ԿԻՏ
51)3
ԿԻՐ
ՆՀԲ
ա կ ա ն ա կ ի տ
բառը
մեկնում է
«
ականց պէս
կ ի տ ձ ա
^ յ .
բայց այս
մեկ֊
նութիւնը
սխալ է, որովհետև
այս պա­
րագային
սպասելի էր
ա կ ա ն ա կ է տ ։
էԿԻՏ
«
բևեռ»,
ունին
միայն
Հին բռ. = Բռ.
երեմ, էջ
163.
սխալ ձև է՝ փոխանակ
կ է տ ։ յ
ԿԻՏՈՍ
տե՛ս Կէտ,
*
ԿԻՏՐ
«
վարունգ,
խիար»
Գաղիան. Հին
բռ։
՜
Վրաց.
յ օ ^ ծ օ կ ի ս ւ ր ի ,
թուշ. ձ
ո
&
^
կ ի
տ ր
«
վարունգ»։
—
Աճ.
ՆՀԲ նոյն է գնում
կ ի տ ր ո ն
բառի
հետ։
"
ԿԻՏՐՈՆ
«
մի տեսակ
պտուղ
է. տճկ. ա֊
զաճ գավունոլ,
լտ.
Ո1Ձ1Ա1Ո ԸԱՈԱՈ1.>–>
Ագաթ,
նոր գրականում
յաճախ
գործա ծւում է իբրև
«
լի մ ոն»։
= 3ն.
V. 1–լթ107,
որ նշանակել է
նախ «կիտրոն,
ՇշճքՁ՚է,
աղաճ գավոլնու
(
բա֊
ոացի
«
ծառի
սեխ») և յետոյ
«
լիմոն»։
Յոլ­
նարէնից
անցել է շատ
ուրիշ
լեզուների,
ինչ. գերմ.
2
ւէւ՜0Ո6,
իտալ,
շւէւ
՜
ՕՈՇ,
ֆրանս.
Շ1է1՜0Ո,
հունդ,
Շշւէւ
՜
Օա,
սերբ.
*
ւճւ
՜
ԱՈ,
ռում.
ՇւէՐ Ա, եւէւ՚Ա
ևն, բոլորն
էլ «լիմոն»
իմաս­
տով։
Յոյն բառր
ծագել է լտ.
ՕւէաՏ
«
կիտ­
րոն» բառից, որ սակայն
ինքն
էլ աղաւա­
ղուած է յն.
5
էտ
§թօ<;
«
գիհի,
յսաբշատ.
2.
մա
1
ՐՒ>
֊՝֊
ձա,
լտ.
թա Ա Տ Շ60Ո1Տ
Լ»
բառից
(
Տ օ ւ Տ Ձ Շ զ
461
)։
Ըստ այսմ
բառիս
ձևի և
նշանակութեան
զարգացման
րնթացքն է յն.
•/.
շնօդէ «գիհի» > «մայրի» > լտ.
<2ւէւ՜ԱՏ
Հ>չն.
%՚1
Հ^Ո–) «կիտրոն»>«լիմ՝ոն»՝^>հյ.
կ ի տ ր ո ն ,
ո–
րի բուն
իմ աստր պահուած է դեռ արևմտա­
հայ գրականում,
մինչ
արևելեանի
մէջ
եղել
է «լիմոն» (րստ որում
բուն
կիտրոնի
ս\ը֊
տուղր
չկայ և գործածական
չէ Կ ովկա ս ում
)։
—
Հիւբշ.
357։
Ուղիղ մեկնեց նախ ՆՀԲ։
*
ԿԻՏ0ՆՏ.
բիլզանդական
տիտղոս, որ գոր­
ծածուած
է Գրիգոր
Մ ագիստրոսի
անուան
հետ, նրա մեծ արձանագրութեան
մէջ՝ Կե–
չառոյքի
Ս. Աստուածածին
եկեղեցու
հարա­
ւային պատի
վր
ա
յ,
1051
թուից.
«
Հզաւրին
և առաքինո
յն բարեպաշտին
Գրիգորի մա­
գիստրոսին
կիտաւնտին և ղուկին
Վասս/ու–
րականի և Տարաւնէէյ»
(
Շողակաթ,
Էջ
181
Արմատական բառարան— 38
և Վիմ. տար.Էջ
23).
նոյնը նաև Սագ. քեր.
Էջ
223
«
Գրիգորի
մագիստրոսի
և
կիտաւրն֊
տի,
ոթդւոյ Վասակայ
մարտիրոսի»,
նոյնը
կ ի տ օ ն
ձևով՝ Մագ. մեծ են.
յաոաջաբանոլմ:
Նորագիւտ
բառ։
= 3ն.
•
Հ Օ է է է Օ ^ ւ ՚ Ս ՛ ^
«
սենեակի
ծառայ, սե­
նեկապան,
€հտւան
^\ճ
՚
տ»
(
Տօթհօշ16Տ
674)
բառից
(
նոր
յն.
կարդացլում
Է
րՈէ0Ո1է1Տ,
որով և հյ.
կ ի ա օ ն ւ ո
) .
ծագում
Է յն. 7.՚ւՀ–.ձ՝>
«
ննջասենեակ»
բառից, որի արմատն
Է
*
օւյւօսօ
«
պառկիլ,
քնել»։
Ուղիղ
մեկնեց
Ն. Ադոնց,
Արուեստ
Դիոն. քեր. Էջ
223։
Ընդարձակ տե ս
իմ Հայ. նոր բառեր
հին մատեն. Բ. Էջ
109,
Հ. Գր. Սարգսեան,
Բազմ.
1927,
240
իտալ.
§ս1ճօՈ6
«
առաջնորդ,
իշ­
խան»։
*
ԿԻՐ,
ո
հլ. «կիր,
թրք.
1
\
Մշխ>
Զենոբ.
Էջ
33.
Խոր. Յհ,
կթ.
Արծր, Վստկ. «վ։խբ. մի
տեսակ
սպիտակ
բշտիկ, խաղաւարտ»
Գա֊
ղիան. որից
կ ր ա գ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն
Արծր.
կ ր ա գ ո լ ր
ճառընտ.
կ ր ա կ ա պ
Կանոն,
կ ր ա ն ա մ
Մխ. ե֊
րեմ.
կ ր ա մ ա ծ
ճառընտ.
կ ր ա շ ա ղ ա խ
Օրրել.
կ ր ա ջ ո ւ ր
Ուռհ. նոր բառեր
են
կ ր ա յ ի ն , կ ր ա ­
հ ո ղ , կ ր ա խ ա ո ն ,
կ ր ա վ ւ ո ւ ո ։
-
= Աս ո րես տ ան ե ան
վւոխառութիւն
Է, որ
թէև չէ պահուած
ա
ս ո լր ե ր էն ում, բայց
կայ
միւս
սեմական
լեզուներում,
ինչպէս՝
եբր.
"
Ա Տ»՛՛
«
ԿԻր»> արամ.
"
| ՝ ;
ք՜ո,
արաբ. ^
)՜
Ո, սաբ.
Թ- ր։
ք՜ոա
«
կիր», եթովպ.
՚
Հ Հ Լ
Ք&\՛
&
ք
«
ծեփել»,
քրիստ. սլաղեստ.
^ /^*Տ^^
1
Ո§1ՈՈ
«
ծեվւեալ»։—Աճ.
ՆՀԲ արար.
պրս.
ք ի ր է հ ,
ք է հ , ս ա –
ՐՈւհ,
իսկ վրաց.
կ ի ՛ ր ի
«
կուպր»։
Այտր–
նեան, Քնն. քեր.
288
պրս.
կ ի ր (7)։
ա116Ր ՏԱ՛ՃՍ՛
41, 153
համեմատեց
օսս.
1
ԱՈ,
իսկ նոյնր՝
5, 268
պրս.
§11
«
կալ,
ցեխ, աղտ»,
հսլ.
ք\ւ–
ՈՁ
«
կաւ»,
լատ.
Աւ՜ՈԱՏ
«
կալ»։
Սրան
հետևելով
ՈՕՀՈ,
ՕէձՀ. էջ
207
կցում է
պրս.
§ւ\
բառին։
Հիւբշ.
ք>6ՐՏ. Տէսճ.
էջ
94
մերժում է պրս.
քւ\,
իսկ
Խա.
0
ւ՜Ձ1Ո.
172
կցելով
օսս. վրաց. թրք. Լւ
սեմական
ձևերին՝
համարում է
պարս֊
կերէնից
փոխառեալ
(
կասկածով)։
Fonds A.R.A.M