կուց անել
«
վախացնել»
նար. Լմբ. իմ. և նա­
լում. Յայսմ.-
3.
1»
ւ.կ–յ–ոտ
«
վախկոտ»
Իմ.
ժէ.
10.
Բ. մն. ժգ.
7,
երկչոսփլ
Վրք, հց.,
երկ­
չոտութիւն
Փիլ.
Մամբր.
Արշ.
-
4 .
էւ–կ– ի լ դ
(
դրուած նաև
երկեղ, երկեղ, երկիղք
«
վախ»
ՍԳր. Ոսկ. ես. Եզն., որից՝
երկիւղած
ՍԳր.
Ոսկ. Բ. կոր. Բազ.
երկիւղածագոյն
Եւագր.,
երկիւղուկ
Բազ.,
երկեղուկս արկանել
Խոսր,
Սարդ.,
երկեղուտ
Վրք. հց.,
աներկիւղ
ՍԳր.
Ագաթ. ևն.–Տ.
1»
ւ–կՕ
«
վախ, սարսավւ,
տագնապ»
Ել. ժե.
14.
Աղ. ժե.
5.
«
ցաւ և
յատկապէս՝ տղաբերքի ցաւ» ՍԳր. (տե՛ս վե֊
րր
առանձին)։
= Բնիկ հայ բառ՝ հնխ.
«
վախենալ»
արմատից.
հմմտ.
յն. Օ&ՕՀ
(
<^ Տքտ^Օ^)
«
վախ»,
Տտ՚-Տ-ս)
(
<Հ8քտէ–8(ւ>)
«
վախենալ»,
8
է<^ (<Հօքւ(^)
«
վախենում
էր»,
8
Յ
՚.
^6;
«
սոս­
կալի»,
8
տւ).օ;
«
երկչոտ»,
զնդ. յ , ձ լ ֊ օ ^ յ
Ժ\^Ձ60Ձ
«
սպառնալիք», լատ.
(-
Հ0-
մասնի­
կով աճած)
Ճ
Մ
ԱՏ
«
սոսկալի,
սարսավւել՚ր,
անբարե յաջող»,
իռլ. ճօշ\ «սարսավւ», ար–
մատր Տ-ով աճած՝ սանս.
ա
(
Հ պՀՀ
ձտ\՚ձճ\\
«
ատել, թշնամութիւն կամ չարիք
հասցնել»,
&
ՎՃՏ>Ձւ «հակառակութիւն,
ատելութիւն»,
զնդ.
^ ՚ Է ^ Օ ^ Օ ^ Է ք
էեՅՇՏՁ
«
չարչարանք,
տանջանք,
ձ՚ՎՃ&Տ–,
էե36տ–
«
ատել, մէ­
կին
նեղել», պհլ.
ե շ Տ
«
ցաւ,
դժբախտու­
թիւն»
(
Ա Յ 1 Ճ 6 , 234,
Ց օ ւ Տ Յ Շ զ ,
169,
»
օ ա ,
էջ
270)։
Լյ.
երկ–
և հնխ. ձ՝Ա\ արմատների
ձայնական
համեմատութիւնը
ճշտիւ նոյնն է՝
ինչ որ
երկու
և
ճս՚Օ։
Մեր ձևերի մէջ պար­
զական արմատն է
երկ–,
որից
ն, չ, նչ
ա֊
ծանցիչներով և
֊
ի ւ ղ , ֊ ո տ
մասնիկներով
յա­
ռաջացած են
երկն, երկչոտ, երկնչել, երկիւղ։
նշանակութեանց
կողմից ա մեն ահա բուստ ր
հայերէնն է, որովհետև ո՛չ միայն
«
երկիւղ,
վախ, սարսափ»
նշանակութիւնն է պահում,
այլ և «ցաւ» նշանակութիւնը, որ իրանեան–
ների մէջ միայն
կայ՝
երկունք
= պհլ.
ե Տ Տ
1
ԲօԱօա^ 1,
817,
Ւ2ւ
–
ոօսա
6
ա6է,
260)։
նՀԲ
երկիւղ
բառին
լծորդ է
դնում
երկևան, երկուանք։
^ ա ժ ւ տ շ հ.
29
եր­
կու
բառից է հանում, ինչպէս որ գերմ.
2
^61–Խ1
«
կասկած, տարակուսանք» գա­
լիս է
շԱ
՚
Օւ
«
երկու»
բառից։ Տէրվ. Իձ–
Արմատական րաոարան—
5
1
Յ
1՜
Ո
1.
68
տուաւ նախ ուղիղ
մեկնութիւ­
նր։ Աակայն Նախալ.
83
սրանից հրա­
ժարած՝ սանս.
է31
՚
յ,
յն,
էօէքփօյ, ^:^օթտ^օ
«
սոսկալ», անգսք.
էհէՅՇ1311
ձևերի հետ՝
հանում է հնխ.
է31՝§
արմատից և կամ
սանս.
1՜6
յ,
յն. տճտճ՚Հս)
«
ցաւից պո­
ռալ» բառերի հետ՝ հնխ.
արմատից։
Մառ,
3 8 0 ,
5, 319
զնդ.
է ե ^ Յ Շ Տ Յ
«
եր­
կիւղ» բառի հետ։
8
ս
§ § 6 ,
8
է1
՜
ց.
16
երկն
բառի հետ կցում է
երկ
«
գործ»
բառին։
աա&է, Ի\տւ,
8, 2
ՅՏ
Վին
Դ
ի
շ
մանի
մեկնութեան
համաձայն՝
համեմատում
Է լիթ.
եւյՁՈՏ,
սանս. հհկ&ճ
«
երկըն–
չիլ», որոնք կցում Է գոթ.
031,
դերմ.
1
)61–
ձշ «երկոքեան»
ձևերին։
Հիւնք.
երկու
բառից
երկն
և սրանից
Էլ
երկիւղ։
Հիւբշ,
445
կասկածելի
Է գտնում 1\\շ\\\շէ–ի
մեկ­
նութիւնր, և իրօք Էլ
յ^տԱԽէ, ^\ՏԼ, 11.
394
հրաժարած այս մեկնութիւնից և
համաձայն
Տ
Էրվիշեանի,
բայց անկա­
խաբար, տալիս է վերի
ուղիղ
մեկնու­
թիւնը։
Բ6(Խ1
՜
Տ6Ո,
Հայ. դր. լեզ.
104
գոթ.
քՅԼՄՈէյՅՈ
«
վախենալ»
բառի հետ, ար–
մատր դնելով
*
թ 6 ք § ։
^6ւ116է, ^ Տ Լ ,
15,
354
մերժում է այս և իր մեկնութիւնն է
հաստատում։
Ւ
^ՅէՏէ,
Յուշարձ.
406
հյ.
երկու
բառի հետ սումեր.
ւ՜Յ
«
երկու»,
իսկ
425
թաթար.
1
(01
՜1
ա
«
երկիւղ», Մառ,
1912, 599
լագ.
շքար,
մինգր.
շքուրինի
«
երկիւղ» բառերի հետ ցեղա­
կից, Ղափանցեան,
3 8 0 ,
23, 353
զնդ.
929"
քՅՈէ–
«
ահաւոր»,
Բ6
(161՚
Տ6Ո,
տե՛ս
երկն
բառի տակ,
ԳԻՈ.–Սլմ.
յէրկոլղ,
Ջղ.
յերղուղ,
Երև.
յէրղոլղ,
Մշ.
^էրգուղ,
Ոզմ.
յէրկօղ,
Տփ,
յ ի ՚ Ր –
գուղ։
+ ԵՐ՚ւհԻ
(
անեզական,
հյց.
երկուս,
սեռ.
տրակ,
երկուց,
գրծ.
երկուքդ
«2»
ՍԳր. Եւս.
քր. Եվ։ր. ել.Ոսկ. սւ, տիմ., որից՝
երկուօ­
րեայ
«
երկու օրուայ» Եփր. պհ.,
երկուորիք
ՍԳր. Եւս. քր.,
երկուօրեակ
Յհ. ժա. ի. իա.,
երկուանք
«
կասկած» Ոսկ. յհ. ա.
34,
ընդ եր–
կուիլ
Պղատ. օրին.,
յերկուանալ
Գ. մակ. ե.
23.
Մտթ. իր.
17.
Կոչ. Եզն.,
յերկուական
«
կասկածելի»
Եզն.,
յերկուումն
«
կասկած»
Fonds A.R.A.M