VI. ե
իբրև
Շ Օ Ը
1
Շ Տ \ ՚ Ո Օ
«
Ստորին
Ասորիք»։
ՆՀԲ
լեսուրք
մեկնում
է
«
ալիքներից
լոսուած
մաշուած
տեղեր» (րստ
քմաց
ստուգաբանելով
լոսել
բայից)։
Առա֊
ջին անգամ
Վիստոնեանք
(
թրդմ. Խոր.
էջ
97)
նկատեցին
ուղիղ
մեկնութիւնր՝
րոտ
Լ Յ
Շէ02
,
Շ
ի,
որին
հետևեցան
Տ.
1
Ի\ՏւճԽ և Ալիշան,
Բազմ.
1869,
էջ
99։
Վերջին
անգամ
ուղիղ
մեկնեց Նո֊
րայր,
Հանդ. գրակ. Բ. էջ
324։
*
Կ ՂՆ Ր, ի
հլ, (իբր
Ր
բուն՝
հոլովուած
է
կղերց
Յհ. կթ.
116, 129, 181, 214, 238, 279,
345)
«
եկեղեցական
պաշտօնեայ,
դպիր կամ
փոքր
աստիճանաւոր,
կրօնաւոր»
Բուզ. դ.
8,
որ և
կղերիկոս, ի–Ա1
հլ. Ագաթ. Բուզ. դ.
3, 6
Յհ. կթ. Լմբ. սլտրգ. դրուած
է նաև
կլէր
Սասն.
67.
գղեր, գղերիկոս,
որից
կղե­
րական
Կորիւն,
կղերիկոսութիւն
ճառրնտ.
Մ աշտ. նոր գրականում
կղեր
առհասարակ
նշանակում
է «հոգևորական»,
որից և
կղե­
րամիտ, հակակղերական, կղերականութիւն։
=
3
ն.
7.
^7յթօ;
«
եկեղեցականութիւն»,
/.
ճ՜/յթէ/ՕՀ
«
եկեղեցական,
կրօնաւոր».
բուն
նշանակում
է «փայտի
կտոր
(
չօփ)՝
որով
վիճակ
են քաշում,
քուէ,
վիճակահանու­
թիւն»,
որից
յետոյ
«
վիճակ
ընկած
բաժինր,
ժառանգութիւն,
եկեղեցուն
բաժին
րնկած
ծոլխր,
եկեղեցական»
(8
օ1ՏՅՇզ
469)։
Այս
առումներից
են յառաջանում
հայերենի մէջ
էլ
վիհակաւոր, ժառանգաւոր
հոմ՝անիշներր)։
Յոյն
բառը փ ո իւ ա ռութե ա մ բ
տարածուած
է շատ քրիստոնեայ
ազգերի
լեզուի
մէջ.
հմմտ. լատ.
շ16ատ,
ՇւՇՈԸԱՏ,
ֆրանս.
Շ\ՇՀՇ,
0 1
Տ 1 ՚ § 6 ,
հսլ.
1
<1Մ0ՏԱ,
ռուս.
ճյաբ՚Ե,
լեհ.
եԽ
ևն
(861–
ո61<6ք 5 2 0 ) ։ –
Հի ւ բ շ.
358,
Ուղիղ
մեկնեցին
նախ ՀՀԲ և ՆՀԲ։
"
ԿՂԶԻ
(–
զւոյ,
զեաց)
«
ծովի մէջ ցամաք»
ՍԳր. որից
կղղային
Պիտ.
կղգեակ
Վրք. հց.
Ցայսմ. նոր բառեր են
ցամաքակղզի, թե ­
րակղզի, կղզեբնակ, կղզիանալ։
= Ասուրական
հին փոխառութիւն,
որի
հետ
հմմտ. արաբ,
յ
յ ֊
՝\֊\2֊\
Հ՚,
օ
^֊յ
՚-
տ. )&՚
2
ՄՅ,
ասոր.
3 – ՚ " ՝ ՝ 5
^ §3231՜էՅ՜
«
կղզի», ըստ
այսմ մեր բառր
շրջուած է
*
կզղի
ձևից,
ինչ­
պէս որ նոր շրջումով
ունինք
Մշ.
կզղի։
Ա֊
սուր.
§^>հյ.
կ
հնագոյն
ձայնափոխութեան
6
0
3
Կ
յ Ղ Մ
համար
հմմտ.
կիր
և
կոզռն։
Արաբերէնից
փոխառեալ
ձև է պրս.
յ3 2
«
կղզի»։—Աճ,
Հիւնք. պրս.
քիւլ^Է
«
գուղձ,
հողա֊
կոյտ»
բառից։
ԲՁէւ
՜
սեՅՈ;/ Տ ճ
1, 218
սանս,
ք՚ւՏւհ «տիրանալ,
գրաւել»
բայի
հետ, իբր հնխ.
է
2
1
§ Ո10-
ձևից։
Բ6061՜–
Տ6Ո,
Հայ. դր. լեզ.
146
և
ԲՅէ ա ՕՅՈ ^ ՛
ՀԱ
1906, 346
ըն - կ ղմ ե մ
և
ըն-կլնում
ձևերի հետ, իբր «ջրի մէջ գտնուող եր­
կիր», հմմտ. լտ.
1
ՈՏԱ
1
Ձ
<1
Ո ՏՅ
1
Օ
«
ծո­
վի
մէջ»։
(
քառ, Օշ«Օհ.
1&6
ո. էջ
9
վրաց.
կունձուլի,
արաբ.
յ321ՐՅ,
ասոր.
§2Մէ~3
ձևերի հետ՝ սեմական
§2Ր,
յա.
բեթական
ւ^շք
արմատից։
1
ՀՅքՏէ,
Յու­
շարձան
420
մեկնում է «ծովի
երկիր»,
իբր
թրք. ջօ\ «ծով»,
լեզգ.
XIII,
հս1,
հԱ
«
ծով» և չէրքէզ.
ՃՇ1, 5^
«
երկիր»։
ԳՒՌ.–Ոզմ.
կըղզէ
5
,
Մկ.
կղզր,
Մշ.
կզղի։
ԿՂԹԵԼ
տե՛ս
Կուղթ։
ԿՂԾԿԻԼ
«
տխրիլ,
սիրտը
լքանիլ,
հալիլ
մաշիլ».
նորագիւտ
բառ, որ մէկ
անգամ
գտնում
եմ գործածուած
Ոսկ. փիլ,
440
«
Այնչափ
ինչ տրտմիմք
կղծկիմք»
(
յն, 0.ճօԽ
«
տխրիլ,
շփոթիլ»
ԿՂԿՂԱՆՔ
տե՛ս
Կղեր
"
ԿՂՄԻՆՏՐ
կամ
ԿՂՄԻՆԴՐ
(
առաջինր
արև–
մըտեան
գրականի
րնդունած
ձևն է և շատ
գործածական,
երկրորդը՝
արևելեան
գրակա­
նի և քիչ գործածական),
Ո
հլ, «աղիւս կամ
կալ թրծեալ
հրով, քառանկիւն
կամ կիսախ ո -
ղովակաձև»
(
որ և
կղմիդր, կղմինդր, կղմին–
տրր,
կղիմիդր, կղիմիտր, կողոմիտր, կողո–
մին տ ր ;
Յհ. կթ.
125.
Վրք. հց. Բ.
146.
Բրս.
մրկ.
359,
Վստկ.
30.
Ոսկիփ. Յայսմ. օգ.
16
(
սեռ.
կղմն դ ր ա ցյ,
Պատմ. ԺԲ՝ դարից,
հրտր. Դիւան
Ժ. էջ
410
(
գըե.
կղմտերբ^.
որից
կղմնտՐաշէն
«
կղմինտրով
շինուած»
Դիւան Ժ, էջ
9.
կղմնդրել
«
կղմինդրով
ծած­
կել» և
կղմնդրսւշէնք
«
կղմինդր
շինելը»
Բյ\՚01Ձ,
Բառ. հայոց
2
200—201
(
չունի ԱԲ),
կղմինտրա ծ ա ծ կ
(
նոր
բառ)։
–8
ն.
Հ&ՕԱըւՀ (սեռ.
7.8(3010,100՛;)
(
տա­
նիք
ծածկելու
կղմինդր».
նուազականը
*
տ–
թօէքս՚օւօ՝;.
նոր յն.
ււտթծյւ&է,
ոմկ.
•/
տբտւս՚օՅ.–՛–
ծ աղու մ է
7.
Տ01|–10^
«
կալ,
թբծեալ
կաւՏ
բառից,
յոլնարէնից
են փոխառեալ
նաև
Fonds A.R.A.M