառաւ,
յայնկոյս»։
Իսկ գոթ.
8
՝
Ձ–
մասնիկը
(
ինչ.
§ 3 – ՚ ւ Յ Ա ե յ 3 1 1 =
գեր մ.
§1
ՅԱ–
Լ՚ՏՈ
«
հ աւատ ալ») սրանցից բաժանելով՝ կը֊
ցում են սովորաբար
լտ.
ՇՕէՈ, 0ԱՈ1,
հիոչ.
շօա, օս ա , շ օ ո ,
Կիմր.
շ^ք,
գա
Ա
.
<;օսւ
«
ընդ,
հետ»
ձևերին, հնխ.
1
ա1Ո
(
տե՛ս
\\
^Յ
1(16,
էջ
180)։
^տձ
՚
ւՏՇհ.
40
գոթ.
Յէ,
հբգ.
32
կամ
գոթ. ձս, հբգ՛
21,
նբգ.
2
Ա,
այն է սանս.
ՅժհԼ Յէ1,
լատ. ճձ, բ
ա
յց
մանաւանդ
պրս.
32
բացառականի
մասնիկը,
ԼՅ§՝.
Ս ւ ՜ § 6 Տ < ± .
72
ղնդ.
Աշ։
Այսպէս նաև
Տբ16ց61, հ*Ա2՝^.
Գ
ՀՃ
ՀՈ
.
94։
ձա\\ սանս.
Fonds A.R.A.M